1
00:00:00,539 --> 00:00:02,881
ကြ်န္ေတာ္တုိ႔အခု ေျပာဖို႔အဆင္သင့္

2
00:00:02,881 --> 00:00:04,367
အေက်ာ္ၾကားဆံုးအျဖစ္အပ်က္တစ္ခုအေၾကာင္း

3
00:00:04,367 --> 00:00:05,668
ကမၻာ့သမိုင္းတစ္ခုလံုုးမွာ

4
00:00:05,668 --> 00:00:08,593
ပထမကမၻာစစ္အစပ်ိဳးေစတဲဲ့ အျဖစ္အပ်က္တစ္ခု

5
00:00:08,593 --> 00:00:10,817
ဒါမွမဟုတ္ ေနာက္ပိုင္းအဲ့ဒါကို ေခၚတာက စစ္ပြဲႀကီး။

6
00:00:10,819 --> 00:00:12,749
ဒီေတာ့ ေနာက္ေၾကာင္းနဲနဲျပန္ၾကည့္ရေအာင္။

7
00:00:12,749 --> 00:00:16,574
၁၉၀၈ မွာ ေအာ္စတို ဟန္ေဂရီယမ္အင္ပါယာ

8
00:00:16,574 --> 00:00:19,470
ပံုစံတက်တိုးခ်ဲ႕

9
00:00:19,470 --> 00:00:24,894
ေဘာ္စနီးယား နဲ႕ ဟာဇီဂိုဗီးနား။

10
00:00:24,894 --> 00:00:27,422
အဲ့ဒါကို ၁၈၀၀ ေနာက္ပိုင္းတည္းက

11
00:00:27,422 --> 00:00:28,867
သိမ္းပိုက္ၿပီးၿပီ၊

12
00:00:28,867 --> 00:00:30,619
ေအာ္တုိမန္းေတြကို တြန္းထုတ္ၿပီးတည္းက

13
00:00:30,619 --> 00:00:33,960
ဒါေပမယ့္ ၁၉၀၈ မွာ ၎ကို ပံုစံတက် တိုးခဲ့တယ္။

14
00:00:33,960 --> 00:00:36,027
ဒီထက္ေနာက္နည္းနည္းပိုက်ရရင္:

15
00:00:36,027 --> 00:00:40,978
ေအာ္တိုမန္းေတြကို ဘဲလ္ကန္ကေနတြန္းထုတ္လိုက္ေတာ့

16
00:00:40,980 --> 00:00:44,709
ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ပိုရလာတယ္

17
00:00:44,709 --> 00:00:48,522
ယူဂိုစလပ္ဗစ္လူမ်ိဳးေတြ တစ္စည္းတစ္လံုးတည္းျဖစ္ဖို႔

18
00:00:48,522 --> 00:00:50,309
ေတာင္ဘက္ စလပ္ဗစ္ လူေတြ။

19
00:00:50,309 --> 00:00:52,640
လူေတြက ယူရိုစလပ္အေၾကာင္းေျပာရင္

20
00:00:52,640 --> 00:00:56,610
ေတာင္စလပ္ဗစ္ေတြအေၾကာင္းပဲေျပာတယ္။

21
00:00:56,610 --> 00:00:58,249
စာအရေတာ့ ေတာင္ဘက္။

22
00:00:58,249 --> 00:00:59,889
ဒီေတာ့ မင္းမွာ ဒီအမ်ိဳးသားေရး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြရွိတယ္။

23
00:00:59,889 --> 00:01:03,179
ဒါေပမယ္ အခု ၁၉၀၈မွာ ၎ကို သိမ္းပိုက္ၿပီးၿပီ

24
00:01:03,179 --> 00:01:04,233
သင့္ေလ်ာ္တဲ့နယ္ေျမတစ္ခု

25
00:01:04,233 --> 00:01:07,634
ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အနာဂတ္ ယူဂိုစလပ္တစ္ခု၏ အစိတ္အပိုင္း

