WEBVTT

00:00:00.357 --> 00:00:01.708
Кога бев малечка,

00:00:01.708 --> 00:00:05.070
мислев дека мојата земја е најдобрата на светот,

00:00:05.070 --> 00:00:08.445
и израснав пеејќи ја песната "Нема на што да завидуваме".

00:00:08.445 --> 00:00:11.080
И бев многу горда.

00:00:11.080 --> 00:00:12.868
Во училиште, многу долго време поминавме

00:00:12.868 --> 00:00:14.629
учејќи за историјата на Ким Ил Сон,

00:00:14.629 --> 00:00:18.571
но не учевме многу за надворешниот свет,

00:00:18.571 --> 00:00:23.521
освен тоа дека Америка, Јужна Кореја и Јапонија ни се непријатели.

00:00:23.521 --> 00:00:26.735
Иако честопати размислував за надворешниот свет,

00:00:26.735 --> 00:00:30.883
сепак претпоставував дека целиот живот ќе го поминам во С.Кореја,

00:00:30.883 --> 00:00:34.587
сè до моментот кога наеднаш сè се смени.

NOTE Paragraph

00:00:34.587 --> 00:00:39.347
Кога имав седум години, за првпат присуствував на јавно погубување,

00:00:39.347 --> 00:00:42.605
но си мислев дека животот во Северна Кореја е нормален.

00:00:42.605 --> 00:00:44.717
Моето семејство не беше сиромашно,

00:00:44.717 --> 00:00:48.250
а јас никогаш немав почувствувано глад.

NOTE Paragraph

00:00:48.250 --> 00:00:52.753
Но еден ден, во 1995, мајка ми дома донесе писмо

00:00:52.753 --> 00:00:54.816
од сестрата на една нејзина колешка.

00:00:54.816 --> 00:00:59.950
Пишуваше, "Кога ќе го читате ова, сите пет членови на семејството

00:00:59.950 --> 00:01:02.690
ќе бидеме починати,

00:01:02.690 --> 00:01:06.841
бидејќи немаме јадено изминативе две недели.

00:01:06.841 --> 00:01:09.313
Сите заедно лежиме на подот,

00:01:09.313 --> 00:01:18.024
а нашите тела се толку слаби и подготвени сме да умреме."

NOTE Paragraph

00:01:18.024 --> 00:01:21.331
Јас бев шокирана.

00:01:21.331 --> 00:01:23.477
Тогаш за првпат слушнав

00:01:23.477 --> 00:01:27.714
дека луѓето во мојата земја страдаат.

00:01:27.714 --> 00:01:31.024
Набргу после тоа, кога поминав покрај железничката станица,

00:01:31.024 --> 00:01:32.409
видов нешто ужасно

00:01:32.409 --> 00:01:36.233
што не можам да го избришам од сеќавањето.

00:01:36.233 --> 00:01:39.401
Безживотна жена лежеше на земјата,

00:01:39.401 --> 00:01:42.590
додека слабото дете во нејзините раце,

00:01:42.590 --> 00:01:47.000
беспомошно зјапаше во лицето на неговата мајка.

00:01:47.000 --> 00:01:51.240
Но никој не им помогна, бидејќи сите беа

00:01:51.240 --> 00:01:55.865
загрижени за себе и за своите семејства.

NOTE Paragraph

00:01:55.865 --> 00:01:59.982
Огромна глад ја погоди Северна Кореја во средината на 90-тите.

00:01:59.982 --> 00:02:02.717
На крајот, повеќе од милион Севернокорејци

00:02:02.717 --> 00:02:06.034
починаа за време на гладот, и многумина преживеаја

00:02:06.034 --> 00:02:11.683
јадејќи само трева, бубачки и кора од дрво.

00:02:11.683 --> 00:02:14.967
Сè почести беа прекините на струја,

00:02:14.967 --> 00:02:19.324
а ноќите беа обвиени во целосен мрак,

00:02:19.324 --> 00:02:21.876
освен морето од светилки во Кина,

00:02:21.876 --> 00:02:24.356
која беше веднаш преку реката од мојот дом.

00:02:24.356 --> 00:02:29.680
Отсекогаш се прашував зошто немаме светилки како нив.

00:02:29.680 --> 00:02:34.024
Ова е сателитска снимка на која се гледа Северна Кореја навечер

00:02:34.024 --> 00:02:37.436
во споредба со соседите.

