[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.38,0:00:02.79,Default,,0000,0000,0000,,Voor ik dermatoloog werd, Dialogue: 0,0:00:02.79,0:00:05.34,Default,,0000,0000,0000,,studeerde ik algemene geneeskunde, Dialogue: 0,0:00:05.34,0:00:07.56,Default,,0000,0000,0000,,net als de meeste dermatologen \Nin Groot-Brittannië. Dialogue: 0,0:00:07.56,0:00:09.60,Default,,0000,0000,0000,,Daarna ging ik naar Australië, Dialogue: 0,0:00:09.60,0:00:11.50,Default,,0000,0000,0000,,ongeveer 20 jaar geleden. Dialogue: 0,0:00:11.50,0:00:13.62,Default,,0000,0000,0000,,In Australië leer je snel Dialogue: 0,0:00:13.62,0:00:16.35,Default,,0000,0000,0000,,dat Australiërs zeer competitief zijn. Dialogue: 0,0:00:16.35,0:00:18.40,Default,,0000,0000,0000,,En niet grootmoedig in de overwinning. Dialogue: 0,0:00:18.40,0:00:20.47,Default,,0000,0000,0000,,Vaak ging het zo: Dialogue: 0,0:00:20.47,0:00:22.90,Default,,0000,0000,0000,,"Jullie ‘pommies’ kunnen \Ngeen cricket of rugby spelen." Dialogue: 0,0:00:22.90,0:00:25.02,Default,,0000,0000,0000,,Ik kon daartegen. Dialogue: 0,0:00:25.02,0:00:27.35,Default,,0000,0000,0000,,Maar wat het werk aangaat: Dialogue: 0,0:00:27.35,0:00:29.88,Default,,0000,0000,0000,,elke week hadden we een ‘journal club’. Dialogue: 0,0:00:29.88,0:00:32.34,Default,,0000,0000,0000,,Samen met andere artsen Dialogue: 0,0:00:32.34,0:00:34.46,Default,,0000,0000,0000,,neem je een wetenschappelijke paper door Dialogue: 0,0:00:34.46,0:00:36.30,Default,,0000,0000,0000,,over geneeskunde. Dialogue: 0,0:00:36.30,0:00:39.05,Default,,0000,0000,0000,,Na een week ging het \Nover cardiovasculaire mortaliteit, Dialogue: 0,0:00:39.05,0:00:42.73,Default,,0000,0000,0000,,een droog onderwerp – \Nhoeveel mensen sterven aan hart- en vaatziekten, Dialogue: 0,0:00:42.73,0:00:44.12,Default,,0000,0000,0000,,wat zeggen de cijfers? Dialogue: 0,0:00:44.12,0:00:46.09,Default,,0000,0000,0000,,Ook daar waren ze competitief ingesteld: Dialogue: 0,0:00:46.09,0:00:49.19,Default,,0000,0000,0000,,"Bij jullie pommies zijn de cijfers \Nover hart- en vaatziekten schokkend." Dialogue: 0,0:00:49.19,0:00:51.08,Default,,0000,0000,0000,,En ze hadden gelijk. Dialogue: 0,0:00:51.08,0:00:55.07,Default,,0000,0000,0000,,Bij Australiërs komen hart- en vaatziekten \Nongeveer een derde minder voor dan bij ons -- Dialogue: 0,0:00:55.07,0:00:58.86,Default,,0000,0000,0000,,minder sterfgevallen aan hartaanvallen, \Nhartfalen, beroertes -- Dialogue: 0,0:00:58.86,0:01:00.92,Default,,0000,0000,0000,,over het algemeen zijn ze gezonder. Dialogue: 0,0:01:00.92,0:01:02.61,Default,,0000,0000,0000,,En natuurlijk zeiden ze dat dit kwam Dialogue: 0,0:01:02.61,0:01:04.67,Default,,0000,0000,0000,,door hun betere morele status, \Nhun lichaamsbeweging, Dialogue: 0,0:01:04.67,0:01:08.74,Default,,0000,0000,0000,,omdat zij Australiërs waren\Nen wij slappe pommies, enzovoort. Dialogue: 0,0:01:08.74,0:01:13.77,Default,,0000,0000,0000,,Maar niet enkel Australië heeft \Neen betere gezondheid dan Groot-Brittannië. Dialogue: 0,0:01:13.77,0:01:17.30,Default,,0000,0000,0000,,In Groot-Brittannië bestaat er\Neen gradiënt van gezondheid. Dialogue: 0,0:01:17.30,0:01:19.24,Default,,0000,0000,0000,,Dit heet gestandaardiseerde sterfte, Dialogue: 0,0:01:19.24,0:01:21.32,Default,,0000,0000,0000,,ofwel je kans op overlijden. Dialogue: 0,0:01:21.32,0:01:24.67,Default,,0000,0000,0000,,Dit zijn gegevens van ongeveer 20 jaar geleden, Dialogue: 0,0:01:24.67,0:01:26.14,Default,,0000,0000,0000,,maar ze gelden ook vandaag nog. Dialogue: 