26
00:01:07,634 --> 00:01:11,350
ေအာ္စတို ဟန္ေဂရီယမ္ေတါက ယခု တိုးခ်ဲ႕ခဲတယ္။

27
00:01:11,350 --> 00:01:14,432
အခု မင္းမွာ လြတ္လပ္တဲ့ ဆာဘီးယား ဘုရင္ပိုင္နယ္ေျမတစ္ခုလဲ

28
00:01:14,432 --> 00:01:16,561
ဒီမွာရွိတယ္ ၿပီးေတာ့ မင္းပံုေဖာ္ၾကည့္

29
00:01:16,561 --> 00:01:19,405
ဒါဟာအမ်ိဳးသားေရးလွုပ္ရွားမွုရဲ႕ အေျခခံအုတ္ျမစ္:

30
00:01:19,405 --> 00:01:23,107
သူတုိ႔ အျခား ေတာင္ဘက္ စလပ္ဗစ္ နယ္ေျမေတါကို ထပ္ထည့္ႏိုင္ဦးမယ္ဆုိရင္

31
00:01:23,107 --> 00:01:26,470
တစ္ေန႕ ပိုႀကီးတဲ့ ယူဂိုစလားဗီးယားျဖစ္လာႏိုင္တယ္။

32
00:01:26,470 --> 00:01:30,003
ဒီေတာ့ ဒီမွာ ၁၉၁၄ ကို ေရာက္မယ္

33
00:01:30,003 --> 00:01:32,728
ဒီမွာ က်ြန္ေတာ္ လိုင္းတစ္ေၾကာင္းဆြဲၽြယ္

34
00:01:32,728 --> 00:01:36,493
၁၉၁၄ ဂြ်န္ ၂၈ ကို ေရာက္ေနၿပီ၊

35
00:01:36,493 --> 00:01:38,623
အေက်ာ္ၾကားဆံုး ေန႔စြဲေတြထဲက တစ္ခု

36
00:01:38,623 --> 00:01:40,310
သမိုင္းမွာေပါ့။

37
00:01:40,310 --> 00:01:44,610
အာ့ခ်္ဒူကီ ဖရန့္ ဖာဒီနန္ နဲ႔ သူ႔မိန္းမ ဆိုဖီ တုိ႔က

38
00:01:44,610 --> 00:01:47,754
ဆာရာဂ်ီဗိုကို အလည္သြားတယ္ အဲ့ဒါက အခု

39
00:01:47,754 --> 00:01:50,860
ခ်ဲ႕ထြင္ ေဘာ္စနီယာမွာ။

40
00:01:50,860 --> 00:01:52,450
သူတုိ႔ အဲ့ကို ေရာက္ေတာ့

41
00:01:52,450 --> 00:01:56,919
ေဘာ္စနီယမ္းလူငယ္လုိ႔ ေခၚတဲ့ အဖြဲ႔က

42
00:01:56,919 --> 00:02:00,488
သူတို႔ကို ေထာက္ပ့ံမဲ့ အစီအစဥ္တစ္ခုရွိတယ္

43
00:02:00,488 --> 00:02:03,355
လူငယ္အဖြဲ႔က အမ်ိဳးသားေရး အုပ္စုတစ္ခုျဖစ္တဲ့

44
00:02:03,355 --> 00:02:06,423
ဘလပ္ဟန္းနဲ႔ ခ်ိတ္ထားတယ္

45
00:02:06,423 --> 00:02:09,016
ခ်ိတ္ထားတဲ့အရာေတြအားလံုးဟာ

46
00:02:09,016 --> 00:02:12,710
အားေကာင္းတယ္

47
00:02:12,710 --> 00:02:15,080
ခ်ိတ္ထားတဲ့အရာေတြဟာ

48
00:02:15,080 --> 00:02:17,449
ဆာဘီးယား ဘုရင္ႏုိင္ငံက လိုအပ္ခ်က္ေတြ။

49
00:02:17,449 --> 00:02:19,676
သူတို႔က

50
00:02:19,676 --> 00:02:21,670
အာ့ခ်္ဒူကီ ဖရန့္ ဖာဒီနန္ ကို ေထာက္ခံဖုိ႔ ႀကိဳးစားတယ္။

