1
00:00:03,034 --> 00:00:06,541
U rrita me binjakun tim identik

2
00:00:06,541 --> 00:00:09,708
i cili ishte një vëlla tepër i dashur

3
00:00:09,708 --> 00:00:14,115
Tani, të qenurit binjak të bën ty ekspert

4
00:00:14,115 --> 00:00:16,730
për me dallu favoritizmin

5
00:00:16,730 --> 00:00:22,500
Nëse biskota e tij ishte pak më e madhe 
se e imja, unë kisha pyetje.

6
00:00:22,500 --> 00:00:26,920
edhe sigurisht nuk isha duke vdekur urie.

7
00:00:26,929 --> 00:00:28,955
(Te qeshura)

8
00:00:28,955 --> 00:00:34,403
Kur u bëra psikolog fillova 
ta shoh favoritizmin ndryshe

9
00:00:34,403 --> 00:00:40,283
edhe kjo është se sa më shumë 
e vlerësojmë trupin se sa mendjen

10
00:00:40,283 --> 00:00:46,340
Shpenzova 9 vjet në universitet 
për ta fituar doktoratën në psikologji

11
00:00:46,340 --> 00:00:50,760
edhe nuk mundem me ju tregu se sa njerëz e
shikojnë kartën e biznesit edhe më thonë

12
00:00:50,768 --> 00:00:55,304
"Oh, psikolog,
Jo doktor i vërtetë"

13
00:00:55,304 --> 00:00:58,781
sikur duhej të thuhej në kartë ajo.

14
00:00:58,781 --> 00:01:03,372
(Te qeshura)

15
00:01:03,372 --> 00:01:08,935
Këtë favoritizëm që i shfaqim trupit më 
shumë se mendjes, e shoh gjithkund

16
00:01:09,535 --> 00:01:11,409
Së fundmi isha në shtëpinë e një miku

17
00:01:11,409 --> 00:01:14,209
edhe fëmija i tyre 5 vjeçar po bëhej
gati për shtrat.

18
00:01:14,209 --> 00:01:17,982
Ai po qëndronte në stol afër lavamanit 
duke larë dhëmbët,

19
00:01:17,982 --> 00:01:21,661
kur rrëshqiti dhe e gërvishti këmbën
në stol kur ra.

20
00:01:21,661 --> 00:01:24,397
Ai qau për një minutë por pastaj u ngrit

21
00:01:24,397 --> 00:01:31,543
u kthye te stoli, edhe kërkoi një kuti me
fasha dhe e vuri në vendin ku u gërvisht.

22
00:01:31,543 --> 00:01:35,392
Tani, ky fëmijë mezi 
mundet te lidh këpucet,

23
00:01:35,392 --> 00:01:39,590
por e dinte se duhesh ta mbulosh prerjen,
në mënyrë që të mos infektohesh,

24
00:01:39,590 --> 00:01:43,425
edhe se duhesh të kujdesësh për dhëmbët
duke i larë dy herë në ditë.

25
00:01:43,425 --> 00:01:46,369
Ne të gjithë e dimë si ta mbajmë 
shëndetin fizik

26
00:01:46,369 --> 00:01:48,908
dhe si me praktiku higjienën dentale,a po?

27
00:01:48,908 --> 00:01:52,998
Ne e kemi ditur qe kur kemi qenë 5 vjeç.

28
00:01:52,998 --> 00:01:57,646
Por çka dimë ne për me 
mbajt shëndetin psikologjik?

29
00:01:57,646 --> 00:01:59,778
Asgjë.

30
00:01:59,778 --> 00:02:03,568
çka i mësojmë fëmijët 
për higjienën emocionale?

31
00:02:04,621 --> 00:02:06,257
Asgjë.

32
00:02:06,767 --> 00:02:11,239
Si është e mundur që ne kalojmë më shumë
kohë duke u kujdes për dhëmbët tonë

33
00:02:11,239 --> 00:02:14,385
se sa për mendjen.

34
00:02:14,385 --> 00:02:18,682
Pse për ne shëndeti fizik është
më i rëndësishëm

35
00:02:18,682 --> 00:02:21,393
se sa shëndeti psikologjik?

36
00:02:21,393 --> 00:02:26,719
Në mbajmë lëndime psikologjike
më shpesh se sa fizike,

37
00:02:26,719 --> 00:02:31,483
lëndime si dështimi, refuzimi ose vetmia.

