WEBVTT

00:00:03.034 --> 00:00:06.541
U rrita me binjakun tim identik

00:00:06.541 --> 00:00:09.708
i cili ishte një vëlla tepër i dashur

00:00:09.708 --> 00:00:14.115
Tani, të qenurit binjak të bën ty ekspert

00:00:14.115 --> 00:00:16.730
për me dallu favoritizmin

00:00:16.730 --> 00:00:22.500
Nëse biskota e tij ishte pak më e madhe 
se e imja, unë kisha pyetje.

00:00:22.500 --> 00:00:26.920
edhe sigurisht nuk isha duke vdekur urie.

00:00:26.929 --> 00:00:28.955
(Te qeshura)

NOTE Paragraph

00:00:28.955 --> 00:00:34.403
Kur u bëra psikolog fillova 
ta shoh favoritizmin ndryshe

00:00:34.403 --> 00:00:40.283
edhe kjo është se sa më shumë 
e vlerësojmë trupin se sa mendjen

00:00:40.283 --> 00:00:46.340
Shpenzova 9 vjet në universitet 
për ta fituar doktoratën në psikologji

00:00:46.340 --> 00:00:50.760
edhe nuk mundem me ju tregu se sa njerëz e
shikojnë kartën e biznesit edhe më thonë

00:00:50.768 --> 00:00:55.304
"Oh, psikolog,
Jo doktor i vërtetë"

00:00:55.304 --> 00:00:58.781
sikur duhej të thuhej në kartë ajo.

00:00:58.781 --> 00:01:03.372
(Te qeshura)

00:01:03.372 --> 00:01:08.935
Këtë favoritizëm që i shfaqim trupit më 
shumë se mendjes, e shoh gjithkund

NOTE Paragraph

00:01:09.535 --> 00:01:11.409
Së fundmi isha në shtëpinë e një miku

00:01:11.409 --> 00:01:14.209
edhe fëmija i tyre 5 vjeçar po bëhej
gati për shtrat.

00:01:14.209 --> 00:01:17.982
Ai po qëndronte në stol afër lavamanit 
duke larë dhëmbët,

00:01:17.982 --> 00:01:21.661
kur rrëshqiti dhe e gërvishti këmbën
në stol kur ra.

00:01:21.661 --> 00:01:24.397
Ai qau për një minutë por pastaj u ngrit

00:01:24.397 --> 00:01:31.543
u kthye te stoli, edhe kërkoi një kuti me
fasha dhe e vuri në vendin ku u gërvisht.

00:01:31.543 --> 00:01:35.392
Tani, ky fëmijë mezi 
mundet te lidh këpucet,

00:01:35.392 --> 00:01:39.590
por e dinte se duhesh ta mbulosh prerjen,
në mënyrë që të mos infektohesh,

00:01:39.590 --> 00:01:43.425
edhe se duhesh të kujdesësh për dhëmbët
duke i larë dy herë në ditë.

00:01:43.425 --> 00:01:46.369
Ne të gjithë e dimë si ta mbajmë 
shëndetin fizik

00:01:46.369 --> 00:01:48.908
dhe si me praktiku higjienën dentale,a po?

00:01:48.908 --> 00:01:52.998
Ne e kemi ditur qe kur kemi qenë 5 vjeç.

00:01:52.998 --> 00:01:57.646
Por çka dimë ne për me 
mbajt shëndetin psikologjik?

00:01:57.646 --> 00:01:59.778
Asgjë.

00:01:59.778 --> 00:02:03.568
çka i mësojmë fëmijët 
për higjienën emocionale?

00:02:04.621 --> 00:02:06.257
Asgjë.

00:02:06.767 --> 00:02:11.239
Si është e mundur që ne kalojmë më shumë
kohë duke u kujdes për dhëmbët tonë

00:02:11.239 --> 00:02:14.385
se sa për mendjen.

00:02:14.385 --> 00:02:18.682
Pse për ne shëndeti fizik është
më i rëndësishëm

00:02:18.682 --> 00:02:21.393
se sa shëndeti psikologjik?

NOTE Paragraph

00:02:21.393 --> 00:02:26.719
Në mbajmë lëndime psikologjike
më shpesh se sa fizike,

00:02:26.719 --> 00:02:31.483
lëndime si dështimi, refuzimi ose vetmia.

