0:00:00.765,0:00:02.276
Như bạn biết, đôi khi

0:00:02.276,0:00:05.258
những thứ quan trọng nhất lại[br]đến từ những việc nhỏ bé nhất.

0:00:05.258,0:00:08.847
Trong 15 phút này, [br]tôi cố gắng thuyết phục bạn,

0:00:08.847,0:00:13.100
rằng liên quan đến vi sinh vật [br]chúng ta có nhiều thứ để hỏi như

0:00:13.100,0:00:14.998
"Chúng ta có đơn độc không?"

0:00:14.998,0:00:20.223
và chúng có thể nói cho ta [br]về sự sống không chỉ trong Hệ Mặt Trời

0:00:20.223,0:00:22.100
mà còn trong phần vũ trụ bao la,

0:00:22.100,0:00:27.397
đó là lí do tôi theo dõi chúng trong [br]những nơi khó đến nhất trên Trái Đất,

0:00:27.397,0:00:29.766
trong môi trường vô cùng khắc nghiệt ở đó

0:00:29.766,0:00:32.450
điều kiện sống đẩy chúng [br]đến bờ vực của sống còn.

0:00:32.450,0:00:35.704
Đôi lúc tôi cũng gây khó cho chúng, [br]khi tiếp cận chúng quá gần.

0:00:35.704,0:00:37.521
Nhưng đây là điều chúng ta biết:

0:00:37.521,0:00:43.134
Chỉ có con người chúng ta đạt đến văn minh[br]trong Hệ Mặt Trời,

0:00:43.134,0:00:46.878
điều đó không có nghĩa là không có [br]sự sống vi sinh trong vũ trụ quanh ta.

0:00:46.878,0:00:50.663
Thật vậy, các hành tinh[br]và vệ tinh chúng ta thấy đây

0:00:50.663,0:00:54.633
có thể chứa sự sống -- tất cả chúng --[br]và chúng ta biết rằng

0:00:54.633,0:00:57.482
khả năng đó rất cao.

0:00:57.482,0:01:02.135
Nếu chúng ta tìm thấy sự sống [br]trên những vệ tinh và hành tinh này,

0:01:02.135,0:01:05.151
có lẽ khi đó ta sẽ trả lời câu hỏi như,

0:01:05.151,0:01:07.287
có phải ta đơn độc trong Hệ Mặt Trời?

0:01:07.287,0:01:09.256
Chúng ta đến từ đâu?

0:01:09.256,0:01:12.233
Nhân loại có người hàng xóm không?

0:01:12.233,0:01:16.157
Có sự sống bên ngoài Hệ Mặt Trời không?

0:01:16.157,0:01:20.244
Và ta có thể đặt tất cả các câu hỏi trên[br]bởi vì đã có một đột phát

0:01:20.244,0:01:24.520
trong nhận thức của chúng ta [br]về một hành tinh có thể sống được,

0:01:24.520,0:01:27.860
và ngày nay, hành tinh có thể [br]sống được là hành tinh

0:01:27.860,0:01:32.193
có khu vực có thể giữ nước ổn định,

0:01:32.193,0:01:35.922
theo tôi đó là định nghĩa theo chiều ngang[br]về khả năng có sự sống.

0:01:35.922,0:01:38.197
bởi nó bao gồm khoảng cách đến [br]một ngôi sao,

0:01:38.197,0:01:41.169
nhưng có một chiều kích khác cho[br]khả năng có sự sống,

0:01:41.169,0:01:43.350
có thể xem là chiều dọc.

0:01:43.840,0:01:47.527
Đó là

0:01:47.527,0:01:54.210
điều kiện bên dưới bề mặt của một [br]hành tinh nơi không có tia sáng mặt trời,

0:01:54.210,0:01:57.353
nhưng vẫn có nước, [br]có năng lượng, chất dinh dưỡng,

0:01:57.353,0:01:59.304
một số trong chúng có thể là thức ăn,

0:01:59.304,0:02:01.207
và cũng là nơi ẩn nấp.