38
00:02:31,483 --> 00:02:34,055
Këto munden me shku
edhe më keq nëse i injorojmë

39
00:02:34,055 --> 00:02:37,285
dhe mund të na ndikojnë jetën 
në mënyrë dramatike.

40
00:02:37,285 --> 00:02:41,371
Akoma, edhe pse ka teknika shkencërisht
të provuara

41
00:02:41,371 --> 00:02:45,740
që munde te përdorim për t'i trajtuar këto
lloj lëndime psikologjike,

42
00:02:45,740 --> 00:02:47,132
ne s'i përdorim.

43
00:02:47,132 --> 00:02:50,434
As që na shkon në mendje.

44
00:02:50,434 --> 00:02:54,947
"Oh, po ndjehesh i depresionuar? 
Largoje se është e gjitha në kokën tënde".

45
00:02:54,947 --> 00:02:58,215
A imagjinoni t'i thoni kështu dikujt me 
këmbë të thyer;

46
00:02:58,215 --> 00:03:01,479
"Oh, veq ec;
e gjitha është në këmbën tënde."

47
00:03:01,479 --> 00:03:03,448
(Te qeshura)

48
00:03:03,448 --> 00:03:09,101
Është koha ta mbyllim hapësirën mes 
shëndetit tonë mendor dhe atij psikologjik

49
00:03:09,101 --> 00:03:12,197
Është koha t'i bëjmë më të barabartë,

50
00:03:12,197 --> 00:03:15,063
më shumë si binjakë.

51
00:03:15,063 --> 00:03:18,709
Pasi po flasim për binjakë, 
edhe vëllai im është gjithashtu psikolog.

52
00:03:18,709 --> 00:03:21,897
As ai nuk është doktor i vërtetë.

53
00:03:21,897 --> 00:03:23,649
(Te qeshura)

54
00:03:23,649 --> 00:03:25,704
Ne nuk studiuam së bashku,

55
00:03:25,704 --> 00:03:29,845
Në fakt, gjëja më e vështirë 
që kam bëre në jetë

56
00:03:29,845 --> 00:03:32,831
është qe kalova Atlantikun për në 
qytetin e New York-ut

57
00:03:32,831 --> 00:03:35,817
për te marre doktoratën në psikologji.

58
00:03:35,817 --> 00:03:38,803
U ndamë për herë të parë në jetë.

59
00:03:38,803 --> 00:03:42,295
edhe ndarja ishte brutale për të dy ne.

60
00:03:42,295 --> 00:03:45,464
Por derisa ai qëndroi me
familjen dhe shokët,

61
00:03:45,464 --> 00:03:48,680
Unë isha vetëm në një shtet të ri.

62
00:03:48,680 --> 00:03:50,146
Na merte malli tmerrësisht

63
00:03:50,146 --> 00:03:53,473
por thirrjet internacionale ishin
shumë shtrejtë atëherë

64
00:03:53,473 --> 00:03:57,799
edhe ne mund ta përballonim 
të flisnim vetëm 5 minuta në javë.

65
00:03:57,799 --> 00:04:00,403
Kur na erdhi ditëlindja,

66
00:04:00,403 --> 00:04:02,840
Ishte e para që nuk po e kalonim bashkë.

67
00:04:02,840 --> 00:04:07,291
Vendosëm të harxhonim, atë javë do të
flisnim 10 minuta.

68
00:04:07,291 --> 00:04:11,209
E kalova mëngjesin dukë shëtitur në dhomë,
duke e pritur thirrjen e tij --

69
00:04:11,209 --> 00:04:17,692
duke prit e duke prit por 
telefoni nuk binte.

70
00:04:17,692 --> 00:04:20,167
Duke e parë dalimin e kohës supozoja,

71
00:04:20,167 --> 00:04:22,808
"Ai ka dal me shoke, 
do të therrase më vonë".

72
00:04:22,808 --> 00:04:24,853
Nuk kishte telefona celulare atëherë.

73
00:04:24,853 --> 00:04:27,038
Ai nuk thirri.

74
00:04:27,038 --> 00:04:32,023
Edhe fillova ta kuptoj se pasi u bë
10 muaj që u largova,

75
00:04:32,023 --> 00:04:35,833
nuk po i mungoj atij
ashtu si ai po më mungon mua.

