WEBVTT

00:00:00.621 --> 00:00:01.993
Babamı

00:00:01.993 --> 00:00:05.168
bir soyma bıçağı olan Silahlı Islami Grubundan kurtarabilir miydim?

00:00:05.168 --> 00:00:06.729
1993 yılı haziran ayında bir salı sabahı,

00:00:06.729 --> 00:00:09.497
hukuk öğrencisiyken

00:00:09.497 --> 00:00:11.339
karşı karşıya kaldığım soru buydu.

NOTE Paragraph

00:00:11.339 --> 00:00:13.277
O sabah erken kalktım

00:00:13.277 --> 00:00:14.397
Cezayir'de Cezayir şehrinin kenar mahallelerinde bulunan,

00:00:14.397 --> 00:00:16.695
babamın dairesinde,

00:00:16.695 --> 00:00:19.969
ön kapının durmadan vurulmasıyla.

00:00:19.969 --> 00:00:22.729
Bir yerel gazetenin anlattığı gibi

00:00:22.729 --> 00:00:25.585
her salı bir okumuş kişinin

00:00:25.585 --> 00:00:28.768
aşırı tutucu katillerin kurşunlarıyla düştüğü bir sezondu.

00:00:28.768 --> 00:00:31.130
Benim babamın üniversitesinin Darwin'i öğretmesiyle

00:00:31.130 --> 00:00:33.130
daha önce bir sınıf ziyaretini provoke etmişti

00:00:33.130 --> 00:00:36.601
sözde Islami Kurtuluş Örgütü''nün başkanından,

00:00:36.601 --> 00:00:39.657
bu başkan babamı biyoloji savunuculuğundan dolayı kınamış

00:00:39.657 --> 00:00:42.323
bunu babam onu dışarı atmadan önce söylemiş,

00:00:42.323 --> 00:00:43.810
sonra da dışarıdaki adam,

00:00:43.810 --> 00:00:46.910
ne kimliğini açıklamış ne de oradan uzaklaşmış.

00:00:46.910 --> 00:00:49.882
O zaman da babam polisi telefonla aramaya çalışmış

00:00:49.882 --> 00:00:51.980
ama belki de daha önce birçok Cezayirli memurların canını almış

00:00:51.980 --> 00:00:54.404
silahlı aşırıcılığın

00:00:54.404 --> 00:00:56.937
gittikçe artmasından dolayı,

00:00:56.937 --> 00:00:59.063
cevap veren olmamış.

00:00:59.063 --> 00:01:01.402
Ve o zaman ben mutfağa gittim,

00:01:01.402 --> 00:01:02.777
elime bir soyma bıçağı aldım

00:01:02.777 --> 00:01:05.755
ve evin girişinde bir pozisyon aldım.

00:01:05.755 --> 00:01:07.302
Yaptığım saçma bir şeydi, gerçekten,

00:01:07.302 --> 00:01:09.151
ama yapacak başka bir şey düşünemedim,

00:01:09.151 --> 00:01:11.740
öylece durdum.

NOTE Paragraph

00:01:11.740 --> 00:01:14.247
Şimdi dönüp baktığımda düşünüyorum da, o an

00:01:14.247 --> 00:01:16.761
beni "Your Fatwa Does Not Apply Here:

00:01:16.761 --> 00:01:19.413
Untold Stories from the Fight
Against Muslim Fundamentalism."

00:01:19.413 --> 00:01:23.450
adlı kitabı yazma yoluna koyan andı.

00:01:23.450 --> 00:01:26.416
Başlığı bir Pakistanlı oyundan gelir.

00:01:26.416 --> 00:01:29.266
Bence aslında o an

00:01:29.266 --> 00:01:31.010
beni Müslüman soyundan gelen 300 kişi

00:01:31.010 --> 00:01:33.960
ve yaklaşık 30 ülkeden insanla

00:01:33.960 --> 00:01:35.494
röportaj yapma yoluna koyan andı,

00:01:35.494 --> 00:01:37.910
Afganistan'dan Mali'ye kadar,

00:01:37.910 --> 00:01:40.251
babamın yaptığı gibi barışçıl bir şekilde

00:01:40.251 --> 00:01:42.479
nasıl aşırıcılığa karşı savaştıklarını

00:01:42.479 --> 00:01:46.214
ve beraberinde gelen risklerle nasıl başa çıktıklarını öğrenmek için.

NOTE Paragraph

00:01:46.214 --> 00:01:48.431
Allah'tan, 1993 haziranında,

00:01:48.431 --> 00:01:51.263
bizim tanınmayan misafirimiz gitti,

00:01:51.263 --> 00:01:54.308
ama başka aileler çok daha şanssızdı,

00:01:54.308 --> 00:01:58.161
bu düşünce de benim araştırmamı teşvik etti.

00:01:58.161 --> 00:01:59.691
Her şekilde, birisi geri döner

00:01:59.691 --> 00:02:01.275
bir kaç ay sonra ve bir not bırakır

00:02:01.275 --> 00:02:02.727
babamın mutfak masasına

00:02:02.727 --> 00:02:06.857
üzerinde yalnızca, "Kendini ölmüş bil." yazan bir not brakır.

00:02:06.857 --> 00:02:09.845
Arkasından, Cezayir'in silahlı aşırıcı grupları

00:02:09.845 --> 00:02:12.908
200,000 kadar çok sayıda sivil öldürür

00:02:12.908 --> 00:02:14.260
1990'ların karanlık on yılı

00:02:14.260 --> 00:02:17.138
olarak anılan zamanda,

00:02:17.138 --> 00:02:19.010
burada gördüğünüz her bir

00:02:19.010 --> 00:02:22.257
kadın da dahil olmak üzere.

