WEBVTT 00:00:00.000 --> 00:00:03.981 ကျွန်တော်တို့ လူသားတွေမှာ ကောင်းမြတ်ခြင်းအတွက် 00:00:03.981 --> 00:00:06.775 ထူးကဲတဲ့ အလားလာများရှိကြတယ်။ 00:00:06.775 --> 00:00:09.568 ဒါပေမဲ့လည်း အန္တရာယ်ပေးနိုင်တဲ့ အလွန်ကြီးမားတဲ့ 00:00:09.568 --> 00:00:12.389 အင်အားတွေလည်း ရှိကြတယ်။ 00:00:12.389 --> 00:00:15.209 တည်ဆောက်ရေး ဘယ်ကရိယာကိုမဆို 00:00:15.209 --> 00:00:18.029 ဖျက်ဆီးတဲ့ နေရာမှာလည်း သုံးနိုင်တယ်။ 00:00:18.036 --> 00:00:21.217 ဒါတွေအားလုံးဟာ ကျွန်ေတော်တို့ရဲ့ စိတ်လှုံ့ဆော်မှု ပေါ်မူတည်တယ်။ 00:00:21.217 --> 00:00:23.790 ဒါကြောင့် အရေးကြီဆုံးကတော့ 00:00:23.790 --> 00:00:26.363 တကိုယ်ကောင်းတဲ့ စိတ်ထက်အများအကျိုးကို 00:00:26.363 --> 00:00:29.911 ဦးစားပေးတဲ့ စိတ်မွေးခြင်းဟာ ပိုပိုအရေးပါလာပါတယ်။ 00:00:29.911 --> 00:00:33.459 အမှန်တကယ်တော့ ကျွန်တော်တို့ခေတ်မှာ 00:00:33.459 --> 00:00:35.747 စိန်ခေါ်မှုတွေ အများကြီးနှင့် ရင်ဆိုင်နေရတယ်။ 00:00:35.747 --> 00:00:38.035 ဒီဟာတွေက ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ 00:00:38.035 --> 00:00:40.327 စိန်ခေါ်မှုတွေ ဖြစ်နိုင်တယ်။ 00:00:40.327 --> 00:00:42.619 ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ပင်ကိုယ်စိတ်က ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အကောင်းဆုံး 00:00:42.619 --> 00:00:44.911 သူငယ်ချင်း ဖြစ်နိုင်သလို အဆိုးဆုံး သူငယ်ချင်းလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။ 00:00:46.341 --> 00:00:49.225 ထို့နောက် လူမှုရေးဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှု ဆိုတာလည်း ရှိသေးတယ်။ 00:00:49.225 --> 00:00:54.924 ပေါကြွယ်ခြင်းအလယ်မှာ ဆင်းရဲမွဲတေမှု၊ မညီမျှ မှုတွေ၊ ပဍိပက္ခများ၊၊မတရားမှုတွေ၊ 00:00:54.924 --> 00:00:59.120 ထိုနောက် ကျွန်တော်တို့ မမျှော်လင့်တဲ့ စိန်ခေါ်မှုအသစ်တွေ၊ 00:00:59.120 --> 00:01:03.763 လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်ပေါင်း တသောင်းအရင်က ကမ္ဘာမြေကြီးပေါ်မှာ လူသားငါးသန်းရှိခဲ့တယ်။ 00:01:03.763 --> 00:01:06.028 သူတို့ဘာဘဲ လုပ်နိုင်လုပ်နိုင် 00:01:06.028 --> 00:01:08.293 ကမ္ဘာကြီးရဲ့ကြံ့ခိုင်မှုက မကြာမီကပဲ လူ သား တွေရဲ့ 00:01:08.293 --> 00:01:10.559 လုပ်ဆောင်ချက်တွေကို ကုစားပေးနိုင်မယ်။ 00:01:10.559 --> 00:01:13.775 စက်မှုနှင့်နည်းပညာ တော်လှန်ရေးကြီးများအပြီး။ 00:01:13.775 --> 00:01:15.874 ဒါကမတူတော့ဘူး။ 00:01:15.874 --> 00:01:17.973 အခုကျွန်တော်တို့က ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ကမ္ဘာကြီးကို 00:01:17.973 --> 00:01:20.073 အဓိက အကျိုးသက်ရောက် နေကြသူများဖြစ်ပါတယ်။ 00:01:20.073 --> 00:01:24.977 ကျွန်တော်တို့ Anthropocene ခေါ် လူသားတွေရဲ့ ခေတ်သို့ဝင်လာပြီ။ 00:01:24.977 --> 00:01:31.970 တနည်းအားဖြင့် အကယ်၍ ကျွန်တော်တို့က ဒီအဆုံးမဲ့တိုးတက်မှုက်ကို ဆက်ချင်တယ် 00:01:31.970 --> 00:01:34.151 ပစ္စည်းအရင်းအမြစ်များကို အဆုံးမဲ့အသုံးပြုချင်တယ်လို့ ပြောမယ်ဆိုလျှင် 00:01:34.151 --> 00:01:36.332 ကျွန်တော်ရဲ့ နိုင်ငံတော် ခေါင်းဆောင်ဟောင်းတဦး - 00:01:36.332 --> 00:01:38.514 ဒါဟာဒီလူပြောနေသလို -- 00:01:38.514 --> 00:01:41.474 ဘယ်သူဆိုတာတော့ မပြောဘူး - ပြောခဲ့တာကြားဘူးတယ် - 00:01:41.474 --> 00:01:44.434 "လွန်ခဲ့တဲ့ ငါးနှစ်အရင်က ကျွန်တော်တို့ဟာ 00:01:44.434 --> 00:01:47.395 ချောက်ကမ်းပါးရဲ့ အစွန်းမှာ ရှိနေခဲ့တယ် 00:01:47.395 --> 00:01:49.972 ဒီနေ့ ကျွန်တော်တို့ဟာ ကြီးမားတဲ့ခြေလှမ်း တလှမ့်းရှေ့ကိုလှမ်းလိုက်ပြီ" 00:01:50.587 --> 00:01:56.590 ဒီတော့ ဒီအစွန်းဟာ သိပ္ပံပညာရှင်များ 00:01:56.590 --> 00:01:58.961 ဂြိုဟ်နယ်နိမိတ်များလို့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ အစွန်းနှင်အတူတူဘဲ 00:01:58.961 --> 00:02:01.332 နောက် ထိုနယ်နိမိတ်အတွင်း အကြောင်းခံအချက် 00:02:01.332 --> 00:02:03.965 