WEBVTT

00:00:00.488 --> 00:00:02.738
Bu James Risen.

00:00:03.174 --> 00:00:05.924
New York Times'a kazandırdığı
Pulitzer Ödülü'nden

00:00:05.948 --> 00:00:07.640
dolayı tanıyabilirsiniz.

00:00:07.664 --> 00:00:10.418
Edward Snowden'ın adını 
kimse bilmezken,

00:00:10.442 --> 00:00:13.358
Risen, Amerkalıların telefonlarının
NSA tarafından yasa dışı

00:00:13.382 --> 00:00:17.318
olarak dinlendiğini konu alan
bir kitap yazarak ünlü oldu.

00:00:17.842 --> 00:00:19.612
Ama kitapta daha kalıcı bir etki

00:00:19.636 --> 00:00:21.651
yaratabilecek başka bir bölüm daha vardı.

00:00:22.405 --> 00:00:27.223
Kitapta, CIA'in nükleer bomba
planlarını tam anlamıyla ve

00:00:27.247 --> 00:00:30.336
kendi elleriyle İran'a teslim ettiği
korkunç bir ABD istihbarat

00:00:30.360 --> 00:00:32.146
operasyonunu afişe ediyor.

00:00:32.662 --> 00:00:34.487
Eğer çılgınca geliyorsa, gidin okuyun.

00:00:34.487 --> 00:00:35.972
İnanılmaz bir hikâye.

NOTE Paragraph

00:00:36.456 --> 00:00:38.520
Bu bölümden kim hoşlanmadı
biliyor musunuz?

00:00:38.893 --> 00:00:40.043
ABD hükûmeti.

00:00:40.592 --> 00:00:42.806
Neredeyse sonraki 10 yıl boyunca,

00:00:42.830 --> 00:00:46.083
Risen, ABD hükûmetinin
soruşturma konusu oldu.

00:00:46.107 --> 00:00:48.476
Savcılar yararlandığı 
kaynakların birinden

00:00:48.500 --> 00:00:50.404
aleyhte tanıklık yapmasını istediler.

00:00:50.829 --> 00:00:54.904
Zamanla ABD hükûmetinin casus
gazetecilik ve ihbarların takibi

00:00:54.928 --> 00:00:57.947
konularında yeni yüzü olmaya başladı.

NOTE Paragraph

00:00:58.681 --> 00:01:00.349
İlk anayasa değişikliğine göre

00:01:00.373 --> 00:01:04.000
basın, kamu yararına gizli bilgileri
yayınlama hakkına sahiptir.

00:01:04.024 --> 00:01:09.158
Ama medya bu haberleri toplayamaz,
kendilerine bu haberleri sağlayan

00:01:09.182 --> 00:01:12.438
cesur erkek ve kadınların
kimliklerini saklayamazsa

00:01:12.462 --> 00:01:13.612
bu imkânsız.

00:01:14.087 --> 00:01:16.119
Yani hükûmete bir eleştiri yapıldığında

00:01:16.143 --> 00:01:19.184
Risen ondan önceki cesur gazetecilerin
yaptığını yaptı:

00:01:19.208 --> 00:01:20.393
Reddetti

00:01:20.417 --> 00:01:22.558
ve "Hapse girmeyi tercih 
ederim." dedi.

00:01:22.618 --> 00:01:25.594
2007'den 2015'e kadar,

00:01:25.808 --> 00:01:28.602
Risen federal hapishaneye gideceği
düşüncesiyle yaşadı.

NOTE Paragraph

00:01:28.976 --> 00:01:33.023
Duruşmadan önceki gün
tuhaf bir şey oldu.

00:01:33.912 --> 00:01:37.713
Kendileri için çok önemli olan
bu olaydan yıllar sonra

00:01:37.737 --> 00:01:40.427
hükûmet Risen hakkındaki tüm
iddiaları aniden düşürdü.

00:01:40.912 --> 00:01:43.460
Bugünkü elektronik çağda
muhabir ve kaynakların

00:01:43.484 --> 00:01:46.372
saklanabileceği çok az yer var.

00:01:46.959 --> 00:01:50.554
Risen'in tanıklarının başarısız
olması için çalışmak yerine

00:01:50.578 --> 00:01:53.625
aleyhinde tanıklık için dijital
izler bulabilirlerdi.

00:01:54.585 --> 00:01:57.101
Yani tamamen rızası dışında ve
haberi olmadan

00:01:57.125 --> 00:01:59.395
savcılar, Risen'in telefon
kayıtlarını aldılar.

00:01:59.903 --> 00:02:04.419
E-posta kayıtlarını, finansal ve
banka bilgilerini,

00:02:04.443 --> 00:02:06.196
kredi raporlarını,

00:02:06.220 --> 00:02:08.990
hatta bir uçuş listesi içeren
seyahat bilgilerini aldılar.

00:02:09.808 --> 00:02:13.593
Bu belgeler Risen'ın kaynağı ve
CIA ihbarcısı olduğu kabul edilen

00:02:13.617 --> 00:02:17.406
Jeffrey Sterling'in mahkûm edilmesi
için kullanılan belgelerin arasındaydı.

NOTE Paragraph

00:02:18.035 --> 00:02:20.450
Ne yazık ki, bu sadece vakalardan biri.

00:02:21.152 --> 00:02:24.759
Başkan Obama, muhbirleri
koruma sözü vermişti

00:02:24.783 --> 00:02:28.045
ama Adalet Bakanlığı diğer tüm
karma yönetimlerin tamamından

00:02:28.069 --> 00:02:30.560
daha fazla dava açtı.