0,0:01:26.14,0:01:29.23,Default,,0000,0000,0000,,Dit vergelijkt sterftecijfers \Nop 50 graden noorderbreedte, Dialogue: 0,0:01:29.23,0:01:31.50,Default,,0000,0000,0000,,het zuiden, rond Londen, Dialogue: 0,0:01:31.50,0:01:34.85,Default,,0000,0000,0000,,met die op 55 graden noorderbreedte. Dialogue: 0,0:01:34.85,0:01:37.24,Default,,0000,0000,0000,,Het slechte nieuws is hier in Glasgow. Dialogue: 0,0:01:37.24,0:01:40.08,Default,,0000,0000,0000,,Ik kom uit Edinburgh. \NNog erger. Dialogue: 0,0:01:40.08,0:01:44.21,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:01:44.21,0:01:47.51,Default,,0000,0000,0000,,Wat veroorzaakt nu dit afschuwelijke verschil Dialogue: 0,0:01:47.51,0:01:49.72,Default,,0000,0000,0000,,tussen ons hier in het zuiden van Schotland Dialogue: 0,0:01:49.72,0:01:50.73,Default,,0000,0000,0000,,en het zuiden? Dialogue: 0,0:01:50.73,0:01:52.14,Default,,0000,0000,0000,,We kennen roken, Dialogue: 0,0:01:52.14,0:01:54.85,Default,,0000,0000,0000,,gefrituurde Mars-repen, chips: \Nhet Glasgow-dieet. Dialogue: 0,0:01:54.85,0:01:56.18,Default,,0000,0000,0000,,Dat soort dingen. Dialogue: 0,0:01:56.18,0:01:58.97,Default,,0000,0000,0000,,Maar deze grafiek blijft over\Nna de beschouwing Dialogue: 0,0:01:58.97,0:02:01.03,Default,,0000,0000,0000,,van al deze bekende risicofactoren. Dialogue: 0,0:02:01.03,0:02:04.80,Default,,0000,0000,0000,,Roken, sociale klasse, dieet, Dialogue: 0,0:02:04.80,0:02:06.54,Default,,0000,0000,0000,,al die andere bekende risicofactoren. Dialogue: 0,0:02:06.54,0:02:08.77,Default,,0000,0000,0000,,Dan nog zitten we \Nmet dit verschil in sterfgevallen Dialogue: 0,0:02:08.77,0:02:12.63,Default,,0000,0000,0000,,naargelang we noordwaarts gaan. Dialogue: 0,0:02:12.63,0:02:15.26,Default,,0000,0000,0000,,Hier gaat zonlicht een rol spelen. Dialogue: 0,0:02:15.26,0:02:17.58,Default,,0000,0000,0000,,Vitamine D kreeg veel aandacht. Dialogue: 0,0:02:17.58,0:02:19.59,Default,,0000,0000,0000,,Heel veel mensen zijn hierover bezorgd. Dialogue: 0,0:02:19.59,0:02:23.58,Default,,0000,0000,0000,,We hebben vitamine D nodig. \NKinderen hebben een bepaalde dosis nodig. Dialogue: 0,0:02:23.58,0:02:25.81,Default,,0000,0000,0000,,Toen mijn grootmoeder opgroeide in Glasgow, Dialogue: 0,0:02:25.81,0:02:29.40,Default,,0000,0000,0000,,in de jaren 20 en 30 \Nwas rachitis een echt probleem. Dialogue: 0,0:02:29.40,0:02:31.59,Default,,0000,0000,0000,,Daarom werd levertraan aanbevolen. Dialogue: 0,0:02:31.59,0:02:35.54,Default,,0000,0000,0000,,Dat voorkwam rachitis \Nwelke vaak voorkwam in die stad. Dialogue: 0,0:02:35.54,0:02:39.46,Default,,0000,0000,0000,,Als kind kreeg ik levertraan \Nvan mijn grootmoeder. Dialogue: 0,0:02:39.46,0:02:42.48,Default,,0000,0000,0000,,Niemand vergeet levertraan. Dialogue: 0,0:02:42.48,0:02:47.26,Default,,0000,0000,0000,,Maar hoe hoger de bloedspiegels \Nvan vitamine D zijn, Dialogue: 0,0:02:47.26,0:02:50.59,Default,,0000,0000,0000,,hoe minder hartziekte we hebben, \Nhoe minder kanker. Dialogue: 0,0:02:50.59,0:02:54.43,Default,,0000,0000,0000,,Een heleboel gegevens suggereren \Ndat vitamine D zeer goed voor je is. Dialogue: 0,0:02:54.43,0:02:56.73,Default,,0000,0000,0000,,Om rachitis te voorkomen, dat wel. Dialogue: 0,0:02:56.73,0:02:59.45,Default,,0000,0000,0000,,Maar als je mensen vitamine D-supplementen geeft, Dialogue: 0,0:02:59.45,0:03:02.88,Default,,0000,0000,0000,,heeft dat geen invloed \Nop dit hoge percentage aan hartziekten. Dialogue: 0,0:03:02.88,0:03:06.61,Default,,0000,0000,0000,,Het bewijs voor de preventie van kanker \Nis nog niet zeer