00:02:31.483 --> 00:02:34.055
Këto munden me shku
edhe më keq nëse i injorojmë

00:02:34.055 --> 00:02:37.285
dhe mund të na ndikojnë jetën 
në mënyrë dramatike.

00:02:37.285 --> 00:02:41.371
Akoma, edhe pse ka teknika shkencërisht
të provuara

00:02:41.371 --> 00:02:45.740
që munde te përdorim për t'i trajtuar këto
lloj lëndime psikologjike,

00:02:45.740 --> 00:02:47.132
ne s'i përdorim.

00:02:47.132 --> 00:02:50.434
As që na shkon në mendje.

00:02:50.434 --> 00:02:54.947
"Oh, po ndjehesh i depresionuar? 
Largoje se është e gjitha në kokën tënde".

00:02:54.947 --> 00:02:58.215
A imagjinoni t'i thoni kështu dikujt me 
këmbë të thyer;

00:02:58.215 --> 00:03:01.479
"Oh, veq ec;
e gjitha është në këmbën tënde."

00:03:01.479 --> 00:03:03.448
(Te qeshura)

00:03:03.448 --> 00:03:09.101
Është koha ta mbyllim hapësirën mes 
shëndetit tonë mendor dhe atij psikologjik

00:03:09.101 --> 00:03:12.197
Është koha t'i bëjmë më të barabartë,

NOTE Paragraph

00:03:12.197 --> 00:03:15.063
më shumë si binjakë.

00:03:15.063 --> 00:03:18.709
Pasi po flasim për binjakë, 
edhe vëllai im është gjithashtu psikolog.

00:03:18.709 --> 00:03:21.897
As ai nuk është doktor i vërtetë.

00:03:21.897 --> 00:03:23.649
(Te qeshura)

00:03:23.649 --> 00:03:25.704
Ne nuk studiuam së bashku,

00:03:25.704 --> 00:03:29.845
Në fakt, gjëja më e vështirë 
që kam bëre në jetë

00:03:29.845 --> 00:03:32.831
është qe kalova Atlantikun për në 
qytetin e New York-ut

00:03:32.831 --> 00:03:35.817
për te marre doktoratën në psikologji.

00:03:35.817 --> 00:03:38.803
U ndamë për herë të parë në jetë.

00:03:38.803 --> 00:03:42.295
edhe ndarja ishte brutale për të dy ne.

00:03:42.295 --> 00:03:45.464
Por derisa ai qëndroi me
familjen dhe shokët,

00:03:45.464 --> 00:03:48.680
Unë isha vetëm në një shtet të ri.

00:03:48.680 --> 00:03:50.146
Na merte malli tmerrësisht

00:03:50.146 --> 00:03:53.473
por thirrjet internacionale ishin
shumë shtrejtë atëherë

00:03:53.473 --> 00:03:57.799
edhe ne mund ta përballonim 
të flisnim vetëm 5 minuta në javë.

00:03:57.799 --> 00:04:00.403
Kur na erdhi ditëlindja,

00:04:00.403 --> 00:04:02.840
Ishte e para që nuk po e kalonim bashkë.

00:04:02.840 --> 00:04:07.291
Vendosëm të harxhonim, atë javë do të
flisnim 10 minuta.

00:04:07.291 --> 00:04:11.209
E kalova mëngjesin dukë shëtitur në dhomë,
duke e pritur thirrjen e tij --

00:04:11.209 --> 00:04:17.692
duke prit e duke prit por 
telefoni nuk binte.

00:04:17.692 --> 00:04:20.167
Duke e parë dalimin e kohës supozoja,

00:04:20.167 --> 00:04:22.808
"Ai ka dal me shoke, 
do të therrase më vonë".

00:04:22.808 --> 00:04:24.853
Nuk kishte telefona celulare atëherë.

00:04:24.853 --> 00:04:27.038
Ai nuk thirri.

00:04:27.038 --> 00:04:32.023
Edhe fillova ta kuptoj se pasi u bë
10 muaj që u largova,

00:04:32.023 --> 00:04:35.833
nuk po i mungoj atij
ashtu si ai po më mungon mua.