00:02:22.257 --> 00:02:25.130
Terörle mücadelenin sert tepkisinde,

00:02:25.130 --> 00:02:27.127
eyalet işkenceye

00:02:27.127 --> 00:02:28.838
ve zorlanmış kaybolmalara başvurdu

00:02:28.838 --> 00:02:32.200
ve bütün bu korkunç olaylar olurken,

00:02:32.200 --> 00:02:35.835
uluslararası topluluk onları görmezden geldi.

00:02:35.835 --> 00:02:39.558
Sonunda, benim babam, bir Cezayirli cahilin profesör olmuş oğlu,

00:02:39.558 --> 00:02:41.661
üniversitede öğretmenlik yapması engellendi

00:02:41.661 --> 00:02:43.850
ve dairesinden kaçtı

00:02:43.850 --> 00:02:45.223
ama benim hiç unutmayacağım şey

00:02:45.223 --> 00:02:47.458
Mahfoud Bennoune hakkında, benim babam,

00:02:47.458 --> 00:02:50.167
birçok başka Cezayirli enteller gibi,

00:02:50.167 --> 00:02:51.941
ülkesini terk etmeyi reddetti

00:02:51.941 --> 00:02:54.999
ve eleştiriler yayınlamaya devam etti,

00:02:54.999 --> 00:02:56.949
hem aşırıcılara karşı

00:02:56.949 --> 00:02:59.919
hem de bazen savaştıkları hükumete karşı.

00:02:59.919 --> 00:03:03.041
Örneğin, El Watan gazetesinin

00:03:03.041 --> 00:03:05.195
bir 1994 kasım serisinde

00:03:05.195 --> 00:03:06.704
"Aşırıcılık Nasıl Eşi Benzeri Olmayan

00:03:06.704 --> 00:03:10.246
Bir Terörizm Oluşturdu" başlıklı yazıyla,

00:03:10.246 --> 00:03:11.483
babam atalarımızın yaşadığı

00:03:11.483 --> 00:03:14.816
gerçek İslamdan teröristlerin radikal ayrılığını

00:03:14.816 --> 00:03:17.684
kınadı.

00:03:17.684 --> 00:03:20.515
Bu tür sözler sizi öldürebilirdi.

NOTE Paragraph

00:03:20.515 --> 00:03:21.992
Benim babamın ülkesi bana

00:03:21.992 --> 00:03:24.546
o 1990'ların karanlık on yılı içinde

00:03:24.546 --> 00:03:27.954
Müslüman aşırı tutuculuğuna karşı olan popüler mücadele

00:03:27.954 --> 00:03:29.642
dünyanın

00:03:29.642 --> 00:03:32.173
en önemli

00:03:32.173 --> 00:03:33.928
ve en çok görmemezlikten gelinen insan hakları mücadelesidir.

00:03:33.928 --> 00:03:37.539
Bu bugün bile, neredeyse 20 yıl sonra, doğru olan bir şey.

00:03:37.539 --> 00:03:39.120
Bakın, benim ülkemde

00:03:39.120 --> 00:03:40.970
sivilleri hedef alan

00:03:40.970 --> 00:03:42.726
cihatçıları duyuyorsunuz,

00:03:42.726 --> 00:03:44.401
ayrıca hiç duymadığınız militanlara kafa tutan

00:03:44.401 --> 00:03:47.248
silahsız insanlar da var

00:03:47.248 --> 00:03:51.830
ve o insanlar galip gelmek için bizim desteğimize ihtiyaçları var.

NOTE Paragraph

00:03:51.830 --> 00:03:53.648
Batıda, çoğu zaman zannediliyor ki

00:03:53.648 --> 00:03:56.685
Müslümanlar genellikle terörizme göz yumuyorlar.

00:03:56.685 --> 00:03:58.687
Sağcı olan bazıları bunu düşünüyor

00:03:58.687 --> 00:04:00.950
çünkü Müslüman kültürünü doğuştan şiddetli olarak görüyor

00:04:00.950 --> 00:04:02.535
ve solcu olan bazıları da bunu hayal ediyor

00:04:02.535 --> 00:04:04.323
çünkü Müslüman şiddetini,

00:04:04.323 --> 00:04:05.674
aşırı tutucu şiddeti olarak,

00:04:05.674 --> 00:04:09.307
sadece meşru dertlerin bir ürünü olarak görüyorlar.

00:04:09.307 --> 00:04:11.804
Ama iki görüş de çok yanlış.

00:04:11.804 --> 00:04:13.619
Hatta, bütün dünyadaki

00:04:13.619 --> 00:04:16.383
Müslüman soyundan gelen bir çok insan

00:04:16.383 --> 00:04:19.644
hem aşırı tutuculuğa hem de terörizme karşı emin rakiptir

00:04:19.644 --> 00:04:22.110
ve çoğunlukla iyi bir sebeple.

00:04:22.110 --> 00:04:24.150
Görüyorsunuz, onların bu şiddetin kurbanı olmaları çok daha olağan

00:04:24.150 --> 00:04:27.305
faili olmalarından.

00:04:27.305 --> 00:04:29.322
Size bir örnek vermeme izin verin.

00:04:29.322 --> 00:04:32.165
Bir 2009 yılı Arap dili medya kaynağının

00:04:32.165 --> 00:04:34.505
anketine göre,

00:04:34.505 --> 00:04:37.756
2004 ve 2008 yılları arasında,

00:04:37.756 --> 00:04:40.880
El Kaide'nin kurbanlarından yalnızca yüzde 15'i

00:04:40.880 --> 00:04:42.461
Batılı'ydı.

00:04:42.461 --> 00:04:45.406
Bu korkunç bir pay ama Müslüman aşırı tutucular tarafından öldürülen

00:04:45.406 --> 00:04:47.175
insanların büyük çoğunluğu

00:04:47.175 --> 00:04:49.991
Müslüman soyundandı.

NOTE Paragraph

00:04:49.991 --> 00:04:52.819
Şimdi ben son beş dakikadır

00:04:52.819 --> 00:04:55.302
aşırı tutuculuk hakkında konuşuyorum ve sizin

00:04:55.302 --> 00:04:56.996
tam olarak ne demek istediğimi bilmeye hakkınız var.