0:02:01.207,0:02:03.251
Khi nhìn vào Trái Đất,

0:02:03.251,0:02:07.796
nơi không có ánh sáng Mặt Trời,[br]sâu trong lòng đại dương,

0:02:07.796,0:02:09.665
vẫn có sự sống phát triển

0:02:09.665,0:02:13.676
quá trình sống chỉ là quá trình hóa học.

0:02:13.676,0:02:19.326
Khi nghĩ về sự sống ở điểm đó,[br]tất cả mọi bức tường kiến thức đều sụp đổ.

0:02:19.326,0:02:21.600
Cơ bản, bạn thấy không còn giới hạn.

0:02:21.600,0:02:24.160
Nếu bạn quan tâm đến những [br]vấn đề nổi trội gần đây,

0:02:24.160,0:02:27.120
bạn sẽ thấy rằng chúng ta đã tìm ra [br]đại dương ngầm

0:02:27.120,0:02:30.989
ở các vệ tinh Europa, Ganymede,[br]Enceladus, Titan

0:02:30.989,0:02:33.923
và ta tìm ra suối phun[br]và suối nóng ở vệ tinh Enceladus.

0:02:33.923,0:02:37.978
Hệ Mặt Trời của chúng ta đang trở thành[br]hệ thống spa khổng lồ.

0:02:37.978,0:02:41.864
Ai đã đi spa thì biết có nhiều[br]vi trùng như thế nào, đúng không?

0:02:41.864,0:02:43.582
(Tiếng cười)

0:02:43.582,0:02:47.111
Vậy hãy nghĩ về sao Hỏa.

0:02:47.111,0:02:50.478
Ngày nay, không thể có [br]sự sống trên bề mặt sau Hỏa,

0:02:50.478,0:02:53.729
nhưng nó có thể che dấu một thế giới ngầm.

0:02:53.729,0:02:59.339
Vậy, chúng ta đang dần phát [br]hiện ra khả năng có sự sống,

0:02:59.339,0:03:02.111
nhưng chúng ta cũng đang dần hiểu

0:03:02.111,0:03:05.687
về tính chất của sự sống trên Trái Đất.

0:03:05.687,0:03:08.543
Và bạn có thể có [br]cái được gọi là phân tử hữu cơ,

0:03:08.543,0:03:10.470
là những viên gạch đầu tiên [br]của sự sống,

0:03:10.470,0:03:12.350
và bạn có thể tìm thấy hóa thạch,

0:03:12.350,0:03:15.253
và khoáng vật, khoáng-sinh vật,

0:03:15.253,0:03:18.643
do phản ứng giữa vi trùng và đá,

0:03:18.643,0:03:21.777
và đương nhiên, bạn có thể có [br]nhiều loại khí trong khí quyển.

0:03:21.777,0:03:23.983
Và khi bạn nhìn những rong xanh bé xíu

0:03:23.983,0:03:25.934
bên phải của màn hình,

0:03:25.934,0:03:29.450
chúng là những con cháu trực tiếp của[br]những cá thể cung cấp oxy

0:03:29.450,0:03:31.843
cách đây một tỷ năm[br]cho khí quyển của Trái Đất.

0:03:31.843,0:03:34.465
Lúc đó chúng cung cấp ôxy nhưng [br]lại đầu độc 90% sự sống

0:03:34.465,0:03:35.987
trên bề mặt Trái Đất,

0:03:35.987,0:03:39.190
nhưng chúng lý giải tại sao[br]bạn đang hít thở không khí ngày nay.

0:03:40.740,0:03:45.925
Dù chúng ta hiểu biết ngày [br]càng nhiều về chúng,

0:03:45.925,0:03:48.851
nhưng có một câu hỏi mà [br]chúng ta không thể trả lời

0:03:48.851,0:03:51.126
đó là : chúng ta đến từ đâu?