00:04:35.833 --> 00:04:37.709
E dija se në mëngjes do të më thirrte,

00:04:37.709 --> 00:04:44.585
por ajo natë ishte nata më e gjatë dhe 
më e trishtuar e jetës time.

00:04:44.585 --> 00:04:46.862
U zgjova mëngjesin tjetër.

00:04:46.862 --> 00:04:51.137
Ja lëshova sytë telefonit dhe e pash 
që e kisha lënë hapur

00:04:51.137 --> 00:04:54.613
deri sa po shëtitesha në dhomë dje.

00:04:54.613 --> 00:04:56.476
U cova nga shtrati,

00:04:56.476 --> 00:04:59.633
E vura receptorin në vend dhe
pas një sekonde ra telefoni,

00:04:59.633 --> 00:05:03.606
Ishte vëllai im dhe, a ishte i zemëruar?.

00:05:03.606 --> 00:05:05.528
(Te qeshura)

00:05:05.528 --> 00:05:08.968
Ishte nata më e mërzitshme dhe më e 
gjatë e jetës tij gjithashtu.

00:05:08.968 --> 00:05:11.560
Unë u mundova t'ja spjegoj çka ka ndodhur
por ai tha,

00:05:11.560 --> 00:05:14.588
"Nuk e kuptoj, pasi e pe që
unë nuk po të thërras,

00:05:14.588 --> 00:05:19.399
pse nuk më telefonove ti?"

00:05:19.399 --> 00:05:23.544
Ai kishte të drejtë. Pse nuk e thirra?

00:05:23.544 --> 00:05:26.587
Atëherë nuk kisha përgjigje por tani kam,

00:05:26.587 --> 00:05:31.642
dhe është e thjeshtë: vetmia.

NOTE Paragraph

00:05:31.642 --> 00:05:35.926
Vetmia krijon një plagë 
të thellë psikologjike,

00:05:35.926 --> 00:05:39.883
që shtrembëron përceptimet tona dhe 
që përzien mendimet tona.

00:05:39.883 --> 00:05:45.522
Na bën të mendojmë se njerëzit rreth nesh,
kujdesen shumë më pak se sa në të vërtetë.

00:05:45.522 --> 00:05:48.352
Na bën të frikësuar për tu lidhur,

00:05:48.352 --> 00:05:51.802
sepse pse ta vësh vetën në pozitë 
për refuzim dhe dhimbje të zemrës

00:05:51.802 --> 00:05:56.274
kur zemra juaj tashmë po dhemb më shumë
se sa mund ta përballoni?

00:05:56.274 --> 00:05:59.538
Unë isha i mbërthyer nga 
vetmia e vërtetë atëherë,

00:05:59.538 --> 00:06:04.039
por isha i rrethuar nga njerëzit 
tërë ditën dhe nuk më binte në mend.

00:06:04.039 --> 00:06:08.694
Por vetmia është e definuar pastër 
në mënyrë subjektive.

00:06:08.694 --> 00:06:11.539
Varet nga ajo nëse ndjeni

00:06:11.539 --> 00:06:15.114
emocionalisht apo socialisht 
i shkëputur nga njerëzit rreth jush.

00:06:15.114 --> 00:06:16.899
Dhe unë ndjehesha ashtu.

00:06:16.899 --> 00:06:23.363
Ka shumë studime për vetminë dhe
të gjitha janë tejet të frikshme

00:06:23.363 --> 00:06:27.515
Vetmia jo vetëm të bën të mjerueshëm,
por mund t'ju vrasë.

00:06:27.515 --> 00:06:28.933
Nuk bej shaka.

00:06:28.933 --> 00:06:32.667
Vetmia kronike i rrit shanset 
për vdekje të hershme

00:06:32.667 --> 00:06:36.658
për 14 përçind.

00:06:36.658 --> 00:06:40.681
Vetmia shkakton tension të lartë të gjakut
dhe kolesterol të lartë.

00:06:40.681 --> 00:06:44.557
Ajo bile dhe e bllokon funksionimin 
e sistemit imunitar,

00:06:44.557 --> 00:06:48.808
dhe të bën të dobët 
ndaj çdo lloj sëmundje.