00:04:56.996 --> 00:05:00.901
Cezayirli sosyolog Marieme Helle Lucas tarafından

00:05:00.901 --> 00:05:02.940
verilen tanımı alıntı yapıyorum

00:05:02.940 --> 00:05:05.336
ve o diyor ki aşırı tutucular,

00:05:05.336 --> 00:05:07.834
-lar ekine dikkat edin, yani dünyadaki bütün

00:05:07.834 --> 00:05:09.656
büyük dini geleneklerin içinde,

00:05:09.656 --> 00:05:13.627
"aşırı tutuculuklar aşırı sağcı politik hareketler

00:05:13.627 --> 00:05:15.790
ki küreselleşme bağlamında

00:05:15.790 --> 00:05:18.284
dini kendi politik hedeflerine ulaşmak için

00:05:18.284 --> 00:05:20.061
kullanmaktır."

00:05:21.838 --> 00:05:23.616
Sadia Abbas buna ilahiyatın

00:05:23.616 --> 00:05:25.127
kökten politikalaşması demiştir.

00:05:25.127 --> 00:05:27.542
Şimdi ben Müslüman aşırı tutuculuğu adında her yerde aynı olan

00:05:27.542 --> 00:05:29.328
bir tür tek parça olduğu

00:05:29.328 --> 00:05:32.541
fikrini aşılamaktan kaçınmak istiyorum

00:05:32.541 --> 00:05:35.257
çünkü bu hareketler de farklılık gösterirler.

00:05:35.257 --> 00:05:37.720
Bazıları şiddeti kullanır ve savunur.

00:05:37.720 --> 00:05:40.350
Bazıları yapmaz ama çoğu zaman iç içeler.

00:05:40.350 --> 00:05:41.920
Değişik biçimler alırlar.

00:05:41.920 --> 00:05:44.544
Bazıları hükümet dışı kuruluşlardır,

00:05:44.544 --> 00:05:47.076
burada İngiltere'de bile Cageprisoners gibi.

00:05:47.076 --> 00:05:49.169
Bazıları politik partiye dönüşebilir,

00:05:49.169 --> 00:05:50.740
Müslüman Kardeşliği gibi

00:05:50.740 --> 00:05:52.458
ve bazıları da açık silahlı gruplardır

00:05:52.458 --> 00:05:54.183
Taliban gibi.

00:05:54.183 --> 00:05:57.504
Ama her şekilde, bunlar hep kökten projeler.

00:05:57.504 --> 00:06:00.733
Muhafazakar veya geleneksel yaklaşımlar değiller.

00:06:00.733 --> 00:06:03.946
Onlar çoğu zaman insanları İslamla olan ilişkilerini

00:06:03.946 --> 00:06:05.501
saklamaktan çok değiştirmeye çalışırlar.

00:06:05.501 --> 00:06:08.891
Benim demeye çalıştığım şey ekstrem Müslüman hak

00:06:08.891 --> 00:06:10.890
ve yandaşlarının da

00:06:10.890 --> 00:06:12.730
Müslüman olduğu ya da anlamına gelmesi

00:06:12.730 --> 00:06:14.140
gerçeği de

00:06:14.140 --> 00:06:16.631
onları her hangi bir aşırı sağcıdan daha az kötü yapmaz.

00:06:16.631 --> 00:06:18.498
Yani bana göre, eğer kendimizi

00:06:18.498 --> 00:06:20.248
özgürlükçü veya solcu olarak görüyorsak,

00:06:20.248 --> 00:06:22.708
insan hakları savunucusu veya feminist,

00:06:22.708 --> 00:06:24.909
bu hareketlere karşı gelmeliyiz

00:06:24.909 --> 00:06:27.754
ve temel rakiplerini desteklemeliyiz.

00:06:27.754 --> 00:06:29.370
Şimdi açıkçası

00:06:29.370 --> 00:06:31.372
ben aşırı tutuculuğa karşı

00:06:31.372 --> 00:06:33.317
sağlam bir mücadeleyi destekliyorum

00:06:33.317 --> 00:06:35.597
ama aynı zamanda uluslararası hukuka uyan,

00:06:35.597 --> 00:06:37.535
bir mücadele olmalı ki

00:06:37.535 --> 00:06:39.964
söylediğim hiç birşey

00:06:39.964 --> 00:06:41.809
demokrasiyi

00:06:41.809 --> 00:06:43.274
retlere karşı bir mazeret olmasın diye

00:06:43.274 --> 00:06:45.949
ve buradan bugün Cezayir Barakat'taki demokrasi yanlısı harekete

00:06:45.949 --> 00:06:50.000
bir destek çağrısı yapıyorum.

00:06:50.000 --> 00:06:52.282
Söylediğim hiç birşey

00:06:52.282 --> 00:06:55.149
insan hakları ihlaline bir mazeret de olmamalı,

00:06:55.149 --> 00:06:56.555
bu hafta Mısır'da yapılan

00:06:56.555 --> 00:06:59.475
toplu infazlar gibi.

00:06:59.475 --> 00:07:00.998
Ama demeye çalıştığım

00:07:00.998 --> 00:07:04.305
bu aşırı tutucu Müslüman hareketlere meydan okumalıyız

00:07:04.305 --> 00:07:06.123
çünkü insan haklarına bir tehditler

00:07:06.123 --> 00:07:08.706
çoğunlukta Müslüman yerlere karşı

00:07:08.706 --> 00:07:11.087
ve bunu değişik şekillerde yapıyorlar,

00:07:11.087 --> 00:07:14.050
en belirgin olanı sivillere direkt saldırılarla

00:07:14.050 --> 00:07:16.289
bunları yapan silahlı gruplar tarafından.

00:07:16.289 --> 00:07:19.336
Ama o şiddet sadece başlangıcı.