76
00:04:35,833 --> 00:04:37,709
E dija se në mëngjes do të më thirrte,

77
00:04:37,709 --> 00:04:44,585
por ajo natë ishte nata më e gjatë dhe 
më e trishtuar e jetës time.

78
00:04:44,585 --> 00:04:46,862
U zgjova mëngjesin tjetër.

79
00:04:46,862 --> 00:04:51,137
Ja lëshova sytë telefonit dhe e pash 
që e kisha lënë hapur

80
00:04:51,137 --> 00:04:54,613
deri sa po shëtitesha në dhomë dje.

81
00:04:54,613 --> 00:04:56,476
U cova nga shtrati,

82
00:04:56,476 --> 00:04:59,633
E vura receptorin në vend dhe
pas një sekonde ra telefoni,

83
00:04:59,633 --> 00:05:03,606
Ishte vëllai im dhe, a ishte i zemëruar?.

84
00:05:03,606 --> 00:05:05,528
(Te qeshura)

85
00:05:05,528 --> 00:05:08,968
Ishte nata më e mërzitshme dhe më e 
gjatë e jetës tij gjithashtu.

86
00:05:08,968 --> 00:05:11,560
Unë u mundova t'ja spjegoj çka ka ndodhur
por ai tha,

87
00:05:11,560 --> 00:05:14,588
"Nuk e kuptoj, pasi e pe që
unë nuk po të thërras,

88
00:05:14,588 --> 00:05:19,399
pse nuk më telefonove ti?"

89
00:05:19,399 --> 00:05:23,544
Ai kishte të drejtë. Pse nuk e thirra?

90
00:05:23,544 --> 00:05:26,587
Atëherë nuk kisha përgjigje por tani kam,

91
00:05:26,587 --> 00:05:31,642
dhe është e thjeshtë: vetmia.

92
00:05:31,642 --> 00:05:35,926
Vetmia krijon një plagë 
të thellë psikologjike,

93
00:05:35,926 --> 00:05:39,883
që shtrembëron përceptimet tona dhe 
që përzien mendimet tona.

94
00:05:39,883 --> 00:05:45,522
Na bën të mendojmë se njerëzit rreth nesh,
kujdesen shumë më pak se sa në të vërtetë.

95
00:05:45,522 --> 00:05:48,352
Na bën të frikësuar për tu lidhur,

96
00:05:48,352 --> 00:05:51,802
sepse pse ta vësh vetën në pozitë 
për refuzim dhe dhimbje të zemrës

97
00:05:51,802 --> 00:05:56,274
kur zemra juaj tashmë po dhemb më shumë
se sa mund ta përballoni?

98
00:05:56,274 --> 00:05:59,538
Unë isha i mbërthyer nga 
vetmia e vërtetë atëherë,

99
00:05:59,538 --> 00:06:04,039
por isha i rrethuar nga njerëzit 
tërë ditën dhe nuk më binte në mend.

100
00:06:04,039 --> 00:06:08,694
Por vetmia është e definuar pastër 
në mënyrë subjektive.

101
00:06:08,694 --> 00:06:11,539
Varet nga ajo nëse ndjeni

102
00:06:11,539 --> 00:06:15,114
emocionalisht apo socialisht 
i shkëputur nga njerëzit rreth jush.

103
00:06:15,114 --> 00:06:16,899
Dhe unë ndjehesha ashtu.

104
00:06:16,899 --> 00:06:23,363
Ka shumë studime për vetminë dhe
të gjitha janë tejet të frikshme

105
00:06:23,363 --> 00:06:27,515
Vetmia jo vetëm të bën të mjerueshëm,
por mund t'ju vrasë.

106
00:06:27,515 --> 00:06:28,933
Nuk bej shaka.

107
00:06:28,933 --> 00:06:32,667
Vetmia kronike i rrit shanset 
për vdekje të hershme

108
00:06:32,667 --> 00:06:36,658
për 14 përçind.

109
00:06:36,658 --> 00:06:40,681
Vetmia shkakton tension të lartë të gjakut
dhe kolesterol të lartë.

110
00:06:40,681 --> 00:06:44,557
Ajo bile dhe e bllokon funksionimin 
e sistemit imunitar,

111
00:06:44,557 --> 00:06:48,808
dhe të bën të dobët 
ndaj çdo lloj sëmundje.