overtuigend. Dialogue: 0,0:03:06.61,0:03:11.46,Default,,0000,0000,0000,,Ik vermoed dat enkel vitamine D \Nniet voldoende is. Dialogue: 0,0:03:11.46,0:03:14.78,Default,,0000,0000,0000,,Het is niet de enige preventieve factor \Nter voorkoming van hart- en vaatziekten. Dialogue: 0,0:03:14.78,0:03:19.14,Default,,0000,0000,0000,,Ik vermoed dat hoge vitamine D-niveaus \Nwijzen op blootstelling aan zonlicht Dialogue: 0,0:03:19.14,0:03:22.36,Default,,0000,0000,0000,,en zonlicht is goed \Nbij hart- en vaatziekten. Dialogue: 0,0:03:22.36,0:03:24.80,Default,,0000,0000,0000,,Dat wil ik aantonen. Dialogue: 0,0:03:24.80,0:03:26.76,Default,,0000,0000,0000,,Ik kwam terug uit Australië, Dialogue: 0,0:03:26.76,0:03:30.26,Default,,0000,0000,0000,,en ondanks de evidente gezondheidsrisico's\Nverhuisde ik naar Aberdeen. Dialogue: 0,0:03:30.26,0:03:32.81,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:03:32.81,0:03:35.96,Default,,0000,0000,0000,,In Aberdeen begon ik \Nmijn stage als dermatoloog. Dialogue: 0,0:03:35.96,0:03:37.90,Default,,0000,0000,0000,,Maar ik raakte ook geïnteresseerd in onderzoek. Dialogue: 0,0:03:37.90,0:03:41.08,Default,,0000,0000,0000,,Ik raakte vooral geïnteresseerd \Nin stikstofmonoxide (NO). Dialogue: 0,0:03:41.08,0:03:42.45,Default,,0000,0000,0000,,Deze drie jongens hier, Dialogue: 0,0:03:42.45,0:03:44.02,Default,,0000,0000,0000,,Furchgott, Ignarro en Murad, Dialogue: 0,0:03:44.02,0:03:47.29,Default,,0000,0000,0000,,wonnen de Nobelprijs voor geneeskunde in 1998. Dialogue: 0,0:03:47.29,0:03:49.43,Default,,0000,0000,0000,,Zij beschreven als eersten Dialogue: 0,0:03:49.43,0:03:52.77,Default,,0000,0000,0000,,deze nieuwe chemische transmitter, \Nstikstofmonoxide. Dialogue: 0,0:03:52.77,0:03:55.80,Default,,0000,0000,0000,,Stikstofmonoxide verwijdt de bloedvaten, Dialogue: 0,0:03:55.80,0:03:57.67,Default,,0000,0000,0000,,en verlaagt dus je bloeddruk. Dialogue: 0,0:03:57.67,0:04:01.84,Default,,0000,0000,0000,,Het verwijdt ook de kransslagaders\Nen stopt zo angina pectoris. Dialogue: 0,0:04:01.84,0:04:03.22,Default,,0000,0000,0000,,Het opmerkelijke was Dialogue: 0,0:04:03.22,0:04:07.29,Default,,0000,0000,0000,,dat we in het verleden \Nbij chemische boodschappers in het lichaam Dialogue: 0,0:04:07.29,0:04:10.46,Default,,0000,0000,0000,,dachten aan ingewikkelde dingen \Nzoals oestrogeen en insuline, Dialogue: 0,0:04:10.46,0:04:11.93,Default,,0000,0000,0000,,of zenuwtransmissie. Dialogue: 0,0:04:11.93,0:04:15.23,Default,,0000,0000,0000,,Zeer complexe processen \Nmet zeer complexe chemische stoffen Dialogue: 0,0:04:15.23,0:04:17.52,Default,,0000,0000,0000,,die pasten in zeer complexe receptoren. Dialogue: 0,0:04:17.52,0:04:19.88,Default,,0000,0000,0000,,En nu dit ongelooflijk eenvoudige molecuul. Dialogue: 0,0:04:19.88,0:04:23.22,Default,,0000,0000,0000,,Alleen maar een stikstof- en een zuurstofatoom, Dialogue: 0,0:04:23.22,0:04:27.85,Default,,0000,0000,0000,,en toch is het enorm belangrijk \Nvoor onze lage bloeddruk Dialogue: 0,0:04:27.85,0:04:30.45,Default,,0000,0000,0000,,voor neurotransmissie, \Nvoor allerlei zaken, Dialogue: 0,0:04:30.45,0:04:33.85,Default,,0000,0000,0000,,maar vooral voor cardiovasculaire gezondheid. Dialogue: 0,0:04:33.85,0:04:37.16,Default,,0000,0000,0000,,We deden de spannende ontdekking Dialogue: 0,0:04:37.16,0:04:39.77,Default,,0000,0000,0000,,dat de huid stikstofmonoxide produceert. Dialogue: 0,0:04:39.77,0:04:42.66,Default,,0000,0000,0000,,Het komt dus niet alleen voor \Nin het cardiovasculaire systeem. Dialogue: 0,0:04:42.66,0:04:44.53,Default,,0000,0000,0000,,Het