00:06:48.808 --> 00:06:52.369
Në fakt shkencëtarët kanë konkluduar 
se kur meren së bashku,

00:06:52.369 --> 00:06:55.990
vetmia kronike ofron rrezik signifikant

00:06:55.990 --> 00:07:00.381
për shëndetin afatgjatë te njejtë 
si pirja e duhanit.

00:07:00.381 --> 00:07:05.033
Paketat e cigarëve vijnë me paralajmërim
që thotë se "Kjo mund t'ju vrasë".

00:07:05.033 --> 00:07:07.405
Por vetmia jo.

00:07:07.405 --> 00:07:11.907
Për këtë është e rëndësishme ta bëjmë
primar shëndetin psikologjik,

00:07:11.907 --> 00:07:15.310
dhe ta praktikojmë higjienën emocionale.

00:07:15.310 --> 00:07:18.282
Sepse ju nuk mundeni me trajtu 
një plagë psikologjike

00:07:18.282 --> 00:07:21.512
nëse nuk e dini se jeni të dëmtuar.

00:07:22.153 --> 00:07:24.944
Vetmia nuk është e vetmja 
plagë psikologjike

00:07:24.944 --> 00:07:28.412
që na shtrembëron përceptimet tona
dhe na çorienton.

NOTE Paragraph

00:07:28.412 --> 00:07:31.818
Dështimi e bën këtë gjithashtu.

00:07:31.818 --> 00:07:34.000
Njëherë vizitova një
qendër të kujdesit ditor,

00:07:34.000 --> 00:07:39.204
ku pash tre fëmijë që luanin,
me lodra plastike të njejta.

00:07:39.204 --> 00:07:43.904
Duhej ta rrëshqisin butonin e kuq dhe një
qen simpatik shfaqej.

00:07:43.905 --> 00:07:48.555
Një vajzë e vogël u mundua ta tërhiqte
butonin vjollcë, pastaj ta shtynte,

00:07:48.555 --> 00:07:52.917
dhe pas kësaj ajo u ul, shikonte kutinë,
deri sa buza e poshtme i dridhej.

00:07:52.917 --> 00:07:56.104
Djali afër saj e pa këtë derisa ndodhte,

00:07:56.104 --> 00:08:01.364
u kthye te kutia dhe ia plasi të qarit
pa e prekur fare kutinë.

00:08:01.364 --> 00:08:04.607
Ndërkohë, një vajzë tjetër provoi gjithçka
të mundshme

00:08:04.607 --> 00:08:06.415
deri sa e rrëshqiti butonin e kuq,

00:08:06.415 --> 00:08:10.532
qenushi simpatik u shfaq 
dhe ajo filloi të hidhej me kënaqësi.

00:08:10.532 --> 00:08:13.925
Pra tre fëmijë të vegjël
me lodra plastike identike

00:08:13.925 --> 00:08:17.957
por me reagime të ndryshme për dështimin.

00:08:17.957 --> 00:08:22.278
Dy të parët ishin të aftë
ta rrëshqisin butonin e kuq.

00:08:22.278 --> 00:08:25.590
Gjëja e vetme që i ndalonte nga suksesi

00:08:25.590 --> 00:08:29.920
ishte mendja e tyre e cila i mashtronte 
duke i bërë të besonin se ata nuk munden.

00:08:29.920 --> 00:08:33.970
Tani, të rriturit mashtrohen kështu 
gjatë gjithë kohës.

00:08:33.970 --> 00:08:40.409
Në fakt, ne të gjithë kemi një set 
të ndjenjave dhe bindjeve që shkaktohen

00:08:40.409 --> 00:08:43.585
kur ballafaqohemi 
me frustrime dhe pengesa.

NOTE Paragraph

00:08:43.585 --> 00:08:46.704
A jeni të vetëdijshëm si reagon
mendja juaj ndaj dështimit?

00:08:46.704 --> 00:08:48.033
Duhet të jeni.

00:08:48.033 --> 00:08:52.314
Sepse nëse mendja juaj provon t'ju bindë 
se ju jeni i paaftë për të bërë diçka

00:08:52.314 --> 00:08:53.963
dhe ju e besoni atë,

00:08:53.963 --> 00:08:57.261
atëherë sikur dy fëmijët e vegjël,
do të filloni të ndjeheni të pazotë

00:08:57.261 --> 00:09:00.859
dhe do të ndaloni së provuari shpejt,
ose nuk do të provoni fare.