51
00:02:21,670 --> 00:02:24,790
ဒါက အမွန္တကယ္ေတာ့ စြဲမက္ဖို႕ေကာင္းတဲ့ ပံုျပင္ ဘာလုိ႔လဲဆိုေတာ့

52
00:02:24,790 --> 00:02:26,751
စဦး လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ဖို႔ ႀကိဳးစားမွု

53
00:02:26,751 --> 00:02:29,073
ဟာ လံုး၀မေရရာလုိ႔ပဲ

54
00:02:29,073 --> 00:02:30,459
ဒီမွာ လူတစ္ေယာက္က

55
00:02:30,459 --> 00:02:33,200
လုပ္ႀကံဖုိ႔ႀကိဳးစားခဲ့တယ္

56
00:02:33,200 --> 00:02:34,321
မေအာင္ျမင္တဲ့အခါ သူႀကိဳးစားတယ္

57
00:02:34,321 --> 00:02:35,900
အဆိပ္ေဆးေတာင့္သာက္ဖို႔ ႀကိဳးစားတယ္

58
00:02:35,900 --> 00:02:37,664
ၿပီးေတာ့ ျမစ္ထဲ ခုန္ခ်တယ္၊

59
00:02:37,664 --> 00:02:39,336
ဒါေပမယ့္ အဆိပ္ေဆးေတာင့္က မေကာင္းဘူး

60
00:02:39,336 --> 00:02:40,966
ျမစ္ကလဲ ၁၀လက္မပဲ နက္တယ္

61
00:02:40,966 --> 00:02:43,099
ဒီေတာ့ သူ႔ကို သူတုိ႔လက္နဲ႔ပဲ သတ္ႏုိင္ခဲ့တယ္။

62
00:02:43,099 --> 00:02:46,079
မေကာင္းမွုပူးေပါင္းသူထဲက တစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ ဂါဗရီလို ပရင္စစ္

63
00:02:46,079 --> 00:02:48,392
ဒီအရာေတြအကုန္ လြဲေခ်ာ္သြားတာနဲ႔

64
00:02:48,392 --> 00:02:50,839
သူက လုပ္ႀကံမွုႀကိဳးစားခ်က္တစ္ခုလံုးကို အရွုံးေပးလုိကတယ္

65
00:02:50,839 --> 00:02:55,499
ၿပီးေတာ့ ဆာရာဂ်ီဗိုက ကေဖးတစ္ခုမွာ ဆန္းဒ၀စ္ခ်္စာ ေနတယ္

66
00:02:55,499 --> 00:02:58,519
သူတို႔ႀကိဳးစားမွု ဘယ္ေလာက္ေတာင္လြဲေခ်ာ္ခဲ့လဲဆိုတဲ့ အေၾကာင္းကို စဥ္းစားတယ္

67
00:02:58,519 --> 00:03:00,652
ၿပိးေတာ့ ျဖစ္ပ်က္ေနစဥ္မွာ

68
00:03:00,652 --> 00:03:03,099
အာ့ခ်္ဒူကီ ဖရန့္ ဖာဒီနန္ရဲ႕ လမ္းေၾကာင္းစီစဥ္မွုအပိုင္းက

