1
00:00:00,765 --> 00:00:02,276
Znate, ponekad

2
00:00:02,276 --> 00:00:05,258
najvažnije stvari dolaze
u najmanjim pakovanjima.

3
00:00:05,258 --> 00:00:08,847
U ovih 15 minuta koje imam,
pokušaću da vas ubedim

4
00:00:08,847 --> 00:00:13,100
da mikrobi mogu mnogo toga reći
o pitanjima kao što je

5
00:00:13,100 --> 00:00:14,998
"Da li smo sami?"

6
00:00:14,998 --> 00:00:20,223
i mogu mnogo toga reći,
ne samo o životu u našem Sunčevom sistemu,

7
00:00:20,223 --> 00:00:22,100
već možda i izvan njega,

8
00:00:22,100 --> 00:00:27,397
i to je razlog što ih pratim
na neverovatna mesta na Zemlji,

9
00:00:27,397 --> 00:00:29,766
u ekstremnim sredinama
gde ih životni uslovi

10
00:00:29,766 --> 00:00:32,450
dovode na sam rub preživljavanja

11
00:00:32,450 --> 00:00:35,974
zapravo, ponekad i mene isto tako,
kada pokušam da im se previše približim.

12
00:00:35,974 --> 00:00:37,781
Ali evo u čemu je stvar:

13
00:00:37,781 --> 00:00:43,134
mi smo jedina napredna civilizacija
u Sunčevom sistemu

14
00:00:43,134 --> 00:00:46,878
ali to ne znači da u okolini
nema mikrobskog života.

15
00:00:46,878 --> 00:00:50,663
Zapravo, planete i meseci koje ovde vidite

16
00:00:50,663 --> 00:00:54,633
mogli bi imati život na sebi - svi oni,
i mi to znamo,

17
00:00:54,633 --> 00:00:57,482
i velika je verovatnoća da je tako.

18
00:00:57,482 --> 00:01:02,135
Pa ako bismo našli život
na ovim mesecima i planetama,

19
00:01:02,135 --> 00:01:05,151
onda bismo tražili odgovor
na pitanja tipa:

20
00:01:05,151 --> 00:01:07,287
"Jesmo li sami u Sunčevom sistemu?"

21
00:01:07,287 --> 00:01:09,256
"Odakle potičemo?"

22
00:01:09,256 --> 00:01:12,233
"Imamo li neku porodicu u komšiluku?"

23
00:01:12,233 --> 00:01:16,157
"Ima li života izvan Sunčevog sistema?"

24
00:01:16,157 --> 00:01:20,244
Možemo da postavimo sva ova pitanja
zbog revolucije

25
00:01:20,244 --> 00:01:24,520
u našem načinu shvatanja toga
šta je zapravo planeta

26
00:01:24,520 --> 00:01:27,860
i danas, naseljiva planeta je planeta

27
00:01:27,860 --> 00:01:32,193
koja na sebi ima zonu
gde voda može ostati stabilna

28
00:01:32,193 --> 00:01:35,922
ali po meni to je horizontalna
definicija naseljivosti

29
00:01:35,922 --> 00:01:38,197
jer uključuje i udaljenost od zvezde,

30
00:01:38,197 --> 00:01:41,169
a postoji još jedna
dimenzija naseljivosti,

31
00:01:41,169 --> 00:01:43,350
a to je ta vertikalna dimenzija.

32
00:01:43,840 --> 00:01:47,749
Mislite o njoj kao o uslovima

33
00:01:48,877 --> 00:01:53,675
ispod površine planete
gde ste veoma udaljeni od Sunca

34
00:01:54,210 --> 00:01:57,353
ali još uvek imate vodu,
energiju, nutrijente,

35
00:01:57,353 --> 00:01:59,304
što za neke od njih znači imati hranu

36
00:01:59,304 --> 00:02:01,207
i zaštitu.

37
00:02:01,207 --> 00:02:03,251
Kada pogledate Zemlju,

38
00:02:03,251 --> 00:02:07,796
veoma daleko od bilo kakve
sunčeve svetlosti, duboko u okeanu,

39
00:02:07,796 --> 00:02:09,665
i dalje sve vrvi od života

40
00:02:09,665 --> 00:02:13,676
koji koristi samo hemiju
za životne procese.

41
00:02:13,676 --> 00:02:19,326
Pa kada razmišljamo na ovakav način,
sve prepreke se ruše.