ontstaat in de huid. Dialogue: 0,0:04:44.53,0:04:46.40,Default,,0000,0000,0000,,Na de publicatie van deze ontdekking Dialogue: 0,0:04:46.40,0:04:48.45,Default,,0000,0000,0000,,vroeg ik me af wat het deed? Dialogue: 0,0:04:48.45,0:04:49.93,Default,,0000,0000,0000,,Hoe krijg je een lage bloeddruk via de huid? Dialogue: 0,0:04:49.93,0:04:52.02,Default,,0000,0000,0000,,Het is je hart niet. \NWat doet het daar? Dialogue: 0,0:04:52.02,0:04:56.09,Default,,0000,0000,0000,,Ik ging naar de VS,\Nzoals vele onderzoekers. Dialogue: 0,0:04:56.09,0:04:59.83,Default,,0000,0000,0000,,Ik bracht enkele jaren door in Pittsburgh. \NDit is Pittsburgh. Dialogue: 0,0:04:59.83,0:05:02.44,Default,,0000,0000,0000,,Ik was geïnteresseerd \Nin die zeer complexe systemen. Dialogue: 0,0:05:02.44,0:05:06.48,Default,,0000,0000,0000,,We dachten dat stikstofmonoxide \Nmisschien verbonden was met celdood, Dialogue: 0,0:05:06.48,0:05:08.96,Default,,0000,0000,0000,,met hoe cellen overleven, en met\Nhun weerstand tegen andere dingen. Dialogue: 0,0:05:08.96,0:05:12.33,Default,,0000,0000,0000,,Ik begon een onderzoek\Nmet celculturen en celgroei. Dialogue: 0,0:05:12.33,0:05:14.45,Default,,0000,0000,0000,,Ik werkte met ‘knock-out’-muismodellen -- Dialogue: 0,0:05:14.45,0:05:16.19,Default,,0000,0000,0000,,met muizen die het gen niet konden maken. Dialogue: 0,0:05:16.19,0:05:20.60,Default,,0000,0000,0000,,Wij werkten een mechanisme uit --\NNO hielp cellen te overleven. Dialogue: 0,0:05:20.60,0:05:24.42,Default,,0000,0000,0000,,Daarna ging ik terug naar Edinburgh. Dialogue: 0,0:05:24.42,0:05:27.20,Default,,0000,0000,0000,,In Edinburgh gebruiken we \Nstudenten geneeskunde als proefdier. Dialogue: 0,0:05:27.20,0:05:29.26,Default,,0000,0000,0000,,Ze zijn nauw verwant met de mens, Dialogue: 0,0:05:29.26,0:05:31.16,Default,,0000,0000,0000,,met een aantal voordelen tegenover muizen: Dialogue: 0,0:05:31.16,0:05:34.62,Default,,0000,0000,0000,,ze zijn gratis, je hoeft ze niet te scheren, \Nze voeden zichzelf, Dialogue: 0,0:05:34.62,0:05:36.74,Default,,0000,0000,0000,,en niemand komt voor je kantoor betogen Dialogue: 0,0:05:36.74,0:05:39.14,Default,,0000,0000,0000,,met de kreet ‘Red de student geneeskunde’. Dialogue: 0,0:05:39.14,0:05:42.40,Default,,0000,0000,0000,,Een ideaal model. Dialogue: 0,0:05:42.40,0:05:44.36,Default,,0000,0000,0000,,Maar we konden de gegevens, Dialogue: 0,0:05:44.36,0:05:48.98,Default,,0000,0000,0000,,die wij bij muizen hadden gevonden, \Nbij de mens niet reproduceren. Dialogue: 0,0:05:48.98,0:05:52.22,Default,,0000,0000,0000,,Het leek erop dat we \Nde productie van stikstofmonoxide Dialogue: 0,0:05:52.22,0:05:55.30,Default,,0000,0000,0000,,in de huid van de mens \Nniet konden uitschakelen. Dialogue: 0,0:05:55.30,0:05:58.09,Default,,0000,0000,0000,,We brachten crèmes aan die het enzym \Nblokkeren dat NO aanmaakte. Dialogue: 0,0:05:58.09,0:06:02.48,Default,,0000,0000,0000,,We injecteerden dingen maar konden stikstofmonoxide niet uitschakelen. Dialogue: 0,0:06:02.48,0:06:05.74,Default,,0000,0000,0000,,Na twee of drie jaar werk Dialogue: 0,0:06:05.74,0:06:09.79,Default,,0000,0000,0000,,bleek dat we er in de huid \Ngrote voorraden van hebben. Dialogue: 0,0:06:09.79,0:06:12.88,Default,,0000,0000,0000,,Maar niet van stikstofmonoxide zelf, \Nomdat stikstofmonoxide een gas is Dialogue: 0,0:06:12.88,0:06:16.03,Default,,0000,0000,0000,,dat zodra het is aangemaakt --(poef!)