WEBVTT

00:00:00.488 --> 00:00:02.738
ئەوە جەیمس ڕایزنە.

00:00:03.174 --> 00:00:05.924
ڕەنگە تۆ وەک پەیامنێرى براوەى خەڵاتى 
بۆڵتەرزی

00:00:05.948 --> 00:00:07.640
ڕۆژنامەى نیویۆڕک تایمز بیناسیت.

00:00:07.640 --> 00:00:10.542
بۆ ماوەیەکى زۆر پێش ئەوەى هەر کەسێ ناوى 
ئیدوارد سنۆدین بزانێ،

00:00:10.542 --> 00:00:13.358
ڕایزن پەرتوکێکى نووسى کە تیایدا ئاشکراى 
کرد

00:00:13.382 --> 00:00:17.318
کە ئاژانسى ئاسایشى گەل نایاسایانە گوێ لە
گفتوگۆ تەلەفۆنیەکانی ئەمریکەکان دەگرێت.

00:00:17.842 --> 00:00:19.612
بەڵام بەشێکى ترى ئەم پەرتووکە

00:00:19.636 --> 00:00:21.651
ڕەنگە کاریگەرى لەسەر 
زۆر بواریتریش هەبێت.

00:00:22.405 --> 00:00:27.223
تیادا، باسى کۆسپەکانى ئەو کاتى ئۆپڕاسیۆنە 
هەواڵگرییەکانى ئەمریکا دەکات

00:00:27.247 --> 00:00:30.336
كه‌ CIA هەڵسا بە ڕادەست کردنى وشە بە وشەى 
پلانەکانى

00:00:30.360 --> 00:00:32.146
بۆمبى ناوەکى ئێران.

00:00:32.662 --> 00:00:34.457
گەر شێتانە دەردەکەوێ، بڕۆ بیخوێنەوە،

00:00:34.481 --> 00:00:35.972
بەڕاستى چیرۆکێکى بڕواپێنەکراوە.

NOTE Paragraph

00:00:36.456 --> 00:00:38.520
بەڵام دەزانیت کێ ئەم بەشەى بەدڵ نییە؟

00:00:38.893 --> 00:00:40.043
حکومەتى ئەمریکا.

00:00:40.592 --> 00:00:42.806
نزیکەى دە ساڵ دواتر،

00:00:42.830 --> 00:00:46.083
ڕایزن بابەتى لێکۆڵینەوەى حکومەتى ئەمریکا
بوو

00:00:46.083 --> 00:00:48.476
کە داواکاری گشتى داواى لێ کرد گەواهى 
بەڵگەکانى بدا

00:00:48.500 --> 00:00:50.404
لە دژى یەکێک لە سەرچاوەى بەڵگەکانى.

00:00:50.829 --> 00:00:54.904
و بە درێژاى ڕێگەکە، بووه‌ هێمایه‌ك
بۆ شێوازى ئه‌م دواییه‌ی حکومەتى ئەمریکا

00:00:54.928 --> 00:00:57.947
لە لێکۆڵینەوەى دادى هەواڵگیریدا لەسەر
سیخوری کردنی پەیامنێران.

NOTE Paragraph

00:00:58.681 --> 00:01:00.349
بەپێى هەموارى یەکەمى
دەستور،

00:01:00.373 --> 00:01:04.000
ڕاگەیاندن مافى پەخشى زانیاری
نهێنی هەیە گەر بۆ بەرژەوەندى گشتى بێت.

00:01:04.024 --> 00:01:09.158
بەڵام جێبەجێکردنى ئەم مافە ئەستەمە ئەگەر
میدیاکان نەتوانن هەواڵ کۆ بکەنەوە

00:01:09.182 --> 00:01:12.438
و ناسنامەى پیاو و ژنە ئازاکان بپارێزن

00:01:12.462 --> 00:01:13.612
کە پێیان دەبەخشن.

00:01:14.087 --> 00:01:16.119
بۆیە کاتێ حکومەت هاتە پێشەوە،

00:01:16.143 --> 00:01:19.184
ڕایزن ئەوەى کرد کە زۆرێک لە پەیامنێرە
ئازاکانى پێش خۆى کردوویانە:

00:01:19.208 --> 00:01:20.393
ئەو ڕەتى کردەوە

00:01:20.417 --> 00:01:22.088
و وتى پێى باشترە بچێتە زیندان.

00:01:22.611 --> 00:01:25.594
هەر بۆیە لە ٢٠٠٧ بۆ ٢٠١٥،

00:01:25.618 --> 00:01:28.412
ڕایزن لە ژێر تارمایی ڕۆیشتن بۆ
زیندانى فیدراڵى دەژیا.

NOTE Paragraph

00:01:28.976 --> 00:01:33.023
چەند ڕۆژێک پێش دادگایەکە، شتێکى سەیر 
ڕوویدا.

00:01:33.912 --> 00:01:37.713
لە ناکاو، دوای ساڵانێک لە بانگەشەى حکومەت
بەوەى هۆکارێکى گرینگى دۆسیەکەیە،

00:01:37.737 --> 00:01:40.427
حكومه‌ت بە تەواوى لە داواکاریەکانى دژى 
ڕایزن شکستى هێنا.