0:03:51.126,0:03:52.844
Và như bạn biết, còn tệ hơn nữa,

0:03:52.844,0:03:55.886
vì chúng ta sẽ mãi không thể tìm[br]ra chứng cứ vật chất

0:03:55.886,0:03:58.440
về nguồn gốc của mình trên hành tinh này,

0:03:58.440,0:04:04.130
vì theo logic thì không có thứ gì [br]có tuổi hơn 4 triệu năm mà còn tồn tại.

0:04:04.130,0:04:05.754
Mọi dấu vết đã biến mất,

0:04:05.754,0:04:09.632
bị xóa sạch bởi sự trôi [br]các mảng kiến tạo và xói mòn.

0:04:09.632,0:04:13.184
Đây là cái được gọi là đường chân trời [br]về sinh học của Trái Đất.

0:04:13.184,0:04:16.667
Bên kia chân trời, chúng ta [br]không biết chúng ta đến từ đâu.

0:04:16.667,0:04:19.593
Vậy có phải mọi thứ đã mất?[br]Có lẽ là không.

0:04:19.593,0:04:23.308
Và chúng ta có thể tìm ra[br]dấu vết về nguồn gốc của mình

0:04:23.308,0:04:26.419
ở một nơi mà chính chúng ta không ngờ[br]đó chính là ở trên sao Hỏa.

0:04:27.929,0:04:29.420
Làm sao mà như thế được?

0:04:29.420,0:04:32.201
Rõ ràng là ở điểm khởi đầu [br]của Hệ Mặt Trời,

0:04:32.201,0:04:37.169
sao Hỏa và Trái Đất bị va đập bởi những[br]tiểu hành tinh và sao chổi khổng lồ,

0:04:37.169,0:04:40.327
và có những mảnh vỡ, vụn ra từ những[br]va chạm còn rơi lại.

0:04:40.327,0:04:44.187
Trái Đất và sao Hỏa giữ những mảnh đá đó [br]trên bề mặt một thời gian rất dài.

0:04:44.187,0:04:46.230
Những mảnh đá rơi trên mặt Trái Đất.

0:04:46.230,0:04:48.181
Mảnh của Trái Đất rơi trên sao Hỏa.

0:04:48.181,0:04:53.359
Vậy rõ ràng hai hành tinh này có thể [br]được ném lên mình những vật chất như nhau.

0:04:53.359,0:04:57.283
Có thể đá "Tổ" Granddady được giữ trên [br]bề mặt sao Hỏa và chờ chúng ta.

0:04:58.659,0:05:06.190
Nhưng điều đó cũng có nghĩa là chúng ta có[br]thể đến sao Hỏa và tìm ra gốc của mình.

0:05:06.190,0:05:08.442
Sao Hỏa có thể giữ bí mật của chúng ta.

0:05:08.442,0:05:11.150
Đó là lý do sao Hỏa lại [br]trở nên đặc biệt với chúng ta.

0:05:11.150,0:05:13.160
Nhưng để điều đó có thể thực hiện,

0:05:13.160,0:05:18.544
sao Hỏa cần trở thành nơi sống được[br]tại thời điểm hội tụ điều kiện thích hợp.

0:05:18.544,0:05:20.400
Có phải sao Hỏa đã là nơi sống được?

0:05:20.400,0:05:24.254
Chúng ta có nhiều chuyến du hành để [br]hôm nay nói chính xác cùng một điều.

0:05:24.254,0:05:27.992
Tại lúc sự sống xuất hiện trên trái đất.

0:05:27.992,0:05:32.830
Sao Hỏa đã có một đại dương,[br]có các núi lửa và hồ,

0:05:32.830,0:05:35.673
nó có các đồng bằng như bức tranh đẹp này.

0:05:35.673,0:05:39.460
Bức hình này được gửi từ tàu thăm dò [br]sao Hỏa Curiosity chỉ mới vài tuần.

0:05:39.460,0:05:43.142
Nó cho thấy vết tích của đồng bằng,[br]và cho chúng ta biết điều này:

0:05:43.142,0:05:45.096
Nước đã có rất nhiều ở đây

0:05:45.096,0:05:47.757
và trở thành nguồn mạch cho bề mặt[br]trong thời gian dài.