NOTE Paragraph

00:02:37.436 --> 00:02:39.379
Ова е реката Амрок,

00:02:39.379 --> 00:02:41.750
која служи како дел од границата

00:02:41.750 --> 00:02:44.434
помеѓу Северна Кореја и Кина.

00:02:44.434 --> 00:02:46.898
Како што гледате, на одредени места, реката

00:02:46.898 --> 00:02:52.894
е многу тесна, овозможувајќи им на Севернокорејците тајно да преминат.

00:02:52.894 --> 00:02:54.518
Но многумина умираат.

00:02:54.518 --> 00:03:01.984
Понекогаш, можев да видам мртви тела како пловат по реката.

00:03:01.984 --> 00:03:06.924
Не можам да откријам многу детали за тоа како ја напуштив С.Кореја,

00:03:06.924 --> 00:03:11.187
само ќе кажам дека за време на грдите години додека траеше гладот,

00:03:11.187 --> 00:03:16.490
бев испратена да живеам во Кина, кај едни далечни роднини.

00:03:16.490 --> 00:03:18.190
Но, си мислев

00:03:18.190 --> 00:03:22.477
дека од семејството ќе бидам раздвоена само за краток период.

00:03:22.477 --> 00:03:24.169
Не можев ни да претпоставам

00:03:24.169 --> 00:03:28.662
дека ќе поминат 14 години до нашата следна средба.

NOTE Paragraph

00:03:28.662 --> 00:03:33.086
Во Кина, ми беше тешко без моето семејство бидејќи сеуште бев мала.

00:03:33.086 --> 00:03:36.429
Немав претстава каков ќе ми биде животот

00:03:36.429 --> 00:03:38.266
како севернокорејски бегалец,

00:03:38.266 --> 00:03:41.802
но набргу сфатив дека не само што е неверојатно тешко,

00:03:41.802 --> 00:03:44.449
туку е, и многу опасно,

00:03:44.449 --> 00:03:49.339
бидејќи во Кина, бегалците од Северна Кореја се сметаат

00:03:49.339 --> 00:03:52.178
како илегални мигранти.

00:03:52.178 --> 00:03:54.452
Па така, живеев во постојан страв

00:03:54.452 --> 00:03:56.995
дека ќе ми го откријат идентитетот,

00:03:56.995 --> 00:04:00.132
и ќе ме депортираат во Северна Кореја, каде

00:04:00.132 --> 00:04:02.888
ќе ме снајде ужасна судбина.

NOTE Paragraph

00:04:02.888 --> 00:04:05.600
Еден ден, мојот најлош кошмар се оствари,

00:04:05.600 --> 00:04:08.438
кога бев приведена од кинеската полиција и

00:04:08.438 --> 00:04:12.437
однесена во полициската станица на испрашување.

00:04:12.437 --> 00:04:15.875
Некој ме пријавил дека сум од Северна Кореја,

00:04:15.875 --> 00:04:19.560
па затоа ме тестираа да видат колку го познавам

00:04:19.560 --> 00:04:22.883
Кинескиот јазик, и ми поставија куп прашања.

00:04:22.883 --> 00:04:25.156
Бев ептен исплашена,

00:04:25.156 --> 00:04:28.164
мислев дека ќе ми експлодира срцето.

00:04:28.164 --> 00:04:31.662
Ако се посомневаа, можеа да ме затворат

00:04:31.662 --> 00:04:33.846
и да ме депортираат.

00:04:33.846 --> 00:04:36.293
Мислев дека е дојден крајот,

00:04:36.293 --> 00:04:39.532
но некако ги исконтролирав емоциите

00:04:39.532 --> 00:04:41.490
и одговорив на прашањата.

00:04:41.490 --> 00:04:43.662
Откако завршија со испрашувањето,

00:04:43.662 --> 00:04:45.787
едниот инспектор му рече на другиот,

00:04:45.787 --> 00:04:47.865
"Ова е лажна пријава.

00:04:47.865 --> 00:04:49.797
Не е од Северна Кореја."

00:04:49.797 --> 00:04:54.019
И така ме пуштија. Тоа беше чудо.

