1
00:00:13,688 --> 00:00:17,094
Дали знаевте дека секој пат кога 
музичарите го земаат својот инструмент

2
00:00:17,094 --> 00:00:19,943
Во нивниот мозок започнува огномет?

3
00:00:19,943 --> 00:00:22,875
Однадвор, тие може да изгледаат
смирени и фокусирани,

4
00:00:22,879 --> 00:00:25,549
додека ги читаат нотите и изведуваат 
прецизно извежбани

5
00:00:25,549 --> 00:00:26,889
движења кои им се неопходни.

6
00:00:26,889 --> 00:00:30,201
Но, во нивните мозоци се случува урнебес.

7
00:00:30,201 --> 00:00:31,408
Како го знаеме ова?

8
00:00:31,408 --> 00:00:33,225
Па, во последните неколку децении,

9
00:00:33,225 --> 00:00:35,719
невролозите имаат направено огромни чекори

10
00:00:35,719 --> 00:00:40,353
во разбирање на функциjata на нашиот мозок
набљудувајќи ја неговата работа во живо

11
00:00:40,353 --> 00:00:43,465
со помош на инструменти,
како што се ФМРИ и ПЕТ скенери.

12
00:00:43,465 --> 00:00:45,718
Кога луѓето се поврзани со овие машини,

13
00:00:45,718 --> 00:00:48,624
задачите како што се читање
или решавање математички проблеми

14
00:00:48,624 --> 00:00:51,112
имаат соодветни мозочни области

15
00:00:51,112 --> 00:00:53,161
во кои активноста може да се набљудува.

16
00:00:53,161 --> 00:00:56,316
Но, кога истражувачите им дале
на учесниците да слушаат музика,

17
00:00:56,316 --> 00:00:58,300
тие виделе огномет.

18
00:00:58,299 --> 00:01:01,195
Повеќе области во мозокот
се активирале истовремено,

19
00:01:01,195 --> 00:01:02,844
додека го обработувале звукот,

20
00:01:02,844 --> 00:01:06,385
и го разложувале на поединечни елементи
како што се мелодијата и ритамот.

21
00:01:06,385 --> 00:01:09,605
и на крајот ги синтетизирале
во единствено музичко доживување.

22
00:01:09,605 --> 00:01:12,583
Нашите мозоци ја вршат целата оваа работа
во делот од секундата

23
00:01:12,583 --> 00:01:16,227
од моментот кога ќе ја чуеме музиката, до 
моментот кога нашата нога почнува

24
00:01:16,227 --> 00:01:17,587
да тапка заедно со ритамот.

25
00:01:17,587 --> 00:01:20,562
Но, кога истражувачите се префрлиле
од набљудување на мозоците

26
00:01:20,562 --> 00:01:22,635
на слушателите до тие на музичарите,

27
00:01:22,635 --> 00:01:25,916
малиот огномет
се претворил во прослава на јубилеј.

28
00:01:25,915 --> 00:01:29,087
Се воспоставило дека додека слушањето на
музика го ангажира мозокот

29
00:01:29,087 --> 00:01:31,192
во поприлично интересни активности,

30
00:01:31,192 --> 00:01:35,518
свирењето на музика е мозочен еквивалент
на тренинг за целото тело.

31
00:01:35,518 --> 00:01:38,706
Невролозите приметиле дека
бројни мозочни области се активираат,

32
00:01:38,706 --> 00:01:41,638
додека истовремено обратуваат
различни информации

33
00:01:41,638 --> 00:01:46,233
во комплицирани, меѓусебно поврзани,
и неверојатно брзи секвенци.

34
00:01:46,233 --> 00:01:49,884
Но што е тоа во изведувањето на музика
што толку многу го стимулира мозокот?

35
00:01:49,884 --> 00:01:54,427
Истражувањето е се уште ново, но
невролозите имаат доста јасна претстава.

36
00:01:54,427 --> 00:01:59,432
Свирење на музички инструмент ангажира
голем дел од мозокот истовремено,

37
00:01:59,432 --> 00:02:03,106
особено во визуелниот, аудитивниот
и моторниот кортекс.

38
00:02:03,106 --> 00:02:07,168
Како и со било кој друг тренинг, 
дисциплинираното и структурирано вежбање

39
00:02:07,168 --> 00:02:08,348
и свирење на музика

40
00:02:08,348 --> 00:02:11,450
ги зајакнува тие мозочни функции,
што ни овозможува да се примени

41
00:02:11,450 --> 00:02:13,783
тој потенцијал и на други активности.