0:05:47.757,0:05:49.568
Điều này rất thích hợp cho sự sống.

0:05:49.568,0:05:52.990
Sự sống hóa học cần nhiều thời gian[br]để có thể hình thành.

0:05:52.990,0:05:54.507
Đây là thông tin cực kỳ tốt,

0:05:54.507,0:05:58.127
nhưng có phải là nếu ta đến sao [br]Hỏa, thì sẽ dễ dàng tìm ra sự sống không?

0:05:58.127,0:06:00.010
Không dễ đâu!

0:06:00.010,0:06:01.861
Đây là điều đã xảy ra :

0:06:01.861,0:06:05.230
Tại thời điểm sự sống bùng phát[br]trên bề mặt Trái Đất,

0:06:05.230,0:06:07.369
thì mọi thứ trở nên tồi tệ cho sao Hỏa,

0:06:07.369,0:06:08.901
đúng theo nghĩa đen.

0:06:08.901,0:06:12.472
Lớp khí bao quanh sao Hỏa[br]bị gió Mặt Trời thổi đi,

0:06:12.472,0:06:14.775
sao Hỏa bị mất từ quyển,

0:06:14.775,0:06:19.187
nên các tia vũ trụ và tia cực tím[br]tấn công vào bề mặt

0:06:19.187,0:06:23.410
nước thoát vào không gian[br]và ngấm xuống đất.

0:06:23.410,0:06:26.501
Vậy nếu chúng ta muốn hiểu

0:06:26.501,0:06:31.430
và muốn tìm thấy các dấu vết[br]của sự sống

0:06:31.430,0:06:33.644
trên mặt sao Hỏa, nếu chúng ở đó,

0:06:33.644,0:06:36.831
thì chúng ta cần phải hiểu các [br]biến cố va chạm

0:06:36.831,0:06:40.484
được lưu giữ tại chính nơi xảy ra va chạm.

0:06:40.484,0:06:45.314
Chỉ khi đó chúng ta mới có thể[br]biết các vết tích được cất giấu ở đâu,

0:06:45.314,0:06:48.997
và chỉ khi đó chúng ta mới có thể[br]gửi tàu thám hiểm đến đúng nơi

0:06:48.997,0:06:52.146
để chúng ta lấy các mẫu đá[br]có thể kể cho chúng ta câu chuyện

0:06:52.146,0:06:54.862
rất quan trọng về nguồn gốc,

0:06:54.862,0:06:58.972
nếu không, thì chúng có thể nói cho[br]chúng ta một câu chuyện hoàn toàn khác:

0:06:58.972,0:07:01.828
sự sống xuất hiện ở một hành tinh khác.

0:07:01.828,0:07:04.336
Vậy để làm điều đó, thật là dễ.

0:07:04.336,0:07:07.894
Bạn chỉ cần đi 3,5 tỷ năm

0:07:07.894,0:07:10.285
lùi vào trong quá khứ của hành tinh.

0:07:10.285,0:07:12.909
Chúng ta cần một máy thời gian.

0:07:12.909,0:07:15.103
Dễ phải không?

0:07:15.103,0:07:16.673
Đúng là như vậy.

0:07:16.673,0:07:18.574
Hãy nhìn xung quanh -- đó là Trái đất.

0:07:18.574,0:07:20.618
Đây là máy thời gian của ta.

0:07:20.618,0:07:24.788
Các nhà địa chất đang dùng nó để[br]quay lại quá khứ của hành tinh chúng ta.

0:07:24.788,0:07:26.971
Tôi cũng đang dùng nó nhưng hơi khác .

0:07:26.971,0:07:29.966
Tôi dùng Trái Đất để đi[br]vào môi trường cực kỳ khắc nghiệt

0:07:29.966,0:07:32.868
nơi đó điều kiện môi trường[br]giống với môi trường sao Hỏa

0:07:32.868,0:07:34.865
vào thời điểm khí hậu thay đổi,

0:07:34.865,0:07:37.745
và tôi đang cố gắng hiểu[br]điều gì đã xảy ra.

