0:00:06.791,0:00:08.525
Çelik ve plastik.

0:00:08.525,0:00:13.423
Altyapı ve teknoloji için[br]çok önemli bu iki malzemenin

0:00:13.423,0:00:17.129
birtakım güçlü ve zayıf yanları mevcuttur.

0:00:17.129,0:00:18.900
Çelik sağlam ve serttir

0:00:18.900,0:00:21.249
fakat karışık şekiller vermek zordur.

0:00:21.249,0:00:23.885
Plastik neredeyse her şekli alabilirken

0:00:23.885,0:00:26.072
zayıf ve yumuşaktır.

0:00:26.072,0:00:30.616
En sert çelik kadar sağlam olan[br]ve plastik gibi şekil alabilen

0:00:30.616,0:00:33.507
bir malzeme olsaydı güzel olmaz mıydı?

0:00:33.507,0:00:36.092
Doğrusu birçok bilim insanı ve teknolog,

0:00:36.092,0:00:41.039
metalik cam denilen ve bu iki malzemenin[br]özelliklerini ve fazlasını taşıyan

0:00:41.039,0:00:44.290
nispeten yeni bir[br]buluş hakkında heyecanlı.

0:00:44.290,0:00:47.509
Metalik cam, metal gibi parlak ve opak

0:00:47.509,0:00:51.120
ve yine metal gibi[br]ısı ve elektriği iletebiliyor.

0:00:51.120,0:00:53.500
Ancak çoğu metalden çok daha sağlam.

0:00:53.500,0:00:58.449
Bu da yamulup bükülmeden[br]büyük kuvvetlere dayanabileceği,

0:00:58.449,0:01:00.193
çok keskin neşterler yapılabileceği,

0:01:00.193,0:01:04.132
çok sağlam elektronik kasalar, menteşeler,[br]vidalar yapılabileceği anlamına geliyor.

0:01:04.132,0:01:05.482
Liste uzayıp gidiyor.

0:01:05.482,0:01:07.799
Metalik camların,[br]elastik enerjiyi muhafaza etmek

0:01:07.799,0:01:10.755
ve serbest bırakmak konusunda da[br]inanılmaz bir yeteneği vardır.

0:01:10.755,0:01:13.413
Bu da mükemmel spor ekipmanları[br]yapmayı mümkün kılıyor.

0:01:13.413,0:01:16.700
Tennis raketleri, golf sopaları[br]ve kayaklar gibi.

0:01:16.700,0:01:18.719
Metalik cam, aşınmaya karşı dayanıklı

0:01:18.719,0:01:20.835
ve tek bir kalıplama aşaması ile

0:01:20.835,0:01:24.499
ayna gibi yüzeylere sahip[br]kompleks şekiller alabilir.

0:01:24.499,0:01:26.812
Oda sıcaklığında sağlam olsa da

0:01:26.812,0:01:29.202
sıcaklığın birkaç yüz derece[br]artması durumunda

0:01:29.202,0:01:31.062
ciddi şekilde yumuşayabilir

0:01:31.062,0:01:34.474
ve istenilen şekli kolayca alır.

0:01:34.474,0:01:38.278
Soğuduğunda sağlamlığını geri kazanır.

0:01:38.278,0:01:41.206
Peki bu müthiş özellikler nereden geliyor?

0:01:41.206,0:01:45.519
Esas itibariyle bu, metalik camın[br]eşsiz atomik yapısıyla mümkün oluyor.

0:01:45.519,0:01:48.154
Çoğu metal, katılar gibi[br]kristal yapıya sahiptir.

0:01:48.154,0:01:52.278
Yani her bir atomu görebilecek kadar[br]yaklaştırabilseydiniz

0:01:52.278,0:01:58.444
madde boyunca deseni tekrar eden[br]bir düzende sıralandıklarını görürdünüz.

0:01:58.444,0:02:01.838
Buz, elmas ve tuz kristal yapıdadır.

0:02:01.838,0:02:04.603
Eğer bu malzemeleri[br]yeterince ısıtır ve eritirseniz

0:02:04.603,0:02:07.985
atomlar özgürce salınabilir[br]ve rastgele hareket edebilir

0:02:07.985,0:02:09.590
fakat tekrar soğuttuğunuzda

0:02:09.590,0:02:13.477
atomlar, kristal yapıyı tekrar kurarak[br]kendilerini yeniden düzenler.

