[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.74,0:00:05.38,Default,,0000,0000,0000,,Nu zijn we klaar om te praten over één van de bekendste gebeurtenissen van de hele wereldgeschiedenis,
Dialogue: 0,0:00:05.38,0:00:10.78,Default,,0000,0000,0000,,wat de hoofdaanleiding was voor WOI, ofwel de 'Groote Oorlog' zoals het toen werd genoemd.
Dialogue: 0,0:00:10.78,0:00:13.03,Default,,0000,0000,0000,,Nu volgt er wat achtergrondinformatie:
Dialogue: 0,0:00:13.03,0:00:25.77,Default,,0000,0000,0000,,in 1908 annexeert het Oostenrijks-Hongaars Rijk formeel Bosnië-Herzegovina.
Dialogue: 0,0:00:25.77,0:00:28.68,Default,,0000,0000,0000,,Dit gebied werd al bezet sinds het einde van de 19de eeuw,
Dialogue: 0,0:00:28.68,0:00:34.25,Default,,0000,0000,0000,,toen de Ottomanen waren verjaagd, maar in 1908 werd het dus formeel geannexeerd.
Dialogue: 0,0:00:34.25,0:00:36.10,Default,,0000,0000,0000,,Nog een beetje achtergrondinformatie:
Dialogue: 0,0:00:36.10,0:00:50.64,Default,,0000,0000,0000,,de verdrijving van de Ottomanen uit de Balkan bracht hoop voor de eenmaking van de Joegoslavische volkeren; de "Zuid-Slavische" volkeren.
Dialogue: 0,0:00:50.64,0:00:58.44,Default,,0000,0000,0000,,Wanneer er wordt gesproken over Joegoslavië heeft men het letterlijk over de Zuid-Slaven. "Joego" betekent letterlijk "Zuid".
Dialogue: 0,0:00:58.44,0:01:00.20,Default,,0000,0000,0000,,Er waren dus nationalistische aspiraties.
Dialogue: 0,0:01:00.20,0:01:02.84,Default,,0000,0000,0000,,In 1908 was het echter reeds bezet gebied.
Dialogue: 0,0:01:02.84,0:01:07.26,Default,,0000,0000,0000,,Een belangrijke staat die later deel zou uitmaken van een mogelijk toekomstig Joegoslavië,
Dialogue: 0,0:01:07.26,0:01:11.68,Default,,0000,0000,0000,,was nu formeel geannexeerd door de Oostenrijk-Hongaren.
Dialogue: 0,0:01:11.68,0:01:15.60,Default,,0000,0000,0000,,Er was ook het onafhankelijke Koninkrijk Servië.
Dialogue: 0,0:01:15.60,0:01:19.37,Default,,0000,0000,0000,,Je kan je voorstellen dat dit de thuisbasis was van de nationalistische beweging.
Dialogue: 0,0:01:19.37,0:01:26.60,Default,,0000,0000,0000,,Als ze de andere Zuid-Slavische staten konden toevoegen zou dit ooit een Groot Joegoslavië kunnen worden.
Dialogue: 0,0:01:26.60,0:01:30.76,Default,,0000,0000,0000,,Dit is de context wanneer we 1914 bereiken.
Dialogue: 0,0:01:34.21,0:01:40.51,Default,,0000,0000,0000,,28 juni 1914 is een van de bekendste datums uit de geschiedenis.
Dialogue: 0,0:01:40.51,0:01:51.11,Default,,0000,0000,0000,,Aartshertog Franz Ferdinand en zijn vrouw Sophie bezoeken Sarajevo, dat nu in het geannexeerde Bosnië ligt.
Dialogue: 0,0:01:51.11,0:02:02.97,Default,,0000,0000,0000,,Er is een plan om ze te vermoorden door de groep 'de jonge Bosniërs', die banden hebben met de 'Zwarte Hand',
Dialogue: 0,0:02:02.97,0:02:17.78,Default,,0000,0000,0000,,een soort nationalistische groep die op zijn beurt banden heeft met mensen in het Koninkrijk Servië - dit zijn nogal duistere zaken.
Dialogue: 0,0:02:17.78,0:02:21.93,Default,,0000,0000,0000,,Ze proberen om aartshertog Franz Ferdinand te vermoorden.
Dialogue: 0,0:02:21.93,0:02:28.97,Default,,0000,0000,0000,,Het is een interessant verhaal, want de eerste moordpoging mislukte volledig.
Dialogue: 0,0:02:28.97,0:02:32.60,Default,,0000,0000,0000,,Zo was er een man die een moordpoging ondernam.
Dialogue: 0,0:02:32.60,0:02:37.44,Default,,0000,0000,0000,,Toen dit mislukte probeerde hij op een cyanidecapsule te bijten en in een rivier te springen.
Dialogue: 0,0:02:37.44,0:02:42.59,Default,,0000,0000,0000,,De cyanidecapsule was echter bedorven en de rivier was slechts zo'n 25 cm diep, waardoor ze hem konden klissen.
Dialogue: 0,0:02:42.59,0:02:51.24,Default,,0000,0000,0000,,Gavrilo Princip - één van de samenzweerders - gaf de moordpoging op nadat het plan was mislukt.