NOTE Paragraph

00:04:54.019 --> 00:04:56.890
Во Кина, некои Севернокорејци бараат азил

00:04:56.890 --> 00:04:59.213
во странските амбасади,

00:04:59.213 --> 00:05:02.529
но ризикуваат да бидат фатени од кинеската полиција

00:05:02.529 --> 00:05:03.989
и да бидат депортирани.

00:05:03.989 --> 00:05:06.166
Овие девојчиња имаа многу среќа.

00:05:06.166 --> 00:05:07.782
Иако беа фатени, на крај

00:05:07.782 --> 00:05:09.136
сепак беа ослободени

00:05:09.136 --> 00:05:12.484
после силниот меѓународен притисок.

00:05:12.484 --> 00:05:15.825
Овие Севернокорејци немаа толку среќа.

00:05:15.825 --> 00:05:19.740
Во Кина, секоја година фаќаат безброј Севернокорејци,

00:05:19.740 --> 00:05:22.452
и ги депортираат во Северна Кореја,

00:05:22.452 --> 00:05:25.986
каде што може да бидат мачени, затворени

00:05:25.986 --> 00:05:28.777
или јавно погубени.

NOTE Paragraph

00:05:28.777 --> 00:05:31.881
Иако јас имав огромна среќа да избегам,

00:05:31.881 --> 00:05:34.939
многу други Севернокорејци немаат таква среќа.

00:05:34.939 --> 00:05:38.740
Трагично е што Севернокорејците мораат да си го кријат идентитетот

00:05:38.740 --> 00:05:42.934
и да поминуваат голготи само за да преживеат.

00:05:42.934 --> 00:05:45.972
Дури и кога ќе научат нов јазик и кога ќе најдат работа,

00:05:45.972 --> 00:05:49.853
сепак нивниот живот може да се сруши како кула од карти.

00:05:49.853 --> 00:05:53.589
Затоа, после 10 години криење на идентитетот,

00:05:53.589 --> 00:05:57.871
решив да ризикувам и отидов во Јужна Кореја,

00:05:57.871 --> 00:06:00.946
и уште еднаш започнав нов живот.

NOTE Paragraph

00:06:00.946 --> 00:06:04.089
Прилагодувањето во Јужна Кореја ми беше многу потешко

00:06:04.089 --> 00:06:06.149
одошто очекував.

00:06:06.149 --> 00:06:09.578
Англискиот беше многу важен во Јужна Кореја,

00:06:09.578 --> 00:06:12.861
па затоа морав да учам и трет јазик.

00:06:12.861 --> 00:06:16.038
Исто така, сфатив дека постои голема разлика

00:06:16.038 --> 00:06:18.021
помеѓу Северот и Југот.

00:06:18.021 --> 00:06:20.198
Сите ние сме Корејци, но однатре,

00:06:20.198 --> 00:06:22.038
сме станале многу различни

00:06:22.038 --> 00:06:25.630
поради 67-годишната поделба.

00:06:25.630 --> 00:06:29.669
Јас дури и поминав низ криза на идентитетот.

00:06:29.669 --> 00:06:32.909
Дали сум Јужнокорејка или Севернокорејка?

00:06:32.909 --> 00:06:35.868
Од каде сум? Која сум?

00:06:35.868 --> 00:06:37.904
Наеднаш, немаше земја за која

00:06:37.904 --> 00:06:43.315
со гордост би рекла дека е моја.

NOTE Paragraph

00:06:43.315 --> 00:06:47.306
Иако прилагодувањето на животот во Јужна Кореја не беше лесно,

00:06:47.306 --> 00:06:48.482
јас направив план.

00:06:48.482 --> 00:06:51.935
Започнав да учам за приемен испит на факултет.

NOTE Paragraph

00:06:51.935 --> 00:06:55.950
Само што почнав да се навикнувам на мојот нов живот,

00:06:55.950 --> 00:06:58.493
добив шокантен телефонски повик.

00:06:58.493 --> 00:06:59.914
Севернокорејските власти

00:06:59.914 --> 00:07:02.626
пресретнале пари кои ги имав испратено на моето семејство,

00:07:02.626 --> 00:07:05.358
и ми кажаа дека семејството, како казна,

00:07:05.358 --> 00:07:07.695
ќе биде насилно преселено

00:07:07.695 --> 00:07:11.163
на некоја пуста локација во внатрешноста.

00:07:11.163 --> 00:07:13.883
Мораа веднаш да ја напуштат земјата,

00:07:13.883 --> 00:07:17.448
и така почнав да кројам план за нивното бегство.