112
00:06:48,808 --> 00:06:52,369
Në fakt shkencëtarët kanë konkluduar 
se kur meren së bashku,

113
00:06:52,369 --> 00:06:55,990
vetmia kronike ofron rrezik signifikant

114
00:06:55,990 --> 00:07:00,381
për shëndetin afatgjatë te njejtë 
si pirja e duhanit.

115
00:07:00,381 --> 00:07:05,033
Paketat e cigarëve vijnë me paralajmërim
që thotë se "Kjo mund t'ju vrasë".

116
00:07:05,033 --> 00:07:07,405
Por vetmia jo.

117
00:07:07,405 --> 00:07:11,907
Për këtë është e rëndësishme ta bëjmë
primar shëndetin psikologjik,

118
00:07:11,907 --> 00:07:15,310
dhe ta praktikojmë higjienën emocionale.

119
00:07:15,310 --> 00:07:18,282
Sepse ju nuk mundeni me trajtu 
një plagë psikologjike

120
00:07:18,282 --> 00:07:21,512
nëse nuk e dini se jeni të dëmtuar.

121
00:07:22,153 --> 00:07:24,944
Vetmia nuk është e vetmja 
plagë psikologjike

122
00:07:24,944 --> 00:07:28,412
që na shtrembëron përceptimet tona
dhe na çorienton.

123
00:07:28,412 --> 00:07:31,818
Dështimi e bën këtë gjithashtu.

124
00:07:31,818 --> 00:07:34,000
Njëherë vizitova një
qendër të kujdesit ditor,

125
00:07:34,000 --> 00:07:39,204
ku pash tre fëmijë që luanin,
me lodra plastike të njejta.

126
00:07:39,204 --> 00:07:43,904
Duhej ta rrëshqisin butonin e kuq dhe një
qen simpatik shfaqej.

127
00:07:43,905 --> 00:07:48,555
Një vajzë e vogël u mundua ta tërhiqte
butonin vjollcë, pastaj ta shtynte,

128
00:07:48,555 --> 00:07:52,917
dhe pas kësaj ajo u ul, shikonte kutinë,
deri sa buza e poshtme i dridhej.

129
00:07:52,917 --> 00:07:56,104
Djali afër saj e pa këtë derisa ndodhte,

130
00:07:56,104 --> 00:08:01,364
u kthye te kutia dhe ia plasi të qarit
pa e prekur fare kutinë.

131
00:08:01,364 --> 00:08:04,607
Ndërkohë, një vajzë tjetër provoi gjithçka
të mundshme

132
00:08:04,607 --> 00:08:06,415
deri sa e rrëshqiti butonin e kuq,

133
00:08:06,415 --> 00:08:10,532
qenushi simpatik u shfaq 
dhe ajo filloi të hidhej me kënaqësi.

134
00:08:10,532 --> 00:08:13,925
Pra tre fëmijë të vegjël
me lodra plastike identike

135
00:08:13,925 --> 00:08:17,957
por me reagime të ndryshme për dështimin.

136
00:08:17,957 --> 00:08:22,278
Dy të parët ishin të aftë
ta rrëshqisin butonin e kuq.

137
00:08:22,278 --> 00:08:25,590
Gjëja e vetme që i ndalonte nga suksesi

138
00:08:25,590 --> 00:08:29,920
ishte mendja e tyre e cila i mashtronte 
duke i bërë të besonin se ata nuk munden.

139
00:08:29,920 --> 00:08:33,970
Tani, të rriturit mashtrohen kështu 
gjatë gjithë kohës.

140
00:08:33,970 --> 00:08:40,409
Në fakt, ne të gjithë kemi një set 
të ndjenjave dhe bindjeve që shkaktohen

141
00:08:40,409 --> 00:08:43,585
kur ballafaqohemi 
me frustrime dhe pengesa.

142
00:08:43,585 --> 00:08:46,704
A jeni të vetëdijshëm si reagon
mendja juaj ndaj dështimit?

143
00:08:46,704 --> 00:08:48,033
Duhet të jeni.

144
00:08:48,033 --> 00:08:52,314
Sepse nëse mendja juaj provon t'ju bindë 
se ju jeni i paaftë për të bërë diçka

145
00:08:52,314 --> 00:08:53,963
dhe ju e besoni atë,

146
00:08:53,963 --> 00:08:57,261
atëherë sikur dy fëmijët e vegjël,
do të filloni të ndjeheni të pazotë

147
00:08:57,261 --> 00:09:00,859
dhe do të ndaloni së provuari shpejt,
ose nuk do të provoni fare.