—\Nin een paar seconden vervliegt. Dialogue: 0,0:06:16.03,0:06:19.25,Default,,0000,0000,0000,,Het kan in andere stikstofverbindingen \Nworden omgezet -- Dialogue: 0,0:06:19.25,0:06:22.88,Default,,0000,0000,0000,,nitraat (NO3-), nitriet (NO2-) of nitrosothiolen. Dialogue: 0,0:06:22.88,0:06:24.30,Default,,0000,0000,0000,,Die zijn stabieler. Dialogue: 0,0:06:24.30,0:06:28.46,Default,,0000,0000,0000,,Je huid bevat heel veel NO. Dialogue: 0,0:06:28.46,0:06:31.28,Default,,0000,0000,0000,,Toen vroegen we ons af Dialogue: 0,0:06:31.28,0:06:34.60,Default,,0000,0000,0000,,of zonlicht deze voorraden kon activeren Dialogue: 0,0:06:34.60,0:06:36.34,Default,,0000,0000,0000,,en vrijmaken uit de huid, Dialogue: 0,0:06:36.34,0:06:39.73,Default,,0000,0000,0000,,waar de voorraden ongeveer 10 keer zo groot zijn \Nals in de bloedsomloop. Dialogue: 0,0:06:39.73,0:06:42.57,Default,,0000,0000,0000,,Kon de zon deze voorraden \Nactiveren naar de bloedsomloop Dialogue: 0,0:06:42.57,0:06:47.81,Default,,0000,0000,0000,,zodat ze goede dingen konden doen \Nvoor je cardiovasculaire systeem? Dialogue: 0,0:06:47.81,0:06:50.34,Default,,0000,0000,0000,,Ik ben een experimenteel dermatoloog. Dialogue: 0,0:06:50.34,0:06:51.64,Default,,0000,0000,0000,,We dachten dat we onze proefdieren Dialogue: 0,0:06:51.64,0:06:55.17,Default,,0000,0000,0000,,aan zonlicht moesten blootstellen. Dialogue: 0,0:06:55.17,0:06:59.25,Default,,0000,0000,0000,,Enkele vrijwilligers Dialogue: 0,0:06:59.25,0:07:01.95,Default,,0000,0000,0000,,werden blootgesteld aan ultraviolet licht. Dialogue: 0,0:07:01.95,0:07:03.68,Default,,0000,0000,0000,,Dit zijn een soort zonnelampen. Dialogue: 0,0:07:03.68,0:07:06.37,Default,,0000,0000,0000,,We wisten dat vitamine D Dialogue: 0,0:07:06.37,0:07:09.33,Default,,0000,0000,0000,,wordt aangemaakt door ultraviolet B-stralen. Dialogue: 0,0:07:09.33,0:07:13.31,Default,,0000,0000,0000,,We wilden dit losmaken van het vitamine D-verhaal. Dialogue: 0,0:07:13.31,0:07:17.16,Default,,0000,0000,0000,,Daarom gebruikten we ultraviolet A, \Ndat geen vitamine D aanmaakt. Dialogue: 0,0:07:17.16,0:07:19.44,Default,,0000,0000,0000,,Mensen kregen onder de lamp Dialogue: 0,0:07:19.44,0:07:24.51,Default,,0000,0000,0000,,het equivalent van ongeveer 30 minuten zonneschijn \Nin de zomer in Edinburgh. Dialogue: 0,0:07:24.51,0:07:27.05,Default,,0000,0000,0000,,Wij vonden een verhoogde Dialogue: 0,0:07:27.05,0:07:29.05,Default,,0000,0000,0000,,circulatie van stikstofmonoxide. Dialogue: 0,0:07:29.05,0:07:31.89,Default,,0000,0000,0000,,Als we patiënten onder UV-licht plaatsen, Dialogue: 0,0:07:31.89,0:07:34.31,Default,,0000,0000,0000,,gaan hun NO-niveaus omhoog Dialogue: 0,0:07:34.31,0:07:36.45,Default,,0000,0000,0000,,en daalt hun bloeddruk. Dialogue: 0,0:07:36.45,0:07:38.82,Default,,0000,0000,0000,,Niet veel op individueel niveau, Dialogue: 0,0:07:38.82,0:07:41.19,Default,,0000,0000,0000,,maar genoeg op populatieniveau Dialogue: 0,0:07:41.19,0:07:44.91,Default,,0000,0000,0000,,om het aantal hart- en vaatziekten \Nin een hele bevolking te beïnvloeden. Dialogue: 0,0:07:44.91,0:07:47.33,Default,,0000,0000,0000,,Als we hen bestraalden met UV-lampen Dialogue: 0,0:07:47.33,0:07:50.100,Default,,0000,0000,0000,,of ze evenveel opwarmden als met de lampen, Dialogue: 0,0:07:50.100,0:07:54.26,Default,,0000,0000,0000,,maar zonder dat de stralen op hun huid \Nterechtkwamen, gebeurde het niet. Dialogue: 0,0:07:54.26,0:07:58.12,Default,,0000,0000,0000,,De ultraviolette stralen \Nmoeten dus op de huid vallen. Dialogue: 0,0:07:58.12,0:07:59.95,Default,,0000,0000,0000,,We zijn nog steeds bezig \Nmet het verzamelen van gegevens. Dialogue: 