42
00:02:13,783 --> 00:02:17,048
Најочигледната разликата помеѓу
слушање и свирење музика

43
00:02:17,049 --> 00:02:19,728
е дека за свирењето се потребни
истенчени моторни вештини

44
00:02:19,728 --> 00:02:22,298
кои се под контрола на двете 
хемисфери на мозокот.

45
00:02:22,298 --> 00:02:25,866
Тоа, исто така комбинира лингвистички
и математички прецизности,

46
00:02:25,876 --> 00:02:27,947
во кои левата хемисфера е повеќе вклучена,

47
00:02:27,956 --> 00:02:31,465
со нови и креативни содржини
во кои предничи десната хемисфера.

48
00:02:31,465 --> 00:02:34,150
Поради овие причини, откриено е дека
изведбата на музика

49
00:02:34,150 --> 00:02:39,123
го зголемува обемот и активноста
во „Corpus callosum“,

50
00:02:39,123 --> 00:02:41,473
мостот помеѓу двете хемисфери,

51
00:02:41,473 --> 00:02:46,078
овозможувајќи пренос на пораки низ мозокот
побрзо и преку повеќе различни патишта.

52
00:02:46,079 --> 00:02:48,974
Ова може да им овозможи на музичарите
да решаваат проблеми

53
00:02:48,973 --> 00:02:52,830
поефикасно и креативно,
во академски и социјални контексти.

54
00:02:52,830 --> 00:02:56,489
Бидејќи создавањето музика,
исто така, вклучува креирање и разбирање

55
00:02:56,490 --> 00:02:58,670
на емоционалната содржина и пораки

56
00:02:58,669 --> 00:03:01,753
музичарите често поседуваат
повисоко ниво на извршни функции,

57
00:03:01,753 --> 00:03:04,115
што е категорија
на меѓусебно поврзани задачи

58
00:03:04,116 --> 00:03:07,961
кои вклучуваат планирање,
стратегија и внимание на детали

59
00:03:07,961 --> 00:03:12,671
и бара истовремена анализа
на когнитивни и емоционални аспекти.

60
00:03:12,670 --> 00:03:16,875
Оваа способност исто така влијае
на работата на нашите системи за меморија.

61
00:03:16,875 --> 00:03:20,705
Навистина, музичарите покажуваат
подобрена меморија

62
00:03:20,705 --> 00:03:25,149
и креираат, складираат и преземаат
сеќавања побрзо и поефикасно.

63
00:03:25,149 --> 00:03:29,548
Истражувањата покажаа дека музичарите
ги користат своите добро вмрежени мозоци

64
00:03:29,548 --> 00:03:32,014
да му дадат на секое сеќавање
повеќе ознаки

65
00:03:32,014 --> 00:03:37,204
како што се концептуални, емоционални,
акустични и контекстуални ознаки,

66
00:03:37,204 --> 00:03:39,385
како добар веб пребарувач.

67
00:03:39,385 --> 00:03:42,765
Па, како да знаеме дека сите овие 
придобивки се единствени на музиката,

68
00:03:42,765 --> 00:03:45,130
во споредба со, да речеме,
спортување или сликање?

69
00:03:45,130 --> 00:03:47,277
Или што ако луѓето кои се занимаваат
со музика

70
00:03:47,277 --> 00:03:49,059
биле веќе попаметни пред да започнат?

71
00:03:49,059 --> 00:03:52,937
Невролозите ги испитувале овие прашања,
но досега се покажало дека

72
00:03:52,937 --> 00:03:57,447
уметничките и естетските аспекти
на учењето да се свири музички инструмент

73
00:03:57,447 --> 00:04:00,864
се разликуваат од сите други активности 
кои ги проучувале, вклучувајќи

74
00:04:00,864 --> 00:04:02,094
ги и другите уметности.

75
00:04:02,094 --> 00:04:04,483
Во неколку тестирања
со случајно избрани учесници

76
00:04:04,483 --> 00:04:08,807
кои покажале исто ниво на когнитивни 
функции и невронска обработка на

77
00:04:08,807 --> 00:04:12,640
почетокот, се покажало дека оние кои 
изучувале музика,

78
00:04:12,640 --> 00:04:16,319
покажале подобрување во многу
области на мозокот во однос на другите.

79
00:04:16,319 --> 00:04:19,853
Ова истражување за придобивките од 
свирењето во развојот на менталните

80
00:04:19,853 --> 00:04:22,992
способности го подобри на нашето 
разбирање на менталните функции,

81
00:04:22,992 --> 00:04:25,699
откривајќи го внатрешниот ритам
и комплексните интеракции

82
00:04:25,699 --> 00:04:28,454
кои го сочинуваат неверојатниот оркестар
на нашиот мозок.