တော်တော်များများ ရှိနိုင်တယ်။ 00:02:03.965 --> 00:02:06.598 ကျွန်တော်တို့ အောင်မြင်ကြွယ်၀နိုင်သေးတယ်၊ လူသားမျိုးနွယ်များ 00:02:06.598 --> 00:02:09.231 နောက်နှစ်ပေါင်း ၁၅၀,၀၀ဝ တိုင်အောင် အောင်မြင်ကြွယ်၀နိုင်သေးတယ်။ 00:02:09.231 --> 00:02:12.563 အကယ်၍ ကျွန်တော်တို့ ရာသီဥတုကို လွန်ခဲ့တဲ့အနှစ် ၁၀,၀၀၀ က 00:02:12.563 --> 00:02:15.721 Holocene ခေတ်မှာ ရှိခဲ့တဲ့အတိုင်း ထိန်းသိမ်းနိုင်မယ် ဆိုရင်ပေါ့။ 00:02:15.721 --> 00:02:21.479 ဒါပေမဲ့ဒီဟာက မိမိဆန္ဒအရ ရိုးရှင်းတဲ့ ရွေးချယ်မှုပေါ်မူ တည်တယ်။ 00:02:21.479 --> 00:02:24.450 အရေအတွက် မဟုတ်ဘဲ အရည်အချင်းနှင့်ကြီးထွားခြင်း။ 00:02:24.450 --> 00:02:27.421 ဒီတော့ သင်တို့မြင်ရတဲ့အတိုင်း ၁၉၀ဝ ခုနှစ်မှာ ကျွန်တော်တို့ဟာ 00:02:27.421 --> 00:02:30.394 အန္တရာယ်ကင်းတဲ့ ဘောင်အတွင်းထဲမှာဘဲ ရှိနေတယ်။ 00:02:30.394 --> 00:02:33.850 အခု ၁၉၅ဝခုနှစ်မှာ တိုးတက်မှုအရှိန်ဟာ ကြီးမားလာပါတယ်။ 00:02:33.850 --> 00:02:37.306 အခုအသက်အောင့်ထားပါ၊ သိပ်မကြာပါဘူး 00:02:37.306 --> 00:02:40.762 နောက်ဘာလာမလဲ ဆိုတာ စဉ်းစားကြည့်ဖို့။ 00:02:40.762 --> 00:02:46.907 ယခုကျွန်တော်တို့ ဂြိုဟ်နယ်နိမိတ်အချို့ကို အပြတ်အသတ် ကျော်နှင်းခဲ့ကြပြီ။ 00:02:46.907 --> 00:02:50.367 ဇီဝမျိုးကွဲကို လက်ရှိနှုန်းကို ယူကြည့်မယ်ဆိုရင် 00:02:50.367 --> 00:02:53.827 ၂၀၅၀ ခုနှစ် အရောက်မှာ ကမ္ဘာပေါ်ရှိမျိုးစိတ် 00:02:53.827 --> 00:02:56.913 ၃ဝ ရာခိုင်နှုန်း ပျောက်ကွယ်သွားပေလိမ့်မယ်။ 00:02:56.913 --> 00:02:59.999 ကျွန်တော်တို့က သူတို့ရဲ့ DNA တွေကို ရေခဲသေတ္တာထဲမှာ 00:02:59.999 --> 00:03:03.085 စောင့်ရှောက် ထားခဲ့ရင်တောင် ဒါကို နောက်ပြန်လှည့် လို့မရတော့ဘူး။ 00:03:03.085 --> 00:03:04.936 ဒီတော့ ကျွန်တော် အခုထိုင်နေတာ 00:03:04.936 --> 00:03:09.286 Bhutan မှာရှိတဲ့ မီတာ ၇၀၀၀ မြင် ရေခဲတုံးကြီး အရှေ့မှာပါ။ 00:03:09.286 --> 00:03:13.636 တတိယ ဝင်းရိုးစွန်းမှာ ရေခဲတုံးကြီး ၂၀၀၀ လောက် မြန်မြန်ဆန်ဆန် 00:03:13.636 --> 00:03:17.987 အရေပျော်နေတာ အာတိတ်မှာထက် ပိုမြန်နေတယ်။ 00:03:17.987 --> 00:03:20.994 အဲဒီတော့ ဒီလိုအခြေအနေမှာ ကျွန်တော်တို့ဘာလုပ်နိုင်လဲ? 00:03:22.144 --> 00:03:29.453 ကောင်းပြီ၊ ဘယ်လိုဘဲ နိုင်ငံရေးအရ စီးပွါးရေးအရ သိပ္ပံအရ ရှုပ်ထွေးပါစေ 00:03:29.453 --> 00:03:32.528 သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ရဲ့ မေးခွန်းက - 00:03:32.528 --> 00:03:35.603 နောက်ဆုံးတော့ မေးခွန်းက ကိုယ်ကျိုးစွန့်ဝါဒနှင့် 00:03:35.603 --> 00:03:37.831 တကိုယ်ကောင်း ဆန်ခြင်းယှဉ်နေတာဘဲ။ 00:03:37.831 --> 00:03:40.059 ကျွန်တော်က "Groucho" သဘောထားဆန်တဲ့ "Marxist"ပါ 00:03:40.059 --> 00:03:42.287 (Groucho Marx ကလူရွှင်တော်တဦး) 00:03:42.287 --> 00:03:43.898 (ရယ်မောသံများ) 00:03:43.898 --> 00:03:45.509 Groucho Marx ကပြောတယ် 00:03:45.509 --> 00:03:47.121 "ငါက နောင်လာ နောက်သားတွေကို ဘာကြောင့် ဂရုစိုက်ရမှာလဲ 00:03:47.121 --> 00:03:49.151 သူတို့က ငါ့အတွက် ဘာတွေများ လုပ်ပေးခဲ့လဲ?" 00:03:49.151 --> 00:03:50.647 (ရယ်မောသံများ) 00:03:50.647 --> 00:03:55.430 ကံဆိုးချင်တော့ ဘီလျံနာကြီး Steve Forbes က Fox သတင်းမှာ 00:03:55.430 --> 00:03:58.958 ဒီအတိုင်းပြောတာ ကျွန်တော် ကြားဘူးတယ်။ တကယ်ပါ။ 00:03:58.958 --> 00:04:00.852 သူ့ကို သမုဒ္ဒရာကြီးပေါ်ထွန်းလာတဲ့ အကြောင်းပြောခဲ့တာကို 00:04:00.852 --> 00:04:02.746 သူက "ဒီနေ့ ကျွန်တော့်ရဲ့ အကျင့်အမူကို 00:04:02.746 --> 00:04:04.640 နောင်လာမယ့် အနှစ်တရာလောက်မှာ 00:04:04.640 --> 00:04:07.695 ဖြစ်မယ့်ကိစ္စအတွက် ပြောင်းလဲရမယ် ဆိုတာ ရယ်စရာ ကောင်းတယ်" 00:04:07.695 --> 00:04:10.593 နောင်လာ နောက်သားတွေကို သင်ဂရုမစိုက်ဘူး ဆိုရင် 00:04:10.593 --> 00:04:13.494 ဒီအတိုင်ဘဲသွားနေမှာ။ 00:04:13.494 --> 00:04:16.420 ဒီတော့ ကျွန်တော်တို့ခေတ်ရဲ့ အဓိက စိန်ခေါ်မှုတခုက 00:04:16.420 --> 