00:07:19.336 --> 00:07:22.127
Bu hareketler dini ve cinsel azınlıklara karşı

00:07:22.127 --> 00:07:25.448
ayrımcılığı sağlar.

00:07:25.448 --> 00:07:27.528
Onlar başka bir şekilde ibadet eden

00:07:27.528 --> 00:07:30.427
veya hiç etmeyen insanların

00:07:30.427 --> 00:07:32.391
dini özgürlüklerini kısıtlamayı amaçlıyorlar.

00:07:32.391 --> 00:07:35.815
Ve en tanımlayıcı olarak, kadın haklarına

00:07:35.815 --> 00:07:37.896
tam bir savaşın öncüleridir.

NOTE Paragraph

00:07:37.896 --> 00:07:39.692
Şimdi, bu hareketlerle karşı karşıya kalarak

00:07:39.692 --> 00:07:41.264
son zamanlarda, Batılı konuşmaları

00:07:41.264 --> 00:07:42.899
çoğu zaman

00:07:42.899 --> 00:07:45.156
iki hatalı cevap sundu.

00:07:45.156 --> 00:07:47.719
İlki bazen sağda bulunan

00:07:47.719 --> 00:07:50.261
önerilen düşüncenin Müslümanların çoğu aşırı tutucu

00:07:50.261 --> 00:07:53.607
ya da İslam hakkında bir şey özünde aşırı tutucu

00:07:53.607 --> 00:07:56.898
ve bu aşağılatıcı ve yanlış

00:07:56.898 --> 00:07:59.306
ama ne yazık ki solda karşılaşılan şey

00:07:59.306 --> 00:08:01.488
Müslüman aşırı tutuculuğun varlığını kabul edemeyecek kadar

00:08:01.488 --> 00:08:05.290
fazla politik konuşmalar olması

00:08:05.290 --> 00:08:07.651
ya da, daha kötüsü, onun için özür dilemek

00:08:07.651 --> 00:08:10.199
ve bu da kabul edilemez.

00:08:10.199 --> 00:08:12.261
Yani ben bütün bunları konuşacak

00:08:12.261 --> 00:08:14.382
yeni bir yol arıyorum,

00:08:14.382 --> 00:08:17.110
yaşanmış olaylar ve ön saflardaki insanların umutlarında

00:08:17.110 --> 00:08:20.059
çakılmış olan.

00:08:20.059 --> 00:08:22.010
Ben acı bir şekilde farkındayım ki

00:08:22.010 --> 00:08:25.191
Müslümanlara karşı ayrımcılıkta bir artış olduğunun

00:08:25.191 --> 00:08:27.662
Birleşik Krallık ve ABD gibi ülkelerde

00:08:27.662 --> 00:08:30.716
ve bu da büyük bir endişe kaynağı,

00:08:30.716 --> 00:08:31.855
ama ben inanıyorum ki

00:08:31.855 --> 00:08:34.816
bu aşırı tutuculara karşı gelmiş

00:08:34.816 --> 00:08:36.142
ve onların bir numaralı kurbanı olmuş

00:08:36.142 --> 00:08:38.314
Müslüman soyundan gelenlerin

00:08:38.314 --> 00:08:40.329
stereotip karşıtı hikayeler anlatmak da

00:08:40.329 --> 00:08:44.906
o ayrımcılığın üstesinden gelinebilecek harika bir yoldur.

00:08:44.906 --> 00:08:46.686
Şimdi sizi

00:08:46.686 --> 00:08:48.342
büyük bir onurla anlatacağım

00:08:48.342 --> 00:08:51.558
dört kişiyle tanıştırayım.

NOTE Paragraph

00:08:51.558 --> 00:08:53.791
Faizan Peerzada ve babasının adı verilmiş

00:08:53.791 --> 00:08:55.793
Rafi Peer Tiyatrosu workshopu

00:08:55.793 --> 00:08:57.931
Pakistan'da

00:08:57.931 --> 00:08:59.663
yıllardır güzel sanatları teşvik etmiştir.

00:08:59.663 --> 00:09:01.124
Cihatçı şiddetlerin artmasıyla,

00:09:01.124 --> 00:09:02.700
tehditler almaya başlamışlar

00:09:02.700 --> 00:09:05.950
etkinliklerini iptal etmeleri için, ki onlara aldırış etmediler.

00:09:05.950 --> 00:09:09.220
Ve sonra bir bombacı onların 2008

00:09:09.220 --> 00:09:12.104
Lahore sekizinci güzel sanatlar festivalini bombaladı,

00:09:12.104 --> 00:09:13.792
etkinliğe düşen

00:09:13.792 --> 00:09:15.457
bir cam yağmuru yaratıp

00:09:15.457 --> 00:09:17.392
dokuz kişiyi yaraladı

00:09:17.392 --> 00:09:18.960
ve yine aynı gece daha sonra,

00:09:18.960 --> 00:09:21.711
Peerzadalar çok zor bir karar verdiler:

00:09:21.711 --> 00:09:23.580
festivallerinin

00:09:23.580 --> 00:09:26.987
planlandığı gibi ertesi günü de devam edeceğini duyurdular.

00:09:26.987 --> 00:09:28.438
Faizan'ın da o zaman dediği gibi,

00:09:28.438 --> 00:09:30.380
İslamcılara boyun eğersek,

00:09:30.380 --> 00:09:33.491
yalnızca karanlık bir köşede oturuyor oluruz.

00:09:33.491 --> 00:09:35.149
Ama ne olacağını bilmiyorlardı.

00:09:35.149 --> 00:09:37.586
Kimse gelir miydi?

00:09:37.586 --> 00:09:40.475
Aslında, ertesi günü binlerce insan geldi

00:09:40.475 --> 00:09:42.877
Lahore'deki güzel sanatları desteklemek için

00:09:42.877 --> 00:09:44.722
ve bu Faizan'ı hem heyecanlandırdı

00:09:44.722 --> 00:09:46.544
hem de korkuttu

00:09:46.544 --> 00:09:47.997
ve iki küçük çocuğuyla gelmiş olan

00:09:47.997 --> 00:09:50.214
bir kadına koştu

00:09:50.214 --> 00:09:53.408
ve dedi ki,"Biliyorsunuz burada dün bir bomba patladı

00:09:53.408 --> 00:09:55.735
ve biliyorsunuz ki bugün de olma tehdidi var."