0,0:07:59.95,0:08:01.39,Default,,0000,0000,0000,,Hier zijn enkele positieve ontdekkingen: Dialogue: 0,0:08:01.39,0:08:04.54,Default,,0000,0000,0000,,Het effect was duidelijker bij oudere mensen. Dialogue: 0,0:08:04.54,0:08:06.15,Default,,0000,0000,0000,,Ik ben niet zeker in welke mate. Dialogue: 0,0:08:06.15,0:08:07.93,Default,,0000,0000,0000,,Een van onderzochten was mijn schoonmoeder Dialogue: 0,0:08:07.93,0:08:10.88,Default,,0000,0000,0000,,en ik weet echt niet hoe oud ze is. Dialogue: 0,0:08:10.88,0:08:14.31,Default,,0000,0000,0000,,Maar bij mensen ouder dan mijn vrouw Dialogue: 0,0:08:14.31,0:08:17.44,Default,,0000,0000,0000,,is het effect zeker markanter. Dialogue: 0,0:08:17.44,0:08:18.70,Default,,0000,0000,0000,,Ook moet ik vermelden Dialogue: 0,0:08:18.70,0:08:20.75,Default,,0000,0000,0000,,dat er geen verandering was in vitamine D. Dialogue: 0,0:08:20.75,0:08:22.87,Default,,0000,0000,0000,,Dit staat los van vitamine D. Dialogue: 0,0:08:22.87,0:08:24.41,Default,,0000,0000,0000,,Vitamine D is goed: \Nze stopt rachitis. Dialogue: 0,0:08:24.41,0:08:26.65,Default,,0000,0000,0000,,Ze voorkomt calciummetabolisme, \Nbelangrijke dingen. Dialogue: 0,0:08:26.65,0:08:29.68,Default,,0000,0000,0000,,Maar dit is een afzonderlijk mechanisme \Nlos van vitamine D. Dialogue: 0,0:08:29.68,0:08:32.26,Default,,0000,0000,0000,,Een van de problemen \Nbij het kijken naar bloeddruk Dialogue: 0,0:08:32.26,0:08:33.81,Default,,0000,0000,0000,,is dat je lichaam alles in het werk stelt Dialogue: 0,0:08:33.81,0:08:35.39,Default,,0000,0000,0000,,om je bloeddruk constant te houden. Dialogue: 0,0:08:35.39,0:08:37.04,Default,,0000,0000,0000,,Als je been is afgehakt \Nen je bloed verliest, Dialogue: 0,0:08:37.04,0:08:39.94,Default,,0000,0000,0000,,zal je lichaam gaan afklemmen, \Nde hartslag verhogen Dialogue: 0,0:08:39.94,0:08:42.17,Default,,0000,0000,0000,,en alles in het werk stellen \Nom je bloeddruk te behouden. Dialogue: 0,0:08:42.17,0:08:45.14,Default,,0000,0000,0000,,Dat is een fundamenteel fysiologisch principe. Dialogue: 0,0:08:45.14,0:08:46.95,Default,,0000,0000,0000,,Daarom zijn we ook gaan kijken Dialogue: 0,0:08:46.95,0:08:50.61,Default,,0000,0000,0000,,naar uitzetting van de bloedvaten. Dialogue: 0,0:08:50.61,0:08:52.10,Default,,0000,0000,0000,,We hebben gemeten – let op: Dialogue: 0,0:08:52.10,0:08:57.43,Default,,0000,0000,0000,,geen staart en onbehaard, \Nweer een medisch student. Dialogue: 0,0:08:57.43,0:09:00.05,Default,,0000,0000,0000,,In de arm kan je \Nde doorbloeding meten Dialogue: 0,0:09:00.05,0:09:03.28,Default,,0000,0000,0000,,door het opzwellen \Nals er bloed door stroomt. Dialogue: 0,0:09:03.28,0:09:06.76,Default,,0000,0000,0000,,Met een ‘schijnbestraling’ -- Dialogue: 0,0:09:06.76,0:09:08.23,Default,,0000,0000,0000,,die dikke lijn hier -- Dialogue: 0,0:09:08.23,0:09:10.63,Default,,0000,0000,0000,,stralen we UV op de arm \Nzodat hij opwarmt Dialogue: 0,0:09:10.63,0:09:13.45,Default,,0000,0000,0000,,maar bedekken hem \Nzodat de stralen de huid niet raken. Dialogue: 0,0:09:13.45,0:09:17.36,Default,,0000,0000,0000,,Er is geen verandering in de bloedstroom, \Nin de uitzetting van de bloedvaten. Dialogue: 0,0:09:17.36,0:09:19.21,Default,,0000,0000,0000,,Maar met actieve bestraling Dialogue: 0,0:09:19.21,0:09:22.56,Default,,0000,0000,0000,,tijdens de UV en nog een uur erna, Dialogue: 0,0:09:22.56,0:09:24.66,Default,,0000,0000,0000,,is er verwijding van de bloedvaten. Dialogue: 0,0:09:24.66,0:09:27.26,Default,,0000,0000,0000,,Door dit mechanisme verlaag je de