0:07:37.745,0:07:39.439
Cái gì là vết tích của sự sống?

0:07:39.439,0:07:42.272
Cái gì còn sót lại? Làm sao chúng ta[br]tìm ra được chúng?

0:07:42.272,0:07:45.276
Vậy, tôi sẽ cùng các bạn

0:07:45.276,0:07:48.130
làm một cuộc hanh trình vào chiếc máy[br]thời gian đó.

0:07:48.130,0:07:52.865
Bây giờ, các bạn thấy gì đây,[br]chúng ta ở 4.500 mét trong dãy Andes,

0:07:52.865,0:07:59.594
thực ra, chúng ta ở thời điểm gần 1 tỷ [br]năm sau Trái Đất và sao Hỏa hình thành.

0:07:59.594,0:08:03.285
Trái Đất và sao Hỏa có vẽ giống thế này --

0:08:03.285,0:08:06.796
núi lửa và các hồ đang bốc hơi khắp nơi,

0:08:06.796,0:08:10.103
suối khoáng và suối nóng,

0:08:10.103,0:08:13.934
bạn thấy những gò đất này[br]trên bờ những hồ nước này, đúng không?

0:08:13.934,0:08:17.394
Những thứ này được xây dựng bởi những[br]hậu duệ của những sinh vật đầu tiên

0:08:17.394,0:08:20.496
cái đó cho chúng ta những hóa thạch đầu [br]tiên trên Trái Đất.

0:08:20.496,0:08:24.555
Nhưng nếu chúng ta muốn hiểu cái gì [br]diễn ra, thì phải cần đi xa hơn nữa.

0:08:24.555,0:08:26.470
Một thứ khác liên quan đến những nơi này

0:08:26.470,0:08:29.946
rất giống trên sao Hỏa[br]cách đây 3.5 tỷ năm,

0:08:29.946,0:08:34.463
đó là khí hậu thay đổi rất nhanh,[br]nước và băng đang biến mất.

0:08:34.463,0:08:37.678
Nhưng chúng ta cần quay lại lúc [br]mọi thứ đang thay đổi trên sao Hỏa,

0:08:37.678,0:08:39.761
và để làm điều đó,[br]chúng ta cần lên cao hơn.

0:08:40.441,0:08:41.858
Tại sao vậy?

0:08:41.858,0:08:43.215
Vì khi bạn lên cao hơn,

0:08:43.215,0:08:46.337
khí quyển sẽ mỏng hơn,[br]và ít ổn định hơn,

0:08:46.337,0:08:51.648
nhiệt độ lạnh hơn,[br]và bạn có nhiều bức xạ tia cực tím hơn.

0:08:51.648,0:08:52.457
Về cơ bản,

0:08:52.457,0:08:57.191
bạn đang đạt đến điều kiện trên sao [br]Hỏa vào lúc mọi thứ đang thay đổi.

0:08:58.340,0:09:04.837
Vậy tôi không hứa điều gì về[br]chuyến đi yên bình trên máy thời gian này.

0:09:04.837,0:09:07.371
Bạn không ngồi trên chiếc máy đó.

0:09:07.371,0:09:10.399
Bạn phải mang 1.000 pounds[br]dụng cụ đến đỉnh

0:09:10.399,0:09:14.184
của núi lửa cao 20.000 foot[br]trong dãy Andes này.

0:09:14.184,0:09:16.784
Khoảng 6.000 mét.

0:09:16.784,0:09:20.407
Và bạn cũng phải ngủ trên[br]những sườn dốc 42 độ

0:09:20.407,0:09:23.518
và hy vọng sẽ không có [br]động đất vào ban đêm.

0:09:23.518,0:09:28.464
Nhưng khi chúng ta đến đỉnh,[br]chúng ta sẽ thấy cái hồ cần tìm.

0:09:28.464,0:09:33.126
Ở độ cao này, chiếc hồ có thể cho chúng[br]trải nghiệm đúng các điều kiện

0:09:33.126,0:09:36.245
trên sao Hỏa cách đây 3,5 tỷ năm.