00:04:19.538 အချိန် အတိုင်းတာသုံးပါးကို ညှိနှိုင်းရန်ဖြစ်တယ်။ 00:04:19.538 --> 00:04:21.683 ကာလတို စီးပွားရေး 00:04:21.683 --> 00:04:25.915 စတော့ရှယ်ယာ အတက်အကျ၊ နှစ်ကုန်ငွေစာရင်း 00:04:25.915 --> 00:04:28.621 ဘဝ အရည်အသွေးရဲ့ အလယ်ကာလ 00:04:28.621 --> 00:04:33.945 ဆယ်နှစ်နှင့် အနှစ်နှစ်ဆယ်အတွင်း ကျွန်တော် တို့ ဘဝအချိန်တိုင်းရဲ့ အရည်အသွေး ကဘာလဲ---- 00:04:33.945 --> 00:04:35.931 နောက်ရေရှည် သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင် အတွက်ပေါ့။ 00:04:35.931 --> 00:04:37.917 သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်း ကာကွယ်သူများနှင့် 00:04:37.917 --> 00:04:39.903 စီးပွားရေး ပညာရှင်များ စကားပြောတဲ့အခါ 00:04:39.903 --> 00:04:42.982 လူနှင့်စိတ်သီးခြား ဖြစ်နေတဲ့ ရောဂါသည်တွေ စကားလို လုံးဝမရှင်းလင်းဘူး။ 00:04:42.982 --> 00:04:45.814 သူတို့ပြောနေကြတာ ဘာသာစကား မတူပါဘူး။ 00:04:45.814 --> 00:04:48.360 အခုကျွန်တော် လွန်ခဲ့တဲ့ဆယ်နှစ်ထဲမှာ တကမ္ဘာလုံးကို လှည့်လည်သွားခဲ့တယ်။ 00:04:48.360 --> 00:04:50.906 စီးပွားရေးပညာရှင်၊ သိပ္ပံပညာရှင်၊ အာရုံကြော သိပ္ပံပညာရှင် တွေ၊ 00:04:50.906 --> 00:04:53.241 သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်း ကာကွယ်သူတွေ 00:04:53.241 --> 00:04:55.576 ဒဿနပညာရှင်တွေ၊ ဟိမဝန္တာ တောင်းတန်း နဲ့ 00:04:55.576 --> 00:04:57.912 နေရာစုံက အတွေးပညာရှင်တွေ နှင့် တွေ့ခဲ့တယ်။ 00:04:57.912 --> 00:05:01.834 ကျွန်တော့် အမြင်မှာတော့ စိတ်ကူးတခုပဲ 00:05:01.834 --> 00:05:04.794 ဒီအချိန်အတိုင်းအတာ သုံးပါးကို ညှိနှိုင်းနိုင်မယ်။ 00:05:04.794 --> 00:05:07.895 ဒါက ရိုးရိုးရှင်းရှင်း အခြားသူတွေ အတွက် စာနာထောက်ထားခြင်းပဲ။ 00:05:07.895 --> 00:05:10.996 အကယ်၍ သင့်မှာ သူများအတွက် စာနာထောက်ထားစိတ်တွေ ပိုရှိလျှင် 00:05:10.996 --> 00:05:14.099 သင့်မှာ ဂရုစိုက်တဲ့ စီးပွားရေးရှိမယ် - 00:05:14.099 --> 00:05:17.051 အဲ့ဒီမှာ ဘဏ္ဍာရေးက လူ့အဖွဲ့စည်း အတွက် ဝန်ဆောင်မှုပေးရန် လိုပြီး 00:05:17.051 --> 00:05:20.319 လူ့အဖွဲ့စည်းက ဘဏ္ဍာရေးကို ဝန်ဆောင်မှုပေးနေတာမျိုး မဖြစ်သင့်ပါ။ 00:05:20.319 --> 00:05:22.187 သင်ဟာ သူများအပ်နှံထားထဲ့ အရင်းအမြစ်တွေနှင့် 00:05:22.187 --> 00:05:25.073 ကာစီနိုဝိုင်းတွေမှာ သွားကစားလို့ ဘယ်ရမလဲ။ 00:05:25.073 --> 00:05:27.919 သင့်မှာ သူများတွေ အပေါ် စာနာစိတ်ပိုရှိရင် 00:05:27.919 --> 00:05:31.396 သင်ဟာ မညီမျှမှုတွေကို ဧကန်မုချ ကုစားမယ်။ 00:05:31.396 --> 00:05:35.136 သင်ဟာ လူ့အသိုင်းအဝိုင်းထဲကို စိတ်သက်သာစေရာ တမျိုးမျိုးကို 00:05:35.136 --> 00:05:37.176 ပညာရေးမှာ သို့မဟုတ် အလုပ်နေရာသို့ယူလာမယ်။ 00:05:37.176 --> 00:05:40.599 ဒီလိုမဟုတ်ရင် အာဏာအရှိဆုံးနှင့် အကြွယ်ဝဆုံးနိုင်ငံဖြစ်ပေမဲ့၊ 00:05:40.599 --> 00:05:43.686 ဒါပေမဲ့ အားလုံးက စိတ်ဆင်းရဲနေလျှင် ဘာအဓိပ္ပါယ် ရှိနိုင်ပါ့မလဲ။ 00:05:43.686 --> 00:05:45.973 နောက် သင့်မှာ သူများတွေအပေါ် စာနာစိတ်ပိုရှိရင် 00:05:45.973 --> 00:05:48.549 သင်ဟာ ကျွန်တော်တို့မှာ ရှိနေတဲ့ ဂြိုဟ်ကမ္ဘာကို မွှေနှောက် ပစ်ထာခဲ့မှာ မဟုတ်ဘူး။ 00:05:48.549 --> 00:05:51.125 နောက် အခုနှုန်းထားနဲ့ ကျွန်တော်တို့မှာ 00:05:51.125 --> 00:05:53.703 ဒီအတိုင်းနေဖို့ ဂြိုဟ်ကမ္ဘာ သုံးလုံးမရှိဘူး။ 00:05:53.703 --> 00:05:55.931 ဒီတော့ မေးခွန်းက -- 00:05:55.931 --> 00:05:58.159 ဟုတ်ပြီး အဖြေကတော့ ကိုယ်ကျိုးမငဲ့ခြင်း။ 00:05:58.159 --> 00:06:00.387 ဒါက စိတ်ကူး စံနှုန်း အသစ်မဟုတ်ဘူး။ 00:06:00.387 --> 00:06:03.611 ဒါပေမဲ့ တကယ် လက်တွေ့ကျကျ ဖြေရှင်းနည်းလား။ 00:06:03.611 --> 00:06:05.811 နောက်ပထမဦးဆုံး ဒါတကယ် ရောရှိလို့လား။ 00:06:05.811 --> 00:06:08.011 ပရဟိတ အစစ်အမှန် ဒါမှမဟုတ် ကျွန်တော်တို့က 00:06:08.011 --> 00:06:10.525 ဒီလာက်တောင် တကိုယ်ကောင်း ဆန်ကြသလား။ 00:06:10.525 --> 00:06:13.039 ဒီတော တချိန်မှာ ဒဿနပညာရှင်တွေ စဉ်စားတာကတော့ 