1
00:00:06,472 --> 00:00:09,649
Ý tưởng về quyền con người là
mỗi chúng ta,

2
00:00:09,649 --> 00:00:12,345
không quan trọng ta là ai
hoặc sinh ra ở đâu,

3
00:00:12,345 --> 00:00:16,528
được hưởng
những quyền cơ bản và tự do giống nhau.

4
00:00:16,528 --> 00:00:18,348
Quyền con người không phải
đặc quyền,

5
00:00:18,348 --> 00:00:21,245
và không thể được ban cho hay
tước đi.

6
00:00:21,245 --> 00:00:24,787
Chúng không thể chuyển nhượng
và mang tính đại chúng.

7
00:00:24,787 --> 00:00:26,994
Nghe có vẻ khá minh bạch,

8
00:00:26,994 --> 00:00:29,078
nhưng thực ra cực kỳ phức tạp

9
00:00:29,078 --> 00:00:32,930
ngay khi ta cố
đưa ý tưởng vào thực tế.

10
00:00:32,930 --> 00:00:35,470
Chính xác thì những quyền cơ bản
của con người là gì?

11
00:00:35,470 --> 00:00:36,946
Ai có quyền chọn chúng?

12
00:00:36,946 --> 00:00:39,743
Ai thi hành chúng, và như thế nào?

13
00:00:39,743 --> 00:00:43,460
Khái niệm về quyền con người
là một câu chuyện dài.

14
00:00:43,460 --> 00:00:46,966
Qua nhiều thế kỷ cũng như
nhiều nền xã hội, tôn giáo và văn hóa

15
00:00:46,966 --> 00:00:52,230
chúng ta đã tranh đấu để định nghĩa
công bằng, công lý và quyền lợi.

16
00:00:52,230 --> 00:00:55,313
Nhưng 1 trong những tuyên bố
gần nhất về nhân quyền toàn cầu

17
00:00:55,313 --> 00:01:00,494
xuất hiện từ đống tro tàn của Thế chiến II
với sự ra đời của Liên Hợp Quốc (LHQ).

18
00:01:00,494 --> 00:01:03,602
Hiệp ước hình thành LHQ
với 1 trong những mục đích của họ

19
00:01:03,602 --> 00:01:08,384
là khẳng định lại niềm tin vào
những quyền căn bản của con người.

20
00:01:08,384 --> 00:01:09,605
Với tinh thần như vậy,

21
00:01:09,605 --> 00:01:16,029
vào năm 1948, Đại hội đồng LHQ
đã cho ra Tuyên ngôn quốc tế nhân quyền.

22
00:01:16,029 --> 00:01:20,425
Tài liệu được viết bởi 1 ủy ban quốc tế
do Eleanor Roosevelt chủ trì,

23
00:01:20,425 --> 00:01:24,047
đặt ra những điều cơ bản của
luật nhân quyền quốc tế.

24
00:01:24,047 --> 00:01:26,052
Tuyên ngôn được dựa trên nguyên tắc

25
00:01:26,052 --> 00:01:32,598
tất cả con người đều được sinh ra
tự do, bình đẳng về nhân phẩm và quyền lợi

26
00:01:32,598 --> 00:01:35,653
Nó liệt kê 30 điều chứng nhận rằng,
trong đó gồm có,

27
00:01:35,653 --> 00:01:39,924
nguyên tắc của việc không kỳ thị
và quyền được sống cũng như tự do.

28
00:01:39,924 --> 00:01:44,185
Nó nhắc đến tự do tiêu cực,
như tự do khỏi việc tra tấn hay nô lệ,

29
00:01:44,185 --> 00:01:45,726
cũng như tự do tích cực,

30
00:01:45,726 --> 00:01:49,011
như tự do di chuyển
và lưu trú.

31
00:01:49,011 --> 00:01:51,965
Nó bao gồm các quyền công dân
và chính trị cơ bản,

32
00:01:51,965 --> 00:01:55,981
như tự do ngôn luận, tín ngưỡng,
hoặc hội họp ôn hòa,

33
00:01:55,981 --> 00:01:59,033
cũng như những quyền xã hội, kinh tế
và văn hóa,

34
00:01:59,033 --> 00:02:00,899
như quyền được giáo dục

35
00:02:00,899 --> 00:02:03,427
và quyền được tự do lựa chọn nghề nghiệp

36
00:02:03,427 --> 00:02:06,258
được trả lương cũng như đối xử công bằng.

37
00:02:06,258 --> 00:02:10,140
Tuyên ngôn không thiên vị
khi nói quyền nào quan trọng hơn,

38
00:02:10,140 --> 00:02:11,882
nó nhấn mạnh vào tính phổ quát,

39
00:02:11,882 --> 00:02:13,448
không thể chia cắt,

40
00:02:13,448 --> 00:02:15,279
và sự phụ thuộc lẫn nhau
của chúng.

