WEBVTT

00:00:06.760 --> 00:00:09.236
Wyobraź sobie mózg
który mógłby się zrestartować,

00:00:09.236 --> 00:00:14.414
zastępując uszkodzone komórki
ulepszonymi jednostkami.

00:00:14.414 --> 00:00:16.657
Może brzmi to nieprawdopodobnie,

00:00:16.657 --> 00:00:20.936
ale potencjalnie jest taka możliwość,
którą obecnie badają naukowcy.

00:00:20.936 --> 00:00:24.504
Czy mózg będzie zdolny do samoregeneracji?

00:00:24.504 --> 00:00:28.319
Macierzyste komórki embrionalne
w rozwijającym się mózgu

00:00:28.319 --> 00:00:30.335
tworzą nowe neurony,

00:00:30.335 --> 00:00:33.777
mikroskopijne jednostki,
które tworzą tkankę nerwową.

00:00:33.777 --> 00:00:39.242
Powstałe neurony migrują
do warstw rozwijającego się mózgu,

00:00:39.242 --> 00:00:43.132
organizując się w różne struktury.

00:00:43.132 --> 00:00:44.445
Do niedawna uważano,

00:00:44.445 --> 00:00:50.037
że powstawanie komórek
kończy się zaraz po etapie wzrostu,

00:00:50.037 --> 00:00:52.793
co prowadziło do wniosku,
że choroby neurologiczne

00:00:52.793 --> 00:00:54.977
np. choroba Alzheimera
czy choroba Parkinsona

00:00:54.977 --> 00:00:59.760
lub traumatyczne zdarzenia
takie jak wylew są nieodwracalne.

00:00:59.760 --> 00:01:01.933
Szereg niedawnych odkryć pokazał,

00:01:01.933 --> 00:01:06.604
że dorosły mózg także tworzy nowe komórki

00:01:06.604 --> 00:01:09.465
przynajmniej w trzech
wyspecjalizowanych miejscach.

00:01:09.465 --> 00:01:12.421
Proces zwany neurogenezą

00:01:12.421 --> 00:01:16.083
dotyczy specjalnych komórek w mózgu,
nerwowych komórek macierzystych

00:01:16.083 --> 00:01:17.915
i komórek progenitorowych,

00:01:17.915 --> 00:01:22.250
które tworzą nowe
lub zastępują stare neurony.

00:01:22.250 --> 00:01:25.209
Odkryto trzy regiony objęte neurogenezą:

00:01:25.209 --> 00:01:29.351
zakręt zębaty hipokampa
związany z nauką i pamięcią,

00:01:29.351 --> 00:01:33.936
strefę podkomorową dostarczającą
neurony do opuszki węchowej,

00:01:33.936 --> 00:01:36.856
gdzie służą do komunikacji
między nosem a mózgiem,

00:01:36.856 --> 00:01:40.170
a także prążkowie
pomagające w kontrolowaniu ruchu.

00:01:40.170 --> 00:01:43.992
Naukowcy nie wiedzą jeszcze, jaką rolę

00:01:43.992 --> 00:01:47.622
neurogeneza odgrywa w tych rejonach

00:01:47.622 --> 00:01:51.989
i dlaczego ta zdolność
nie występuje w pozostałej części mózgu,

00:01:51.989 --> 00:01:56.739
ale występowanie mechanizmu,
który tworzy neurony w dorosłym mózgu,

00:01:56.739 --> 00:01:59.596
otwiera niezwykłe możliwości.

00:01:59.596 --> 00:02:04.657
Czy można ujarzmić ten mechanizm
i sprawić, że mózg będzie się zabliźniał

00:02:04.657 --> 00:02:07.876
tak jak zabliźniająca się na skórze rana

00:02:07.876 --> 00:02:11.889
albo zrastająca się po złamaniu kość?

00:02:11.889 --> 00:02:13.779
To mamy teraz:

00:02:13.779 --> 00:02:18.050
Niektóre proteiny i niewielkie
naśladujące je cząsteczki

00:02:18.050 --> 00:02:20.136
mogą zostać zaaplikowane do mózgu,

00:02:20.136 --> 00:02:22.934
tak aby nerwowe komórki macierzyste
i komórki progenitorowe

00:02:22.934 --> 00:02:26.595
utworzyły więcej neuronów
w tych trzech rejonach.

00:02:26.595 --> 00:02:28.742
Ta technika nadal wymaga poprawek,


00:02:28.742 --> 00:02:31.156
tak aby komórki powstawały
bardziej efektywnie

00:02:31.156 --> 00:02:33.077
i więcej z nich przeżyło.

00:02:33.077 --> 00:02:36.416
Badania pokazują, że komórki
progenitorowe z tych regionów

00:02:36.416 --> 00:02:40.019
potrafią migrowć do uszkodzonych miejsc,

00:02:40.019 --> 00:02:43.195
aby dać początek nowym neuronom.

00:02:43.195 --> 00:02:45.313
Innym obiecującym podejściem

00:02:45.313 --> 00:02:48.307
jest przeszczep zdrowych
nerwowych komórek macierzystych,

00:02:48.307 --> 00:02:51.842
wychodowanych w laboratorium,
do uszkodzonych tkanek,

00:02:51.842 --> 00:02:53.760
tak jak w przypadku przeszczepu skóry.

00:02:53.760 --> 00:02:55.668
Naukowcy sprawdzają obecnie,

00:02:55.668 --> 00:03:00.820
czy przeszczepione komórki dawcy
potrafią się dzielić, różnicować

00:03:00.820 --> 00:03:06.153
i dać początek nowym neuronom
w uszkodzonym mózgu.

00:03:06.153 --> 00:03:07.345
Odkryto również,


00:03:07.345 --> 00:03:10.397
że być może będzie można nauczyć
inne rodzaje komórek w mózgu,

00:03:10.397 --> 00:03:12.607
takie jak astrocyty i oligodendrocyty,


00:03:12.607 --> 00:03:16.218
aby funkcjonowały
jak nerwowe komórki macierzyste

00:03:16.218 --> 00:03:18.653
i produkowały neurony.

00:03:18.653 --> 00:03:22.990
Czy nasz mózg będzie w stanie 
zregenerować się w przyszłości?

00:03:22.990 --> 00:03:24.719
Tego nie wiemy,

00:03:24.719 --> 00:03:29.066
ale to jeden z głównych celów
medycyny regeneracyjnej.

00:03:29.066 --> 00:03:31.850
Mózg człowieka zawiera
100 miliardów neuronów

00:03:31.850 --> 00:03:37.762
i nie wiadomo, jak działają połączenia
na tej biologicznej płycie głównej.

00:03:37.762 --> 00:03:44.476
Badania nad neurogenezą przybliżają
nas coraz bardziej do guzika "restart".