00:01:40.882 --> 00:01:43.460
وەک ئەوەى دەرکەوت، لە سەردەمى چاودێرى
کردنى ئەلیکترۆنى،

00:01:43.484 --> 00:01:46.372
شوێنى کەم هەن کە پەیامنێرەکان دەتوانن
سەرچاوەکانیان بشارنەوە.

00:01:46.959 --> 00:01:50.554
و لەبرى هەوڵدان شکست هێنان بەوەى ڕایزن
گەواهى بەڵگەکانى بدا.

00:01:50.578 --> 00:01:53.625
لە بڕى ئەوە دەیانتوانى بەڵگەى شوێنەوارى
پەنجەى ئەویان هەیێت.

00:01:54.585 --> 00:01:57.101
بۆیە زۆر بە نهێنى و بەبێ ڕەزامەندى خۆى،

00:01:57.125 --> 00:01:59.395
تۆمارە تەلەفۆنیەکانى ڕایزنیان وەرگرت.

00:01:59.903 --> 00:02:04.419
ئەوان تۆمارى ئیمێڵەکان، زانیارى دارایى و 
بانکی،

00:02:04.443 --> 00:02:06.196
ڕاپۆرتى کرێدیتى ئەویان بەدەست هێنا،

00:02:06.220 --> 00:02:08.990
تەنانەت تۆماری گەشتەکان لەگەڵ لیستى گەشتە
ئاسمانیەکانى برد.

00:02:09.808 --> 00:02:13.593
و ئەمەش لە نێو ئەم زانیاریانە دابوو کە بۆ
تۆمەتبارکردنى جێفری ستێرلینگ،

00:02:13.617 --> 00:02:16.736
سەرچاوەى بەڵگەکانى ڕایزن و 
هه‌واڵگیری CIA بەکارهێنا.

NOTE Paragraph

00:02:17.975 --> 00:02:20.450
بەداخەوە، ئەمە تەنها یەک دۆسیەیە لە نێو
زۆر دۆسیەدا.

00:02:21.152 --> 00:02:24.759
گەر سەرۆک ئۆباما لە بەڵێنەکەى بۆ پاراستنى
هەواڵگرەکان پەشیمان بێتەوە،

00:02:24.783 --> 00:02:28.045
و لەبرى ئەمە، وەزارەتى داد زیاتر دادگایان 
دەکات

00:02:28.069 --> 00:02:30.560
کەوا هەستا بەدادگاى کردنى هەموو ئیدارە
کۆکراوەکانیتر.

00:02:31.119 --> 00:02:33.283
ئێستا، دەتوانى ببینی چۆن دەکرێت ئەمە
کێشە بێت،

00:02:33.307 --> 00:02:37.774
بە تایبەتى چونکە حکومەت بڕواى وایە زۆربەى
ئەو شتانەى دەکرێن نهێنین.

00:02:38.758 --> 00:02:43.258
لە ١١/٩وە، هەموو چیرۆکە گرینگەکان دەربارەى
ئاسایشى نەتەوایەتى

00:02:43.282 --> 00:02:46.202
لە ئەنجامى هاتنى هەواڵگرەکانەوە بوو بۆ نێو
ڕۆژنامەگەرى.

00:02:46.560 --> 00:02:49.568
بۆیە لە مەترسىداین بە بینینى
ڕاگەیاندن کە ناتوانێ کارى خۆى بکات

00:02:49.592 --> 00:02:51.791
کەوا لەسەر هەموارى یەکە پێویستە بپارێزرێت

00:02:51.815 --> 00:02:54.822
چونکە حکومەت توانایەکى زۆرى لە سیخورى
کردن بەسەر هەموواندا هەیە.

NOTE Paragraph

00:02:55.487 --> 00:02:57.940
بەڵام هەروەک تەکنەلۆژیا ڕێگەى بە حکومەت
داوە

00:02:57.964 --> 00:03:00.671
بە سەرکەوتن بەسەر مافەکانى پەیامنێر،

00:03:00.695 --> 00:03:02.869
ڕاگەیاندیش دەتوانێت تەکنەلۆژیا بەکار بێنێت

00:03:02.893 --> 00:03:05.233
تەنانەت باشتر لە پێشووتر بۆ
پاراستنی سەرچاوەکانی.

00:03:05.618 --> 00:03:08.810
ئەوسا دەتوانن دەست بکەنە پاراستنى
سەرچاوەکان یەکسەر دواى لێکۆڵینەوە

00:03:08.834 --> 00:03:11.261
وەک لەوگەواهیدەرەى دواى ڕاستیەکان دەوەستێ.

00:03:12.197 --> 00:03:14.289
ئێستا بەرنامەکانى پەیوەندى بوونیان هەیە

00:03:14.313 --> 00:03:16.845
ئەمە بەردەست نەبوو کاتێک ڕایزن پەرتووکەکەى
نووسى،

00:03:16.869 --> 00:03:20.868
و بەرگری چاودێری کردنى لە ئیمێڵەکان و
پەیوەندیە تەلەفۆنیەکان زیاترە.

