1
00:00:06,813 --> 00:00:10,363

Không khó để tưởng tượng một thế giới
mà vào bất kỳ thời điểm nào,

2
00:00:10,363 --> 00:00:14,503
bạn và mọi người mình biết có thể
bị xóa sổ dễ dàng

3
00:00:14,503 --> 00:00:17,253
mà không hề hay biết.

4
00:00:17,253 --> 00:00:21,115
Đây là thực tế của hàng triệu người
trong thời kỳ dài 45 năm

5
00:00:21,115 --> 00:00:22,843
sau Thế Chiến II,

6
00:00:22,843 --> 00:00:25,325
ngày nay gọi là Chiến tranh Lạnh.

7
00:00:25,325 --> 00:00:28,974
Khi Mỹ và Liên Xô đối đầu trực tiếp
trên toàn cầu,

8
00:00:28,974 --> 00:00:33,874
mỗi bên biết bên kia có vũ khí hạt nhân
có khả năng hủy diệt.

9
00:00:33,874 --> 00:00:37,486
Và sự hủy diệt chưa bao giờ cận kề hơn
như trong 13 ngày

10
00:00:37,486 --> 00:00:40,215
của Khủng hoảng Tên lửa Cuba.

11
00:00:40,215 --> 00:00:46,586
Năm 1961, Mỹ đã thất bại trong việc lật đổ
chính quyền cộng sản mới của Cuba.

12
00:00:46,586 --> 00:00:49,704
Nỗ lực thất bại đó được biết đến
với tên gọi Vịnh Con Lợn,

13
00:00:49,704 --> 00:00:53,495
và nó khiến Cuba
tìm sự giúp đỡ từ Liên Xô.

14
00:00:53,495 --> 00:00:57,067
Thủ tướng Liên Xô Nikita Khrushchev
rất vui vẻ đồng ý

15
00:00:57,067 --> 00:01:00,465
bằng cách bí mật triển khai
tên lửa hạt nhân đến Cuba,

16
00:01:00,465 --> 00:01:02,004
không chỉ để bảo vệ hòn đảo,

17
00:01:02,004 --> 00:01:07,485
mà còn để chống lại các mối đe dọa
từ tên lửa Mỹ ở Ý và Thổ Nhĩ Kỳ.

18
00:01:07,485 --> 00:01:10,165
Ngay khi tình báo Mỹ
phát hiện kế hoạch đó,

19
00:01:10,165 --> 00:01:14,086
các trang thiết bị để tạo ra tên lửa
đã vào vị trí.

20
00:01:14,086 --> 00:01:17,985
Tại một cuộc họp khẩn ngày 16/10/1962,

21
00:01:17,985 --> 00:01:21,405
các cố vấn quân sự kêu gọi không kích
các vị trí đặt tên lửa

22
00:01:21,405 --> 00:01:24,036
và xâm lược hòn đảo.

23
00:01:24,036 --> 00:01:27,495
Nhưng Tổng thống John F.Kennedy đã chọn
cách tiếp cận thận trọng hơn.

24
00:01:27,495 --> 00:01:30,546
Vào ngày 22/10, ông tuyên bố Hải quân Mỹ

25
00:01:30,546 --> 00:01:33,995
sẽ chặn mọi tàu bè đến Cuba.

26
00:01:33,995 --> 00:01:35,427
Duy chỉ có vấn đề:

27
00:01:35,427 --> 00:01:39,436
phong tỏa hải quân được xem là
hành động gây chiến.

28
00:01:39,436 --> 00:01:41,986
Dù Tổng thống gọi đó là một sự cô lập

29
00:01:41,986 --> 00:01:44,027
không gây cản trở các nhu cầu căn bản,

30
00:01:44,027 --> 00:01:47,577
phía Liên Xô đã không đánh giá cao
sự phân biệt này.

31
00:01:47,577 --> 00:01:49,398
Trong một lá thư đầy giận dữ gửi Kennedy,

32
00:01:49,398 --> 00:01:53,297
Khrushchev viết: “Việc phong tỏa
giao thông trong vùng biển

33
00:01:53,297 --> 00:01:56,677
và không phận quốc tế
là một hành động gây hấn

34
00:01:56,677 --> 00:02:02,637
đưa con người vào vực thẳm cuộc chiến
bằng tên lửa hạt nhân toàn cầu.”

35
00:02:02,637 --> 00:02:07,217
Điều này sau đó dẫn đến
sáu ngày Chiến tranh Lạnh quyết liệt nhất.

36
00:02:07,217 --> 00:02:09,646
Trong khi Mỹ yêu cầu dỡ bỏ tên lửa,

37
00:02:09,646 --> 00:02:13,627
Cuba và Liên Xô khẳng định họ chỉ tự vệ.

38
00:02:13,627 --> 00:02:16,758
Và vì các loại vũ khí
tiếp tục được trang bị,

39
00:02:16,758 --> 00:02:20,178
Mỹ đã chuẩn bị cho một cuộc xâm lược
có thể diễn ra.

40
00:02:20,178 --> 00:02:24,438
Ngày 27/10, một máy bay do thám
do Thiếu tá Rudolph Anderson điều khiển

41
00:02:24,438 --> 00:02:27,299
bị một tên lửa Liên Xô bắn hạ.