69
00:03:03,099 --> 00:03:05,969
အမွားတစ္ခု

70
00:03:05,969 --> 00:03:08,760
သူက ဆာရာဂ်ီဗို အတြင္း ခရီးသြားေနခဲ့တယ္

71
00:03:08,760 --> 00:03:12,076
ဂါဗရီလို ပရင္စစ္နားမွာ ကားေမာင္းခဲ့တယ္။

72
00:03:12,076 --> 00:03:14,440
ဒီေတာ့ ရုတ္တရက္ လမ္းေၾကာင္းမွားယူလိုက္ၿပီးဆုိတာ သူသိလိုက္တယ္

73
00:03:14,440 --> 00:03:16,290
ၿပီးေတာ့ တခါ သူ႕နားမွာ ေမာင္းေနတယ္။

74
00:03:16,290 --> 00:03:17,974
မွတ္ထားပါ: အဲ့ဒီလူေတြက သိၿပီးသား

75
00:03:17,974 --> 00:03:19,766
သူ႔ကို လုပ္ႀကံဖုိ႔ ႀကိဳးစားတယ္ဆုိတာ

76
00:03:19,766 --> 00:03:20,993
အေစာပိုင္းရက္ေတြထဲက

77
00:03:20,993 --> 00:03:23,315
ဒီေတာ့ သူတုိ႔ ပိုဂရုစိုက္သင့္တယ္

78
00:03:23,315 --> 00:03:25,879
ဂါဗရီလို ထလိုက္တယ္၊ သူ႔ ဆန္းဒ၀စ္ခ်္ ျပဳတ္က်ၿပီး

79
00:03:25,879 --> 00:03:28,330
အာ့ခ်္ဒူကီ ဖရန့္ ဖာဒီနန္ နဲ႔ ဆိုဖီရဲ႕ ကားသြားတာ

80
00:03:28,330 --> 00:03:31,669
ျမင္တဲ့ ေနရာကို လမ္းစေလွ်ာက္လိုက္တယ္

81
00:03:31,669 --> 00:03:35,079
ကားဆရာေတြက သူတို႔ အမွားတစ္ခု လုပ္ၿပီဆိုတာသိလိုက္တယ္၊

82
00:03:35,079 --> 00:03:36,899
သူတုိ႕က လံုျခံဳမွုနဲတဲ့ လမ္းကို ေရြးလိုက္ၿပီး

83
00:03:36,899 --> 00:03:38,408
ေနာက္ျပန္ဆုတ္ဖို႔ ႀကိဳးစားတယ္

84
00:03:38,408 --> 00:03:39,432
အဲ့ဒါက ပိုေတာင္ဆိုးေစတယ္

85
00:03:39,432 --> 00:03:41,032
ဘာလုိ႔လဲဆိုေတာ့ ကားကႏြာတင္းကုတ္ကေနစထြကရတာ

86
00:03:41,032 --> 00:03:43,841
ဂရာဗီလို ပရင္စစ္က ကားဆီကို ေလွ်ာက္လာတယ္

87
00:03:43,841 --> 00:03:45,432
ၿပီးေတာ့ အာ့ခ်္ဒူကီ ဖရန့္ ဖာဒီနန္ နဲ႔ ဆိုဖီကို

88
00:03:45,432 --> 00:03:47,299
ပစ္လိုက္ႏုိင္တယ္။

89
00:03:47,299 --> 00:03:49,350
ဒါက ဘယ္ေလာက္အေရးႀကီးတယ္ဆိုတာကို အသိတစ္ခုေပးရံုပဲ

90
00:03:49,350 --> 00:03:52,939
ၾသစေတးလ်ရဲ႕ အာ့ခ်္ဒူကီ ဖရန့္ ဖာဒီနန္ဟာ အေမြဆက္ခံသူပဲ၊