148
00:09:00,859 --> 00:09:03,967
Dhe pastaj do të bindeni edhe më shumë 
se nuk do të keni sukses.

149
00:09:03,967 --> 00:09:08,585
E shihni, kjo është pse shumë njerëz 
funksionojnë poshtë potencialit që kanë.

150
00:09:08,585 --> 00:09:12,259
Sepse diku rrugës, nganjëherë një dështim

151
00:09:12,259 --> 00:09:15,889
i ka bindur ata se nuk mund të kenë sukses
dhe ata e kanë besuar atë.

152
00:09:15,893 --> 00:09:21,966
Sepse nëse njëherë bindemi për diçka,
është shumë e veshtirë të ndërrosh mendje.

153
00:09:21,966 --> 00:09:26,031
Unë e mësova këtë mësim në mënyrën 
e vështirë kur isha adoleshent me vëllanë.

154
00:09:26,031 --> 00:09:29,390
Ne ishim duke vozitur me shokë 
në një rrugë të errët natën.

155
00:09:29,390 --> 00:09:30,932
kur na ndaloi një polic.

156
00:09:30,932 --> 00:09:34,344
Kishte pasur një grabitje në atë zonë dhe 
ata po kërkonin të dyshuarit.

157
00:09:34,344 --> 00:09:38,287
Oficeri iu afrua veturës, 
dhe e lëshoi dritën tek vozitësi,

158
00:09:38,287 --> 00:09:42,571
pastaj tek vëllai im në ulësen përpara,
dhe pastaj tek une.

159
00:09:42,571 --> 00:09:44,774
I hapi sytë dhe tha,

160
00:09:44,774 --> 00:09:46,977
"Ku e kam parë fytyrën tuaj më përpara?"

161
00:09:46,977 --> 00:09:50,075
(Te qeshura)

162
00:09:50,075 --> 00:09:53,796
Dhe unë thash, "Në ulësen përpara."

163
00:09:53,796 --> 00:09:56,307
(Te qeshura)

164
00:09:56,307 --> 00:09:58,813
Por kjo nuk kishte kuptim për atë,

165
00:09:58,813 --> 00:10:01,137
Kështu që ai mendoi 
se unë kisha marre drogë

166
00:10:01,137 --> 00:10:02,271
(Te qeshura)

167
00:10:02,271 --> 00:10:04,795
Kështu që ai më nxjerr nga makina,
më kontrollon,

168
00:10:04,795 --> 00:10:06,800
me drejton drejt veturës së policisë,

169
00:10:06,800 --> 00:10:09,765
dhe vetëm kur e vërtetoi 
se nuk kisha dosje në polici

170
00:10:09,765 --> 00:10:14,231
munda t'i tregoj që e kisha 
një binjak në ulësen përpara.

171
00:10:14,231 --> 00:10:17,648
Por edhe derisa largoheshim me makinë,
mund ta shihje nga shikimi i tij

172
00:10:17,648 --> 00:10:22,654
se ai ishte i bindur që unë 
po ikja sepse kisha bërë diçka.

173
00:10:22,655 --> 00:10:26,669
Mendja jonë vështirë ndryshohet 
pasi të bindemi për diçka.

174
00:10:26,669 --> 00:10:31,431
Është e natyrshme të ndjeheni të 
demoralizuar e të mposhtur pas dështimit.

175
00:10:31,431 --> 00:10:36,242
Por ju nuk mund ta lejoni vetën 
të bindeni se nuk mund të keni sukses.

176
00:10:36,242 --> 00:10:38,832
Duhet t'i luftoni ndjenjat e pafuqisë.

177
00:10:38,832 --> 00:10:42,393
Duhet të fitoni kontroll mbi situatën.

178
00:10:42,393 --> 00:10:46,901
Dhe ju duhet ta thyeni këtë lloj 
cikli negativ para se të fillojë.

179
00:10:48,191 --> 00:10:50,536
Mendjet dhe ndjenjat tona,

180
00:10:50,536 --> 00:10:53,641
nuk janë shokët e besueshëm 
sic i kemi menduar.