00:03:21.789 --> 00:03:26.007
بۆ نموونە، یەکێک لەم ئامێرە سێکیوردرۆپە،

00:03:26.031 --> 00:03:28.716
سیستەمى کراوەى ئاشکرا کردنى سەرچاوەى
گەندەڵییە

00:03:28.740 --> 00:03:32.608
کەوا لە بنچینەدا لە لایەن ئەستێرەى 
ئینته‌رنێت ئارۆن سوارتز دروست کراوە،

00:03:32.608 --> 00:03:35.701
ئێستا لەو شوێنە قازانج نەویستە پەرەى پێ 
دەدرێت کە کارى لێ دەکەم،

00:03:35.701 --> 00:03:37.032
ئازادى ڕێكخراوی ڕاگەیاندن.

00:03:37.824 --> 00:03:39.476
لە برى ناردنى ئیمێڵ،

00:03:39.500 --> 00:03:41.541
بۆ ماڵپەرى ڕێكخراوى هەواڵەکان دەڕۆیت،

00:03:41.565 --> 00:03:43.565
وەک ئەوەى ئێرە لەسەر واشنتۆن پۆست.

00:03:44.010 --> 00:03:47.953
لەوێ، دەتوانى بەڵگەنامەکە دابەزێنى یان
زانیارى بنێرى

00:03:47.977 --> 00:03:50.406
هەروەک چۆن لەگەڵ هەر فۆرمێکى ترى پەیوەندى 
دەیکەى.

00:03:50.715 --> 00:03:53.334
دوای لەسەر خزمەتگوزاریەک دەشاردرێتەوە و
ئەمبار دەکرێت

00:03:53.358 --> 00:03:55.906
کەوا تەنها ڕێکخراوەکانى هەواڵ دەتوانێت پێى
بگات.

00:03:56.351 --> 00:03:59.724
بۆیە چیتر حکومەت ناتوانێت بە نهێنى داواى
زانیاریەکان بکات،

00:03:59.748 --> 00:04:01.852
و زۆربەى زانیاریەکان کە داواى دەکەن

00:04:01.876 --> 00:04:03.835
لە یەکەم شوێن بەردەست نابێت.

NOTE Paragraph

00:04:04.475 --> 00:04:07.439
سێکیوردرۆپ، بەڕاستى تەنها
بەشێکى بچوکى ئەم مەتەڵەیە

00:04:07.463 --> 00:04:10.410
لە سەدەى ٢١ بۆ پاراستنى ئازادى ڕاگەیاندن.

00:04:11.035 --> 00:04:13.408
بەداخەوە، لە سەرانسەرى جیهان

00:04:13.432 --> 00:04:15.932
بە بەردەوامى تەکنیکى نوێى سیخورى
پەرە پێدەدەن

00:04:15.956 --> 00:04:17.360
کە هەموومان دەخاتە مەترسیەوە.

00:04:18.043 --> 00:04:20.741
ئەمەش لەسەرووى ئێمەیە دڵنیابین

00:04:20.765 --> 00:04:23.265
ئەمە تەنها پسپۆریەتى تەکنەلۆژیاى هەواڵگیرى
نییە،

00:04:23.289 --> 00:04:26.574
وەک ئێدوارد سنۆودن کەوا شەقامێک بۆ نیشان
دانى کردارە هەڵەکان هەیە.

00:04:27.408 --> 00:04:32.155
ئەمە تەنها چالاکیەکە کە تەندروستی
شارەزایانی هەواڵگیری دەپارێزێت

00:04:32.179 --> 00:04:35.487
لە قەرەباڵغی نەخۆشخانەکان ئاگادارمان
دەکەنەوە،

00:04:35.511 --> 00:04:37.838
یان کرێکاری ژینگەی داهاتوو

00:04:37.862 --> 00:04:41.060
دەربارەی پیس بوونی ئاوی فڵینت زەنگی
ئاگادارکردنەوە لێ دەدەن،

00:04:41.084 --> 00:04:42.764
یان لە ناوەوەی واڵ ستریت

00:04:42.788 --> 00:04:45.055
لە قەیرانی داهاتووی دارایی ئاگادارمان
دەکەنەوە.

00:04:45.869 --> 00:04:49.997
دواتر، ئەم ئامێرانە تەنها بۆ یارمەتیدانی
پیاو و ژنە ئازاکان درووست نەکراوە

00:04:50.021 --> 00:04:51.559
کەوا تاوانەکان ئاشکرا دەکەن،

00:04:51.583 --> 00:04:54.817
بەڵکو مەبەستێکە بۆ پاراستنی هەموو
مافەکانمان لە ژێر دەستوور.

NOTE Paragraph

00:04:55.460 --> 00:04:56.611
سوپاستان دەکەم.

NOTE Paragraph

00:04:56.635 --> 00:04:59.944
(چەپڵە لێدان)