00:09:55.735 --> 00:09:57.618
Ve kadın dedi ki,"Bunu biliyorum,

00:09:57.618 --> 00:09:59.182
ama ben festivalinize

00:09:59.182 --> 00:10:01.612
annemle gelmiştim çocuklarımın yaşındayken

00:10:01.612 --> 00:10:04.660
ve o görüntüler hala kafamda.

00:10:04.660 --> 00:10:06.798
Burada olmamız lazım."

00:10:06.798 --> 00:10:08.655
Böyle güvenilir izleyicilerle,

00:10:08.655 --> 00:10:10.309
Peerzadalar festivallerini

00:10:10.309 --> 00:10:12.769
zamanında bitirebildiler.

NOTE Paragraph

00:10:12.769 --> 00:10:14.006
Ve de bir sonraki yıl,

00:10:14.006 --> 00:10:15.889
bütün sponsorlarını

00:10:15.889 --> 00:10:18.258
güvenlik riskiyle kaybettiler.

00:10:18.258 --> 00:10:20.558
Sonra 2010'da onlarla tanıştığımda,

00:10:20.558 --> 00:10:22.844
bir sonraki etkinliklerinin ortasındalardı

00:10:22.844 --> 00:10:25.910
aynı yerde yapabilme olanağı bulmuşlardı

00:10:25.910 --> 00:10:29.174
ve bu dokuzuncu gençlik güzel sanatlar etkinliğiydi

00:10:29.174 --> 00:10:32.149
daha önce 44 terör saldırısı olan bir yıl geçiren

00:10:32.149 --> 00:10:36.219
Lahore'de düzenleniyordu.

00:10:36.219 --> 00:10:38.322
O sıralar Pakistanlı Taliban

00:10:38.322 --> 00:10:40.139
Malala Yousafzai'yle sonuçlanan,

00:10:40.139 --> 00:10:42.347
kız okullarına

00:10:42.347 --> 00:10:45.106
sistematik hedeflemelerin başlandığı zamanlardı.

00:10:45.106 --> 00:10:49.501
Peki Peerzadalar öyle bir çevrede ne yaptılar?

00:10:49.501 --> 00:10:52.674
Bir kızlar okulu tiyatrosu sergilediler.

00:10:52.674 --> 00:10:55.486
Yani ben "Naang Wal"ı seyretme ayrıcalığını elde ettim

00:10:55.486 --> 00:10:58.118
ki bu müzikal Pencap dilindeydi

00:10:58.118 --> 00:10:59.880
ve Lahore Gramer Okulu kızları

00:10:59.880 --> 00:11:01.606
bütün rolleri oynadılar.

00:11:01.606 --> 00:11:02.840
Şarkı söyleyip dans ettiler,

00:11:02.840 --> 00:11:05.498
fareleri oynadılar ve mandayı da

00:11:05.498 --> 00:11:07.962
ve nefesimi tutup merak ettim,

00:11:07.962 --> 00:11:09.229
bu muhteşem gösterinin

00:11:09.229 --> 00:11:11.515
sonuna gelebilecek miydik?

00:11:11.515 --> 00:11:14.071
Ve sonuna geldiğimizde, bütün seyirciler

00:11:14.071 --> 00:11:15.809
hep beraber nefes verdi

00:11:15.809 --> 00:11:18.073
ve bazı insanlar da resmen ağladı

00:11:18.073 --> 00:11:20.596
ve sonra da oditoryumu

00:11:20.596 --> 00:11:23.435
huzurlu bir alkış patlamasıyla doldurdular.

00:11:23.435 --> 00:11:26.422
Ve o anda iki yıl önce

00:11:26.422 --> 00:11:28.853
bombacılar burada manşetlere taşındığını

00:11:28.853 --> 00:11:30.516
düşündüğümü hatırlıyorum

00:11:30.516 --> 00:11:32.880
ama o gece ve o insanlar

00:11:32.880 --> 00:11:36.171
aynı önemde bir hikayeler.

NOTE Paragraph

00:11:38.488 --> 00:11:40.968
Maria Bashir Afganistan'daki

00:11:40.968 --> 00:11:44.092
ilk ve tek kadın baş savcısıdır.

00:11:44.092 --> 00:11:46.306
2008 yılından beri görevde

00:11:46.306 --> 00:11:48.492
ve hatta kadınlara karşı şiddetleri

00:11:48.492 --> 00:11:50.318
incelemek için bir ofis açtı,

00:11:50.318 --> 00:11:52.576
onun dediğine göre vekaletindeki

00:11:52.576 --> 00:11:54.310
en önemli bölgedir.

00:11:54.310 --> 00:11:57.375
Onunla Herat'taki ofisinde görüştüğümde,

00:11:57.375 --> 00:11:59.120
dört kocaman silahlı dört iri adam

00:11:59.120 --> 00:12:02.486
eşliğinde girdi içeri.

00:12:02.486 --> 00:12:05.450
Hatta, şu an 23 korumacısı var

00:12:05.450 --> 00:12:06.870
çünkü neredeyse çocuklaını öldüren

00:12:06.870 --> 00:12:08.548
bomba saldırıları geçirmiş

00:12:08.548 --> 00:12:11.899
ve saldırılar bir korumacısının bir bacağını almış.

NOTE Paragraph

00:12:11.899 --> 00:12:14.009
Neden devam ediyor?

00:12:14.009 --> 00:12:16.663
Bir gülümsemeyle diyor ki o herkesin

00:12:16.663 --> 00:12:18.710
sorduğu soru-

00:12:18.710 --> 00:12:22.535
onun deyimiyle,"Sen neden yaşamamayı riske sokmuyorsun?"