Dialogue: 0,0:02:51.24,0:02:59.06,Default,,0000,0000,0000,,Daarom was hij dan maar een boterham gaan eten in een café in Sarajevo terwijl hij dacht aan hun fiasco.
Dialogue: 0,0:02:59.06,0:03:11.88,Default,,0000,0000,0000,,Op dat moment zorgde een vergissing ervoor dat de route van de aartshertog - terwijl hij in Sarajevo rondreisde - langs Gavrilo Princip passeerde.
Dialogue: 0,0:03:11.88,0:03:16.80,Default,,0000,0000,0000,,Plots ziet hij dat ze een verkeerde route hebben genomen waardoor ze hem opnieuw passeren.
Dialogue: 0,0:03:16.80,0:03:20.72,Default,,0000,0000,0000,,Vergeet niet dat deze mensen reeds wisten dat er eerder op de dag al een moordpoging was gebeurd op de aartshertog.
Dialogue: 0,0:03:20.72,0:03:22.98,Default,,0000,0000,0000,,Ze hadden dus voorzichtiger moeten zijn geweest.
Dialogue: 0,0:03:22.98,0:03:31.22,Default,,0000,0000,0000,,Gavrilo Princip staat op, legt zijn boterham neer en wandelt naar de plaats van de auto van aartshertog Franz Ferdinand en Sophie.
Dialogue: 0,0:03:31.22,0:03:37.19,Default,,0000,0000,0000,,De chauffeurs proberen op dat moment terug te keren - toen ze hun vergissing hadden ingezien, nl. dat ze een minder veilige route hadden genomen.
Dialogue: 0,0:03:37.19,0:03:40.91,Default,,0000,0000,0000,,Dit vergergt de zaken alleen maar omdat de auto neigt stil te vallen.
Dialogue: 0,0:03:40.91,0:03:47.51,Default,,0000,0000,0000,,Gavrilo Princip wandelt simpelweg naar de auto en schiet aartshertog Franz Ferdinand en Sophie neer.
Dialogue: 0,0:03:47.51,0:03:49.50,Default,,0000,0000,0000,,Om je een idee te geven van hoe belangrijk dit was:
Dialogue: 0,0:03:49.50,0:03:52.24,Default,,0000,0000,0000,,aartshertog Franz Ferdinand van Oostenrijk is de troonopvolger.
Dialogue: 0,0:03:52.24,0:04:02.85,Default,,0000,0000,0000,,Hij is de neef van Franz Jozef, de vorst van Oostenrijk-Hongarije en Franz Ferdinand is dus de troonopvolger van het rijk.
Dialogue: 0,0:04:02.85,0:04:07.53,Default,,0000,0000,0000,,Hij werd dus vermoord door Gavrilo Princip.
Dialogue: 0,0:04:20.67,0:04:31.11,Default,,0000,0000,0000,,Hier is een foto van Gavrilo Princip, vlak na zijn arrestatie.
Dialogue: 0,0:04:31.11,0:04:38.44,Default,,0000,0000,0000,,Om een idee te krijgen van hoe dit verbonden was met de Joegoslavische nationalistische beweging
Dialogue: 0,0:04:38.44,0:04:40.86,Default,,0000,0000,0000,,volgt nu zijn verklaring nadat hij was gearresteerd:
Dialogue: 0,0:04:40.86,0:04:43.06,Default,,0000,0000,0000,,"Ik ben een Joegoslavische nationalist..."
Dialogue: 0,0:04:43.06,0:04:46.18,Default,,0000,0000,0000,,"...die streeft naar de eenmaking van alle Joegoslaven,..."
Dialogue: 0,0:04:46.18,0:04:48.98,Default,,0000,0000,0000,,"... en het kan me niet schelen in welke staatsvorm,..."
Dialogue: 0,0:04:48.98,0:04:52.18,Default,,0000,0000,0000,,"...maar het moet vrij zijn van Oostenrijk."
Dialogue: 0,0:04:52.18,0:04:57.72,Default,,0000,0000,0000,,Deze moord, die werd gemotiveerd door een nationalistische beweging,
Dialogue: 0,0:04:57.72,0:05:02.27,Default,,0000,0000,0000,,en gemotiveerd door een wens om misschien Bosnië-Herzegovina en Servië samen te voegen,
Dialogue: 0,0:05:02.27,0:05:06.44,Default,,0000,0000,0000,,en misschien ook om Kroatië bij Bosnië-Herzegovina en Servië te voegen,
Dialogue: 0,0:05:06.44,0:05:11.86,Default,,0000,0000,0000,,deze moord - zoals we in de volgende video zullen zien - is de aanleiding van WOI.
Dialogue: 0,0:05:11.86,0:05:16.05,Default,,0000,0000,0000,,De reden waarom dit de aanleiding is omwille van vele redenen:
Dialogue: 0,0:05:16.05,0:05:23.09,Default,,0000,0000,0000,,je kan stellen dat vele Europese rijken al aan het militariseren waren en al een oorlogswens hadden.
Dialogue: 0,0:05:23.09,0:05:28.37,Default,,0000,0000,0000,,Er waren ook de allianties, waardoor de domino's konden vallen in heel Europa.
Dialogue: 0,0:05:28.37,0:05:32.37,Default,,0000,0000,0000,,Vanwege deze rijken zou zowat heel de wereld in de oorlog betrokken worden.