0:00:06.200,0:00:09.640 Fikra mafên mirovan ew e ku her yek ji me, 0:00:09.649,0:00:12.245 bêyî ku kî ye an ji kû derê ye, 0:00:12.245,0:00:16.418 her kes xwediyê heman mafên bingehîn[br]û azadiyê ye. 0:00:16.418,0:00:18.180 Mafên mirovan ne îmtiyaz in, 0:00:18.180,0:00:20.295 û nayên dayîn an betalkirin. 0:00:20.295,0:00:24.517 Nayên dewrkirin û gerdûnî ne. 0:00:24.517,0:00:26.994 Belkî bi hêsanî xuya dikin, 0:00:26.994,0:00:29.314 lê dema yek bixwaze nerît bike, 0:00:29.320,0:00:32.660 gelek tevlihevî û gengeşî derdikevin. 0:00:32.660,0:00:35.280 Mafên mirovan ên bingehîn çi ne? 0:00:35.280,0:00:36.946 Kê wan destnîşan dike? 0:00:36.946,0:00:39.743 Kê wan bi cih tîne û çawa dike? 0:00:39.743,0:00:43.280 Dîroka mafên mirovan dûr û dirêj e. 0:00:43.280,0:00:46.830 Di seranserê dîrokê de, di civak,[br]ol û çandan de 0:00:46.830,0:00:52.150 me berxwedana fikrên mafdarî û[br]dadmendiyê kiriye. 0:00:52.150,0:00:55.313 Lê konsepta modern a mafên mirovan 0:00:55.313,0:00:59.894 piştî şerê cîhanê yê duyem bi avakirina[br]Neteweyên Yekbûyî [NY] derket. 0:01:00.384,0:01:03.874 Li gor peymanê armanca Neteweyên Yekbûyî 0:01:03.880,0:01:08.370 erêkirina mafên mirovan ên bingehîn e. 0:01:08.384,0:01:10.780 Dûre bi heman hişmendiyê,[br]Encûmena Giştî ya NY 0:01:10.780,0:01:15.899 di sala 1948an de Peymana Gerdûnî ya [br]Mafên Mirovan diyar kir. 0:01:15.899,0:01:20.335 Ev peyman,ji aliyê komîteyeka bi serokiya [br]Eleanor Roosevelt ve hat nivîsandin, 0:01:20.335,0:01:24.047 bû bingeha mafên mirovan ên gerdûnî[br]û modern. 0:01:24.047,0:01:26.320 Bingeha peymanê ew e ku 0:01:26.320,0:01:32.598 hemû mirov azad in û bi heman maf û rûmetê[br]tên dinyayê. 0:01:32.598,0:01:35.653 Ji 30 bendan pêk tê. Di nava wan de, 0:01:35.653,0:01:39.924 prensîba tu kesî re cudakarî neyê kirin, [br]mafê jiyan û azadiyê yên her kesî hene. 0:01:39.924,0:01:44.185 Qala azadiyên negatîf; wek azadiya [br]îşkenceyê û koletiyê dike 0:01:44.185,0:01:45.726 û qala azadiyên pozîtif dike; 0:01:45.726,0:01:49.011 wek azadiya geştûguzarî[br]û bicihbûnê jî dike. 0:01:49.011,0:01:51.965 Mafên civakî û siyasî yên bingehîn jî[br]dihewîne; 0:01:51.965,0:01:55.981 wek azadiya raman, ol an mafê protestoyê 0:01:55.981,0:01:59.033 û mafên civakî, aborî û çandî; 0:01:59.033,0:02:00.899 wek mafê perwerdehiyê, 0:02:00.899,0:02:03.427 mafê hilbijartina kar, 0:02:03.427,0:02:06.258 muameleya adîl jî heye. 0:02:06.258,0:02:09.639 Peyman dibêje; mafek, ji yên din[br]ne girîngtir e, 0:02:09.669,0:02:11.882 israr dike û dibêje; [br]mafên mirovan gerdûnî ne, 0:02:11.882,0:02:13.448 ji hev venaqetin, 0:02:13.448,0:02:15.279 û girêdayî hev in. 0:02:15.279,0:02:18.796 Di dehsalên dawî de,[br]mafên mirovan yên gerdûnî pêş ketin, 0:02:18.796,0:02:22.800 têgihîştina me ya ku em ê[br]çawa mafên mirovan biparêzin 0:02:22.800,0:02:25.078 kûrtir û firehtir bû. 0:02:25.078,0:02:27.430 Madem ev prensîb ewqas pêş ketine 0:02:27.430,0:02:32.120 çima mafen mirovan li her deverên cîhanê[br]her û her 0:02:32.120,0:02:34.592 tên binpêkirin? 