00:09:00.859 --> 00:09:03.967
Dhe pastaj do të bindeni edhe më shumë 
se nuk do të keni sukses.

00:09:03.967 --> 00:09:08.585
E shihni, kjo është pse shumë njerëz 
funksionojnë poshtë potencialit që kanë.

00:09:08.585 --> 00:09:12.259
Sepse diku rrugës, nganjëherë një dështim

00:09:12.259 --> 00:09:15.889
i ka bindur ata se nuk mund të kenë sukses
dhe ata e kanë besuar atë.

NOTE Paragraph

00:09:15.893 --> 00:09:21.966
Sepse nëse njëherë bindemi për diçka,
është shumë e veshtirë të ndërrosh mendje.

00:09:21.966 --> 00:09:26.031
Unë e mësova këtë mësim në mënyrën 
e vështirë kur isha adoleshent me vëllanë.

00:09:26.031 --> 00:09:29.390
Ne ishim duke vozitur me shokë 
në një rrugë të errët natën.

00:09:29.390 --> 00:09:30.932
kur na ndaloi një polic.

00:09:30.932 --> 00:09:34.344
Kishte pasur një grabitje në atë zonë dhe 
ata po kërkonin të dyshuarit.

00:09:34.344 --> 00:09:38.287
Oficeri iu afrua veturës, 
dhe e lëshoi dritën tek vozitësi,

00:09:38.287 --> 00:09:42.571
pastaj tek vëllai im në ulësen përpara,
dhe pastaj tek une.

00:09:42.571 --> 00:09:44.774
I hapi sytë dhe tha,

00:09:44.774 --> 00:09:46.977
"Ku e kam parë fytyrën tuaj më përpara?"

00:09:46.977 --> 00:09:50.075
(Te qeshura)

00:09:50.075 --> 00:09:53.796
Dhe unë thash, "Në ulësen përpara."

00:09:53.796 --> 00:09:56.307
(Te qeshura)

00:09:56.307 --> 00:09:58.813
Por kjo nuk kishte kuptim për atë,

00:09:58.813 --> 00:10:01.137
Kështu që ai mendoi 
se unë kisha marre drogë

00:10:01.137 --> 00:10:02.271
(Te qeshura)

00:10:02.271 --> 00:10:04.795
Kështu që ai më nxjerr nga makina,
më kontrollon,

00:10:04.795 --> 00:10:06.800
me drejton drejt veturës së policisë,

00:10:06.800 --> 00:10:09.765
dhe vetëm kur e vërtetoi 
se nuk kisha dosje në polici

00:10:09.765 --> 00:10:14.231
munda t'i tregoj që e kisha 
një binjak në ulësen përpara.

00:10:14.231 --> 00:10:17.648
Por edhe derisa largoheshim me makinë,
mund ta shihje nga shikimi i tij

00:10:17.648 --> 00:10:22.654
se ai ishte i bindur që unë 
po ikja sepse kisha bërë diçka.

NOTE Paragraph

00:10:22.655 --> 00:10:26.669
Mendja jonë vështirë ndryshohet 
pasi të bindemi për diçka.

00:10:26.669 --> 00:10:31.431
Është e natyrshme të ndjeheni të 
demoralizuar e të mposhtur pas dështimit.

00:10:31.431 --> 00:10:36.242
Por ju nuk mund ta lejoni vetën 
të bindeni se nuk mund të keni sukses.

00:10:36.242 --> 00:10:38.832
Duhet t'i luftoni ndjenjat e pafuqisë.

00:10:38.832 --> 00:10:42.393
Duhet të fitoni kontroll mbi situatën.

00:10:42.393 --> 00:10:46.901
Dhe ju duhet ta thyeni këtë lloj 
cikli negativ para se të fillojë.

00:10:48.191 --> 00:10:50.536
Mendjet dhe ndjenjat tona,

00:10:50.536 --> 00:10:53.641
nuk janë shokët e besueshëm 
sic i kemi menduar.

