1
00:00:00,488 --> 00:00:02,738
ကဲ ဒါက James Risen ပါ။

2
00:00:03,174 --> 00:00:05,924
The New York Times အတွက် Pulitzer 
ဆုရှင် သတင်းထောက်အဖြစ်

3
00:00:05,948 --> 00:00:07,640
ခင်ဗျားတို့ သိချင်သိနေမယ်။

4
00:00:07,664 --> 00:00:10,418
Edward Snowden ရဲ့အမည်ကို 
လူတိုင်းမသိခင် အချိန်များစွာက

5
00:00:10,442 --> 00:00:13,358
NSA ဟာ အမေရိကန်တွေရဲ့ 
ဖုန်းခေါ်ဆိုမှုတွေကို တရားမဝင်

6
00:00:13,382 --> 00:00:17,318
ခိုးနားထောင်နေတယ်လို့ သူ အတိအလင်း 
ဖေါ်ပြတဲ့ စာအုပ်တစ်အုပ် Risen ရေးခဲ့တယ်။

7
00:00:17,842 --> 00:00:19,612
ဒါပေမဲ့ ဒါက စာအုပ်ထဲက ပိုတောင်ကြာတဲ့

8
00:00:19,636 --> 00:00:21,651
သက်ရောက်မှု ရှိနိုင်တဲ့ နောက်တစ်ခန်းပါ။

9
00:00:22,405 --> 00:00:27,223
အဲဒီမှာ CIA ဟာ အီရန်ကို နျူကလိယ ဗုံး
တစ်လုံးရဲ့ အသေးစိတ် အစီအစဉ်ကို တကယ်ပဲ

10
00:00:27,247 --> 00:00:30,336
လွှဲပေးခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ ဆိုးဝါးလှတဲ့ 
US ထောက်လှမ်းရေး

11
00:00:30,360 --> 00:00:32,146
လုပ်ဆောင်ချက်ကို သရုပ်ဖော်ထားပါတယ်။

12
00:00:32,662 --> 00:00:34,457
ဒါက ရူးမိုက်တာပဲထင်ရင် 
သွားဖတ်ကြည့်ပါ။

13
00:00:34,481 --> 00:00:35,972
ဒါက မယုံနိုင်စရာ အဖြစ်တစ်ခုပါ။

14
00:00:36,456 --> 00:00:38,520
ဒီအခန်း မကြိုက်တဲ့သူတွေကို သိကြလား။

15
00:00:38,893 --> 00:00:40,043
အမေရိကန် အစိုးရလေ။

16
00:00:40,592 --> 00:00:42,806
နောက်ပိုင်း ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုနီးပါး လုံးလုံး

17
00:00:42,830 --> 00:00:46,083
Rise ဟာ US အစိုးရ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးရဲ့ 
စဉ်းစားစရာဖြစ်ခဲ့တယ်၊

18
00:00:46,107 --> 00:00:48,476
ဒီမှာ အစိုးရရှေ့နေတွေက 
သူစွပ်စွဲထားတဲ့ အထောက်အထား

19
00:00:48,500 --> 00:00:50,404
တစ်ခုကို သက်သေခံဖို့ တောင်းဆိုကြတယ်။

20
00:00:50,829 --> 00:00:54,904
ဒီတစ်လျှောက်မှာ သူဟာ US အစိုးရဲ့မကြာခင်က 
ပုံစံဖြစ်တဲ့ သတင်းပေးတွေကို တရားစွဲတာနဲ့

21
00:00:54,928 --> 00:00:57,947
သတင်စာဆရာတွေကို စောင့်ကြည့်ခြင်း
အတွက် မျက်နှာစာဖြစ်လာတယ်။

22
00:00:58,681 --> 00:01:00,349
သိတယ်နော်၊ ပထမ ပြင်ဆင်ချက်တဲမှာ

23
00:01:00,373 --> 00:01:04,000
စာနယ်ဇင်းဟာ အများအကျိုးအတွက် 
လျှို့ဝှက်သတင်းကို ပုံနှိပ် ခွင့်ရှိတယ်လေ။

24
00:01:04,024 --> 00:01:09,158
ဒါပေမဲ့ မီဒီယာက သတင်းတွေလည်း မယူနိုင်၊ 
ယူရဲတဲ့ ယောက်ျား၊ မိန်းမတွေရဲ့ကိုယ်ပိုင်

25
00:01:09,182 --> 00:01:12,438
လက္ခဏာတွေကို မကာကွယ်နိုင်ရင် 
ဒီလုပ်ပိုင်ခွင့်ကို ကျင့်သုံးဖို့က