00:06:13.039 --> 00:06:15.614 ကျွန်တော်တို့ဟာ ပြန်ပြင်မရနိုင်လောက်အောင် 00:06:15.614 --> 00:06:18.189 တကိုယ်ကောင်း ဆန်ကြတယ်။ ဒါပေမဲ့ တကယ်ဘဲ 00:06:18.189 --> 00:06:20.765 ကျွန်တော်တို့ဟာ ဆိုးပေတဲ့လူတွေလား။ 00:06:20.765 --> 00:06:22.546 ဒါကသတင်း ကောင်းဘဲနော်၊ မဟုတ်ဘူးလား။ 00:06:22.546 --> 00:06:24.327 Hobbesလို ဒဿနပညာရှင် တော်တော်များများကလဲ 00:06:24.327 --> 00:06:26.108 ဒီအတိုင်းဘဲ ပြောကြတယ်။ 00:06:26.108 --> 00:06:29.429 ဒါပေမဲ့ လူတိုင်းဟာ ဆိုးပေတဲ့ ရုပ်မျိုး မပေါက်ဘူး။ 00:06:29.429 --> 00:06:32.262 ဒါမှမဟုတ် လူကလူအတွက် ဝံပုလွေလား၊ 00:06:32.262 --> 00:06:35.150 ဒါပေမဲ့ဒီ လူကသိပ်ဆိုးတယ်လို့ မထင်ရဘူး။ 00:06:35.150 --> 00:06:38.073 သူက တီဘက်က ကျွန်တော် မိတ်ဆွအမျိုးသမီး တဦးပါ။ 00:06:38.073 --> 00:06:40.312 သူဟာ သိပ်ပြီး ကြင်နာတတ်သူပါ။ 00:06:40.312 --> 00:06:43.937 ဒီတော့ကျွန်တော်တို့က ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းကို နှစ်သက်တယ်။ 00:06:43.937 --> 00:06:48.275 ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းထက် ပျော်စရာကောင်း တာ ဘာမှမရှိဘူး၊ ရှိလား။ 00:06:48.275 --> 00:06:52.350 နောက် လူသားတွေတင် မဟုတ်ဘူး 00:06:52.350 --> 00:06:54.837 ထို့နောက်ဘဝအတွက် ရုန်းကန်မှုတွေ အမှန်တကယ်ရှိတယ်။ 00:06:54.837 --> 00:06:57.567 Darwin ရဲ့ လူမှုရေး အဆိုအရ သန်မာဆုံးသူက ရှင်သန်ကျန်ရစ်မယ်။ 00:06:57.567 --> 00:07:00.297 ဒါပေမဲ့ ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်၊ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်း -- 00:07:00.297 --> 00:07:03.029 ယှဉ်ပြိုင်မှုတွေ ရှိသော်လဲ၊ အမှန်တကယ် -- 00:07:03.029 --> 00:07:06.880 ရှုပ်ထွေးမှုး အဆင့်ဆင့် သို့ရောက်အောင် 00:07:06.880 --> 00:07:09.724 ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းက တီထွင်မှု ပိုရှိရမယ်။ 00:07:09.724 --> 00:07:12.568 ကျွန်တော်တို့က မဟာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သူတွေ 00:07:12.568 --> 00:07:15.414 နောက် ကျွန်တော်တို့ တိုးပြီးတောင်သွားရမယ်။ 00:07:15.414 --> 00:07:18.917 အဲဒီတော့ ဒီပေါ်မှာ လူသားတွေရဲ့ ဆက်နွယ်မှုတွေ ရှိသေးတယ်။ 00:07:18.917 --> 00:07:22.420 OECD က အားလုံးဝင်ငွေ အပါအဝင် အကြောင်းခံ ၁ဝ မျိုးအပေါ်မှာ 00:07:22.420 --> 00:07:24.702 စစ်တမ်း ကောက်ခံတယ်။ 00:07:24.702 --> 00:07:26.984 လူတွေ ပထမဦးဆုံး ပြောတာက ကျွန်တော့်ရဲ့ 00:07:26.984 --> 00:07:29.268 ပျော်ရွှင်မှုကြောင့် အဓိက လိုအပ်တာက 00:07:29.268 --> 00:07:32.621 လူသားတွေရဲ့ ဆက်နွယ်မှုရဲ့ အရည်အသွေး 00:07:32.621 --> 00:07:35.498 လူသားတွေထဲမှာဘဲ မဟုတ်ဘူး။ 00:07:35.498 --> 00:07:37.472 နောက် ဒီအဖွားတွေကို ကြည့်ပါဦး။ 00:07:37.472 --> 00:07:39.446 ဒီတော့ အခုကျွန်တော်တို့ ဒီအတွေးအခေါ်လေးနဲ့ 00:07:39.446 --> 00:07:41.420 နက်ရှိုင်းစွာ ဝင်ပြီးလေ့လာကြည့်ရင် 00:07:41.420 --> 00:07:43.994 ကျွန်တော်တို့ဟာ ပြန်ပြင် မရနိုင်လောက်အောင် 00:07:43.994 --> 00:07:46.570 တကိုယ်ကောင်းဆန်ကြတယ် 00:07:46.570 --> 00:07:49.224 ဒါဟာထိုင်ရာမထ သိပ္ပံပညာဘဲ။ 00:07:49.224 --> 00:07:51.491 ဘယ် လူမှုဗေဒ လေ့လာချက် စိတ္တဗေဒ လေ့လာချက်ကမှ 00:07:51.491 --> 00:07:54.737 ဒါကို မသင်ပြခဲ့ဘူး။ 00:07:54.737 --> 00:07:56.697 အဲဒီလိုမဟုတ်ဘဲ ဆန့်ကျင်ဘက် ဖြစ်နေတယ်။ 00:07:56.697 --> 00:08:00.355 ကျွန်တော့်မိတ်ဆွေ Daniel Batson က လူတွေကို ဓာတ်ခွဲခန်းထဲ 00:08:00.355 --> 00:08:02.732 အလွန်ရှုပ်ထွေးတဲ့ အခြေအနေထဲ ထည့်ပြီး သူ့တဘဝလုံး 00:08:02.732 --> 00:08:05.109 နောက် အမှန်တကယ် ကျွန်တော်တို့က တခါတရံ တကိုယ်ကောင်းဆန်တယ် 00:08:05.109 --> 00:08:07.487 နောက်အချို့လူတွေက သူများထက်ပိုတယ်။ 00:08:07.487 --> 00:08:10.149 ဒါပေမဲ့ သူရှာတွေ့တာက စနှစ်တကျ နဲ့ 00:08:10.149 --> 00:08:13.149 သိသာ ထင်ရှားတဲ့ လူအရအတွက်က 00:08:13.149 --> 00:08:15.331 ဘာဘဲဖြစ်ဖြစ် စာနာထောက်ထားစွာ ပြုမူကြတယ်။ 00:08:15.331 --> 00:08:17.513 အကယ်၍ သင်ဟာ တဦးတယောက်ကို နက်ရှိုင်းစွာ 00:08:17.513 --> 00:08:19.696 ဒါဏ်ရာရပြီး နာကျင်ခံစားနေရတာ တွေ့ခဲလျှင် 00:08:19.696 --> 00:08:21.953 သင်ဟာ မျှဝေခံစားစိတ်နှင့် ကူညီကောင်း ကူညီးလိမ့်မယ် -- 00:08:21.953 --> 00:08:24.210 သင်ရပ်မြကြည့်နိုင်ဘူး၊ ဒီတော့ဒီလူကို ဆက်ကြည့်နေမဲ့အစား 00:08:24.210 --> 00:08:26.921 ကူညီလိုက်တာ ပိုကောင်းတယ်။ 00:08:26.921 --> 00:08:28.728 ဒါတွေကျွန်တော်တို့ စမ်းသပ်တယ် နောက်ဆုံးတော့ 00:08:30.535 --> 00:08:32.344 လူတွေက ကိုယ်ခြင်းစာနာနိုင်တယ်လို့ သူကပြောတယ်။ 00:08:32.344 --> 00:08:34.284 ဒါဟာ သတင်းကောင်းဘဲ။ 00:08:34.284 --> 00:08:39.895 ဒါထက်ပိုပြီး ကျွန်တော်တို့ ကောင်းမှုရဲ့ ရိုးသားခြင်းကို ကြည့်သင့်တယ်။ 00:08:39.895 --> 00:08:41.386 ဒီမှာကြည့်ပါဦး။ 00:08:41.386 --> 00:08:42.878 ကျွန်တော်တို့ ပြန်ထွက်လာတဲ့အခါ 00:08:42.878 --> 00:08:44.897 "ဒါကောင်းလိုက်တာ"လို့ ပြောမှာမဟုတ်ဘူး။ 00:08:44.897 --> 00:08:46.916 ဒီလူအုပ်က ကိုယ်ချင်း စာနာမှု အကြောင်း ပြောနေကြတုန်းက 00:08:46.916 --> 00:08:48.937 လက်သီးထိုးပွဲမဖြစ်ဘူး" 00:08:48.937 --> 00:08:50.717 မဟုတ်ဘူး၊ ဒါကလဲ မျှော်လင့်ထားတဲ့ အတိုင်းဘဲ မဟုတ်ဘူးလား။ 00:08:50.717 --> 00:08:52.497 အကယ်၍များ လက်သီးထိုးပွဲသာ ဖြစ်ခဲ့ရင် ကျွန်တော်တို့ 00:08:52.497 --> 00:08:54.278 ဒီအကြောင်း လပေါင်းများစွာ ပြောနေကြမှာ။ 00:08:54.278 --> 00:08:57.949 ဒီတော့ ကောင်းမှုရဲ့ ရိုးသားခြင်းဟာ သင့်အာရုံကို မစွဲဆောင်နိုင်ဘူး။ 00:08:57.949 --> 00:08:59.437 ဒါပေမဲ့ ဒါကရှိနေတယ်။ 00:08:59.437 --> 00:09:04.913 အခု ဒါကိုကြည့်ပါ။ 00:09:09.253 --> 00:09:11.265 အချို့စိတ္တဗေဒ ပညာရှင်တွေက 00:09:11.265 --> 00:09:13.277 ကျွန်တော်က ဟိမလယာမှာ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားထဲ့ 00:09:13.277 --> 00:09:15.291 စီမံကိန်း အခု ၁၄ဝ ကို ဆောင်ရွက်နေတယ် 00:09:15.291 --> 00:09:17.545 နောက်ဒါက ကျွန်တော့်ကို သိပ်ပြီး ပျော်ရွှင်စေတယ်လို့ ပြောရင် 00:09:17.545 --> 00:09:20.799 သူတို့က "ဩ အင်း ခင်ဗျားက ကျော်ကြားမှုအတွက် လုပ်နေတာ 00:09:20.799 --> 00:09:23.703 ပရဟိတမဟုတ်ဘူး။ ခင်ဗျားခံစားမှု ကောင်းလို့လုပ်တာ။" 00:09:23.703 --> 00:09:26.991 ဒီလူက မီးရထားအရှေ့ကို ခုန်ဝင်တဲ့အချိန် 00:09:26.991 --> 00:09:29.277 "အဲဒီနောက်မှာ ငါ့ဘဝ ကောင်းလာမှာဘဲ" စဉ်းစားနေတယ်လို့ သင်တို့ထင်လား။ 00:09:29.277 --> 00:09:31.563 (ရယ်မောသံ) 00:09:31.563 --> 00:09:33.849 ဒါပေမဲ့ ဒါက အဆုံးမသတ်သေးဘူး။ 00:09:33.849 --> 00:09:35.741 သူတို့က- အင်း ခင်ဗျားက သူ့ကိုတွေ့ဆုံ မေးမြန်းတော့ သူက 00:09:35.741 --> 00:09:37.633 "ကျွန်တော့်မှာ တခြားရွေးချယ်စရာ မရှိဘူး၊ 00:09:37.633 --> 00:09:39.557 ကျွန်တော်ခုန်ရတာပေါ့" လို့ပြောတယ်။ 00:09:39.557 --> 00:09:41.481 သူ့မှာ တခြားရွေးချယ်စရာမရှိဘူး။ အလိုလိုနေရင်း လုပ်ကိုင်မှု။ 00:09:41.481 --> 00:09:43.407 သူဟာ တကိုယ်ကောင်းဆန်တာ မဟုတ်သလို 00:09:43.407 --> 00:09:44.882 ကိုယ်ခြင်းစာနာတာလဲမဟုတ်ဘူး။ ရွေးချယ်စရာမရှိဘူးလား။ 00:09:44.882 --> 00:09:47.844 အင်းဟုတ်ပါတယ်၊ ဒီလူက နာရီဝက်လောက် အချိန်ယူ စဉ်းစားမယ့်သူများ မဟုတ်ပါ။ 00:09:47.844 --> 00:09:49.881 "ကျွန်တော် လက်ကမ်းပေးရမလား? မပေးရဘူးလား။" 00:09:49.881 --> 00:09:53.676 သူဟာ လုပ်လိုက်တယ်။ အဲဒါကရွေးချယ်မှုဘဲ၊ ရှင်းနေတာဘဲ၊ မြန်ဆန်ခဲ့တယ်။ 00:09:53.676 --> 00:09:56.037 ဒါပေမဲ့ သူ့မှာ ရွေးချယ်မှုရှိခဲ့တယ်။ 00:09:56.037 --> 00:09:58.738 (ရယ်မောသံများ) 00:09:58.738 --> 00:10:02.500 ဘုန်းတော်ကြီး André Trocmé နှင့် သူ့ဇနီးက ရွေးချယ်ခွင့်ရှိတဲ့သူတွေ 00:10:02.500 --> 00:10:05.187 နောက် ပြင်သစ်မှာရှိတဲ့ Le Chambon-sur-Lignon တရွာလုံး 00:10:05.187 --> 00:10:09.135 သူတို့က ဒုတိယကမ္ဘာစစ် တလျှောက်လုံးမှာ ဂျူးလူမျိုး ၃၅၀ဝ ကိုကယ်ခဲ့တယ်။ 00:10:09.135 --> 00:10:11.169 ဒီလူတွေကို နေရာထိုင်ခင်းပေးတယ် နောက် Switzerland သို့ခေါ်ဆောင်ခဲ့တယ်။ 00:10:11.169 --> 00:10:13.203 ဒါတွေက ဖြစ်နိုင်ချေအနည်းဆုံး၊ သူတို့နှင့် သူတို့မိသားစုတွေ 00:10:13.203 --> 00:10:15.237 အသက်အန္တရာယ် ရှိနိုင်တာသိလျှက်နှင့် လုပ်ခဲ့တာ။ 00:10:15.237 --> 00:10:17.394 ဒီတော့ ကိုယ်ခြင်းစာ တရားဆိုတာရှိတယ်။ 00:10:17.394 --> 00:10:19.269 ပရဟိတတရား ဆိုတာက ဘာလဲ? 