0:00:00.488,0:00:02.738
Bu James Risen.

0:00:03.174,0:00:05.924
New York Times'a kazandırdığı[br]Pulitzer Ödülü'nden

0:00:05.948,0:00:07.640
dolayı tanıyabilirsiniz.

0:00:07.664,0:00:10.418
Edward Snowden'ın adını [br]kimse bilmezken,

0:00:10.442,0:00:13.358
Risen, Amerkalıların telefonlarının[br]NSA tarafından yasa dışı

0:00:13.382,0:00:17.318
olarak dinlendiğini konu alan[br]bir kitap yazarak ünlü oldu.

0:00:17.842,0:00:19.612
Ama kitapta daha kalıcı bir etki

0:00:19.636,0:00:21.651
yaratabilecek başka bir bölüm daha vardı.

0:00:22.405,0:00:27.223
Kitapta, CIA'in nükleer bomba[br]planlarını tam anlamıyla ve

0:00:27.247,0:00:30.336
kendi elleriyle İran'a teslim ettiği[br]korkunç bir ABD istihbarat

0:00:30.360,0:00:32.146
operasyonunu afişe ediyor.

0:00:32.662,0:00:34.487
Eğer çılgınca geliyorsa, gidin okuyun.

0:00:34.487,0:00:35.972
İnanılmaz bir hikâye.

0:00:36.456,0:00:38.520
Bu bölümden kim hoşlanmadı[br]biliyor musunuz?

0:00:38.893,0:00:40.043
ABD hükûmeti.

0:00:40.592,0:00:42.806
Neredeyse sonraki 10 yıl boyunca,

0:00:42.830,0:00:46.083
Risen, ABD hükûmetinin[br]soruşturma konusu oldu.

0:00:46.107,0:00:48.476
Savcılar yararlandığı [br]kaynakların birinden

0:00:48.500,0:00:50.404
aleyhte tanıklık yapmasını istediler.

0:00:50.829,0:00:54.904
Zamanla ABD hükûmetinin casus[br]gazetecilik ve ihbarların takibi

0:00:54.928,0:00:57.947
konularında yeni yüzü olmaya başladı.

0:00:58.681,0:01:00.349
İlk anayasa değişikliğine göre

0:01:00.373,0:01:04.000
basın, kamu yararına gizli bilgileri[br]yayınlama hakkına sahiptir.

0:01:04.024,0:01:09.158
Ama medya bu haberleri toplayamaz,[br]kendilerine bu haberleri sağlayan

0:01:09.182,0:01:12.438
cesur erkek ve kadınların[br]kimliklerini saklayamazsa

0:01:12.462,0:01:13.612
bu imkânsız.

0:01:14.087,0:01:16.119
Yani hükûmete bir eleştiri yapıldığında

0:01:16.143,0:01:19.184
Risen ondan önceki cesur gazetecilerin[br]yaptığını yaptı:

0:01:19.208,0:01:20.393
Reddetti

0:01:20.417,0:01:22.558
ve "Hapse girmeyi tercih [br]ederim." dedi.

0:01:22.618,0:01:25.594
2007'den 2015'e kadar,

0:01:25.808,0:01:28.602
Risen federal hapishaneye gideceği[br]düşüncesiyle yaşadı.

0:01:28.976,0:01:33.023
Duruşmadan önceki gün[br]tuhaf bir şey oldu.

0:01:33.912,0:01:37.713
Kendileri için çok önemli olan[br]bu olaydan yıllar sonra

0:01:37.737,0:01:40.427
hükûmet Risen hakkındaki tüm[br]iddiaları aniden düşürdü.

0:01:40.912,0:01:43.460
Bugünkü elektronik çağda[br]muhabir ve kaynakların

0:01:43.484,0:01:46.372
saklanabileceği çok az yer var.

0:01:46.959,0:01:50.554
Risen'in tanıklarının başarısız[br]olması için çalışmak yerine

0:01:50.578,0:01:53.625
aleyhinde tanıklık için dijital[br]izler bulabilirlerdi.

0:01:54.585,0:01:57.101
Yani tamamen rızası dışında ve[br]haberi olmadan

0:01:57.125,0:01:59.395
savcılar, Risen'in telefon[br]kayıtlarını aldılar.

0:01:59.903,0:02:04.419
E-posta kayıtlarını, finansal ve[br]banka bilgilerini,

0:02:04.443,0:02:06.196
kredi raporlarını,

0:02:06.220,0:02:08.990
hatta bir uçuş listesi içeren[br]seyahat bilgilerini aldılar.

0:02:09.808,0:02:13.593
Bu belgeler Risen'ın kaynağı ve[br]CIA ihbarcısı olduğu kabul edilen

0:02:13.617,0:02:17.406
Jeffrey Sterling'in mahkûm edilmesi[br]için kullanılan belgelerin arasındaydı.

0:02:18.035,0:02:20.450
Ne yazık ki, bu sadece vakalardan biri.

0:02:21.152,0:02:24.759
Başkan Obama, muhbirleri[br]koruma sözü vermişti

0:02:24.783,0:02:28.045
ama Adalet Bakanlığı diğer tüm[br]karma yönetimlerin tamamından

0:02:28.069,0:02:30.560
daha fazla dava açtı.