NOTE Paragraph

00:07:17.448 --> 00:07:20.930
Севернокорејците мораат да поминат долг пат

00:07:20.930 --> 00:07:23.559
за да дојдат до слобода.

00:07:23.559 --> 00:07:26.382
Речиси е невозможно да се помине границата

00:07:26.382 --> 00:07:29.240
помеѓу Северна Кореја и Јужна Кореја,

00:07:29.240 --> 00:07:32.706
па затоа, иронично, летав назад во Кина,

00:07:32.706 --> 00:07:36.328
и се упатив кон севернокорејската граница.

00:07:36.328 --> 00:07:39.192
Бидејќи моето семејство не зборува Кинески,

00:07:39.192 --> 00:07:41.408
морав јас да ги водам некако

00:07:41.408 --> 00:07:45.211
преку патот долг повеќе од 3000 километри во рамки

00:07:45.211 --> 00:07:48.474
на Кина, а потоа и во Југоисточна Азија.

00:07:48.474 --> 00:07:51.016
Патувањето со автобус траеше една недела,

00:07:51.016 --> 00:07:54.031
и неколку пати за малку ќе нè фатеа.

00:07:54.031 --> 00:07:56.672
Во една прилика, ни го сопреа автобусот,

00:07:56.672 --> 00:08:01.131
при што се качи еден кинески полицаец.

00:08:01.131 --> 00:08:03.234
Ни ги собра личните карти,

00:08:03.234 --> 00:08:05.867
и почна да поставува прашања.

00:08:05.867 --> 00:08:09.462
Бидејќи моите не разбираат Кинески,

00:08:09.462 --> 00:08:13.596
си помислив дека ќе ги уапсат.

00:08:13.596 --> 00:08:16.577
Додека кинескиот полицаец се приближуваше до моето семејство,

00:08:16.577 --> 00:08:19.086
јас наеднаш станав, и му реков

00:08:19.086 --> 00:08:21.753
дека овие луѓе се глуви и глупави,

00:08:21.753 --> 00:08:23.958
и дека се под мој надзор.

00:08:23.958 --> 00:08:26.132
Тој ме погледна сомнително,

00:08:26.132 --> 00:08:30.016
но за среќа ми поверува.

NOTE Paragraph

00:08:30.016 --> 00:08:33.127
Успеавме да стигнеме до границата со Лаос,

00:08:33.127 --> 00:08:37.754
но морав да ги потрошам речиси сите пари

00:08:37.754 --> 00:08:40.498
за да ги поткупам граничните стражари во Лаос.

00:08:40.498 --> 00:08:43.351
Но дури кога ја поминавме границата,

00:08:43.351 --> 00:08:46.256
моите сепак ги уапсија и ги затворија

00:08:46.256 --> 00:08:48.765
поради илегален премин на границата.

00:08:48.765 --> 00:08:50.981
Откако ја платив казната и поткупот,

00:08:50.981 --> 00:08:54.570
моите беа ослободени на еден месец,

00:08:54.570 --> 00:08:58.386
но набргу, повторно беа уапсени и затворени

00:08:58.386 --> 00:09:00.825
во главниот град на Лаос.

NOTE Paragraph

00:09:00.825 --> 00:09:05.393
Ова ми беше еден од најтешките периоди во животот.

00:09:05.393 --> 00:09:10.782
Направив сè за да им обезбедам слобода на моите,

00:09:10.782 --> 00:09:13.156
и бевме ептен близу,

00:09:13.156 --> 00:09:15.453
но повторно беа фрлени во затвор

00:09:15.453 --> 00:09:18.997
на само неколку метри од јужнокорејската амбасада.

00:09:18.997 --> 00:09:22.023
Постојано бев на релација помеѓу бирото за имиграција

00:09:22.023 --> 00:09:23.754
и полициската станица,

00:09:23.754 --> 00:09:26.782
очајно обидувајќи се да ги ослободам моите,

00:09:26.782 --> 00:09:28.234
но немав доволно пари

00:09:28.234 --> 00:09:30.861
за да ја платам казната или поткупот.

00:09:30.861 --> 00:09:32.655
Изгубив секаква надеж.

NOTE Paragraph

00:09:32.655 --> 00:09:36.356
Во тој момент, слушнав еден глас кој ме праша,

00:09:36.356 --> 00:09:37.847
"Што е работата?"