0:09:36.245,0:09:39.170
Và bây giờ chúng ta cần thay đổi chuyến đi

0:09:39.170,0:09:41.890
để vào bên trong lòng hồ,

0:09:41.890,0:09:45.541
để làm điều đó, chúng ta [br]cần bỏ bộ đồ leo núi

0:09:45.541,0:09:49.847
và mặc bộ đồ bơi để đi xuống hồ.

0:09:50.277,0:09:54.452
Nhưng vào thời điểm chúng ta xuống hồ,[br]đúng vào thời điểm xuống hồ,

0:09:54.452,0:09:56.380
chúng ta bước lùi

0:09:56.380,0:09:59.561
3,5 tỷ năm về quá khứ của hành tinh khác,

0:09:59.561,0:10:03.661
và chúng ta sẽ tìm ra câu trả lời cần tìm.

0:10:04.511,0:10:07.633
Sự sống ở mọi nơi, đúng là ở mọi nơi.

0:10:07.633,0:10:10.953
Mọi thứ bạn thấy trong bức hình này[br]đều là một sinh vật sống.

0:10:10.953,0:10:14.446
Có thể không giỏi như thợ lặn[br]nhưng đúng là sinh vật sống

0:10:15.626,0:10:18.853
Nhưng bức hình này làm ta [br]tưởng là không phải.

0:10:18.853,0:10:21.523
Sự sống trong những hồ này phong phú,

0:10:21.523,0:10:25.630
nhưng giống nhiều nơi trên Trái Đất ngày [br]nay và phụ thuộc vào thay đổi thời tiết,

0:10:25.630,0:10:28.324
sự đa dạng sinh học đã bị mất khá nhiều.

0:10:28.744,0:10:31.740
Trong những mẫu vật mà chúng ta thu thập,

0:10:31.740,0:10:37.556
63% vi trùng trong những hồ này[br]được cấu thành từ 3 loài,

0:10:37.556,0:10:41.375
và 3 loài này là một trong những loài còn[br]sót lại cho đến nay.

0:10:41.375,0:10:44.162
Đây là một hồ khác,[br]bên phải cạnh hồ thứ nhất.

0:10:44.162,0:10:47.830
Màu đỏ mà bạn thấy đây không phải do [br]khoáng chất.

0:10:47.830,0:10:51.151
Đó là do sự hiện diện [br]của một loại rong nhỏ.

0:10:51.151,0:10:55.660
Trong vùng này, bức xạ tia cực tím[br]có tác hại lớn.

0:10:55.660,0:10:59.129
Bất cứ nơi nào trên Trái Đất, chỉ số [br]cực tím 11 được xem là quá lớn.

0:10:59.129,0:11:03.160
Trong các cơn bão cực tím, chỉ số cực tím[br]đạt đến 43.

0:11:03.730,0:11:07.976
Kem chống nắng SPF 30 không thể [br]bảo vệ bạn ở cường độ đó,

0:11:07.976,0:11:11.342
và nước trong các hồ này thì trong suốt

0:11:11.342,0:11:14.675
rong không có nơi nào để ẩn nấp,

0:11:14.675,0:11:16.965
vậy chúng tự phát triển [br]khả năng chống nắng,

0:11:16.965,0:11:18.749
đó là màu đỏ mà bạn thấy.

0:11:18.749,0:11:21.310
Nhưng chúng có thể thích nghi cho đến nay,

0:11:21.310,0:11:23.788
rồi khi nước bay hơi trên bề mặt,

0:11:23.788,0:11:26.388
vi sinh vật chỉ còn một giải pháp:

0:11:26.388,0:11:28.246
Chúng chui xuống đất.

0:11:28.246,0:11:31.171
Bạn thấy những vi sinh vật và [br]đá trong hình này,

0:11:31.171,0:11:34.391
chúng sống bên trong các tảng đá

0:11:34.391,0:11:37.585
chúng được bảo vệ dưới lớp phủ mờ của đá

0:11:37.585,0:11:39.382
mà vẫn nhận được tia cực tím có ích

0:11:39.382,0:11:43.126
và tránh được tia có hại [br]cho ADN của chúng.