00:12:22.535 --> 00:12:24.174
Ve budur yalnızca onun için,

00:12:24.174 --> 00:12:27.643
gelecek bütün Maria Bashirlere daha iyi bir gelecek

00:12:27.643 --> 00:12:29.127
riske değerdir

00:12:29.127 --> 00:12:30.837
ve biliyor ki onun gibi insanlar

00:12:30.837 --> 00:12:32.752
riski almazsa

00:12:32.752 --> 00:12:35.049
daha iyi bir gelecek olmayacak.

00:12:35.049 --> 00:12:36.776
Röportajımızın devamında,

00:12:36.776 --> 00:12:39.139
Savcı Bashir bana ne kadar endişelendiğini söylüyor

00:12:39.139 --> 00:12:40.658
hükumetin Taliban'la,

00:12:40.658 --> 00:12:43.157
onu öldürmeye çalışan insanlarla,

00:12:43.157 --> 00:12:45.551
görüşmelerinin olası sonuçlarından,

00:12:45.551 --> 00:12:47.303
"Eğer onlara hükumette bir yer verirsek,"

00:12:47.303 --> 00:12:50.520
"Kadın haklarını kim koruyacak?" diye soruyor.

00:12:50.520 --> 00:12:52.886
Ve uluslararası topluluğun

00:12:52.886 --> 00:12:55.518
kadınlar hakkındaki sözü unutmamalarını

00:12:55.518 --> 00:12:59.345
rica ediyor

00:12:59.345 --> 00:13:01.550
çünkü şimdi Taliban'la barış istiyorlar.

00:13:01.550 --> 00:13:04.425
Afganistan'dan ayrıldıktan bir kaç hafta sonra,

00:13:04.425 --> 00:13:08.030
internette bir haber görüyorum,

00:13:08.030 --> 00:13:10.166
Bir Afgan savcıya suikast düzenlendi.

00:13:10.166 --> 00:13:11.840
Çaresizce googleladım

00:13:11.840 --> 00:13:13.926
ve şükürler olsun o gün öğreniyorum ki

00:13:13.926 --> 00:13:16.149
Maria kurban değildi,

00:13:16.149 --> 00:13:18.180
ama maalesef, bir başka Afgan savcı

00:13:18.180 --> 00:13:21.175
işe giderken silahla öldürülmüş.

00:13:21.175 --> 00:13:23.473
Ve şimdi bunun gibi haberler duyduğumda,

00:13:23.473 --> 00:13:26.521
uluslararası bölükler

00:13:26.521 --> 00:13:28.427
Afganistan'ı bu yıl ve gelecek yıllarda terk ederken,

00:13:28.427 --> 00:13:29.860
oradaki insanlara neler olduğunu

00:13:29.860 --> 00:13:32.886
umursamaya devam etmeliyiz,

00:13:32.886 --> 00:13:35.499
bütün Maria Bashirleri.

00:13:35.499 --> 00:13:38.580
Bazen hala onun sesi aklımda

00:13:38.580 --> 00:13:41.185
hiç bir kabadayılık yapmadan, diyor ki,

00:13:41.185 --> 00:13:43.091
"Afganistan'daki kadınların durumu

00:13:43.091 --> 00:13:45.326
bir gün daha iyi olacak.

00:13:45.326 --> 00:13:48.269
Bunun için hazırlanmalıyız,

NOTE Paragraph

00:13:49.854 --> 00:13:51.502
öldürülsek bile."

00:13:51.502 --> 00:13:53.478
Yeterli kelimeler yok

00:13:53.478 --> 00:13:57.691
al Shabaab teröristlerini kınamak için

00:13:57.691 --> 00:14:00.500
Nairobi'deki Westgate Alışveriş Merkezine

00:14:03.309 --> 00:14:06.119
saldıran

00:14:06.119 --> 00:14:08.218
aynı gün bir çocuk yemek pişirme yarışması olarak

00:14:08.218 --> 00:14:10.565
Eylül 2013'te.

00:14:10.565 --> 00:14:13.413
67 kişi öldürdüler, şairler ve hamile kadınlar dahil olmak üzere.

00:14:13.413 --> 00:14:15.637
Uzaklarda A.B.D'nin orta bölgesinde,

00:14:15.637 --> 00:14:17.581
Somali-Amerikalılarla tanışma fırsatını buldum

00:14:17.581 --> 00:14:21.279
ki onlar al Shabaab çalışmalarını durdurma üzerinde çalışıyorlardı

00:14:21.279 --> 00:14:23.239
şehirleri Minneapolis'ten

00:14:23.239 --> 00:14:26.128
küçük sayıda genç insan gruba dahil etmeye çalışıyorlardı

00:14:26.128 --> 00:14:28.776
Westgate gibi vahşetlerde yer almak için.

00:14:28.776 --> 00:14:30.536
Abdirizak Bihi'nin çalışkan

00:14:30.536 --> 00:14:33.906
17 yaşındaki yeğeni Burhan Hassan

00:14:33.906 --> 00:14:35.500
buraya 2008 yılında kaydedildi,

00:14:35.500 --> 00:14:39.753
Somali'ye uçuruldu

00:14:39.753 --> 00:14:42.204
ve sonra da eve dönmeye çalışınca öldürüldü.

00:14:42.204 --> 00:14:44.060
O zamandan beri, Bihi Bey,

00:14:44.060 --> 00:14:46.279
parasız Somalili Eğitim ve Avukatlık Merkezi'ni yöneten,

00:14:46.279 --> 00:14:49.304
gruba kaydedilmeleri açıkça kınıyor

00:14:49.304 --> 00:14:51.535
ve hükumetin başarısızlıklarını

00:14:51.535 --> 00:14:53.641
ve Somali-Amerikan kurumları

00:14:53.641 --> 00:14:55.794
Abubakar As-Saddique İslam Merkezi gibi

00:14:55.794 --> 00:14:57.373
oradaki bir gençlik programında

00:14:57.373 --> 00:14:59.158
yeğeninin radikalleştirildiğine inanıyor.