181
00:10:53,641 --> 00:10:56,366
Janë më shumë si një shok 
me humor të ndryshueshëm,

182
00:10:56,366 --> 00:11:01,811
që mund të jetë shumë mbështetës në një 
moment dhe shumë i pakënaqur në tjetrin.

183
00:11:01,811 --> 00:11:03,686
Njëherë kam punuar më një grua

184
00:11:03,686 --> 00:11:07,973
e cila pas 20 vitëve martesë dhe
pas një divorci të shëmtuar,

185
00:11:07,973 --> 00:11:10,326
ishte më në fund gati për takimin e parë.

186
00:11:10,326 --> 00:11:14,958
Ajo kishte hasur online një djalë që dukej
i mirë dhe i suksesshëm,

187
00:11:14,958 --> 00:11:18,513
dhe më e rëndësishmja dukej 
që e pëlqente atë.

188
00:11:18,513 --> 00:11:21,584
Kështu ajo ishte shumë e entuziazmuar,
bleu një fustan të ri,

189
00:11:21,584 --> 00:11:25,667
dhe u takuan në një bar të pasur 
të New York-ut për një pije.

190
00:11:25,667 --> 00:11:29,238
Pas 10 minutave të takimit 
burri ngritet në këmbë dhe i thotë

191
00:11:29,238 --> 00:11:33,318
"Nuk jam i interesuar," dhe ikën.

192
00:11:33,318 --> 00:11:37,572
Refuzimi është tejet i dhimbshëm.

193
00:11:37,572 --> 00:11:42,017
Gruaja ishte aq e lënduar sa nuk lëvizte, 
çka mundi të bëj ishte ta thirrte një mik.

194
00:11:42,017 --> 00:11:46,749
Ja çka i tha miku :
"Eh pra, çfarë prisje?

195
00:11:46,749 --> 00:11:50,222
Ti ke ije të gjera,
ske ndonjë gjë interesante për të thënë,

196
00:11:50,222 --> 00:11:52,846
Pse një burrë i bukur dhe i suksseshëm

197
00:11:52,846 --> 00:11:56,930
si ai do të dilte me një humbëse si ti?"

198
00:11:56,930 --> 00:12:00,025
Shokuese, apo jo, 
se si një mik mund të jetë kaq mizor?

199
00:12:00,025 --> 00:12:02,680
Por do të ishte më pak shokuese

200
00:12:02,680 --> 00:12:05,557
nëse ju them se nuk ishte 
miku që e tha këtë

201
00:12:05,557 --> 00:12:08,512
Ishte çka gruaja i thonte vetës.

202
00:12:08,512 --> 00:12:13,010
Dhe kjo është çka bëjmë ne të gjithë,
sidomos pas një refuzimi.

203
00:12:13,010 --> 00:12:16,557
Ne të gjithë fillojmë të mendojmë 
për fajin dhe mangësitë tona,

204
00:12:16,557 --> 00:12:18,791
çka do të donim të ishim,
dhe të mos ishim,

205
00:12:18,791 --> 00:12:20,169
ne e thërrasim vetën me emra.

206
00:12:20,169 --> 00:12:23,529
Ndoshta jo aq ashpër, por e bëjmë.

207
00:12:23,529 --> 00:12:28,380
Dhe është interesante që e bëjmë këtë, 
sepse vetëbesimi ynë tashmë është lënduar.

208
00:12:28,380 --> 00:12:31,340
Pse do të donim ta dëmtojmë atë më shumë

209
00:12:31,340 --> 00:12:33,981
Ne nuk do ta bënim një plagë fizike 
më keq me qëllim.

210
00:12:33,981 --> 00:12:36,910
Ti nuk do ta kishe pre dorën dhe 
me vendos, "Oh, unë e di!

211
00:12:36,910 --> 00:12:40,519
Do ta mar një thikë dhe ta shoh 
sa të thellë mundem me bë."

212
00:12:40,519 --> 00:12:43,973
Por ne e bëjmë këtë me 
plagë psikologjike gjatë gjithë kohës.

213
00:12:43,973 --> 00:12:47,665
Pse? 
Për shkak higjienës emocionale të dobët.

214
00:12:47,665 --> 00:12:50,387
Sepse ne nuk e bëjmë 
primar shëndetin tonë psikologjik.