00:10:19.269 --> 00:10:21.144 ဒါက လူအများ ပျော်ရွှင်ပါစေ၊ သူတို့ပျော်ရွှင်မှု အကြောင်းအရာ 00:10:21.144 --> 00:10:23.518 ရှာတွေ့ပါစေ ဆိုတဲ့ဆန္ဒ။ 00:10:23.518 --> 00:10:25.892 နောက်ကိုယ်ချင်းစာတယ်ဆိုတာ အကျိုးသက်ရောက်မှု ပဲ့တင်သံ 00:10:25.892 --> 00:10:28.266 သို့မဟုတ် သိမြင်ခြင်းရဲ့ ပဲ့တင်သံ ဒီဟာက 00:10:28.266 --> 00:10:30.977 လူတယောက်က ပျော်နေလား၊ ဝမ်းနည်းနေလားကို သင့်ကိုပြောပြတယ်။ 00:10:30.977 --> 00:10:34.463 ကိုယ်ချင်းစာစိတ် တခုထဲက မလုံလောက်ဘူး။ 00:10:34.463 --> 00:10:36.686 သင်ဟာ ဆင်းရဲဒုက္ခနှင့် အစဉ်အမြဲ ထိတွေ့နေရရင် 00:10:36.686 --> 00:10:39.447 သင့်မှာ ကိုယ်ချင်းစာနာတဲ့ စိတ်ဒုက္ခတွေ ခံစားရမယ်။ 00:10:39.447 --> 00:10:43.507 ဒီတော့ သင့်မှာ ချစ်ခင်ကြင်နာခြင်းအတွက် ကျယ်ပြန့်တဲ့ နယ်မြေလိုမယ်။ 00:10:43.507 --> 00:10:46.449 Tania Singer နှင့် Leipzig က Max Planck Institute မှာ 00:10:46.449 --> 00:10:49.391 ကျွန်တော်တို့ ကိုယ်ခြင်းစာ စိတ်နှင့် ချစ်ခင် ကြင်နာစိတ်ရဲ့ 00:10:49.391 --> 00:10:52.335 ဦးနှောက်ကွန်ရက်တွေက ခြားနားခြင်းကို ပြသခဲ့တယ်။ 00:10:52.335 --> 00:10:54.416 အခုတော့ အဲဒါတွေ လုပ်ပြီးပြီ။ 00:10:54.416 --> 00:10:59.790 ဒီတော့ ကျွန်တော်တို့ မိခင်ရဲ့ကြင်နာမှု မိဘမေတ္တာတွေကို ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်ကရခဲ့တယ်။ 00:10:59.790 --> 00:11:01.625 ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော်တို့ ဒါကို နည်းနည်းချဲ့ဖို့လိုတယ်။ 00:11:01.625 --> 00:11:04.968 ဒါက မျိုးနွယ်စုတစုကနေ နောက်တစုကို ချဲ့နိုင်တယ်။ 00:11:04.968 --> 00:11:09.375 ကျွန်တော်တို့ ပိုမိုပရဟိတဆန်တဲ့ လူ့အသိုင်းအဝိုင်းကြောင့် နှစ်မျိုးလိုတယ်။ 00:11:09.375 --> 00:11:12.592 ဒါကတော့ တဦးခြင်းပြောင်းလဲမှုနောက် လူမူရေး ပြောင်းလွဲမှုဖြစ်တယ်။ 00:11:12.592 --> 00:11:15.150 အဲဒီတော့ တဦးခြင်းပြောင်းလဲမှုက ဖြစ်နိုင်လား။ 00:11:15.150 --> 00:11:17.417 နှစ်ပေါင်း နှစ်ထောင်ကြာ ဆင်ခြင်လေ့လာမှုတွေက ဟုတ်ပါတယ် ဖြစ်ပါတယ်တဲ့။ 00:11:17.417 --> 00:11:19.684 အခု ဦးနောက်အာရုံကြော ဆိုင်ရာသိပ္ပံ နှင့် ဗီဇလုပ်ငန်း ထိန်းချုပ်မှုရဲ့ 00:11:19.684 --> 00:11:21.934 ၁၅ နှစ်ကြာ ပူးပေါင်းမှုကလဲ 00:11:21.934 --> 00:11:24.184 ဟုတ်တယ် ပရဟိတ လေ့ကျင့်မှု လုပ်ရင် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ 00:11:24.184 --> 00:11:26.435 ဦးနှောက်တွေက ပြောင်းလဲနိုင်တယ်။ 00:11:26.435 --> 00:11:30.707 ဒီတော့ ကျွန်တော် MRI စက်ထဲမှာ နာရီပေါင်း ၁၂ဝ ကုန်ဆုံးခဲ့တယ်။ 00:11:30.707 --> 00:11:33.493 ဒါက နှစ်နာရီခွဲရဲ့ နောက်မှာ ကျွန်တော် ပထမဆုံး အကြိမ်သွားခဲ့တာ။ 00:11:33.493 --> 00:11:37.167 နောက် ဒီအဖြေကိုလဲ သိပ္ပံဆိုင်ရာ စာရွက်စာတမ်း အများအပြားထဲ ပုံနိုပ်ထုတ်ဝေခဲ့တယ်။ 00:11:37.167 --> 00:11:39.612 ဒါဟာ ဟိုမှာဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံ အပြောင်းအလဲရှိကြောင်း ဒွိဟမရှိနိုင်ဘူး 00:11:39.612 --> 00:11:42.057 နောက်သင်ဟာ ပရဟိတ မေတ္တာတရားကို ကျင့်ရင် 00:11:42.057 --> 00:11:44.502 ဦးနှောကဟာ လုပ်ငန်းအရ ပြောင်းလဲပြပါတယ်။ 00:11:44.502 --> 00:11:46.252 သင်တို့ကို အတွေးအခေါ်လေး သိရအောင် 00:11:46.252 --> 00:11:49.073 ဒါက ဝဲဘက်မှာ တရားထိုင်သူ နားနေတာ။ 00:11:49.073 --> 00:11:52.776 တရားထိုင်သူရဲ့ ဂရုဏာတရားကျင့်စဉ်။ လုပ်ရှားမှုတွေ သင်တို့မြင်ရမယ်။ 00:11:52.776 --> 