41
00:02:15,279 --> 00:02:19,106
Và trong vài thập kỷ qua,
luật nhân quyền quốc tế đã phát triển,

42
00:02:19,106 --> 00:02:22,346
đào sâu và mở rộng hiểu biết của chúng ta
về quyền con người là gì,

43
00:02:22,346 --> 00:02:25,078
và làm sao để bảo vệ chúng tốt hơn.

44
00:02:25,078 --> 00:02:27,264
Vậy nếu các nguyên tắc này
được phát triển tốt,

45
00:02:27,264 --> 00:02:31,725
thì tại sao quyền con người lại bị
ngược đãi và bỏ qua lần này tới lần khác

46
00:02:31,725 --> 00:02:34,592
trên khắp thế giới?

47
00:02:35,492 --> 00:02:38,474
Vấn đề chung là
không hề dễ

48
00:02:38,474 --> 00:02:42,745
để thực thi rộng rãi
hoặc trừng phạt những người vi phạm.

49
00:02:42,745 --> 00:02:46,817
Bản tuyên ngôn, mặc dù được đánh giá là
có quyền lực cao và uy tín,

50
00:02:46,817 --> 00:02:49,702
là một tuyên bố, chứ không phải luật cứng.

51
00:02:49,702 --> 00:02:51,702
Nên khi những quốc gia riêng lẻ
vi phạm,

52
00:02:51,702 --> 00:02:55,841
các cơ chế để xác định
các vi phạm không tốt.

53
00:02:55,841 --> 00:03:00,467
Ví dụ, các tổ chức chính
chịu trách nhiệm bảo vệ nhân quyền ở LHQ

54
00:03:00,467 --> 00:03:03,442
phần lớn là quản lý và điều tra vi phạm,

55
00:03:03,442 --> 00:03:10,156
nhưng không thể buộc các nước
thay đổi chính sách hay bù đắp cho họ.

56
00:03:10,156 --> 00:03:13,731
Đó là lý do các nhà phê bình nói rằng
thật ngây thơ khi mặc định nhân quyền

57
00:03:13,731 --> 00:03:18,213
trong 1 thế giới mà các nước
giữ quá nhiều quyền lực.

58
00:03:18,213 --> 00:03:21,141
Các nhà phê bình cũng nghi ngờ
tính đại chúng của nhân quyền

59
00:03:21,141 --> 00:03:23,037
và nhấn mạnh rằng sự phát triển của họ

60
00:03:23,037 --> 00:03:27,688
đã bị lèo lái kinh khủng bởi 1 nhóm nhỏ
gồm đa số các nước phương Tây

61
00:03:27,688 --> 00:03:30,164
dẫn đến sự tổn hại toàn diện.

62
00:03:30,164 --> 00:03:31,480
Kết quả như thế nào?

63
00:03:31,480 --> 00:03:33,985
Sự ủng hộ việc thiên vị
các quyền tự do chính trị dân sự

64
00:03:33,985 --> 00:03:36,455
hơn các quyền chính trị xã hội

65
00:03:36,455 --> 00:03:40,786
và thiên vị quyền cá nhân
hơn quyền tập thể.

66
00:03:40,786 --> 00:03:43,159
Những người khác bảo vệ
luật quốc tế về nhân quyền

67
00:03:43,159 --> 00:03:47,143
đồng thời chỉ ra mặt tích cực
khi ta thiết lập các tiêu chuẩn quốc tế

68
00:03:47,143 --> 00:03:50,449
và giúp đỡ những nhà hoạt động.

69
00:03:50,449 --> 00:03:51,417
Họ cũng chỉ ra rằng

70
00:03:51,417 --> 00:03:55,233
không phải tất cả công cụ
nhân quyền quốc tế đều vô dụng.

71
00:03:55,233 --> 00:03:59,218
Ví dụ, Công ước châu Âu về quyền con người
thiết lập 1 tòa án

72
00:03:59,218 --> 00:04:03,446
nơi 47 nước thành viên và cư dân của họ
có thể đem những vụ việc đến.

73
00:04:03,446 --> 00:04:08,972
Tòa án ra các quyết định ràng buộc
mà mỗi nước thành viên phải tuân thủ.

74
00:04:08,972 --> 00:04:11,225
Luật nhân quyền không ngừng phát triển

75
00:04:11,225 --> 00:04:16,040
cũng như quan điểm và định nghĩa của ta
về quyền cơ bản của con người là gì.

76
00:04:16,040 --> 00:04:19,570
Ví dụ, quyền dân chủ hoặc
quyền phát triển

77
00:04:19,570 --> 00:04:21,713
cơ bản và quan trọng như thế nào?

78
00:04:21,713 --> 00:04:23,752
Và bởi vì cuộc sống của ta
ngày càng số hóa

79
00:04:23,752 --> 00:04:26,860
có nên tồn tại quyền truy cập Internet?

80
00:04:26,860 --> 00:04:28,926
Quyền bảo mật kỹ thuật số?

81
00:04:28,926 --> 00:04:30,400
Bạn nghĩ sao?