42
00:02:19,326 --> 00:02:21,600
Praktično nema ograničenja.

43
00:02:21,600 --> 00:02:24,160
I ako ste u skorije vreme gledali
naslove u novinama,

44
00:02:24,160 --> 00:02:27,120
onda ste videli da smo otkrili
podpovršinski okean

45
00:02:27,120 --> 00:02:30,989
na Evropi, Ganimedu, Enceladu, Titanu,

46
00:02:30,989 --> 00:02:33,923
i sada istražujemo gejzir
i vrele izvore na Enceladusu.

47
00:02:33,923 --> 00:02:37,978
Naš Sunčev sistem se pretvara
u džinovski spa centar.

48
00:02:37,978 --> 00:02:41,864
Svi oni koji su išli u spa centar znaju
koliko mikrobi to vole, zar ne?

49
00:02:41,864 --> 00:02:43,582
(Smeh)

50
00:02:43,582 --> 00:02:47,111
Pa na taj način, razmislimo i o Marsu.

51
00:02:47,111 --> 00:02:50,478
Život na Marsu nije moguć danas,

52
00:02:50,478 --> 00:02:53,729
ali moguće je da se on krije
ispod njegove površine.

53
00:02:53,729 --> 00:02:59,339
Dakle, napredovali smo
u našem razumevanju naseljivosti,

54
00:02:59,339 --> 00:03:02,111
ali smo isto tako napredovali
u našem razumevanju

55
00:03:02,111 --> 00:03:05,687
i toga šta predstavlja život na Zemlji.

56
00:03:05,687 --> 00:03:08,543
Imamo ono što nazivamo
organskim molekulima,

57
00:03:08,543 --> 00:03:10,470
i oni su temelji života,

58
00:03:10,470 --> 00:03:12,350
imamo fosile,

59
00:03:12,350 --> 00:03:15,253
minerale, biominerale,

60
00:03:15,253 --> 00:03:18,643
koji nastaju u reakciji
između bakterija i stena,

61
00:03:18,643 --> 00:03:21,777
i naravno, imamo gasove u atmosferi.

62
00:03:21,777 --> 00:03:23,983
I ove sićušne zelene alge

63
00:03:23,983 --> 00:03:25,934
ovde, na desnoj strani stene,

64
00:03:25,934 --> 00:03:29,450
one su direktni potomci onih
koje su pumpale kiseonik

65
00:03:29,450 --> 00:03:31,843
milijardu godina ranije
u Zemljinu atmosferu.

66
00:03:31,843 --> 00:03:34,465
Kada su to radile, one su otrovale
90 odsto života

67
00:03:34,465 --> 00:03:35,987
na Zemljinoj površini,

68
00:03:35,987 --> 00:03:39,190
ali one su razlog zašto danas
udišemo ovakav vazduh.

69
00:03:40,740 --> 00:03:45,925
Ali iako naše razumevanje
o svim ovim stvarima raste,

70
00:03:45,925 --> 00:03:48,851
postoji jedno pitanje na koje
još uvek nemamo odgovor,

71
00:03:48,851 --> 00:03:51,126
a to je - odakle potičemo?

72
00:03:51,126 --> 00:03:52,844
Kao što znate, postaje još teže,

73
00:03:52,844 --> 00:03:55,886
jer nećemo moći da nađemo fizičke dokaze

74
00:03:55,886 --> 00:03:58,440
o našem poreklu na ovoj planeti,

75
00:03:58,440 --> 00:04:04,130
a razlog je taj što je sve što je starije
od četiri milijarde godina izgubljeno.

76
00:04:04,130 --> 00:04:05,754
Svi podaci su izgubljeni,

77
00:04:05,754 --> 00:04:09,632
izbrisali su ih tektonika ploča i erozija.

78
00:04:09,632 --> 00:04:13,184
Ovo je ono što ja nazivam
bilološkim horizontom.

79
00:04:13,184 --> 00:04:16,667
Van ovog horizonta,
ne znamo odakle dolazimo.

80
00:04:16,667 --> 00:04:19,593
Pa je li sve izgubljeno? Možda i nije.

81
00:04:19,593 --> 00:04:23,308
Možda bismo i mogli naći dokaze
o našem poreklu

82
00:04:23,308 --> 00:04:26,419
na neočekivanim mestima,
a takvo mesto je Mars.

83
00:04:27,929 --> 00:04:29,420
Kako je to moguće?