00:11:55.330 နောက် ထိန်းချုပ်ကြည့်တဲ့ အုပ်စု နားနေစဉ် -ဘာမှမဖြစ်ဘူး 00:11:55.330 --> 00:11:57.272 တရားထိုင်စဉ်လဲ ဘာမှမဖြစ်ဘူး။ 00:11:57.272 --> 00:11:59.250 သူတို့ကို လေ့ကျင့် ပေးမထားဘူး။ 00:11:59.250 --> 00:12:03.671 ဒီတော့သင်က နာရီပေါင်း ၅၀,၀၀၀ တရား ထိုင်ရမှာလား၊ မလိုပါဘူး။ 00:12:03.671 --> 00:12:07.161 လေးပတ်ဘဲ။ ဂရုဏာ နှင့် သတိတရား ကို တရက်ကို မိနစ်၂၀ ကျင့်၊ 00:12:07.161 --> 00:12:10.651 ထိန်းချုပ်တဲ့ အုပ်စုထက် စာရင်အခုပဲ 00:12:10.651 --> 00:12:14.141 ဦးနှောက် အထဲမှာ လုပ်ငန်းအရ ပြောင်းလဲမှုတွေရှိနေပြီ။ 00:12:14.141 --> 00:12:17.879 ဒါက တရက်ကို မိနစ်၂၀ လေးပတ်ထဲပဲ။ 00:12:17.879 --> 00:12:21.128 မူကြိုကလေးတွေ ကိုတောင် Richard Davidson က Madison တွင် စမ်းကြည့်ခဲ့သေးတယ်။ 00:12:21.128 --> 00:12:24.377 ရှစ်ပတ် ကြာတဲ့အစီစဉ်။ ကျေးဇူတရား၊ ဂရုဏာ မေတ္တာ၊ 00:12:24.377 --> 00:12:27.627 ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ခြင်း သတိတရားနှင့် အသက်ရှူခြင်း။ 00:12:27.627 --> 00:12:29.882 အို သူတို့က မူကြိုကလေးတွေဘဲလို့ သင်တို့ကပြောမယ် ။ 00:12:29.882 --> 00:12:31.508 ရှစ်ပတ်နေပြီး ဒီမှာကြည့် 00:12:31.508 --> 00:12:33.958 ဒီအပြာလိုင်းလေးက လူ့အသိုင်းအဝိုင်း လိုလားသူရဲ့ အပြုအမှု။ 00:12:33.958 --> 00:12:37.088 နောက်ဆုံးအနေနှင့် သိပ္ပံနည်းကျ စမ်းသပ်မှု - စတီကာ စမ်းသပ်မှု။ 00:12:37.088 --> 00:12:40.218 အဦးဆုံး သင်တို့က ကလေးတဦးချင်းကို အတန်းထဲမှာ 00:12:40.218 --> 00:12:42.620 သူ့ရဲ့အချစ်ဆုံး သူငယ်ချင်းက ဘယ်သူလဲ 00:12:42.620 --> 00:12:45.022 မနှစ်သက်ဆုံးကလေး၊ မသိတဲ့ကလေး၊ 00:12:45.022 --> 00:12:47.425 နေမကောင်းတဲ့ ကလေးလို့ သတ်မှတ်မပေးဘဲ၊ နောက်မှာ 00:12:47.425 --> 00:12:49.677 သူတို့တတွေကို စတီကာတွေကို ပေးဝေရမယ်။ 00:12:49.677 --> 00:12:51.929 ကိုယ်က ဝင်ရောက်မစွက်ခင် သူတို့က 00:12:51.929 --> 00:12:54.181 သူတို့အခင်ဆုံး သူငယ်ချင်းကို ပေးလိုက်ပြီဖြစ်မယ်။ 00:12:54.181 --> 00:12:57.640 လေးငါးနှစ် အရွယ်လေးတွေ မိနစ်၂၀ -တပတ်ကိုသုံးကြိမ် 00:12:57.640 --> 00:13:00.109 ဝင်ရောက်စွက်ဖက်လိုက်တဲ့ နောက်မှာ ဘာခွဲခြားမှုမှ မရှိတော့ဘူး 00:13:00.109 --> 00:13:02.578 အချစ်ဆုံး သူငယ်ချင်းကိုရော၊ မနှစ်သက်ဆုံး ကလေးကိုပါ 00:13:02.578 --> 00:13:05.048 စတီကာ ညီတူညီမျှပေးကြတယ်။ 00:13:05.048 --> 00:13:08.436 ဒါက ဒီကမ္ဘာပေါ်မှာ ရှိတဲ့ ကျောင်းအားလုံးမှာ လုပ်သင့်တယ်။ 00:13:08.436 --> 00:13:10.430 အခုဒီကနေ ကျွန်တော်တို့ ဘယ်ကိုသွားကြမလဲ။ 00:13:10.430 --> 00:13:14.678 (လက်ခုပ်သံများ) 00:13:14.678 --> 00:13:17.359 ဒါလိုင်လာမာက ဒါကိုကြားတော့ Richard Davidson ကို 00:13:17.359 --> 00:13:20.815 မင်း ကျောင်း၁၀ ကျောင်းကိုသွား၊ ကျောင်း၁၀၀၊ ကုလသမဂ္ဂ၊ တကမ္ဘာလုံးကိုသွား။ 00:13:20.815 --> 00:13:22.499 ဒီတော့ အခု ဟိုကနေ ကျွန်တော်တို့ ဘယ်ကိုသွားကြမလဲ? 00:13:22.499 --> 00:13:24.762 တဦးချင်း ပြောင်းလဲမှုက ဖြစ်နိုင်တယ်။ 00:13:24.762 --> 00:13:29.378 ကျွန်တော်တို့က လူသားမျိုးနွယ် အထဲမှာ ကိုယ်ချင်းစာနာမှု ရှိလာမှာကို စောင့်နိုင်ပါသလား။ 00:13:29.378 --> 00:13:33.132 အဲဒါက နောက်အနှစ် ၅၀၀၀၀ကြာနိုင်ရာ၊ သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်အတွက် သိပ်ကြာလွန်းတယ်။ 00:13:33.132 --> 00:13:37.567 ကံကောင်းထောက်မစွာဖြင့် ယဉ်ကျေးမှုထဲမှာလည်း ဆင့်ကဲ ဖြစ်စဉ်များရှိတယ်။ 00:13:37.567 --> 00:13:43.301 ပါရဂူတွေ ထောက်ပြသလို ယဉ်ကျေးမှု တွေက မျိုးဗီဇများထက် ပြောင်းလဲမှုမြန်ပါတယ်။ 00:13:43.301 --> 00:13:44.829 ဒါက သတင်းကောင်းဘဲ။ 00:13:44.829 --> 00:13:48.189 ဒီမှာကြည့် စစ်ပွဲတွေကိုမြင်တဲ့ သဘောထားက အချိန်ကာလ ကြာမြင့်လာတာနှင့် ပြောင်းလဲလာပြီ။ 00:13:48.189 --> 00:13:53.370 အဲဒါက တဦးချင်းပြောင်လဲမှု နှင့် ယဉ်ကျေးမှု ပြောင်းလဲမှုက အပြန်အလှန် ပုံသွင်းပေးကြတယ်။ 00:13:53.370 --> 00:13:56.146 နောက်ဟုတ်တယ် ကျွန်တော်တို့ပိုပြီး ပရဟိတဆန်တဲ့ လူ့အဖွဲ့စည်းကိုရနိုင်တယ်။ 00:13:56.146 --> 00:13:57.888 ဟိုကနေ ကျွန်တော်တို့ ဘယ်ကိုသွားကြမလဲ? 