bloeddruk, Dialogue: 0,0:09:27.26,0:09:29.64,Default,,0000,0000,0000,,door het verwijden van de kransslagaders Dialogue: 0,0:09:29.64,0:09:31.35,Default,,0000,0000,0000,,die het hart van bloed voorzien. Dialogue: 0,0:09:31.35,0:09:35.74,Default,,0000,0000,0000,,Hier zijn nog meer gegevens \Ndie aantonen dat ultraviolet -- of zonlicht -- Dialogue: 0,0:09:35.74,0:09:40.62,Default,,0000,0000,0000,,voordelig is voor de bloedstroom \Nen het cardiovasculaire systeem. Dialogue: 0,0:09:40.62,0:09:42.96,Default,,0000,0000,0000,,De hoeveelheid UV verschilt \Nmet de tijd van het jaar Dialogue: 0,0:09:42.96,0:09:49.21,Default,,0000,0000,0000,,en naargelang de plaats op Aarde. Dialogue: 0,0:09:49.21,0:09:53.24,Default,,0000,0000,0000,,Daardoor hebben we nu \Neen idee van de hoeveelheden Dialogue: 0,0:09:53.24,0:09:55.49,Default,,0000,0000,0000,,nitraten, nitrieten, nitrosothiolen \Nin de huid Dialogue: 0,0:09:55.49,0:09:58.36,Default,,0000,0000,0000,,die NO kunnen afgeven. Dialogue: 0,0:09:58.36,0:10:02.19,Default,,0000,0000,0000,,Niet alle golflengten van het licht \Nzijn even effectief. Dialogue: 0,0:10:02.19,0:10:04.27,Default,,0000,0000,0000,,We moeten uitzoeken \Nwelke het beste werken. Dialogue: 0,0:10:04.27,0:10:08.25,Default,,0000,0000,0000,,Op de evenaar komt het zonlicht \Nquasi loodrecht naar beneden Dialogue: 0,0:10:08.25,0:10:10.07,Default,,0000,0000,0000,,door een dun laagje atmosfeer. Dialogue: 0,0:10:10.07,0:10:12.51,Default,,0000,0000,0000,,In de winter of zomer \Nis het dezelfde hoeveelheid licht. Dialogue: 0,0:10:12.51,0:10:15.02,Default,,0000,0000,0000,,Hier komt het zonlicht in de zomer Dialogue: 0,0:10:15.02,0:10:17.68,Default,,0000,0000,0000,,ook bijna loodrecht naar beneden. Dialogue: 0,0:10:17.68,0:10:20.98,Default,,0000,0000,0000,,Maar in de winter moet het \Ndoor een dikke laag atmosfeer, Dialogue: 0,0:10:20.98,0:10:24.20,Default,,0000,0000,0000,,waardoor veel van het ultraviolet \Nweggefilterd wordt. Dialogue: 0,0:10:24.20,0:10:26.56,Default,,0000,0000,0000,,De golflengtes \Ndie de Aarde bereiken Dialogue: 0,0:10:26.56,0:10:28.88,Default,,0000,0000,0000,,verschillen naargelang het seizoen. Dialogue: 0,0:10:28.88,0:10:30.83,Default,,0000,0000,0000,,Je kunt deze gegevens vermenigvuldigen Dialogue: 0,0:10:30.83,0:10:32.82,Default,,0000,0000,0000,,met de hoeveelheid NO die wordt vrijgegeven. Dialogue: 0,0:10:32.82,0:10:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Daardoor kan je berekenen \Nhoeveel stikstofmonoxide Dialogue: 0,0:10:36.00,0:10:39.17,Default,,0000,0000,0000,,er via de huid overgaat \Nnaar de bloedsomloop. Dialogue: 0,0:10:39.17,0:10:41.17,Default,,0000,0000,0000,,Op de evenaar -- Dialogue: 0,0:10:41.17,0:10:44.60,Default,,0000,0000,0000,,de rode lijn en de paarse lijn -- Dialogue: 0,0:10:44.60,0:10:48.100,Default,,0000,0000,0000,,wordt de hoeveelheid stikstofmonoxide \Ndie wordt vrijgegeven, voorgesteld Dialogue: 0,0:10:48.100,0:10:51.03,Default,,0000,0000,0000,,door het oppervlak onder de kromme. \NHet gebied in deze ruimte hier. Dialogue: 0,0:10:51.03,0:10:53.72,Default,,0000,0000,0000,,Op de evenaar, \Nof het nu december of juni is, Dialogue: 0,0:10:53.72,0:10:56.98,Default,,0000,0000,0000,,worden massa’s NO vrijgegeven \Ndoor de huid. Dialogue: 0,0:10:56.98,0:10:59.44,Default,,0000,0000,0000,,Ventura ligt in Zuid-Californië. Dialogue: 0,0:10:59.44,0:11:01.66,Default,,0000,0000,0000,,In de zomer is het \Nzoals op de evenaar. Dialogue: 0,0:11:01.66,0:11:03.72,Default,,0000,0000,0000,,Het is geweldig. \NEr wordt veel NO