00:10:53.641 --> 00:10:56.366
Janë më shumë si një shok 
me humor të ndryshueshëm,

00:10:56.366 --> 00:11:01.811
që mund të jetë shumë mbështetës në një 
moment dhe shumë i pakënaqur në tjetrin.

00:11:01.811 --> 00:11:03.686
Njëherë kam punuar më një grua

00:11:03.686 --> 00:11:07.973
e cila pas 20 vitëve martesë dhe
pas një divorci të shëmtuar,

00:11:07.973 --> 00:11:10.326
ishte më në fund gati për takimin e parë.

00:11:10.326 --> 00:11:14.958
Ajo kishte hasur online një djalë që dukej
i mirë dhe i suksesshëm,

00:11:14.958 --> 00:11:18.513
dhe më e rëndësishmja dukej 
që e pëlqente atë.

00:11:18.513 --> 00:11:21.584
Kështu ajo ishte shumë e entuziazmuar,
bleu një fustan të ri,

00:11:21.584 --> 00:11:25.667
dhe u takuan në një bar të pasur 
të New York-ut për një pije.

00:11:25.667 --> 00:11:29.238
Pas 10 minutave të takimit 
burri ngritet në këmbë dhe i thotë

00:11:29.238 --> 00:11:33.318
"Nuk jam i interesuar," dhe ikën.

00:11:33.318 --> 00:11:37.572
Refuzimi është tejet i dhimbshëm.

00:11:37.572 --> 00:11:42.017
Gruaja ishte aq e lënduar sa nuk lëvizte, 
çka mundi të bëj ishte ta thirrte një mik.

00:11:42.017 --> 00:11:46.749
Ja çka i tha miku :
"Eh pra, çfarë prisje?

00:11:46.749 --> 00:11:50.222
Ti ke ije të gjera,
ske ndonjë gjë interesante për të thënë,

00:11:50.222 --> 00:11:52.846
Pse një burrë i bukur dhe i suksseshëm

00:11:52.846 --> 00:11:56.930
si ai do të dilte me një humbëse si ti?"

00:11:56.930 --> 00:12:00.025
Shokuese, apo jo, 
se si një mik mund të jetë kaq mizor?

00:12:00.025 --> 00:12:02.680
Por do të ishte më pak shokuese

00:12:02.680 --> 00:12:05.557
nëse ju them se nuk ishte 
miku që e tha këtë

00:12:05.557 --> 00:12:08.512
Ishte çka gruaja i thonte vetës.

00:12:08.512 --> 00:12:13.010
Dhe kjo është çka bëjmë ne të gjithë,
sidomos pas një refuzimi.

00:12:13.010 --> 00:12:16.557
Ne të gjithë fillojmë të mendojmë 
për fajin dhe mangësitë tona,

00:12:16.557 --> 00:12:18.791
çka do të donim të ishim,
dhe të mos ishim,

00:12:18.791 --> 00:12:20.169
ne e thërrasim vetën me emra.

00:12:20.169 --> 00:12:23.529
Ndoshta jo aq ashpër, por e bëjmë.

00:12:23.529 --> 00:12:28.380
Dhe është interesante që e bëjmë këtë, 
sepse vetëbesimi ynë tashmë është lënduar.

00:12:28.380 --> 00:12:31.340
Pse do të donim ta dëmtojmë atë më shumë

00:12:31.340 --> 00:12:33.981
Ne nuk do ta bënim një plagë fizike 
më keq me qëllim.

00:12:33.981 --> 00:12:36.910
Ti nuk do ta kishe pre dorën dhe 
me vendos, "Oh, unë e di!

00:12:36.910 --> 00:12:40.519
Do ta mar një thikë dhe ta shoh 
sa të thellë mundem me bë."

NOTE Paragraph

00:12:40.519 --> 00:12:43.973
Por ne e bëjmë këtë me 
plagë psikologjike gjatë gjithë kohës.

00:12:43.973 --> 00:12:47.665
Pse? 
Për shkak higjienës emocionale të dobët.

00:12:47.665 --> 00:12:50.387
Sepse ne nuk e bëjmë 
primar shëndetin tonë psikologjik.