0:11:43.126,0:11:45.401
Đó là lý do chúng ta dùng tàu do thám

0:11:45.401,0:11:48.977
để tìm sự sống trên sao Hỏa[br]ở những khu vực thế này,

0:11:48.977,0:11:52.714
vì nếu có sự sống trên sao Hỏa[br]3,5 tỷ năm trước đây,

0:11:52.714,0:11:57.074
sinh vật đó cũng phải dùng chiến thuật[br]giống như vậy để tự bảo vệ.

0:11:57.864,0:12:00.242
Bây giờ, mọi sự khá rõ ràng

0:12:00.242,0:12:03.770
việc tìm hiểu môi trường khắc nghiệt[br]đã giúp chúng ta rất nhiều

0:12:03.770,0:12:07.761
từ việc thăm dò sao Hỏa[br]và chuẩn bị các chuyến du hành.

0:12:07.761,0:12:12.100
Cho đến nay, chúng ta có thể hiểu[br]địa chất của sao Hỏa.

0:12:12.100,0:12:16.221
Chúng ta có thể hiểu khí hậu của sao Hỏa[br]trong quá khứ và các thay đổi,

0:12:16.221,0:12:19.208
nhưng chúng ta cũng hiểu về các khả[br]năng có sự sống.

0:12:19.208,0:12:24.747
Tàu thăm dò mới nhất của chúng ta trên[br]sao Hỏa đã tìm thấy dấu vết chất hữu cơ.

0:12:24.747,0:12:27.706
Vâng, có chất hữu cơ trên bề mặt sao Hỏa.

0:12:27.706,0:12:31.607
Tàu cũng phát hiện ra dấu vết của mêtan.

0:12:31.607,0:12:34.152
Chúng ta chưa biết[br]khí mêtan này

0:12:34.152,0:12:37.990
xuất phát từ địa chất hay từ sinh vật.

0:12:37.990,0:12:42.859
Dù gì đi nữa, điều mà chúng ta biết là[br]nhờ vào việc phát hiện này,

0:12:42.859,0:12:46.100
giả thiết về sự sống hiện hữu [br]trên sao Hỏa ngày nay

0:12:46.100,0:12:48.455
vẫn còn giá trị.

0:12:48.455,0:12:53.652
Vậy, tôi nghĩ đã thuyết phục được các bạn[br]rằng sao Hỏa rất đặc biệt với chúng ta,

0:12:53.652,0:12:56.628
nhưng sẽ rất sai lầm khi nghĩ[br]rằng sao Hỏa là nơi duy nhất

0:12:56.628,0:13:01.574
trong Hệ Mặt Trời có thể tìm thấy[br]khả năng có sự sống vi sinh.

0:13:02.434,0:13:06.352
Với lý lẽ là sao Hỏa và Trái Đất

0:13:06.352,0:13:09.143
có thể có cùng gốc về cây sự sống,

0:13:09.143,0:13:13.290
nhưng khi bạn đi xa hơn sao Hỏa,[br]thì gốc chung đó không dễ tìm ra.

0:13:13.290,0:13:15.900
Kỹ thuật khoa học vũ trụ[br]chưa cho phép một cách dễ dàng

0:13:15.900,0:13:18.315
các gửi thiết bị giữa các hành tinh,

0:13:18.315,0:13:22.355
và nếu chúng ta phải tìm ra[br]sự sống trên các hành tinh này,

0:13:22.355,0:13:24.212
thì sẽ rất khác với chúng ta.

0:13:24.212,0:13:26.050
Nó có thể là một dạng sự sống khác.

0:13:26.050,0:13:28.903
Nhưng cũng có thể rất giống chúng ta,

0:13:28.903,0:13:30.899
có thể giống chúng ta và sao Hỏa,

0:13:30.899,0:13:34.382
hoặc có thể là nhiều cây sự sống khác biệt[br]trong Hệ Mặt Trời.