42
00:02:27,299 --> 00:02:32,427
Cùng ngày, một tàu ngầm trang bị hạt nhân
của Liên Xô bị trúng bom chìm cỡ nhỏ

43
00:02:32,427 --> 00:02:36,978
của một tàu hải quân Mỹ
cố gắng báo hiệu nó trồi lên.

44
00:02:36,978 --> 00:02:40,308
Các chỉ huy trên tàu ngầm, không liên lạc
được với bên ngoài do ở quá sâu,

45
00:02:40,308 --> 00:02:45,759
tưởng rằng cuộc chiến đã bắt đầu
và chuẩn bị phóng ngư lôi hạt nhân.

46
00:02:45,759 --> 00:02:49,698
Quyết định đó phải được ba sỹ quan
nhất trí thông qua.

47
00:02:49,698 --> 00:02:53,578
Cả thuyền trưởng và quan chức chính trị
đều đồng ý phóng,

48
00:02:53,578 --> 00:02:58,069
nhưng Vasili Arkhipov, phó chỉ huy,
đã phản đối.

49
00:02:58,069 --> 00:03:01,771
Quyết định của ông đã cứu vãn ngày hôm đó
và có lẽ là cả thế giới.

50
00:03:01,771 --> 00:03:03,950
Nhưng cuộc khủng hoảng vẫn chưa kết thúc.

51
00:03:03,950 --> 00:03:05,610
Lần đầu tiên trong lịch sử,

52
00:03:05,610 --> 00:03:08,903
Quân đội Hoa Kỳ tự đặt mình
vào tình trạng DEFCON 2,

53
00:03:08,903 --> 00:03:12,839
mức sẵn sàng phòng thủ chỉ cách
chiến tranh hạt nhân một bước.

54
00:03:12,839 --> 00:03:15,230
Với hàng trăm tên lửa hạt nhân
sẵn sàng phóng đi,

55
00:03:15,230 --> 00:03:20,199
Đồng hồ Tận thế nghĩa ẩn dụ
chỉ cách tận thế một phút.

56
00:03:20,199 --> 00:03:22,278
Nhưng chính sách ngoại giao vẫn tiếp tục.

57
00:03:22,278 --> 00:03:25,363
Tại Washington DC, Tổng chưởng lý
Robert Kennedy

58
00:03:25,363 --> 00:03:29,859
đã bí mật gặp gỡ Đại sứ Liên Xô
Anatoly Dobrynin.

59
00:03:29,859 --> 00:03:33,720
Sau cuộc đàm phán căng thẳng,
họ đi đến thỏa thuận sau.

60
00:03:33,720 --> 00:03:36,839
Phía Mỹ sẽ dỡ bỏ tên lửa ở Thổ Nhĩ Kỳ và Ý

61
00:03:36,839 --> 00:03:38,900
và hứa không bao giờ xâm chiếm Cuba,

62
00:03:38,900 --> 00:03:43,649
đổi lại Liên Xô sẽ rút khỏi Cuba
dưới sự giám sát của Liên Hợp Quốc.

63
00:03:43,649 --> 00:03:45,637
Khi cuộc gặp kết thúc,

64
00:03:45,637 --> 00:03:48,982
Dobrynin gởi điện cho Mát-xcơ-va
và nói thời gian vô cùng quan trọng

65
00:03:48,982 --> 00:03:51,450
và họ không nên bỏ lỡ cơ hội.

66
00:03:51,450 --> 00:03:53,139
Và 9 giờ sáng hôm sau,

67
00:03:53,139 --> 00:03:54,870
Khrushchev gởi thông điệp

68
00:03:54,870 --> 00:03:58,851
tuyên bố các tên lửa của Liên Xô
sẽ bị rút khỏi Cuba.

69
00:03:58,851 --> 00:04:01,240
Lúc này cuộc khủng hoảng mới chấm dứt.

70
00:04:01,240 --> 00:04:04,107
Trong khi chính quyền mỗi bên
vào thời đó chỉ trích họ

71
00:04:04,107 --> 00:04:06,121
vì thương lượng với kẻ thù,

72
00:04:06,121 --> 00:04:09,429
các đánh giá lịch sử đương thời
thể hiện sự ngưỡng mộ to lớn

73
00:04:09,429 --> 00:04:14,051
với tài ngoại giao giải quyết
khủng hoảng của Kennedy và Khrushchev.

74
00:04:14,051 --> 00:04:17,251
Nhưng bài học đáng lo ngại
là một lỗi giao tiếp nhỏ,

75
00:04:17,251 --> 00:04:21,901
hay quyết định vội vã của một chỉ huy
có thể đã làm tiêu tan mọi nỗ lực của họ,

76
00:04:21,901 --> 00:04:27,360
và suýt nữa là thế nếu không nhờ
lựa chọn dũng cảm của Vasili Arkhipov.

77
00:04:27,360 --> 00:04:31,311
Khủng hoảng Tên lửa Cuba cho thấy 
nền chính trị của con người rất mong manh

78
00:04:31,311 --> 00:04:35,231
so với sức mạnh đáng sợ nó có thể gây ra.