vrijgegeven. Dialogue: 0,0:11:03.72,0:11:07.66,Default,,0000,0000,0000,,In de winter heb je in Ventura\Nnog een aanzienlijke hoeveelheid. Dialogue: 0,0:11:07.66,0:11:11.62,Default,,0000,0000,0000,,In de zomer is in Edinburgh \Nhet gebied onder de curve vrij goed. Dialogue: 0,0:11:11.62,0:11:15.84,Default,,0000,0000,0000,,Maar in de winter is \Nde vrijgegeven hoeveelheid NO Dialogue: 0,0:11:15.84,0:11:19.69,Default,,0000,0000,0000,,verwaarloosbaar klein. Dialogue: 0,0:11:19.69,0:11:21.50,Default,,0000,0000,0000,,Wat denken we? Dialogue: 0,0:11:21.50,0:11:23.09,Default,,0000,0000,0000,,We werken nog steeds aan dit onderwerp. Dialogue: 0,0:11:23.09,0:11:25.00,Default,,0000,0000,0000,,We ontwikkelen het nog steeds.\NWe breiden het nog steeds uit. Dialogue: 0,0:11:25.00,0:11:26.65,Default,,0000,0000,0000,,We vinden het zeer belangrijk. Dialogue: 0,0:11:26.65,0:11:30.24,Default,,0000,0000,0000,,Waarschijnlijk verklaart dit het verschil in gezondheid \Ntussen het noorden en het zuiden van ons land. Dialogue: 0,0:11:30.24,0:11:31.87,Default,,0000,0000,0000,,Dat is belangrijk. Dialogue: 0,0:11:31.87,0:11:33.56,Default,,0000,0000,0000,,We weten dat de huid Dialogue: 0,0:11:33.56,0:11:36.45,Default,,0000,0000,0000,,grote voorraden NO heeft Dialogue: 0,0:11:36.45,0:11:38.67,Default,,0000,0000,0000,,onder die verschillende vormen. Dialogue: 0,0:11:38.67,0:11:40.55,Default,,0000,0000,0000,,Wij vermoeden dat veel ervan \Nverbonden is met het dieet: Dialogue: 0,0:11:40.55,0:11:42.82,Default,,0000,0000,0000,,groene bladgroenten, rode biet, sla. Dialogue: 0,0:11:42.82,0:11:46.14,Default,,0000,0000,0000,,Veel NO hiervan gaat vermoedelijk \Nnaar de huid. Dialogue: 0,0:11:46.14,0:11:48.28,Default,,0000,0000,0000,,Het wordt daar vermoedelijk opgeslagen. Dialogue: 0,0:11:48.28,0:11:50.68,Default,,0000,0000,0000,,Zonlicht maakt het wellicht vrij Dialogue: 0,0:11:50.68,0:11:53.32,Default,,0000,0000,0000,,met over het algemeen gunstige effecten. Dialogue: 0,0:11:53.32,0:11:55.79,Default,,0000,0000,0000,,We onderzoeken het verder,\Nmaar dermatologen -- Dialogue: 0,0:11:55.79,0:11:57.51,Default,,0000,0000,0000,,en ik ben dermatoloog. Dialogue: 0,0:11:57.51,0:12:00.04,Default,,0000,0000,0000,,In mijn werk zeg ik tegen mensen: \N"U hebt huidkanker, Dialogue: 0,0:12:00.04,0:12:01.92,Default,,0000,0000,0000,,het wordt veroorzaakt door zonlicht, \Nblijf uit de zon." Dialogue: 0,0:12:01.92,0:12:04.66,Default,,0000,0000,0000,,Maar een veel belangrijker boodschap Dialogue: 0,0:12:04.66,0:12:08.08,Default,,0000,0000,0000,,is dat er zowel voordelen \Nals risico's aan zonlicht zijn. Dialogue: 0,0:12:08.08,0:12:13.84,Default,,0000,0000,0000,,Zonlicht is de belangrijkste \Nveranderbare risicofactor voor huidkanker, Dialogue: 0,0:12:13.84,0:12:16.71,Default,,0000,0000,0000,,maar sterfgevallen als gevolg van hartziekten\Nzijn honderd keer frequenter Dialogue: 0,0:12:16.71,0:12:18.66,Default,,0000,0000,0000,,dan sterfgevallen als gevolg van huidkanker. Dialogue: 0,0:12:18.66,0:12:21.31,Default,,0000,0000,0000,,Daar moeten we ons meer bewust van worden. Dialogue: 0,0:12:21.31,0:12:23.39,Default,,0000,0000,0000,,We moeten de juiste kosten-batenverhouding vinden. Dialogue: 0,0:12:23.39,0:12:24.86,Default,,0000,0000,0000,,Hoeveel zonlicht is veilig? Dialogue: 0,0:12:24.86,0:12:29.06,Default,,0000,0000,0000,,Hoe kunnen we dit het beste doseren\Nvoor onze algemene gezondheid? Dialogue: 0,0:12:29.06,0:12:31.24,Default,,0000,0000,0000,,Hartelijk dank. Dialogue: 0,0:12:31.24,0:12:38.14,Default,,0000,0000,0000,,(Applaus)