84
00:04:29,420 --> 00:04:32,201
Pa, očigledno na početku Sunčevog sistema,

85
00:04:32,201 --> 00:04:37,169
Mars i Zemlja su bombardovani
ogromnim asteroidima i kometama,

86
00:04:37,169 --> 00:04:40,327
i ostaci ovih udara su bili svuda naokolo.

87
00:04:40,327 --> 00:04:44,187
Zemlja i Mars su još dugo
nastavili da se gađaju stenama.

88
00:04:44,187 --> 00:04:46,230
Delovi stena su sleteli na Zemlju.

89
00:04:46,230 --> 00:04:48,181
Delovi Zemlje su sleteli na Mars.

90
00:04:48,181 --> 00:04:53,359
Očigledno, na ove dve planete moglo
je biti posejano seme istog materijala.

91
00:04:53,359 --> 00:04:57,283
Stoga, da, možda je neki predak sedeo ovde
na ovoj površini i čekao nas.

92
00:04:58,659 --> 00:05:06,190
Ali to znači i da možemo otići na Mars
i probati da nađemo tragove našeg porekla.

93
00:05:06,190 --> 00:05:08,442
Mars možda skriva tu tajnu.

94
00:05:08,442 --> 00:05:11,150
To je razlog što nam je Mars tako poseban.

95
00:05:11,150 --> 00:05:13,160
Ali da bi se to dogodilo,

96
00:05:13,160 --> 00:05:18,544
Mars je morao da bude naseljiv
u vreme kada su uslovi bili ispunjeni.

97
00:05:18,544 --> 00:05:20,400
Pa da li je Mars bio naseljiv?

98
00:05:20,400 --> 00:05:24,254
Veliki broj misija na Marsu
nam danas pokazuje istu stvar.

99
00:05:24,254 --> 00:05:27,992
U vreme kada se život na Zemlji pojavio,

100
00:05:27,992 --> 00:05:32,830
Mars je imao okeane, vulkane, jezera,

101
00:05:32,830 --> 00:05:35,673
i delte kao na ovoj lepoj slici
koju vidite ovde.

102
00:05:35,673 --> 00:05:39,460
Ovu sliku je poslao rover Kjuriositi
pre samo nekoliko nedelja.

103
00:05:39,460 --> 00:05:43,142
Ona pokazuje ostatke delte,
i ona nam nešto govori:

104
00:05:43,142 --> 00:05:45,096
vode je bilo u izoblju

105
00:05:45,096 --> 00:05:47,757
i prekrivala je njegovu površinu
veoma dugo.

106
00:05:47,757 --> 00:05:49,568
Ovo su dobre vesti za život.

107
00:05:49,568 --> 00:05:52,990
Hemiji života potrebno je
mnogo vremena da proradi.

108
00:05:52,990 --> 00:05:54,507
Ovo su dakle jako dobre vesti,

109
00:05:54,507 --> 00:05:58,127
ali znači li to da ćemo lako
naći život na Marsu ako odemo tamo?

110
00:05:58,127 --> 00:06:00,010
Ne obavezno.

111
00:06:00,010 --> 00:06:01,861
Evo šta se dogodilo:

112
00:06:01,861 --> 00:06:05,230
u vreme kada je život probujao
na površini Zemlje,

113
00:06:05,230 --> 00:06:07,369
na Marsu je sve pošlo naopako,

114
00:06:07,369 --> 00:06:08,901
bukvalno.

115
00:06:08,901 --> 00:06:12,472
Atmosfera je oduvana solarnim vetrovima,

116
00:06:12,472 --> 00:06:14,775
Mars je izgubio svoju magnetosferu,

117
00:06:14,775 --> 00:06:19,187
a zatim su kosmičko zračenje i UV zraci
bombardovali površinu,

118
00:06:19,187 --> 00:06:23,410
a voda je pobegla u atmosferu
i otišla ispod površine.

119
00:06:23,410 --> 00:06:26,501
Tako, ako želimo da razumemo,

120
00:06:26,501 --> 00:06:31,430
ako želimo da nađemo te tragove života

121
00:06:31,430 --> 00:06:33,644
na površini Marsa, ako su tamo,

122
00:06:33,644 --> 00:06:36,831
moramo da razumemo kakav je bio
uticaj svih ovih dešavanja

123
00:06:36,831 --> 00:06:40,484
na očuvanje tih dokaza.