00:13:57.888 --> 00:14:00.137 ကျွန် တော်ကတော့ အရှေ့ပိုင်းကို ပြန်သွားမယ်။ 00:14:00.137 --> 00:14:03.597 ကျွန်တော်တို့စီမံကိန်းထဲမှာ တနှစ်ကိုလူနာ ၁၀၀,၀၀၀ ကို ဆေးကုသတယ်။ 00:14:03.597 --> 00:14:07.346 ကျွန်တော်တို့ ကျောင်းမှာ ကလေး၂၅,၀၀၀ ရှိတယ်။ ၄ ရာခိုင်နှုန်း ပိုပိုမိုမို။ 00:14:07.346 --> 00:14:09.921 လူတချို့ကတော့ "ခင်ဗျားတို့အလုပ်က လက်တွေ့မှာတော့ အလုပ်ဖြစ်တယ်။ 00:14:09.921 --> 00:14:11.945 ဒါပေမဲ့သီအိုရီမှာရော?" 00:14:11.945 --> 00:14:15.287 ဟိုမှာက အပြုသဘော သွေဖည်မှု အမြဲရှိတယ်။ 00:14:15.287 --> 00:14:17.706 ကျွန်တော်က ကျွန်တော့် ရသေ့ကျောင်းကို ပြန်သွားပြီး 00:14:17.706 --> 00:14:20.995 လူအများကို ပိုကောင်းမွန်စွာ လုပ်ကြွေးဖို့ မိမိအတွင်းထဲမှာ အင်အားတွေကို ရှာမယ်။ 00:14:20.995 --> 00:14:24.182 ဒါပေမဲ့ကမ္ဘာ့ကြီး အဆင့်မှာ ကျွန်တော်တို့ ဘာလုပ်နိုင်လဲ? 00:14:24.182 --> 00:14:25.973 ကျွန်တော်တို့ ပထမဆုံး အရာသုံးမျိုးလိုတယ်။ 00:14:25.973 --> 00:14:28.325 ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းကို မြှင့်တင်ရန်။ 00:14:28.325 --> 00:14:32.041 ကျောင်းမှာ ယှဉ်ပြိုင်သင်ကြားရေး အစား ပူးပေါင်း သင်ကြားရေး။ 00:14:32.041 --> 00:14:35.612 ကော်ပိုရေရှင်းတွေမှာ ချွင်းချက်မရှိ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်း။ 00:14:35.612 --> 00:14:40.019 အခြားကော်ပရေးရှင်းတချို နှင့် ယှဉ်ပြိုင်မှု အနည်းအကျင်း ရှိနိုင်ပေမဲ့၊ အတွင်းမှာမရှိရဘူး။ 00:14:40.019 --> 00:14:43.971 ကျွန်တော်တို့ ရေရှည် ညီညွတ်မှု ရှိရမယ်၊ ကျွန်တော်ဒီစကားရပ်ကိုမြတ်နှိးတယ်။ 00:14:43.971 --> 00:14:45.914 အခုဟာက ရေရှည် တည်တန့်တဲ့ ဖွံ့ဖြိုးမှု မဟုတ်ဘူး 00:14:45.914 --> 00:14:49.500 အခု ရေရှည်တည်မယ့် ညီညွတ်ခြင်းက မညီမျှမှုကို လျှော့ချမယ့် သဘောပါ။ 00:14:49.500 --> 00:14:53.826 အနာဂတ်မှာ ကျွန်တော်တို့ အနည်းအကျဉ်းနှင့် ရောင့်ရဲမယ်။ 00:14:53.826 --> 00:14:58.310 နောက် ကျွန်တော်တို့ အရေအတွက်အရ မဟုတ်ဘဲ အရည်အချင်း အရကြီးထွားလာကြမယ်။ 00:14:58.310 --> 00:15:00.615 ကျွန်တော်တို့ဟာ လူတွေကို ဂရုစိုက်တဲ့ စီးပွားရေးကို လိုတယ်။ 00:15:00.615 --> 00:15:06.446 လူသား ဆိုတာ ပေါကြွခြင်း အလယ်မှာ ဆင်းရဲမှုကို ကိုမကိုင်တွယ်နိုင်ဘူး။ 00:15:06.446 --> 00:15:08.798 လေထု နှင့် သမုဒ္ဒရာ စတဲ့ ဘုံပစ္စည်းတွေရဲ့ 00:15:08.798 --> 00:15:11.096 ပြဿနာကို မဖြေရှင်းနိုင်ဘူး။ 00:15:11.096 --> 00:15:12.679 လူတွေကို ဂရုစိုက်တဲ့ စီးပွားရေးကို လိုအပ်တယ်။ စီးပွာရေးဟာ စာနာမှုရှိရမယ်လို့ ပြောရင် 00:15:12.679 --> 00:15:14.788 သူ တို့က "ဒါ ငါတို့ အလုပ်မဟုတ်ဘူ" လို့ပြောမယ်။ 00:15:14.788 --> 00:15:16.273 ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော်တို့က သူတို့ဂရုမစိုက်ပါလား လို့ပြောရင် အဲဒါ ဘယ်ကြည့်ကောင်းမလဲ။ 00:15:16.273 --> 00:15:19.588 ကျွန်တော်တို့ဟာ အရပ်အဖွဲ့အစည်းထဲမှာ ကတိကဝတ်လိုတယ်၊ တကမ္ဘာလုံးမှ တာဝန်ခံဖို့လိုတယ်။ 00:15:19.588 --> 00:15:22.967 ကျွန်တော်တို့ ပရဟိတစိတ်ကို ကျန်ရှိနေတဲ့ ၁.၆ သန်းသော မျိုးနွယ်စုတွေသို့ ဖြန့်ပေးဖို့လိုတယ်။ 00:15:22.967 --> 00:15:28.307 အာရုံခံစားနိုင်တဲ့ သတ္တဝါတွေဟာ ဒီကမ္ဘာကြီးမှာ ယှဉ်တွဲနေထိုင်သူတွေပါ 00:15:28.307 --> 00:15:31.732 နောက် ကျွန်တော်တို့ ပရဟိတကိုလုပ်ရဲရမယ်။ 00:15:31.732 --> 00:15:34.724 အဒီတော့ ပရဟိတ တော်လှန်ရေးကြီး အဓွန့်ရှည်ပါစေ။ 00:15:34.724 --> 00:15:38.605 ပရဟိတ တော်လှန်ရေးကြီး အဓွန့်ရှည်ပါစေ။ 00:15:38.605 --> 00:15:43.155 ပရဟိတ တော်လှန်ရေးကြီး အဓွန့်ရှည်ပါစေ။ (လက်ခုပ်သံများ) 00:15:43.155 --> 00:15:48.515 (လက်ခုပ်သံများ) 00:15:48.515 --> 00:15:50.496 ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။ 00:15:50.496 --> 00:15:52.448 (လက်ခုပ်သံများ)