0:02:31.179,0:02:33.283
Şu an bunun bir sorun[br]olduğunu görebilirsiniz.

0:02:33.307,0:02:37.774
Özellikle de hükûmet gizli işlerin[br]çoğuna dikkat ederken.

0:02:38.758,0:02:43.258
11 Eylül'den sonra, ulusal güvenlik[br]konusundaki önemli hikâyelerin

0:02:43.282,0:02:46.202
neredeyse tamamı gazetecilere[br]gelen bir ihbarla yazılmıştır.

0:02:46.670,0:02:50.148
Çünkü hükûmetin herkesi gözetlemek için[br]genişletilen yetkileri yüzünden,

0:02:50.148,0:02:52.851
Birinci Anayasa değişikliği [br]tarafından korunması gereken

0:02:52.851,0:02:55.502
basının görevini yerine getirmesini [br]riske atmış oluruz.

0:02:55.502,0:02:57.940
Ama teknolojinin hükûmetin

0:02:57.964,0:03:00.671
muhabirlerin haklarını ihlal [br]etmesine izin verdiği gibi

0:03:00.695,0:03:02.869
basın da teknolojiyi kullanarak

0:03:02.893,0:03:05.233
kaynaklarını hiç olmadığı kadar[br]iyi koruyabilir.

0:03:05.698,0:03:08.810
Hem de tanıkların olaydan [br]sonraki duruşlarından değil,

0:03:08.834,0:03:11.261
onlarla konuştukları andan[br]başlayabilirler.

0:03:12.197,0:03:14.289
Risen'ın kitabını yazdığında[br]mevcut olmayan

0:03:14.313,0:03:16.845
iletişim yazılımları günümüzde mevcut

0:03:16.869,0:03:20.868
ve sıradan e-posta ve telefon[br]konuşmalarından daha gizli.

0:03:21.789,0:03:26.007
İnternet meşhuru merhum Aaron Swarts

0:03:26.031,0:03:28.716
tarafından oluşturulan ve şimdi de [br]benim de çalıştığım

0:03:28.740,0:03:32.788
kâr amacı gütmeyen "Basın Özgürlüğü Vakfı"

0:03:32.812,0:03:35.477
[br]tarafından geliştirilen açık kaynaklı

0:03:35.501,0:03:38.062
bir ihbar sistemi olan[br]SecureDrop bunun bir örneği.

0:03:38.062,0:03:39.476
E-posta göndermek yerine

0:03:39.500,0:03:42.111
haber organizasyonlarının [br]İnternet sitesine gidebilirsiniz.

0:03:42.111,0:03:44.095
Burada Washington Post'ta olduğu gibi.

0:03:44.095,0:03:47.953
Buradan diğer irtibat yollarından da [br]yapabileceğiniz gibi

0:03:47.977,0:03:50.406
belge yükleyebilir veya[br]bilgi gönderebilirsiniz.

0:03:50.715,0:03:53.334
Sonra onlar sadece haber[br]kuruluşunun erişimi olan

0:03:53.358,0:03:55.906
bir sunucuda şifrelendirilip saklanacak.

0:03:56.351,0:03:59.724
Böylece hükûmet gizlice bilgi [br]talebinde bulunamayacak

0:03:59.748,0:04:01.852
ve talep ettikleri bilginin çoğu

0:04:01.876,0:04:03.835
zaten erişilebilir olmayacak.

0:04:04.475,0:04:07.439
Ancak, SecureDrop 21. yüzyılda[br]basın özgürlüğünü koruma

0:04:07.463,0:04:10.610
konusunda bulmacanın[br]çok küçük bir parçası.

0:04:11.035,0:04:13.408
Ne yazık ki, dünyadaki hükûmetler

0:04:13.432,0:04:15.932
sürekli hepimizi riske atan yeni [br]casusluk teknikleri

0:04:15.956,0:04:17.360
geliştiriyorlar.

0:04:18.043,0:04:20.741
Meselenin sadece yanlış yapanları[br]

0:04:20.765,0:04:23.265
ifşa etmek için geniş yolu olan[br]Edward Snowden gibi

0:04:23.289,0:04:26.574
teknoloji dâhisi muhbirler [br]olmadığından emin olmak bize kalmış.

0:04:27.408,0:04:32.155
Bizi aşırı kalabalık hastaneler[br]konusunda uyaran

0:04:32.179,0:04:35.487
gazilerin sağlık hizmetleri muhbirini

0:04:35.511,0:04:37.838
veya Flint'in kirli suyunu

0:04:37.862,0:04:41.060
ortaya çıkaran çevre işçisini

0:04:41.084,0:04:42.764
veya bizi bir sonraki ekonomik kriz

0:04:42.788,0:04:46.025
hakkında uyaran Wall Street üyesini[br]korumamız da bir o kadar önemli.

0:04:46.025,0:04:49.997
Her şeyden öte, bu araçlar sadece [br]suçları açığa çıkaran

0:04:50.021,0:04:52.429
cesur erkek ve kadınları [br]korumak için değil,

0:04:52.429,0:04:55.817
hepimizin anayasa tarafından verilen[br]haklarımızı korumak için oluşturuldu.

0:04:55.827,0:04:56.611
Teşekkürler.

0:04:56.635,0:04:59.944
(Alkış)