00:12:50.387 --> 00:12:54.250
Ne e dijmë nga qindra studime 
se kur vetëbesimi është i ulët,

00:12:54.250 --> 00:12:57.923
Jeni më të dobët ndaj stresit dhe ankthit,

00:12:57.923 --> 00:13:03.146
dështimi dhe refuzimi lëndojnë më shumë, 
mer kohë më të gjatë për ta rimarrë veten.

00:13:03.146 --> 00:13:06.325
Pra kur ju refuzojnë,
gjëja e parë që do të duhej të bëni

00:13:06.325 --> 00:13:12.554
është ta ngjallni vetëbesimin, 
e jo të bashkoheni me Fight Club.

00:13:12.554 --> 00:13:15.459
Kur jeni në dhimbje emocionale,

00:13:15.459 --> 00:13:21.572
trajtoje vetën me dhembshurinë e njejtë
që do ta prisje nga një mik i mirë.

NOTE Paragraph

00:13:23.122 --> 00:13:27.558
Ne duhet t'i kapim shprehitë psikologjike
të pashëndetshme dhe t'i ndryshojmë ato.

00:13:27.558 --> 00:13:32.228
Një më e pashëndetshmja dhe 
më e shpeshta quhet rimendim.

00:13:32.228 --> 00:13:34.989
Të rimendosh do të thotë ta përsëritësh.

00:13:34.989 --> 00:13:39.360
Është kur shefi të bërtet, apo profesori
të bën të dukesh si budalla në klasë,

00:13:39.360 --> 00:13:41.551
ose kur grindesh me një shok

00:13:41.551 --> 00:13:45.968
dhe nuk mund të ndalesh duke e përsëritur 
këtë skenë në kokën tënde me ditë të tëra

00:13:45.968 --> 00:13:47.937
ndonjëherë edhe me javë.

00:13:47.937 --> 00:13:53.645
Rimendimi për ngjarje tronditëse 
shumë lehtë mund të kalojë në shprehi

00:13:53.645 --> 00:13:55.733
dhe është mjaft e kushtueshme.

00:13:55.733 --> 00:13:59.922
Sepse duke kaluar kaq shumë kohë
fokusuar në mendime tronditse dhe negative

00:13:59.922 --> 00:14:02.894
ju jeni në fakt duke e vënë 
vetën në rrezik signifikant

00:14:02.894 --> 00:14:07.426
për të zhvilluar depresion klinik, 
alkoolizëm, çregullime të ngrënit,

00:14:07.426 --> 00:14:10.149
dhe sëmundje kardiovaskulare.

NOTE Paragraph

00:14:10.149 --> 00:14:16.019
Problemi është se urgjenca për rimendim 
është shumë e fortë dhe e rëndësishme,

00:14:16.019 --> 00:14:18.429
pra është e vështirë ta ndalosh.

00:14:18.429 --> 00:14:21.801
Unë e di këtë sigurt sepse,
para një viti,

00:14:21.801 --> 00:14:24.350
Unë e zhvillova këtë shprehi.

00:14:24.350 --> 00:14:30.829
Vëllai im binjak ishte diagnostifikuar 
me Hodgkin Lymphoma në shkallën e tretë.

00:14:30.829 --> 00:14:33.133
Kanceri i tij ishte ekstremisht agresiv.

00:14:33.133 --> 00:14:36.904
Ai kishte tumorë të dukshëm 
në të gjithë trupin.

00:14:36.904 --> 00:14:41.835
Dhe ai u desh të fillonte një cikël
të ashpër të kimioterapisë.

00:14:41.835 --> 00:14:46.497
Dhe unë nuk mund të ndalesha së menduari 
nëpër çka po kalonte ai.

00:14:46.497 --> 00:14:49.732
Unë nuk mund të ndalesha së menduari 
se sa shumë ai po vuante,

00:14:49.732 --> 00:14:54.332
edhe pse ai kurrë nuk u ankua, 
as edhe një herë.

00:14:54.332 --> 00:14:56.750
Ai kishte një qëndrim tepër pozitiv.

00:14:56.750 --> 00:15:00.379
Shëndeti i tij psikologjik 
ishte i mrekullueshëm.

00:15:00.379 --> 00:15:04.518
Unë isha fizikisht mirë, 
por psikologjikisht isha lëmsh.