124
00:06:40,484 --> 00:06:45,314
Samo tako ćemo moći da znamo
gde se ti tragovi kriju,

125
00:06:45,314 --> 00:06:48,997
i samo tako ćemo moći
da pošaljemo rover na prava mesta

126
00:06:48,997 --> 00:06:52,146
gde može sakupljati stene
koje nam možda mogu reći nešto

127
00:06:52,146 --> 00:06:54,862
zaista važno o tome ko smo mi,

128
00:06:54,862 --> 00:06:58,972
ili, ako ne, možda nam reći da se negde,
nezavisno od nas,

129
00:06:58,972 --> 00:07:01,828
život pojavio na drugoj planeti.

130
00:07:01,828 --> 00:07:04,336
Lako je to uraditi.

131
00:07:04,336 --> 00:07:07,894
Samo treba otići
3,5 milijarde godina unazad

132
00:07:07,894 --> 00:07:10,285
u prošlost planete.

133
00:07:10,285 --> 00:07:12,909
Samo nam treba vremeska mašina.

134
00:07:12,909 --> 00:07:15,103
Lako, zar ne?

135
00:07:15,103 --> 00:07:16,673
Pa, zapravo, i jeste.

136
00:07:16,673 --> 00:07:18,714
Pogledajte oko sebe -
to je planeta Zemlja.

137
00:07:18,714 --> 00:07:20,618
To je naša vremenska mašina.

138
00:07:20,618 --> 00:07:24,788
Geolozi je koriste da se vrate
u prošlost naše planete.

139
00:07:24,788 --> 00:07:26,971
Ja je koristim malo drugačije.

140
00:07:26,971 --> 00:07:29,966
Koristim planetu Zemlju da idem
u veoma ekstremna okruženja

141
00:07:29,966 --> 00:07:32,868
gde su uslovi slični onima
koji su bili na Marsu

142
00:07:32,868 --> 00:07:34,865
u vreme kada se klima menjala,

143
00:07:34,865 --> 00:07:37,745
i tamo pokušavam
da razumem šta se dogodilo.

144
00:07:37,745 --> 00:07:39,439
Koji su to znakovi života?

145
00:07:39,439 --> 00:07:42,272
Šta je ostalo? Kako to pronaći?

146
00:07:42,272 --> 00:07:45,276
Sada ću vas nakratko povesti sa sobom

147
00:07:45,276 --> 00:07:48,130
na putovanje tom vremenskom mašinom.

148
00:07:48,130 --> 00:07:52,865
I sada, ovo što vidite, mi smo
4 500 metara visoko na Andima

149
00:07:52,865 --> 00:07:56,594
ali smo zapravo u dobu od manje
od milijardu godina

150
00:07:56,594 --> 00:07:59,594
nakon nastanka Zemlje i Marsa.

151
00:07:59,594 --> 00:08:03,285
Zemlja i Mars bi izgledali 
prilično slično ovome -

152
00:08:03,285 --> 00:08:06,796
svuda naokolo vuklani,
svuda naokolo jezera isparavaju,

153
00:08:06,796 --> 00:08:10,103
minerali, vreli izvori,

154
00:08:10,103 --> 00:08:13,934
i vidite li ove nasipe na obalama jezera?

155
00:08:13,934 --> 00:08:17,394
Njih su stvorili potomci prvih organizama

156
00:08:17,394 --> 00:08:20,496
koji su nam dali prve fosile na Zemlji.

157
00:08:20,496 --> 00:08:24,555
Ali ako želimo da razumemo šta se događa,
moramo da idemo malo dalje.

158
00:08:24,555 --> 00:08:26,470
Još jedna zanimljiva osobina ovih mesta

159
00:08:26,470 --> 00:08:29,946
je sto što se ovde, baš kao i na Marsu
pre tri i po milijarde godina

160
00:08:29,946 --> 00:08:34,463
klima menjala veoma brzo,
i voda i led su nestajali.

161
00:08:34,463 --> 00:08:38,048
Ali moramo da se vratimo unazad
u to vreme kada se sve na Marsu promenilo,

162
00:08:38,048 --> 00:08:40,581
i da bismo to uradili,
moramo da se popnemo još više.

163
00:08:40,581 --> 00:08:41,858
Zašto?

164
00:08:41,858 --> 00:08:43,215
Jer kada se penjemo više,

165
00:08:43,215 --> 00:08:46,337
atmosfera se stanjuje,
postaje nestabilnija,

166
00:08:46,337 --> 00:08:51,648
temperatura je hladnija,
i ima više UV zračenja.