215
00:12:50,387 --> 00:12:54,250
Ne e dijmë nga qindra studime 
se kur vetëbesimi është i ulët,

216
00:12:54,250 --> 00:12:57,923
Jeni më të dobët ndaj stresit dhe ankthit,

217
00:12:57,923 --> 00:13:03,146
dështimi dhe refuzimi lëndojnë më shumë, 
mer kohë më të gjatë për ta rimarrë veten.

218
00:13:03,146 --> 00:13:06,325
Pra kur ju refuzojnë,
gjëja e parë që do të duhej të bëni

219
00:13:06,325 --> 00:13:12,554
është ta ngjallni vetëbesimin, 
e jo të bashkoheni me Fight Club.

220
00:13:12,554 --> 00:13:15,459
Kur jeni në dhimbje emocionale,

221
00:13:15,459 --> 00:13:21,572
trajtoje vetën me dhembshurinë e njejtë
që do ta prisje nga një mik i mirë.

222
00:13:23,122 --> 00:13:27,558
Ne duhet t'i kapim shprehitë psikologjike
të pashëndetshme dhe t'i ndryshojmë ato.

223
00:13:27,558 --> 00:13:32,228
Një më e pashëndetshmja dhe 
më e shpeshta quhet rimendim.

224
00:13:32,228 --> 00:13:34,989
Të rimendosh do të thotë ta përsëritësh.

225
00:13:34,989 --> 00:13:39,360
Është kur shefi të bërtet, apo profesori
të bën të dukesh si budalla në klasë,

226
00:13:39,360 --> 00:13:41,551
ose kur grindesh me një shok

227
00:13:41,551 --> 00:13:45,968
dhe nuk mund të ndalesh duke e përsëritur 
këtë skenë në kokën tënde me ditë të tëra

228
00:13:45,968 --> 00:13:47,937
ndonjëherë edhe me javë.

229
00:13:47,937 --> 00:13:53,645
Rimendimi për ngjarje tronditëse 
shumë lehtë mund të kalojë në shprehi

230
00:13:53,645 --> 00:13:55,733
dhe është mjaft e kushtueshme.

231
00:13:55,733 --> 00:13:59,922
Sepse duke kaluar kaq shumë kohë
fokusuar në mendime tronditse dhe negative

232
00:13:59,922 --> 00:14:02,894
ju jeni në fakt duke e vënë 
vetën në rrezik signifikant

233
00:14:02,894 --> 00:14:07,426
për të zhvilluar depresion klinik, 
alkoolizëm, çregullime të ngrënit,

234
00:14:07,426 --> 00:14:10,149
dhe sëmundje kardiovaskulare.

235
00:14:10,149 --> 00:14:16,019
Problemi është se urgjenca për rimendim 
është shumë e fortë dhe e rëndësishme,

236
00:14:16,019 --> 00:14:18,429
pra është e vështirë ta ndalosh.

237
00:14:18,429 --> 00:14:21,801
Unë e di këtë sigurt sepse,
para një viti,

238
00:14:21,801 --> 00:14:24,350
Unë e zhvillova këtë shprehi.

239
00:14:24,350 --> 00:14:30,829
Vëllai im binjak ishte diagnostifikuar 
me Hodgkin Lymphoma në shkallën e tretë.

240
00:14:30,829 --> 00:14:33,133
Kanceri i tij ishte ekstremisht agresiv.

241
00:14:33,133 --> 00:14:36,904
Ai kishte tumorë të dukshëm 
në të gjithë trupin.

242
00:14:36,904 --> 00:14:41,835
Dhe ai u desh të fillonte një cikël
të ashpër të kimioterapisë.

243
00:14:41,835 --> 00:14:46,497
Dhe unë nuk mund të ndalesha së menduari 
nëpër çka po kalonte ai.

244
00:14:46,497 --> 00:14:49,732
Unë nuk mund të ndalesha së menduari 
se sa shumë ai po vuante,

245
00:14:49,732 --> 00:14:54,332
edhe pse ai kurrë nuk u ankua, 
as edhe një herë.

246
00:14:54,332 --> 00:14:56,750
Ai kishte një qëndrim tepër pozitiv.

247
00:14:56,750 --> 00:15:00,379
Shëndeti i tij psikologjik 
ishte i mrekullueshëm.

248
00:15:00,379 --> 00:15:04,518
Unë isha fizikisht mirë, 
por psikologjikisht isha lëmsh.

