0:00:07.263,0:00:11.907
Bisikletten düşüp başını sivri bir köşeye[br]vurduğunu hatırlıyor musun?

0:00:12.087,0:00:15.337
Çocukluk yaraları genelde[br]unutmak istediğimiz şeylerdir

0:00:15.417,0:00:19.748
fakat bedenimiz anıları[br]yaralar şeklinde taşır.

0:00:20.118,0:00:24.798
Peki bu istenmeyen hatıralar nedir[br]ve acil odasına yaptığımız

0:00:24.798,0:00:28.587
istenmeyen ziyaretlerden bu kadar[br]süre sonra neden hala taşıyoruz?

0:00:28.997,0:00:32.122
Yaraları en çok [br]gördüğümüz yer cildimizdir.

0:00:32.122,0:00:35.868
Etrafı, cildin normalde[br]olduğundan farklı olur.

0:00:35.968,0:00:38.963
Genellikle bu talihsiz[br]bir bozulma olarak düşünülürken

0:00:38.963,0:00:42.225
kasti yapılan yaralamalar,[br]geleneksel ve modern kültürlerde

0:00:42.225,0:00:46.311
bir geçiş töreninin işareti

0:00:46.311,0:00:49.089
veya estetik dekorasyon için kullanılır.

0:00:49.419,0:00:51.858
Fakat fark sadece kozmetik değildir.

0:00:51.858,0:00:54.496
Sağlıklı cilt dokusuna[br]mikroskop altında baktığımızda

0:00:54.496,0:00:57.454
farklı işlevler gerçekleştiren[br]ekstrasellüler matriks veya ECM

0:00:57.454,0:01:01.635
tarafından bağlanan hücreler görürüz.

0:01:02.575,0:01:06.056
Bu özel fibroblast hücreleri[br]tarafından salgılanan

0:01:06.056,0:01:09.095
kolajen gibi yapısal proteinlerden oluşur.

0:01:09.635,0:01:13.131
İyi düzenlenmiş ECM,[br]besinlerin taşınmasını,

0:01:13.131,0:01:16.965
hücreden hücreye iletişimi[br]ve hücre yapışmasını sağlar.

0:01:17.245,0:01:21.137
Fakat derin bir yara olduğunda[br]bu düzenleme bozulur.

0:01:21.137,0:01:26.378
Yaranın iyileşme sürecinde[br]kolajen yaranın etrafında tekrar toplanır

0:01:26.378,0:01:30.297
ancak sağlıklı dokuda bulunan[br]sepet örgüsü oluşumu yerine,

0:01:30.297,0:01:34.043
yeni ECM hücre içi süreçleri[br]engelleyen ve dayanıklılığı

0:01:34.043,0:01:39.100
ve elastikiyeti azaltan[br]tek bir yönde hizalanır.

0:01:39.490,0:01:41.406
Sorunları daha kötü hale getirmek için

0:01:41.406,0:01:45.370
iyileşmiş doku genel[br]fonksiyonunu azaltarak öncekinden

0:01:45.395,0:01:48.021
daha yüksek miktarda ECM içerir.

0:01:48.022,0:01:52.802
Deride kolajenin fazlalığı ter üretme,

0:01:52.802,0:01:54.119
vücut ısısını kontrol etme

0:01:54.144,0:01:55.770
ve hatta saç yetiştirme gibi

0:01:55.795,0:01:57.877
orijinal işlevlerine müdahale eder.

0:01:57.878,0:02:03.269
Yara dokusu hassastır, sıcaklık[br]ve algıdaki değişikliklere duyarlıdır

0:02:03.269,0:02:07.734
ve iyileşmeyi en üst düzeye çıkarmak için[br]nemli ortamlarda bulunulmalıdır.

0:02:07.734,0:02:11.443
Bir organdaki aşırı fibröz bağ dokusunun[br]varlığı fibroz olarak bilinir

0:02:11.443,0:02:15.038
ve eğer bu terim tanıdık geliyorsa

0:02:15.038,0:02:19.320
cildimiz iz bırakmaya[br]açık tek organ olmadığı içindir.

0:02:19.320,0:02:24.423
Kistik fibroz, pankreasın yaralaşmasına[br]neden olan genetik bir hastalık iken

0:02:24.423,0:02:28.011
pulmoner fibroz, akciğerlerin yaralanması

0:02:28.011,0:02:30.209
ve nefes darlığı ile sonuçlanır.

0:02:30.209,0:02:34.087
Kalbin yaralanması[br]ve kalp krizinden sonra ECM'nin birikmesi

0:02:34.087,0:02:38.066
kalp atışlarını engelleyerek daha fazla[br]kalp problemine yol açabilir.

0:02:38.066,0:02:39.959
Bütün bu koşullar için ortak olan,

0:02:39.959,0:02:43.100
orijinal fonksiyonların[br]bazılarını koruduğu halde,

0:02:43.100,0:02:45.971
bir yaradan sonra oluşan[br]yara dokusunun,

0:02:45.971,0:02:49.255
yerine yerleştirdiği doğal [br]dokudan daha düşük olmasıdır.

0:02:49.545,0:02:51.030
Yine de umut vaad eder.

0:02:51.030,0:02:55.218
Tıp araştırmacıları,[br]şu anda fibroblast hücrelerinin

0:02:55.218,0:02:58.224
aşırı miktarda kollajen[br]salgılamasına neden olanı

0:02:58.224,0:03:00.956
ve vücudun diğer hücrelerini[br]hasarlı dokuyu yeniden üretme

0:03:00.956,0:03:04.537
ve yeniden doldurma konusunda nasıl[br]kuvvetlendirebileceğimizi araştırıyor.

0:03:04.727,0:03:08.612
Yara iyileşmesini ve yara dokusu oluşumunu[br]daha iyi kontrol edeceğimizi öğrenerek

0:03:08.612,0:03:12.345
şu anda yaralanmanın ardından daha etkili[br]bir şekilde ele almak için kullanılan

0:03:12.345,0:03:14.594
milyarlarca dolarlık[br]bütçelerden yararlanabilir

0:03:14.594,0:03:16.113
ve milyonlarca insanın daha iyi

0:03:16.113,0:03:19.182
ve sağlıklı yaşamlarını[br]sürdürmelerine yardımcı olabiliriz.

0:03:19.182,0:03:21.843
Ama o zamana kadar,[br]en azından yaralarımızdan bazıları,

0:03:21.843,0:03:26.009
onlara neden olan şeylerden kaçınmamızı[br]hatırlamamıza yardımcı olabilir.