167
00:08:51,648 --> 00:08:52,647
U suštini,

168
00:08:52,647 --> 00:08:57,191
približavamo se onim uslovima
na Marsu kada se sve menjalo.

169
00:08:58,340 --> 00:09:04,837
Pa, nisam obećala lagodno putovanje
ovom vremenskom mašinom.

170
00:09:04,837 --> 00:09:07,371
Nećete samo sedeti u njoj.

171
00:09:07,371 --> 00:09:10,399
Morate vući 450 kg opreme do vrha

172
00:09:10,399 --> 00:09:14,184
ovog vulkana na Andima
visokog 20 000 stopa.

173
00:09:14,184 --> 00:09:16,784
To je oko 6000 metara.

174
00:09:16,784 --> 00:09:20,407
Takođe morate da spavate na padini
pod uglom od 42 stepena,

175
00:09:20,407 --> 00:09:23,518
i nadate se da neće biti
nikakvih zemljotresa preko noći.

176
00:09:23,518 --> 00:09:28,464
Ali kada stignemo do vrha,
naći ćemo jezero koje tražimo.

177
00:09:28,464 --> 00:09:33,126
Na ovoj visini,
ovo jezero se nalazi u istim uslovima

178
00:09:33,126 --> 00:09:36,245
kao što su bili oni na Marsu
tri i po milijarde godina ranije.

179
00:09:36,245 --> 00:09:39,170
I sada moramo da menjamo
ovo naše putovanje

180
00:09:39,170 --> 00:09:41,890
u putovanje u unutrašnjost ovog jezera,

181
00:09:41,890 --> 00:09:45,541
i da bismo to uradili,
moramo da uklonimo planinsku opremu,

182
00:09:45,541 --> 00:09:49,298
navučemo odela i idemo.

183
00:09:50,277 --> 00:09:54,452
Ali kada uđemo u jezero,
baš u trenutku kada zaronimo unutar,

184
00:09:54,452 --> 00:09:56,380
vraćamo se unazad

185
00:09:56,380 --> 00:09:59,561
tri i po milijarde godina
u prošlost neke druge planete,

186
00:09:59,561 --> 00:10:03,661
i tada ćemo dobiti odgovor
po koji smo došli.

187
00:10:04,511 --> 00:10:07,633
Života ima svuda, baš svuda.

188
00:10:07,633 --> 00:10:10,953
Sve što na ovoj slici vidite
je neki živi organizam.

189
00:10:10,953 --> 00:10:14,446
Možda ne treba da računamo ronioca,
ali sve ostalo, da.

190
00:10:15,626 --> 00:10:18,853
Ali ova slika je veoma obmanjujuća.

191
00:10:18,853 --> 00:10:21,523
Života ima u izoblju u ovim jezerima,

192
00:10:21,523 --> 00:10:25,630
ali kao na većini mesta na Zemlji danas,
zbog klimatskih promena,

193
00:10:25,630 --> 00:10:28,324
i ovde dolazi do ogromnog
smanjenja biodiverziteta.

194
00:10:28,744 --> 00:10:31,740
U uzorcima koje smo odneli,

195
00:10:31,740 --> 00:10:37,556
36 odsto bakterija iz ovih jezera
sastojalo se od tri vrste,

196
00:10:37,556 --> 00:10:41,375
i te tri vrste su one
koje su tako dugo preživele.

197
00:10:41,375 --> 00:10:44,162
Evo ga još jedno jezero,
odmah pored prvog.

198
00:10:44,162 --> 00:10:47,830
Crvena boja koju vidite
ne potiče od minerala.

199
00:10:47,830 --> 00:10:51,151
Ona je zapravo ovakva
zbog prisustva sićušnih algi.

200
00:10:51,151 --> 00:10:55,660
U ovoj oblasti, UV zračenje je jako gadno.

201
00:10:55,660 --> 00:10:59,129
Bilo gde na Zemlji,
11 se smatra ekstremnim.

202
00:10:59,129 --> 00:11:03,160
Tokom UV oluja ovde,
UV indeks dostiže 43.

203
00:11:03,730 --> 00:11:07,976
Faktor zaštite 30
neće vam ovde ništa pomoći.