26
00:01:12,462 --> 00:01:13,612
မဖြစ်နိုင်ဘူးလေ။

27
00:01:14,087 --> 00:01:16,119
ဒီတော့ အစိုးရက တံခါးလာခေါက်တော့

28
00:01:16,143 --> 00:01:19,184
Risen က သူ့ရှေ့က သတ္တ်ရှိတဲ့သတင်း
ထောက်များစွာ လုပ်ခဲ့တာ လုပ်တယ်၊

29
00:01:19,208 --> 00:01:20,393
သူ ငြင်းဆိုတယ်၊

30
00:01:20,417 --> 00:01:22,088
ဒီအစား ထောင်ကျခံမယ်လို့ ပြောခဲ့တယ်။

31
00:01:22,611 --> 00:01:25,594
ဒါနဲ့ ၂၀၀၇ ကနေ ၂၀၁၅ အထိ Risen ဟာ

32
00:01:25,618 --> 00:01:28,412
အစိုးရထောင်ကျခြင်းရဲ့ 
ခြောက်လှန့်မှုအောက်မှာ နေခဲ့တယ်။

33
00:01:28,976 --> 00:01:33,023
ဆိုလိုတာက အမှုမစစ်ခင် ရက်တွေမတိုင်ခင်ပဲ 
ထူးဆန်းတာတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့တယ်။

34
00:01:33,912 --> 00:01:37,713
ရုတ်တရက်ပဲ ဒါဟာ အရေးကြီးတဲ့ အမှုလို့ 
တောင်းဆိုတဲ့ နှစ်တွေကြာအပြီးမှာ

35
00:01:37,737 --> 00:01:40,427
အစိုးရက Risen ကိုတောင်းဆိုတာတွေကို 
လုံးလုံး ချလိုက်တယ်။

36
00:01:40,912 --> 00:01:43,460
ဖြစ်သွားတာက လျှပ်စစ် စောင့်ကြပ်ရေးခေတ်မှာ

37
00:01:43,484 --> 00:01:46,372
သတင်းထောက်တွေ၊ အထောက်အထားတွေ 
ဝှက်နိုင်တဲ့နေရာ မရှိသလောက်ပါ။

38
00:01:46,959 --> 00:01:50,554
Risen ကိုသက်သေခံခိုင်းဖို့ ကြိုးစားတာ 
ပျက်ကွက်တာထက်

39
00:01:50,578 --> 00:01:53,625
သူ့အစား သူ့ရဲ့ ဒစ်ဂျစ်တယ် 
စစ်ဆေးချက်ကို လုပ်နိုင်တာပဲလေ။

40
00:01:54,585 --> 00:01:57,101
ဒီတော့ လုံးဝ လျှို့ဝှက်ပြီး 
သူ့ သဘောတူချက်မပါပဲနဲ့

41
00:01:57,125 --> 00:01:59,395
အစိုးရရှေ့နေတွေက 
Risen ရဲ့ဖုန်းမှတ်တမ်းတွေ၊

42
00:01:59,903 --> 00:02:04,419
သူ့ရဲ့ အီးမေးလ် မှတ်တမ်းတွေ၊
ငွေကြေးနဲ့ ဘဏ်အချက်အလက်တွေ၊

43
00:02:04,443 --> 00:02:06,196
ခရက်ဒစ်မှတ်တမ်းတွ၊ သူစီးတဲ့

44
00:02:06,220 --> 00:02:08,990
ခရီးစဉ်စာရင်းပါတဲ့ ခရီးသွား 
မှတ်တမ်းတွေတောင် ယူကြတယ်။

45
00:02:09,808 --> 00:02:13,593
Jeffery Sterling ၊Risen ရဲ့ စွပ်စွဲတဲ့ 
အထောက်အထားနဲ့ CIA သတင်းပေးကို

46
00:02:13,617 --> 00:02:16,736
စီရင်ချက်ချဖို့ သူတို့
သုံးခဲ့တဲ့ အချက်အလက်တွေက ဒီထဲကပါ။

47
00:02:18,035 --> 00:02:20,450
စိတ်မကောင်းစရာက ဒါက 
အများကြီးက တစ်ခုသာပါ။

48
00:02:21,152 --> 00:02:24,759
သမ္မတ Obama က သတင်းပေးတွေကို 
ကာကွယ်ဖို့ မပြတ် ကတိပေးခဲ့တယ်၊

49
00:02:24,783 --> 00:02:28,045
ဒီအစား သူ့ရဲ့ တရားရေးဋ္ဌာနက တရား
စွဲထားတာက အခြား အုပ်ချုပ်ရေးတွေ