00:15:04.518 --> 00:15:06.748
Por unë e dija çka të bëj.

00:15:06.748 --> 00:15:10.910
Studimet tregojnë se edhe vetëm 
dy minuta shpërqëndrim janë të mjaftueshme

00:15:10.910 --> 00:15:13.968
për ta thyer urgjencën 
për të rimenduar në atë moment.

00:15:13.968 --> 00:15:17.465
Dhe sa herë kisha një mendim 
brengosës, tonditës, negativ,

00:15:17.465 --> 00:15:22.257
e detyroja vetën të koncentrohem në
diçka tjetër derisa të kalonte ajo nevoje.

00:15:22.257 --> 00:15:26.603
Dhe për një javë, gjithë 
pikëpamja ime ndryshoi

00:15:26.603 --> 00:15:30.113
u bë më pozitive dhë më optimiste.

00:15:31.569 --> 00:15:35.624
Nëntë javë pasi ai filloi kimioterapinë, 
vëllau im pati nje CAT skan

00:15:35.624 --> 00:15:39.260
dhe unë isha me të kur ai mori rezultatet.

00:15:39.260 --> 00:15:42.497
Gjithë tumorët ishin zhdukur.

00:15:42.497 --> 00:15:45.114
Ai ende kishte edhe tri raunde 
të kimioterapisë.

00:15:45.114 --> 00:15:47.731
por ne e dinim se ai do të shërohej.

00:15:47.731 --> 00:15:51.979
Kjo fotografi është bërë para dy javesh.

NOTE Paragraph

00:15:53.759 --> 00:15:56.847
Duke ndërmarrë veprime kur je i vetmuar,

00:15:56.847 --> 00:16:00.225
duke ndërruar përgjigjet tua 
ndaj dështimit,

00:16:00.225 --> 00:16:03.157
duke mbrojtur vetëbesimin tënd,

00:16:03.157 --> 00:16:05.189
duke i mposhtur mendimet negative,

00:16:05.189 --> 00:16:07.887
ju nuk do t'i shëroni 
vetëm plagët psikologjike,

00:16:07.887 --> 00:16:11.569
ju do të ndërtoni elasticitet emocional,
ju do të rriteni.

00:16:12.871 --> 00:16:16.794
Njëqind vjet më parë, njerëzit 
filluan ta praktikonin higjienën personale

00:16:16.794 --> 00:16:21.119
dhe norma e jetëgjatësisë u rrit
me mbi 50 për qind

00:16:21.119 --> 00:16:23.577
vetëm për një dekadë.

00:16:23.577 --> 00:16:27.922
Unë e besoj se cilësia e jetës tonë 
mund të rritet aq dramatikisht

00:16:27.922 --> 00:16:31.569
nëse ne fillojmë 
ta praktikojmë higjienën emocionale.

NOTE Paragraph

00:16:31.569 --> 00:16:33.762
A mund ta imagjinoni si do të ishte bota

00:16:33.762 --> 00:16:37.088
nëse çdokush do të ishte 
psikologjikisht më i shëndetshëm?

00:16:37.088 --> 00:16:40.383
Nëse do të kishte më pak vetmi 
dhe më pak depresion?

00:16:40.383 --> 00:16:43.224
Nëse njerëzit do të dinin 
si ta mundnin dështimin?

00:16:43.224 --> 00:16:46.274
Nëse ata do të ndjeheshin 
më mirë për veten dhe më të fuqizuar?

00:16:46.274 --> 00:16:49.520
Nëse do të ishin më të lumtur 
dhe më të përmbushur?

00:16:49.520 --> 00:16:53.833
Unë mundem, sepse kjo është bota 
në të cilën unë dua të jetoj,

00:16:53.833 --> 00:16:58.419
kjo është bota në të cilën 
do të jetojë vëllai im.

00:16:58.419 --> 00:17:02.500
Dhe nëse ju informoheni dhe 
i ndërroni disa shprehi të thjeshta,

00:17:02.500 --> 00:17:06.382
kjo pra është bota në të cilën 
ne të gjithë mund të jetojmë.

NOTE Paragraph

00:17:06.382 --> 00:17:08.270
Faleminderit shumë.

00:17:08.270 --> 00:17:11.268
(Duartrokitje)