204
00:11:07,976 --> 00:11:11,342
Voda je tako prozirna u ovim jezerima

205
00:11:11,342 --> 00:11:14,675
da alge bukvalno nemaju gde da se sakriju,

206
00:11:14,675 --> 00:11:16,965
pa su razvile svoju sopstvenu
kremu za sunčanje,

207
00:11:16,965 --> 00:11:18,749
i to je ova crvena boja koju vidite.

208
00:11:18,749 --> 00:11:21,310
Ali one mogu da se prilagode samo donekle,

209
00:11:21,310 --> 00:11:23,788
i kada sva voda nestane sa površine,

210
00:11:23,788 --> 00:11:26,388
mikrobima preostaje samo jedno rešenje:

211
00:11:26,388 --> 00:11:28,246
da idu ispod površine.

212
00:11:28,246 --> 00:11:31,171
I ovi mikrobi,
stene koje vidite na ovom slajdu,

213
00:11:31,171 --> 00:11:34,391
pa, mikrobi zapravo žive unutar tih stena

214
00:11:34,391 --> 00:11:37,585
i od njih koriste zaštitu od prozračnosti

215
00:11:37,585 --> 00:11:39,382
da bi dobili dobar deo UV zraka

216
00:11:39,382 --> 00:11:43,126
i odbacili deo koji zapravo može
da ošteti DNK.

217
00:11:43,126 --> 00:11:45,401
To je razlog što koristimo rovere

218
00:11:45,401 --> 00:11:48,977
i treniramo ih da traže život
na Marsu u ovakvim oblastima,

219
00:11:48,977 --> 00:11:52,714
jer ako je bilo života na Marsu
tri i po milijarde godina ranije,

220
00:11:52,714 --> 00:11:57,074
morao je da se koristi istom strategijom
da bi se zaštitio.

221
00:11:57,864 --> 00:12:00,242
Sada, prilično je očigledno

222
00:12:00,242 --> 00:12:03,770
da nam odlazak u ekstremna
životna okruženja dosta pomaže

223
00:12:03,770 --> 00:12:07,761
u istraživanju Marsa,
i u pripremama misija.

224
00:12:07,761 --> 00:12:12,100
Za sada, pomogao nam je
da razumemo geologiju Marsa.

225
00:12:12,100 --> 00:12:16,221
Pomogao nam je da razumemo prošlost klime
na Marsu i njegovu evoluciju,

226
00:12:16,221 --> 00:12:19,208
ali i njegov potencijal za naseljivost.

227
00:12:19,208 --> 00:12:24,747
Naš poslednji rover je na Marsu otkrio
tragove organskih materija.

228
00:12:24,747 --> 00:12:27,706
Da, organske materije postoje
na površini Marsa.

229
00:12:27,706 --> 00:12:31,607
Takođe je otkrio tragove metana.

230
00:12:31,607 --> 00:12:34,152
I mi još uvek ne znamo da li je taj metan

231
00:12:34,152 --> 00:12:37,990
zapravo pitanje
za biologiju ili geologiju.

232
00:12:37,990 --> 00:12:42,859
Bez obzira na to, ono što znamo
je da zahvaljujući tom otkriću,

233
00:12:42,859 --> 00:12:46,100
hipoteza da na Marsu i dalje ima života

234
00:12:46,100 --> 00:12:48,455
ostaje održiva.

235
00:12:48,455 --> 00:12:53,652
Pa mislim da sam vas do sada ubedila
da nam je Mars veoma poseban,

236
00:12:53,652 --> 00:12:56,628
ali bilo bi pogrešno
misliti da je Mars jedino mesto

237
00:12:56,628 --> 00:13:01,574
u Sunčevom sistemu zanimljivo za traženje
potencijalnog mikrobskog života.

238
00:13:02,434 --> 00:13:06,352
A razlog za to je taj što Mars i Zemlja

239
00:13:06,352 --> 00:13:09,143
mogu imati zajednički koren
njihovog drveta života,

240
00:13:09,143 --> 00:13:13,290
ali kada se udaljavamo od Marsa,
to ne ide tako lako.

241
00:13:13,290 --> 00:13:15,900
Nebeska mehanika nam baš i ne olakšava

242
00:13:15,900 --> 00:13:18,315
razmenu materijala između planeta,

243
00:13:18,315 --> 00:13:22,355
i ako bismo otkrili život
na tim planetama,

244
00:13:22,355 --> 00:13:24,212
on bi bio drugačiji od našeg.