NOTE Paragraph

00:09:37.847 --> 00:09:39.444
Бев многу изненадена

00:09:39.444 --> 00:09:43.377
од прашањето и заинтересираноста на овој туѓинец.

00:09:43.377 --> 00:09:45.931
На едвај разбирлив Англиски и со речник,

00:09:45.931 --> 00:09:49.885
му ја објаснив ситуацијата, и без двоумење

00:09:49.885 --> 00:09:51.938
човекот отиде до банкоматот

00:09:51.938 --> 00:09:54.933
и го плати остатокот од парите за моето семејство

00:09:54.933 --> 00:09:58.997
и за уште двајца Севернокорејци за да излезат од затвор.

NOTE Paragraph

00:09:58.997 --> 00:10:02.401
Му заблагодарив од сè срце, и го прашав,

00:10:02.401 --> 00:10:04.775
"Зошто ми помагате?"

NOTE Paragraph

00:10:04.775 --> 00:10:07.070
"Не ти помагам на тебе," рече тој.

00:10:07.070 --> 00:10:10.321
"Му помагам на севернокорејскиот народ."

NOTE Paragraph

00:10:10.321 --> 00:10:14.819
Сфатив дека ова беше симболичен момент во мојот живот.

00:10:14.819 --> 00:10:18.408
Љубезниот странец симболизираше нова надеж за мене

00:10:18.408 --> 00:10:21.806
и за севернокорејскиот народ, во оние моменти кога најмногу ни требаше,

00:10:21.806 --> 00:10:25.057
и ми покажа дека добрината на странците

00:10:25.057 --> 00:10:27.667
и поддршката на меѓународната заедница

00:10:27.667 --> 00:10:32.888
се навистина зраци на надежта која нам Севернокорејците ни е потребна.

NOTE Paragraph

00:10:32.888 --> 00:10:35.374
Конечно, после долго патување,

00:10:35.374 --> 00:10:38.771
јас и моето семејство бевме заедно во Јужна Кореја,

00:10:38.771 --> 00:10:42.225
но доаѓање до слободата е само половина од патот.

00:10:42.225 --> 00:10:45.848
Многу Севернокорејци се разделени од нивните семејства,

00:10:45.848 --> 00:10:48.661
а кога ќе пристигнат во некоја друга земја,

00:10:48.661 --> 00:10:52.305
тие започнуваат со малку или без пари.

00:10:52.305 --> 00:10:55.331
Затоа меѓународната заедница би можела да ни помогне

00:10:55.331 --> 00:10:58.336
во образованието, во изучување на Англискиот,

00:10:58.336 --> 00:11:00.699
во обуките за работа и уште повеќе.

00:11:00.699 --> 00:11:02.813
Ние можеме да бидеме и своевиден

00:11:02.813 --> 00:11:04.938
мост помеѓу луѓето во Северна Кореја

00:11:04.938 --> 00:11:06.918
и надворешниот свет,

00:11:06.918 --> 00:11:09.642
бидејќи многу од нас остануваат во контакт

00:11:09.642 --> 00:11:12.411
со луѓето кои се сеуште внатре,

00:11:12.411 --> 00:11:14.593
на кои им испраќаме информации и пари,

00:11:14.593 --> 00:11:19.161
односно помагаме да се промени Северна Кореја однатре.

NOTE Paragraph

00:11:19.161 --> 00:11:22.198
Јас имав голема среќа, добив голема помош

00:11:22.198 --> 00:11:24.403
и инспирација во мојот живот,

00:11:24.403 --> 00:11:27.747
па затоа, со поддршка на меѓународната заедница, сакам да им помогнам

00:11:27.747 --> 00:11:30.523
на амбициозните Севернокорејци,

00:11:30.523 --> 00:11:33.561
и да им дадам шанса за успех.

00:11:33.561 --> 00:11:36.047
Уверена сум дека ќе гледате сè повеќе и повеќе

00:11:36.047 --> 00:11:38.804
успешни Севернокорејци низ целиот свет,

00:11:38.804 --> 00:11:41.155
а тука вклучувајќи ја и сцената на TED.

NOTE Paragraph

00:11:41.155 --> 00:11:43.777
Ви благодарам.

NOTE Paragraph

00:11:43.777 --> 00:11:53.499
(Аплауз)