50
00:02:28,069 --> 00:02:30,560
အားလုံးပေါင်းတာထက် ပိုများနေတယ်။

51
00:02:31,179 --> 00:02:33,283
ဒါက ပြဿနာ ဘယ်လို
ဖြစ်နိုင်တာ မြင်နိုင်ပါတယ်၊

52
00:02:33,307 --> 00:02:37,774
အထူးသဖြင့် အစိုးရက ဘာက လျှို့ဝှက်ချက် 
လုပ်တာကို အများကြီး တွေးနေတာကြောင့်ပါ။

53
00:02:38,758 --> 00:02:43,258
၉/၁၁ တည်းက အမျိုးသားလုံခြုံရေးနဲ့ 
ပတ်သက်တဲ့ ဖြစ်ရပ်လိုလိုတိုင်းဟာ

54
00:02:43,282 --> 00:02:46,202
သတင်းပေးကနေ သတင်းစာဆရာဆီ 
လာတာရဲ့ ရလဒ်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

55
00:02:46,670 --> 00:02:49,568
ပထမ ပြင်ဆင်ချက်ကို ကာကွယ်သင့်
တယ်ဆိုတဲ့ အလုပ်ကို စာနယ်ဇင်းတွေ

56
00:02:49,592 --> 00:02:51,791
မလုပ်နိုင်တာ မြင်ရတာကို မျက်ခုံးလှုပ်မိတာက

57
00:02:51,815 --> 00:02:54,822
အစိုးရက လူတိုင်းကို စောင့်ကြည့်
နိုင်စွမ်းကို ချဲ့ထားလို့ပါ။

58
00:02:55,487 --> 00:02:57,940
ဒါပေမဲ့ နည်းပညာက အစိုးရကို 
သတင်းထောက်တွေရဲ့

59
00:02:57,964 --> 00:03:00,671
လုပ်ပိုင်ခွင့်တွေကို 
တစ်ပတ်ရိုက်ဖို့ ခွင့်ပြုသလို

60
00:03:00,695 --> 00:03:02,869
စာနယ်ဇင်းကလည်း သူတို့ 
အထောက်အထားတွေ အရင်ထက်

61
00:03:02,893 --> 00:03:05,233
ပိုကောင်းစွာ ကာကွယ်ဖို့ 
နည်းပညာသုံးပါတယ်။

62
00:03:05,698 --> 00:03:08,810
အချက်အလက်နောက်က သက်သေ 
ရပ်တည်တာထက် သူတို့နဲ့ စတင်

63
00:03:08,834 --> 00:03:11,261
စကားပြောချိန်ကနေ စသုံးနိုင်ပါတယ်။

64
00:03:12,197 --> 00:03:14,289
Risen သူ့စာအုပ် ရေးနေစဉ်က မရနိုင်တဲ့

65
00:03:14,313 --> 00:03:16,845
ဆက်သွယ်ရေး ဆော့ဖ်ဝဲ အခုရှိနေပြီး

66
00:03:16,869 --> 00:03:20,868
ပုံမှန် အီးမေးလ်၊ ဖုန်းခေါ်ဆိုမှုတွေထက် 
အများကြီးပို စောင့်ကြည့်တာ ခုခံနိုင်တယ်။

67
00:03:21,789 --> 00:03:26,007
ဥပမာ ကိရိယာတစ်ခုက SecureDrop ပါ။

68
00:03:26,031 --> 00:03:28,716
အခမဲ့ရနိုင်တဲ့ သတင်းပေးသူ 
တင်လျှောက်တဲ့စနစ်ပါ။

69
00:03:28,740 --> 00:03:32,788
အစကတော့ ကွယ်လွန်သူ အင်တာနက် 
အထင်ကရ Aaron Swartz ဖန်တီးခဲ့တာဖြစ်ပြီး

70
00:03:32,812 --> 00:03:35,477
အခု တီထွင်တာက ကျွန်တော် 
အလုပ်လုပ်တဲ့ အကျိုးအမြတ်မယူတဲ့

71
00:03:35,501 --> 00:03:37,032
Freedom of the Press Foundation

72
00:03:37,824 --> 00:03:39,476
အီးမေးလ် ပို့တာအစား

73
00:03:39,500 --> 00:03:41,541
ဟောဒီက The Washinto Post လို သတင်း

74
00:03:41,565 --> 00:03:43,565
အဖွဲ့အစည်းရဲ့ ဝက်ဘ်ဆိုဒ်ကို သွားလိုက်ပါ။

75
00:03:44,010 --> 00:03:47,953
အဲဒီကနေ စာရွက်စာတမ်းကို တင်တာ (သို့) 
အချက်အလက်ကို ကိုယ်ကြိုက်သလောက်