0:02:34.592,0:02:38.474 Pirsgirêka giştî ev e ku ne hêsan e[br]li hemû cîhanê 0:02:38.474,0:02:42.745 mafên mirovan bên bicihanîn[br]û sûcdar bên cezakirin. 0:02:42.745,0:02:46.817 Peymana mafên mirovan çiqas rûmetdar[br]û rêzdar be jî 0:02:46.817,0:02:49.702 ew ne zagon e, tenê deklarasyon e. 0:02:49.702,0:02:51.632 Dema dewlet bin pê dikin 0:02:51.632,0:02:55.841 mekanîzmaya astengkirinê qels e. 0:02:55.841,0:03:00.467 Wek mînak hîma mezin a NYyê [br]parastina mafên mirovan e, 0:03:00.467,0:03:05.832 binpêkirinan dişopîne û lêdikole,[br]lê nikare ji dewletan re bibêje 0:03:05.832,0:03:10.156 siyaseta xwe biguherînin[br]an tezmînatê bidin mexdûran. 0:03:10.156,0:03:13.731 Lewre rexne tên kirin ku[br]belasebeb e dayîna mafên mirovan, 0:03:13.731,0:03:18.213 li dinyaya ku evqas berjewendî[br]bi hêzê ve giredayî ye. 0:03:18.213,0:03:21.141 Rexne tên kirin ku ev deklerasyon 0:03:21.141,0:03:24.980 bi pêşengiya hinek Dewletên Rojava û[br]Ewropayê ve hatiye amadekirin 0:03:24.980,0:03:28.080 lewra bi qasî ku tê gotin 0:03:28.080,0:03:30.160 ne gerdûnî ne. 0:03:30.164,0:03:31.480 Encam çi ye? 0:03:31.480,0:03:34.080 Azadiya sivîl ya siyasî girîngtir tê dîtin 0:03:34.080,0:03:36.350 li gor mafên civakî yên siyasî û 0:03:36.350,0:03:40.780 mafên kesayetî jî girîngtir in li gor[br]yên kollektîf. 0:03:40.780,0:03:44.340 Hin kes vê yekê diparêzin ku [br]zagonên mafên mirovan yên gerdûnî 0:03:44.340,0:03:47.140 xwedî roleke pozîtîf in, 0:03:47.143,0:03:50.449 bo ku aktivîstên mafên mirovan[br]çalakiyên xwe bidomînin. 0:03:50.449,0:03:51.429 Û tê gotin 0:03:51.429,0:03:55.233 hemû mafên mirovan yên gerdûnî[br]bi temamî ne bê hêz in. 0:03:55.233,0:03:59.218 Wek mînak Dadgeha Mafên Mirovan ya [br]Ewropayê heye û 0:03:59.218,0:04:03.317 welatiyên 47 dewletan dikarin[br]beşdar bibin. 0:04:03.317,0:04:08.972 Divê dewletên ku endam in van biryaran[br]bînin cih. 0:04:08.972,0:04:11.572 Li gor nêrîn û îfadekirina me 0:04:11.580,0:04:15.940 mafên mirovan her tim diguherin. 0:04:15.940,0:04:19.570 Mînak ; mafê demokrasiyê an yê pêşketinê[br]çawa girîng in an 0:04:19.570,0:04:21.580 çawa bingehîn tê dîtin? 0:04:21.580,0:04:23.752 Çiqas diçe jiyana me dibe djîtal. 0:04:23.752,0:04:26.860 Gelo bikaranîna înternetê jî mafek e? 0:04:26.860,0:04:28.860 Jiyana taybet ya dîjîtal mafek e? 0:04:28.860,0:04:31.020 Tu çawa difikirî?