249
00:15:04,518 --> 00:15:06,748
Por unë e dija çka të bëj.

250
00:15:06,748 --> 00:15:10,910
Studimet tregojnë se edhe vetëm 
dy minuta shpërqëndrim janë të mjaftueshme

251
00:15:10,910 --> 00:15:13,968
për ta thyer urgjencën 
për të rimenduar në atë moment.

252
00:15:13,968 --> 00:15:17,465
Dhe sa herë kisha një mendim 
brengosës, tonditës, negativ,

253
00:15:17,465 --> 00:15:22,257
e detyroja vetën të koncentrohem në
diçka tjetër derisa të kalonte ajo nevoje.

254
00:15:22,257 --> 00:15:26,603
Dhe për një javë, gjithë 
pikëpamja ime ndryshoi

255
00:15:26,603 --> 00:15:30,113
u bë më pozitive dhë më optimiste.

256
00:15:31,569 --> 00:15:35,624
Nëntë javë pasi ai filloi kimioterapinë, 
vëllau im pati nje CAT skan

257
00:15:35,624 --> 00:15:39,260
dhe unë isha me të kur ai mori rezultatet.

258
00:15:39,260 --> 00:15:42,497
Gjithë tumorët ishin zhdukur.

259
00:15:42,497 --> 00:15:45,114
Ai ende kishte edhe tri raunde 
të kimioterapisë.

260
00:15:45,114 --> 00:15:47,731
por ne e dinim se ai do të shërohej.

261
00:15:47,731 --> 00:15:51,979
Kjo fotografi është bërë para dy javesh.

262
00:15:53,759 --> 00:15:56,847
Duke ndërmarrë veprime kur je i vetmuar,

263
00:15:56,847 --> 00:16:00,225
duke ndërruar përgjigjet tua 
ndaj dështimit,

264
00:16:00,225 --> 00:16:03,157
duke mbrojtur vetëbesimin tënd,

265
00:16:03,157 --> 00:16:05,189
duke i mposhtur mendimet negative,

266
00:16:05,189 --> 00:16:07,887
ju nuk do t'i shëroni 
vetëm plagët psikologjike,

267
00:16:07,887 --> 00:16:11,569
ju do të ndërtoni elasticitet emocional,
ju do të rriteni.

268
00:16:12,871 --> 00:16:16,794
Njëqind vjet më parë, njerëzit 
filluan ta praktikonin higjienën personale

269
00:16:16,794 --> 00:16:21,119
dhe norma e jetëgjatësisë u rrit
me mbi 50 për qind

270
00:16:21,119 --> 00:16:23,577
vetëm për një dekadë.

271
00:16:23,577 --> 00:16:27,922
Unë e besoj se cilësia e jetës tonë 
mund të rritet aq dramatikisht

272
00:16:27,922 --> 00:16:31,569
nëse ne fillojmë 
ta praktikojmë higjienën emocionale.

273
00:16:31,569 --> 00:16:33,762
A mund ta imagjinoni si do të ishte bota

274
00:16:33,762 --> 00:16:37,088
nëse çdokush do të ishte 
psikologjikisht më i shëndetshëm?

275
00:16:37,088 --> 00:16:40,383
Nëse do të kishte më pak vetmi 
dhe më pak depresion?

276
00:16:40,383 --> 00:16:43,224
Nëse njerëzit do të dinin 
si ta mundnin dështimin?

277
00:16:43,224 --> 00:16:46,274
Nëse ata do të ndjeheshin 
më mirë për veten dhe më të fuqizuar?

278
00:16:46,274 --> 00:16:49,520
Nëse do të ishin më të lumtur 
dhe më të përmbushur?

279
00:16:49,520 --> 00:16:53,833
Unë mundem, sepse kjo është bota 
në të cilën unë dua të jetoj,

280
00:16:53,833 --> 00:16:58,419
kjo është bota në të cilën 
do të jetojë vëllai im.

281
00:16:58,419 --> 00:17:02,500
Dhe nëse ju informoheni dhe 
i ndërroni disa shprehi të thjeshta,

282
00:17:02,500 --> 00:17:06,382
kjo pra është bota në të cilën 
ne të gjithë mund të jetojmë.

283
00:17:06,382 --> 00:17:08,270
Faleminderit shumë.

284
00:17:08,270 --> 00:17:11,268
(Duartrokitje)