76
00:03:47,977 --> 00:03:50,406
အခြား အဆက်အသွယ် ပုံစံမှာ ပို့နိုင်ပါတယ်။

77
00:03:50,715 --> 00:03:53,334
ဒီနောက် ဒါကို စကားဝှက်အဖြစ်
ပြောင်းကာ သတင်းအဖွဲ့အစည်းပဲ

78
00:03:53,358 --> 00:03:55,906
ဝင်ကြည့်လို့ရတဲ့ ဆာဗာမှာ သိမ်းလိုက်ပါတယ်။

79
00:03:56,351 --> 00:03:59,724
ဒီတော့ အစိုးရဟာ အချက်အလက်ကို 
လျှို့ဝှက်စွာ မတောင်းခံ နိုင်တော့ပဲ

80
00:03:59,748 --> 00:04:01,852
သူတို့တောင်းခံမယ့် အချက်အလက် အများအပြားဟာ

81
00:04:01,876 --> 00:04:03,835
ပထမနေရာမှာ မရှိနိုင်တော့ပါဘူး။

82
00:04:04,475 --> 00:04:07,439
ဒါပေမဲ့ SecureDrop ဟာ ၂၁ ရာစု 
စာနယ်ဇင်း လွပ်လပ်ခွင့်

83
00:04:07,463 --> 00:04:10,410
ကာကွယ်ခြင်း အတွက် တကယ့် 
ပဟေဠိရဲ့ အစိတ်အပိုင်းလေးပါ။

84
00:04:11,035 --> 00:04:13,408
ကံမကောင်းတာက တစ်ကမ္ဘာလုံးက အစိုးရတွေဟာ

85
00:04:13,432 --> 00:04:15,932
အားလုံး ဘေးကျစေတဲ့ 
စောင့်ကြည့်ရေး နည်းစနစ်အသစ်တွေ

86
00:04:15,956 --> 00:04:17,360
အတောမသတ် တီထွင်နေပါတယ်။

87
00:04:18,043 --> 00:04:20,741
မမှန်မကန်လုပ်တာတွေကို 
ဖော်ပြဖို့ လမ်းကြောင်းပေးတဲ့

88
00:04:20,765 --> 00:04:23,265
Edward Snowden လို နည်းပညာ 
နောကျေနေတဲ့ သတင်းပေးတွေပဲ

89
00:04:23,289 --> 00:04:26,574
မဟုတ်တာ သေချာအောင် ရှေ့ဆက်လုပ်ဖို့က 
ကျွန်တော်တို့အပေါ် မူတည်ပါတယ်။

90
00:04:27,408 --> 00:04:32,155
အရေးကြီးတာက ပြည့်သိပ်နေတဲ့ ဆေးရုံတွေ 
ကို ကျွန်တော်တို့ကို သတိပေးနေတဲ့

91
00:04:32,179 --> 00:04:35,487
လာမယ့် ဝါရင့် ကျန်းမာရေး စောင့်
ရှောက်မှု သတင်းပေးတွေကို ကာကွယ်တာ၊

92
00:04:35,511 --> 00:04:37,838
(သို့) Flint က ညစ်ပတ်တဲ့ ရေတွေအကြောင်း

93
00:04:37,862 --> 00:04:41,060
အသံပေး နှိုးဆော်တဲ့ လာမယ့် 
ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ လုပ်သား

94
00:04:41,084 --> 00:04:42,764
(သို့) လာမယ့် ငွေကြေး ဘေးကျပ်နံကျပ်

95
00:04:42,788 --> 00:04:44,965
ကာလကို သတိပေးတဲ့ Wall Street အတွင်းလူပေါ့။

96
00:04:45,869 --> 00:04:49,997
တကယ်တော့ ဒီကိရိယာတွေကို မှုခင်းတွေ 
ဖော်ပြတဲ့ သတ္တိရှိတဲ့ ယောက်ျား၊ မိန်းမတွေ

97
00:04:50,021 --> 00:04:51,559
ကိုကာကွယ်ဖို့ပဲ ဆောက်တာမဟုတ်ပဲ

98
00:04:51,583 --> 00:04:54,817
ဖွဲ့စည်းပုံအောက်က လုပ်ပိုင်ခွင့်အားလုံး 
ကိုကာကွယ်ဖို့ပါ ရည်ရွယ်တာပါ။

99
00:04:55,460 --> 00:04:56,611
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

100
00:04:56,635 --> 00:04:59,944
(လက်ခုပ်သံများ)