00:14:59.158 --> 00:15:01.656
Ama sadece camiiyi eleştirmiyor.

00:15:01.656 --> 00:15:03.945
Hükumeti de çevresindeki fakirliği engellemek için

00:15:03.945 --> 00:15:06.256
daha fazla bir şey yapmamasını da ele alıyor.

00:15:06.256 --> 00:15:08.150
Kendi ekonomik yetersizliği karşısında,

00:15:08.150 --> 00:15:10.535
Bihi Bey'in yaratıcı olması gerekti.

00:15:10.535 --> 00:15:12.970
al Shabaab'ın daha fazla soğumuş genci yoldan çıkarma

00:15:12.970 --> 00:15:15.564
çabalarını engellemek için,

00:15:15.564 --> 00:15:18.904
grubun 2010'daki Uganda'da Dünya Kupası izleyenlere olan

00:15:18.904 --> 00:15:21.436
saldırılarından sonra,

00:15:21.436 --> 00:15:24.120
karşılık olarak Minneapolis'te

00:15:24.120 --> 00:15:25.508
bir Ramazan basketbol maçı düzenledi.

00:15:25.508 --> 00:15:28.000
Çok büyük sayılarda Somalili-Amerıkalı çocuk geldi

00:15:28.000 --> 00:15:29.745
sporu bağırlarına basmak için

00:15:29.745 --> 00:15:33.612
ona karşı olan fetvaya rağmen.

00:15:33.612 --> 00:15:36.262
Burhan Hassan bir daha oynayamayacağı için

00:15:36.262 --> 00:15:39.334
basketbol oynadılar.

00:15:39.334 --> 00:15:41.899
Çabaları için, Bihi Bey Abubakar As-Saddique Islam Merkezinin lideri tarafından

00:15:41.899 --> 00:15:44.285
aforoz edildi,

00:15:44.285 --> 00:15:46.343
eskiden iyi ilişkiler içinde oldukları halde.

00:15:46.343 --> 00:15:49.912
Bana dedi ki, "Bir gün imamı televizyonda gördük

00:15:49.912 --> 00:15:51.323
bize imansız diyordu ve

00:15:51.323 --> 00:15:53.856
Bu aileler camiyi yok etmeye çalışıyorlar."

00:15:53.856 --> 00:15:55.656
Bu Abdirizak Bihi'nin onun ne yaptığını

00:15:55.656 --> 00:15:58.062
anlamaya çalışmasıyla ters düşüyor

00:15:58.062 --> 00:16:00.484
al Shabaab'ın insan toplamasını açığa çıkararak,

00:16:00.484 --> 00:16:03.610
ki yaptığı sevdiğim dini

NOTE Paragraph

00:16:04.938 --> 00:16:07.499
küçük sayıda aşırıcıların elinden kurtarmak.

00:16:07.499 --> 00:16:10.513
Şimdi son bir hikaye anlatmak istiyorum,

00:16:10.513 --> 00:16:12.459
Cezayir'de 22 yaşındaki bir hukuk öğrencisinin

00:16:12.459 --> 00:16:14.338
Amel Zenoune-Zouani adında

00:16:14.338 --> 00:16:17.040
benim 90'lardaki gibi

00:16:17.040 --> 00:16:18.969
aynı hukuk kariyer hayali kuruyordu.

00:16:18.969 --> 00:16:20.938
Derslerinden vazgeçmeyi kabul etmedi,

00:16:20.938 --> 00:16:23.468
o zamanlar Cezayir devletiyle savaşan

00:16:23.468 --> 00:16:27.090
aşırıcıların

00:16:27.090 --> 00:16:31.200
okula devam eden herkesi tehdit etmelerine rağmen.

00:16:31.200 --> 00:16:33.122
26 Ocak 1997'de, Amel bir ramazan akşamı eve gitmek

00:16:33.122 --> 00:16:35.305
ve ailesiyle geçirmek için

00:16:35.305 --> 00:16:36.663
okuduğu Cezayir şehrinden

00:16:38.021 --> 00:16:39.380
otobüse bindi

00:16:39.380 --> 00:16:40.840
ve hukuk fakültesini bitiremedi.

00:16:40.840 --> 00:16:42.615
Otobüs oturduğu mahallenin sınırlarına geldiğinde

00:16:42.615 --> 00:16:44.757
Silahlı İslam Örgütünden

00:16:44.757 --> 00:16:47.051
adamlar tarafından bakılan

00:16:47.051 --> 00:16:48.780
kontrol noktasında durduruldu.

00:16:48.780 --> 00:16:50.766
Okul çantasını taşıyarak

00:16:50.766 --> 00:16:53.355
Amel otobüsten indirildi

00:16:53.355 --> 00:16:54.491
ve sokakta öldürüldü.

00:16:54.491 --> 00:16:56.341
Boğazını kesen adamlar

00:16:56.341 --> 00:16:58.235
sonra da diğer herkese,

00:16:58.235 --> 00:17:00.789
"Eğer üniversiteye giderseniz,

00:17:00.789 --> 00:17:04.020
hepinizi aynen böyle öldürdüğümüz

NOTE Paragraph

00:17:04.020 --> 00:17:06.720
gün gelecek.

00:17:06.720 --> 00:17:09.568
Amel tam akşam üzeri 5:17'de öldü,

00:17:09.568 --> 00:17:11.345
bunu sokağa düştüğünde,

00:17:11.345 --> 00:17:12.574
saatinin kırılmasıyla biliyoruz.

00:17:12.574 --> 00:17:14.575
Annesi bana saati gösterdi

00:17:14.575 --> 00:17:16.071
hala saniye kolu

00:17:16.071 --> 00:17:19.507
iyimser bir şekilde yukarı doğruydu

00:17:19.507 --> 00:17:20.656
hiç gelmeyecek olan 5:18'e doğru.