0:13:34.382,0:13:38.110
Tôi chưa có câu trả lời,[br]nhưng tôi có thể nói với bạn một điều:

0:13:38.110,0:13:42.542
Câu trả lời và con số thần kỳ có là [br]gì đi nữa thì cũng không quan trọng,

0:13:42.542,0:13:44.553
nó sẽ cho chúng ta một tiêu chuẩn

0:13:44.553,0:13:49.081
để chúng ta có thể đo lường[br]được sự sống tiềm năng,

0:13:49.081,0:13:52.191
phong phú và đa dạng[br]ở bên ngoài Hệ Mặt Trời của chúng ta.

0:13:52.191,0:13:54.751
Và việc này có thể được hoàn thiện[br]bởi chính thế hệ chúng ta.

0:13:54.751,0:13:58.614
Đây có thể là gia tài của chúng ta,[br]nhưng chỉ khi nào chúng ta dám khám phá.

0:13:59.654,0:14:01.740
Cuối cùng,

0:14:01.740,0:14:05.708
nếu ai nói với bạn việc tìm kiếm [br]vi sinh vật trong vũ trụ là không khả thi

0:14:05.708,0:14:09.138
vì bạn không thể có một[br]buổi nói chuyện triết lý với họ,

0:14:09.138,0:14:15.014
hãy cho tôi chỉ cho bạn cách nào để[br]nói với họ rằng họ nhầm rồi.

0:14:15.804,0:14:18.572
vật chất hữu cơ sẽ nói cho bạn

0:14:18.572,0:14:24.231
về môi trường, về sự phức tạp[br]và về sự đa dạng.

0:14:24.231,0:14:30.350
ADN, hoặc bất cứ vật chất mang thông tin [br]nào cũng đang nói về sự thích nghi.

0:14:30.350,0:14:35.371
về tiến hóa, về sinh tồn,[br]về thay đổi hành tinh

0:14:35.371,0:14:38.219
và về trao đổi tín hiệu.

0:14:38.219,0:14:41.307
Tất cả đang nói cho chúng ta

0:14:41.307,0:14:45.208
con đường vi sinh đã bắt đầu

0:14:45.208,0:14:48.226
và tại sao nó bắt đầu

0:14:48.226,0:14:51.686
có lẽ nó trở thành một nền văn minh

0:14:51.686,0:14:55.308
hoặc là một kết thúc diệt vong.

0:14:55.308,0:14:58.724
Hãy nhìn Hệ Mặt Trời,[br]và nhìn Trái Đất.

0:14:58.724,0:15:01.531
Trên Địa Cầu, có nhiều loài thông minh,

0:15:01.531,0:15:04.898
nhưng chỉ có một loài tạo ra công nghệ.

0:15:04.898,0:15:08.195
Lúc này đây, trên cuộc hành trình [br]của Hệ Mặt Trời,

0:15:08.195,0:15:10.934
chúng ta nhận được một [br]thông điệp rất mạnh mẽ:

0:15:10.934,0:15:16.320
đây là cách chúng ta nên tìm kiếm sự sống[br]vũ trụ, tầm vi mô và tầm vĩ mô.

0:15:16.320,0:15:19.618
Vậy, vi sinh vật đang nói[br]và chúng ta đang lắng nghe,

0:15:19.618,0:15:21.337
chúng đang nói với chúng ta đó,

0:15:21.337,0:15:23.891
một hành tinh và một vệ tinh [br]vào một thời điểm,

0:15:23.891,0:15:26.770
hướng đến những người anh em to lớn[br]ở ngoài kia.

0:15:26.770,0:15:29.486
Và chúng đang nói với chúng ta [br]về sự đa dạng,

0:15:29.486,0:15:32.110
về sự phong phú của sự sống,

0:15:32.110,0:15:36.150
và chúng nói với chúng ta[br]làm thế nào để sự sống này có thể kéo dài

0:15:36.150,0:15:39.192
để đạt đến nền văn minh,

0:15:39.192,0:15:44.174
Cám ơn.

0:15:44.174,0:15:45.879
(Vỗ tay)