00:02:31.179 --> 00:02:33.283
Şu an bunun bir sorun
olduğunu görebilirsiniz.

00:02:33.307 --> 00:02:37.774
Özellikle de hükûmet gizli işlerin
çoğuna dikkat ederken.

00:02:38.758 --> 00:02:43.258
11 Eylül'den sonra, ulusal güvenlik
konusundaki önemli hikâyelerin

00:02:43.282 --> 00:02:46.202
neredeyse tamamı gazetecilere
gelen bir ihbarla yazılmıştır.

00:02:46.670 --> 00:02:50.148
Çünkü hükûmetin herkesi gözetlemek için
genişletilen yetkileri yüzünden,

00:02:50.148 --> 00:02:52.851
Birinci Anayasa değişikliği 
tarafından korunması gereken

00:02:52.851 --> 00:02:55.502
basının görevini yerine getirmesini 
riske atmış oluruz.

NOTE Paragraph

00:02:55.502 --> 00:02:57.940
Ama teknolojinin hükûmetin

00:02:57.964 --> 00:03:00.671
muhabirlerin haklarını ihlal 
etmesine izin verdiği gibi

00:03:00.695 --> 00:03:02.869
basın da teknolojiyi kullanarak

00:03:02.893 --> 00:03:05.233
kaynaklarını hiç olmadığı kadar
iyi koruyabilir.

00:03:05.698 --> 00:03:08.810
Hem de tanıkların olaydan 
sonraki duruşlarından değil,

00:03:08.834 --> 00:03:11.261
onlarla konuştukları andan
başlayabilirler.

00:03:12.197 --> 00:03:14.289
Risen'ın kitabını yazdığında
mevcut olmayan

00:03:14.313 --> 00:03:16.845
iletişim yazılımları günümüzde mevcut

00:03:16.869 --> 00:03:20.868
ve sıradan e-posta ve telefon
konuşmalarından daha gizli.

00:03:21.789 --> 00:03:26.007
İnternet meşhuru merhum Aaron Swarts

00:03:26.031 --> 00:03:28.716
tarafından oluşturulan ve şimdi de 
benim de çalıştığım

00:03:28.740 --> 00:03:32.788
kâr amacı gütmeyen "Basın Özgürlüğü Vakfı"

00:03:32.812 --> 00:03:35.477

tarafından geliştirilen açık kaynaklı

00:03:35.501 --> 00:03:38.062
bir ihbar sistemi olan
SecureDrop bunun bir örneği.

00:03:38.062 --> 00:03:39.476
E-posta göndermek yerine

00:03:39.500 --> 00:03:42.111
haber organizasyonlarının 
İnternet sitesine gidebilirsiniz.

00:03:42.111 --> 00:03:44.095
Burada Washington Post'ta olduğu gibi.

00:03:44.095 --> 00:03:47.953
Buradan diğer irtibat yollarından da 
yapabileceğiniz gibi

00:03:47.977 --> 00:03:50.406
belge yükleyebilir veya
bilgi gönderebilirsiniz.

00:03:50.715 --> 00:03:53.334
Sonra onlar sadece haber
kuruluşunun erişimi olan

00:03:53.358 --> 00:03:55.906
bir sunucuda şifrelendirilip saklanacak.

00:03:56.351 --> 00:03:59.724
Böylece hükûmet gizlice bilgi 
talebinde bulunamayacak

00:03:59.748 --> 00:04:01.852
ve talep ettikleri bilginin çoğu

00:04:01.876 --> 00:04:03.835
zaten erişilebilir olmayacak.

NOTE Paragraph

00:04:04.475 --> 00:04:07.439
Ancak, SecureDrop 21. yüzyılda
basın özgürlüğünü koruma

00:04:07.463 --> 00:04:10.610
konusunda bulmacanın
çok küçük bir parçası.

00:04:11.035 --> 00:04:13.408
Ne yazık ki, dünyadaki hükûmetler

00:04:13.432 --> 00:04:15.932
sürekli hepimizi riske atan yeni 
casusluk teknikleri

00:04:15.956 --> 00:04:17.360
geliştiriyorlar.

00:04:18.043 --> 00:04:20.741
Meselenin sadece yanlış yapanları


00:04:20.765 --> 00:04:23.265
ifşa etmek için geniş yolu olan
Edward Snowden gibi

00:04:23.289 --> 00:04:26.574
teknoloji dâhisi muhbirler 
olmadığından emin olmak bize kalmış.

00:04:27.408 --> 00:04:32.155
Bizi aşırı kalabalık hastaneler
konusunda uyaran

00:04:32.179 --> 00:04:35.487
gazilerin sağlık hizmetleri muhbirini

00:04:35.511 --> 00:04:37.838
veya Flint'in kirli suyunu

00:04:37.862 --> 00:04:41.060
ortaya çıkaran çevre işçisini

00:04:41.084 --> 00:04:42.764
veya bizi bir sonraki ekonomik kriz

00:04:42.788 --> 00:04:46.025
hakkında uyaran Wall Street üyesini
korumamız da bir o kadar önemli.

00:04:46.025 --> 00:04:49.997
Her şeyden öte, bu araçlar sadece 
suçları açığa çıkaran

00:04:50.021 --> 00:04:52.429
cesur erkek ve kadınları 
korumak için değil,

00:04:52.429 --> 00:04:55.817
hepimizin anayasa tarafından verilen
haklarımızı korumak için oluşturuldu.

NOTE Paragraph

00:04:55.827 --> 00:04:56.611
Teşekkürler.

NOTE Paragraph

00:04:56.635 --> 00:04:59.944
(Alkış)