00:17:20.656 --> 00:17:22.511
Ölümünden kısa bir süre önce,

00:17:22.511 --> 00:17:24.398
Amel annesine kendisinden

00:17:24.398 --> 00:17:28.015
ve kız kardeşlerinden bahsederek,

00:17:28.015 --> 00:17:28.899
"Bize hiç bir şey olmayacak, İnşallah, Allah kısmet ederse,

00:17:28.899 --> 00:17:29.783
ama eğer olursa,

00:17:29.783 --> 00:17:30.669
bilmelisin ki biz bilgi için öldük.

00:17:33.989 --> 00:17:36.978
"Sen ve babam başınızı dik tutmalısınız."

NOTE Paragraph

00:17:36.978 --> 00:17:40.960
Böylesi bir genç kızı kaybetmek akıl ermez bir şey

00:17:40.960 --> 00:17:42.515
ve böylece araştırmamı yaptığım sırada

00:17:42.515 --> 00:17:45.769
kendimi tekrar Amel'in umudunu ararken buldum

00:17:45.769 --> 00:17:48.706
ve hatta isminin anlamı Arapça'da umut demek.

00:17:48.706 --> 00:17:51.957
Galiba umudu iki yerde buldum.

00:17:51.957 --> 00:17:54.252
Birincisi ailesindeki güç

00:17:54.252 --> 00:17:57.518
ve diğer bütün kendi hikayelerini anlatan ailelerde

00:17:57.518 --> 00:18:00.583
ve teröre karşı hayatlarına devam etmelerinde.

00:18:00.583 --> 00:18:03.865
Hatta, Amel'in kız kardeşi Lamia üzüntüsünü aşıp

00:18:03.865 --> 00:18:05.236
hukuk fakültesine girdi

00:18:05.236 --> 00:18:07.990
ve bugün Cezayir şehrinde avukat olarak görev yapıyor,

00:18:07.990 --> 00:18:09.591
yalnızca silahlı aşırıcıların

00:18:09.591 --> 00:18:10.780
ülkede büyük ölçüde yenilmesi

00:18:10.780 --> 00:18:13.658
sayesinde olabilecek bir şey.

00:18:13.658 --> 00:18:16.505
Ve Amel'in umudunu bulduğum ikinci yer de

00:18:16.505 --> 00:18:18.977
her yerde kadın ve erkekler

00:18:18.977 --> 00:18:21.672
cihatçılara karşı çıkmaya devam ediyordu.

00:18:21.672 --> 00:18:24.930
Tüm onları Amel onuruna desteklemeliyiz

00:18:24.930 --> 00:18:27.563
halen insan hakları mücadelesine devam edenleri,

00:18:27.563 --> 00:18:31.560
Network of Women gibi.

00:18:31.560 --> 00:18:34.187
Yetmiyor, kurban hakları savunucusu

00:18:34.187 --> 00:18:36.074
Cherifa Kheddar'ın Cezayir şehrinde bana söylediği gibi,

00:18:36.074 --> 00:18:39.139
sadece terörle savaşmak yetmez.

00:18:39.139 --> 00:18:41.683
Aynı zamanda aşırı tutuculuğa da meydan okumalıyız

00:18:41.683 --> 00:18:44.120
çünkü terörün kaynağını oluşturan

00:18:44.120 --> 00:18:46.711
ideolojidir.

NOTE Paragraph

00:18:46.711 --> 00:18:50.150
Neden Amel gibiler, diğerleri gibi

00:18:50.150 --> 00:18:51.844
daha çok tanınmıyor?

00:18:51.844 --> 00:18:55.121
Neden herkes Osama bin Laden'n kim olduğunu biliyor

00:18:55.121 --> 00:18:57.054
ve bin Ladenlere kendi çaplarında baş kaldıran

00:18:57.054 --> 00:19:00.747
az sayıdakileri bilmiyor.

00:19:00.747 --> 00:19:03.404
Bunu değiştirmeliyiz ve böylece sizden istediğim

00:19:03.404 --> 00:19:05.172
lütfen bu hikayeleri

00:19:05.172 --> 00:19:06.945
kendi iletişim ağlarınızdan paylaşmanız.

00:19:06.945 --> 00:19:09.044
Tekrar Amel Zenoune'nin saatine bakın,

00:19:09.044 --> 00:19:10.704
sonsuza kadar donmuş

00:19:10.704 --> 00:19:13.066
ve şimdi lütfen kendi saatinize bakın

00:19:13.066 --> 00:19:16.090
ve bu anın Amel gibi insanlara

00:19:16.090 --> 00:19:17.998
yardım etmeye karar verdiğiniz an olsun.

00:19:17.998 --> 00:19:20.379
Daha kolay olduğu için

00:19:20.379 --> 00:19:21.877
ya da Batılı siyaseti de hatalı diye değil,

00:19:21.877 --> 00:19:24.738
5:17 hala geldiği için

00:19:24.738 --> 00:19:27.074
çok fazla Amel Zenounelere

00:19:27.074 --> 00:19:28.941
kuzey Nijerya gibi yerlerde

00:19:28.941 --> 00:19:30.911
cihatçılar öğrenci öldürdüğü için

00:19:30.911 --> 00:19:33.487
sessiz kalmaya hakkımız yok.

00:19:33.487 --> 00:19:36.568
Kendi çevrelerinde barışçıl şekilde aşırıcılığı

00:19:36.568 --> 00:19:38.876
ve terörizmi değiştiren

00:19:38.876 --> 00:19:41.840
tüm insanlara destek için ses çıkarma zamanı

00:19:41.840 --> 00:19:43.376
şimdidir.

NOTE Paragraph

00:19:43.376 --> 00:19:45.659
Teşekkür ederim.

NOTE Paragraph

00:19:45.659 --> 00:19:48.165
(Alkış)