0:00:00.744,0:00:05.380
Nu zijn we klaar om te praten over één van de bekendste gebeurtenissen van de hele wereldgeschiedenis,

0:00:05.380,0:00:10.784
wat de hoofdaanleiding was voor WOI, ofwel de 'Groote Oorlog' zoals het toen werd genoemd.

0:00:10.784,0:00:13.030
Nu volgt er wat achtergrondinformatie:

0:00:13.030,0:00:25.767
in 1908 annexeert het Oostenrijks-Hongaars Rijk formeel Bosnië-Herzegovina.

0:00:25.767,0:00:28.678
Dit gebied werd al bezet sinds het einde van de 19de eeuw,

0:00:28.678,0:00:34.252
toen de Ottomanen waren verjaagd, maar in 1908 werd het dus formeel geannexeerd.

0:00:34.252,0:00:36.101
Nog een beetje achtergrondinformatie:

0:00:36.101,0:00:50.642
de verdrijving van de Ottomanen uit de Balkan bracht hoop voor de eenmaking van de Joegoslavische volkeren; de "Zuid-Slavische" volkeren.

0:00:50.642,0:00:58.436
Wanneer er wordt gesproken over Joegoslavië heeft men het letterlijk over de Zuid-Slaven. "Joego" betekent letterlijk "Zuid".

0:00:58.436,0:01:00.195
Er waren dus nationalistische aspiraties.

0:01:00.195,0:01:02.842
In 1908 was het echter reeds bezet gebied.

0:01:02.842,0:01:07.263
Een belangrijke staat die later deel zou uitmaken van een mogelijk toekomstig Joegoslavië,

0:01:07.263,0:01:11.680
was nu formeel geannexeerd door de Oostenrijk-Hongaren.

0:01:11.680,0:01:15.596
Er was ook het onafhankelijke Koninkrijk Servië.

0:01:15.596,0:01:19.372
Je kan je voorstellen dat dit de thuisbasis was van de nationalistische beweging.

0:01:19.372,0:01:26.595
Als ze de andere Zuid-Slavische staten konden toevoegen zou dit ooit een Groot Joegoslavië kunnen worden.

0:01:26.595,0:01:30.756
Dit is de context wanneer we 1914 bereiken.

0:01:34.207,0:01:40.510
28 juni 1914 is een van de bekendste datums uit de geschiedenis.

0:01:40.510,0:01:51.108
Aartshertog Franz Ferdinand en zijn vrouw Sophie bezoeken Sarajevo, dat nu in het geannexeerde Bosnië ligt.

0:01:51.108,0:02:02.968
Er is een plan om ze te vermoorden door de groep 'de jonge Bosniërs', die banden hebben met de 'Zwarte Hand',

0:02:02.968,0:02:17.775
een soort nationalistische groep die op zijn beurt banden heeft met mensen in het Koninkrijk Servië - dit zijn nogal duistere zaken.

0:02:17.775,0:02:21.927
Ze proberen om aartshertog Franz Ferdinand te vermoorden.

0:02:21.927,0:02:28.969
Het is een interessant verhaal, want de eerste moordpoging mislukte volledig.

0:02:28.969,0:02:32.599
Zo was er een man die een moordpoging ondernam.

0:02:32.599,0:02:37.435
Toen dit mislukte probeerde hij op een cyanidecapsule te bijten en in een rivier te springen.

0:02:37.435,0:02:42.589
De cyanidecapsule was echter bedorven en de rivier was slechts zo'n 25 cm diep, waardoor ze hem konden klissen.

0:02:42.589,0:02:51.240
Gavrilo Princip - één van de samenzweerders - gaf de moordpoging op nadat het plan was mislukt.

0:02:51.240,0:02:59.063
Daarom was hij dan maar een boterham gaan eten in een café in Sarajevo terwijl hij dacht aan hun fiasco.

0:02:59.063,0:03:11.883
Op dat moment zorgde een vergissing ervoor dat de route van de aartshertog - terwijl hij in Sarajevo rondreisde - langs Gavrilo Princip passeerde.

0:03:11.883,0:03:16.799
Plots ziet hij dat ze een verkeerde route hebben genomen waardoor ze hem opnieuw passeren.

0:03:16.799,0:03:20.717
Vergeet niet dat deze mensen reeds wisten dat er eerder op de dag al een moordpoging was gebeurd op de aartshertog.

0:03:20.717,0:03:22.983
Ze hadden dus voorzichtiger moeten zijn geweest.

0:03:22.983,0:03:31.220
Gavrilo Princip staat op, legt zijn boterham neer en wandelt naar de plaats van de auto van aartshertog Franz Ferdinand en Sophie.

0:03:31.220,0:03:37.192
De chauffeurs proberen op dat moment terug te keren - toen ze hun vergissing hadden ingezien, nl. dat ze een minder veilige route hadden genomen.

0:03:37.192,0:03:40.910
Dit vergergt de zaken alleen maar omdat de auto neigt stil te vallen.

0:03:40.910,0:03:47.512
Gavrilo Princip wandelt simpelweg naar de auto en schiet aartshertog Franz Ferdinand en Sophie neer.

0:03:47.512,0:03:49.505
Om je een idee te geven van hoe belangrijk dit was:

0:03:49.505,0:03:52.240
aartshertog Franz Ferdinand van Oostenrijk is de troonopvolger.

0:03:52.240,0:04:02.846
Hij is de neef van Franz Jozef, de vorst van Oostenrijk-Hongarije en Franz Ferdinand is dus de troonopvolger van het rijk.

0:04:02.846,0:04:07.533
Hij werd dus vermoord door Gavrilo Princip.

0:04:20.674,0:04:31.113
Hier is een foto van Gavrilo Princip, vlak na zijn arrestatie.

0:04:31.113,0:04:38.437
Om een idee te krijgen van hoe dit verbonden was met de Joegoslavische nationalistische beweging

0:04:38.437,0:04:40.864
volgt nu zijn verklaring nadat hij was gearresteerd:

0:04:40.864,0:04:43.058
"Ik ben een Joegoslavische nationalist..."

0:04:43.058,0:04:46.177
"...die streeft naar de eenmaking van alle Joegoslaven,..."

0:04:46.177,0:04:48.985
"... en het kan me niet schelen in welke staatsvorm,..."

0:04:48.985,0:04:52.182
"...maar het moet vrij zijn van Oostenrijk."

0:04:52.182,0:04:57.718
Deze moord, die werd gemotiveerd door een nationalistische beweging,

0:04:57.718,0:05:02.273
en gemotiveerd door een wens om misschien Bosnië-Herzegovina en Servië samen te voegen,

0:05:02.273,0:05:06.440
en misschien ook om Kroatië bij Bosnië-Herzegovina en Servië te voegen,

0:05:06.440,0:05:11.864
deze moord - zoals we in de volgende video zullen zien - is de aanleiding van WOI.

0:05:11.864,0:05:16.046
De reden waarom dit de aanleiding is omwille van vele redenen:

0:05:16.046,0:05:23.094
je kan stellen dat vele Europese rijken al aan het militariseren waren en al een oorlogswens hadden.

0:05:23.094,0:05:28.371
Er waren ook de allianties, waardoor de domino's konden vallen in heel Europa.

0:05:28.371,0:05:32.371
Vanwege deze rijken zou zowat heel de wereld in de oorlog betrokken worden.