245
00:13:24,212 --> 00:13:26,050
Bio bi to drugačiji tip života.

246
00:13:26,050 --> 00:13:28,903
Ali na kraju,
može biti da smo tu samo mi,

247
00:13:28,903 --> 00:13:30,899
može biti da smo tu mi i Mars,

248
00:13:30,899 --> 00:13:34,382
a može biti i da postoji mnogo
drveća života u sunčevom sistemu.

249
00:13:34,382 --> 00:13:38,110
Ne znam još uvek odgovor na ovo,
ali mogu vam nešto reći:

250
00:13:38,110 --> 00:13:42,542
koji god da je rezultat,
koji god da je taj magični broj,

251
00:13:42,542 --> 00:13:44,553
on će nam dati standard

252
00:13:44,553 --> 00:13:49,081
prema kojem će biti moguće
izmeriti životni potencijal,

253
00:13:49,081 --> 00:13:52,191
obilje i različitost van granica
našeg Sunčevog sistema.

254
00:13:52,191 --> 00:13:54,751
I ovo se može postići u našoj generaciji.

255
00:13:54,751 --> 00:13:58,614
To može biti naša zaostavština,
ali samo ako budemo istraživali.

256
00:13:59,654 --> 00:14:01,740
Sada, konačno,

257
00:14:01,740 --> 00:14:05,708
ako bi vam neko rekao da traženje
vanzemaljskih mikroba nije kul

258
00:14:05,708 --> 00:14:09,138
jer ne možemo sa njima uspostaviti
filozofski razgovor,

259
00:14:09,138 --> 00:14:15,014
dopustite da vam pokažem zašto i kako
biste im mogli reći da nisu u pravu.

260
00:14:15,804 --> 00:14:18,572
Pa, organski materijali će vam govoriti

261
00:14:18,572 --> 00:14:24,231
o okruženju, o složenosti
i o različitosti.

262
00:14:24,231 --> 00:14:30,350
DNK, ili bilo koji nosilac informacija,
govoriće o prilagođavanju

263
00:14:30,350 --> 00:14:35,371
o evoluciji, o preživljavanju,
o promenama na planeti

264
00:14:35,371 --> 00:14:38,219
i o prenosu informacija.

265
00:14:38,219 --> 00:14:41,307
Sve zajedno, govore nam o onome

266
00:14:41,307 --> 00:14:45,208
što je počelo kao put mikroba,

267
00:14:45,208 --> 00:14:48,226
i zašto je počelo baš tako,

268
00:14:48,226 --> 00:14:51,686
ponekad vodeći do civilizacije,

269
00:14:51,686 --> 00:14:55,308
a ponekad vodeći do ćorsokaka.

270
00:14:55,308 --> 00:14:58,724
Pogledajte naš Sunčev sistem,
i pogledajte Zemlju.

271
00:14:58,724 --> 00:15:01,531
Na Zemlji, postoje mnoge
inteligentne vrste,

272
00:15:01,531 --> 00:15:04,898
ali samo je jedna dostigla tehnologiju.

273
00:15:04,898 --> 00:15:08,195
Sada u ovom putovanju
kroz naš Sunčev sistem,

274
00:15:08,195 --> 00:15:10,934
nalazimo jednu veoma snažnu poruku

275
00:15:10,934 --> 00:15:16,320
koja kaže kako bi trebalo da tražimo
vanzemaljski život, i mali i veliki.

276
00:15:16,320 --> 00:15:19,618
I da, mikrobi mogu da govore,
a mi slušamo,

277
00:15:19,618 --> 00:15:21,337
i oni nas vode

278
00:15:21,337 --> 00:15:23,891
od planete do planete,
od meseca do meseca,

279
00:15:23,891 --> 00:15:26,770
tamo negde, do njihove velike braće.

280
00:15:26,770 --> 00:15:29,486
Oni nam govore i o raznovrsnosti,

281
00:15:29,486 --> 00:15:32,110
govore nam o obilju života,

282
00:15:32,110 --> 00:15:36,150
i govore nam o tome kako se život
ovako dugo održao

283
00:15:36,150 --> 00:15:39,192
da bi dostigao civilizaciju,

284
00:15:39,192 --> 00:15:44,174
inteligenciju, tehnologiju,
i zaista, filozofiju.

285
00:15:44,174 --> 00:15:45,879
Hvala vam.

286
00:15:45,879 --> 00:15:49,115
(Aplauz)