0:02:13.841,0:02:16.489
Peki ya ergimiş metali

0:02:16.489,0:02:19.183
atomların katı hâldeyken[br]bulundukları yerlerini

0:02:19.183,0:02:21.914
tekrar bulamayacakları[br]bir hızda soğutursak

0:02:21.914,0:02:26.356
ve sıvının kaotik, karmaşık yapısına[br]sahip bir katı elde edersek?

0:02:26.356,0:02:28.096
İşte metalik cam bu.

0:02:28.096,0:02:31.579
Çoğu metalin aksine[br]bu yapıda tane sınırı yok,

0:02:31.579,0:02:33.009
bu bir avantaj.

0:02:33.162,0:02:34.944
Tane sınırı, materyalin zayıf yönü.

0:02:34.944,0:02:38.783
Materyali, çizilmeye ve aşınmaya karşı[br]duyarlı hâle getiriyor.

0:02:38.783,0:02:43.394
İlk metalik cam, 1960'ta[br]altın ve silikondan yapıldı.

0:02:43.394,0:02:44.837
Yapımı kolay olmadı.

0:02:44.837,0:02:47.505
Metal atomu çok çabuk kristalleştiğinden

0:02:47.505,0:02:51.405
bilim insanlarının, alaşımı[br]çok hızlı soğutmaları gerekiyordu,

0:02:51.405,0:02:54.527
saniyede yaklaşık[br]bir milyon santigrat derece,

0:02:54.527,0:02:57.456
çok küçük damlacıkları[br]soğuk metal levhalara çarptırarak

0:02:57.456,0:03:00.317
veya çok ince şeritler hâlinde döndürerek.

0:03:00.317,0:03:05.440
O zamanlar metalik cam en çok iki[br]ya da üç haneli mikron kalınlıktaydı

0:03:05.440,0:03:08.577
ki bu da çoğu uygulama için fazla inceydi.

0:03:08.577,0:03:11.595
O zamandan günümüze bilim insanları[br]sorunu şu şekilde çözdü:

0:03:11.595,0:03:14.318
birbirine karışan[br]ama birlikte kolay kristalleşmeyen

0:03:14.318,0:03:16.749
birkaç metali karıştırırsanız

0:03:16.749,0:03:19.701
genellikle farklı atomik boyutlara[br]sahip olduklarından dolayı

0:03:19.701,0:03:22.945
karışım çok daha yavaş kristalleşir.

0:03:22.945,0:03:26.034
Yani çok hızlı soğutmanıza gerek kalmaz,

0:03:26.034,0:03:27.616
böylece daha kalın olabilir,

0:03:27.616,0:03:30.092
mikrometre yerine[br]santimetre kalınlığında olabilir.

0:03:30.092,0:03:34.375
Bu malzeme, dökme metalik cam[br]veya DMC olarak adlandırılır.

0:03:34.375,0:03:37.042
Günümüzde yüzlerce çeşit DMC mevcut.

0:03:37.042,0:03:40.109
Öyleyse neden köprüler ve arabalar[br]bundan yapılmıyor?

0:03:40.109,0:03:44.349
Mevcut olan çoğu DMC,[br]paladyum ve zirkonyum gibi

0:03:44.349,0:03:46.317
pahalı metallerden elde ediliyor

0:03:46.317,0:03:48.122
ve ciddi anlamda saf olması gerekiyor

0:03:48.122,0:03:51.374
çünkü herhangi bir katışık,[br]kristalleşmeye sebep olabilir.

0:03:51.374,0:03:56.386
Bu yüzden DMC gökdelen[br]veya uzay gemisi aşırı pahalı olurdu.

0:03:56.386,0:03:57.776
Ayrıca sağlam olmasına rağmen

0:03:57.776,0:04:02.089
yük dayanımı gerektiren uygulamalar için[br]yeterince güçlü değil.

0:04:02.089,0:04:05.082
Gerilim yükseldiği zaman[br]hiçbir belirti göstermeden kırılabilir.

0:04:05.082,0:04:08.206
Bu durum, örneğin[br]bir köprü için uygun değildir.

0:04:08.206,0:04:11.315
Ancak mühendisler DMC'yi[br]daha ucuz malzemelerden üretmeyi

0:04:11.315,0:04:14.058
ve daha güçlü hâle getirmeyi[br]buldukları zaman

0:04:14.058,0:04:17.496
bu süper malzeme için[br]hiçbir sınır kalmayacak.