91
00:03:52,939 --> 00:03:56,156
သူက ဖရန္႕ဂ်ိဳးဇက္ရဲ႕ တူ

92
00:03:56,156 --> 00:04:00,610
ေအာ္စေတးရီးယား ဟန္ေဂရီရဲ႕ စည္းမ််ဥ္းျဖစ္ခဲ့တယ္၊

93
00:04:00,610 --> 00:04:02,810
ၿပီးေတာ့ သူက အင္ပါယာရဲ႕ အေမြဆက္ခံသူ။

94
00:04:02,810 --> 00:04:06,759
ၿပီးေတာ့ ဂါဗရီလို ပရင္စစ္ရဲ႕ လုပ္ႀကံမွုကိုရတယ္။

95
00:04:06,759 --> 00:04:18,241
ဒါေၾကာင့္ အာ့ခ်္ဒူကီ ဖာဒီနန္က ဂါဗရီလို ပရင္စစ္အားျဖင့္

96
00:04:18,241 --> 00:04:20,332
လုပ္ႀကံခဲ့တယ္။

97
00:04:20,332 --> 00:04:21,780
ၿပီးေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဒီမွာ

98
00:04:21,780 --> 00:04:24,659
ဂါဗရီလို ပရင္စစ္ ရဲ႕ ပံုတစ္ပံု

99
00:04:24,659 --> 00:04:27,047
ဟိုနားကဟာက သူ႔ပံုလုိ႔ ကြ်န္ေတာ္ယံုတယ္

100
00:04:27,047 --> 00:04:30,969
သူအဖမ္းခံရၿပီးေတာ့

101
00:04:30,969 --> 00:04:33,690
ဒီ ယူဂိုစလားဗီးယမ္ တစ္ခုလံုးကို

102
00:04:33,690 --> 00:04:36,966
ဘယ္လိုခ်ဳပ္ေနွာင္လဲဆိုတဲ့ အသိနဲနဲေလးရယံုပဲ

103
00:04:36,966 --> 00:04:38,479
အမ်ိဳးသားေရး လွုပ္ရွားမွု၊

104
00:04:38,479 --> 00:04:40,949
ဒါက သူအဖမ္းခံရၿပီး ေျပာတဲ့ဟာ

105
00:04:40,949 --> 00:04:43,232
ငါက ယူဂိုဆလပ္ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓါတ္ရွိသူ

106
00:04:43,232 --> 00:04:46,566
ယူဂိုဆလပ္အကုန္လံုးရဲ႕ စည္းလံုးမွုအတြက္ ရည္ရြယ္တယ္

107
00:04:46,566 --> 00:04:48,729
ၿပီးေတာ့ ျပည္နယ္ ဘယ္လိုဖြဲ႔စည္းတယ္ဆိုတာ ဂရုမစိုက္ဘူး

108
00:04:48,729 --> 00:04:52,159
ဒါေပမယ့္ဒါက ၾသစေၾတးလ်ရဲ႕ လြတ္ေျမာက္မွု ျဖစ္ရမယ္။

109
00:04:52,159 --> 00:04:55,520
ဒီအျပဳအမူ ၊ ဒီလုပ္ႀကံမွု၊

110
00:04:55,520 --> 00:04:57,966
အမိ်ဳးသားေရးလွုပ္ရွားမွုတစ္ခုကေန လွဳံ႕ေဆာ္

111
00:04:57,966 --> 00:05:00,299
ဆႏၵတစ္ခုကို ေပါင္းစည္းျခင္းျဖင့္ လွဳံ႕ေဆာ္

112
00:05:00,299 --> 00:05:02,566
ဆာဘီယား ႏွင့္အတူ ေဘာစ္နီယာ ဟာဇီေဂၚဗီနာ

113
00:05:02,566 --> 00:05:06,234
ဆာဘီယား ႏွင့္ ေဘာစ္နီယာ ဟာဇီေဂၚဗီနာတုိ႔ႏွင့္အတူ တျဖည္းျဖည္း ခရိုရွား ျဖစ္ႏုိင္

114
00:05:06,234 --> 00:05:08,039
ေနာက္ဗြီဒီယိုမွာေတြ႕႔ရမယ္ ဒီလုပ္ၾကံမွဳဟာ

115
00:05:08,039 --> 00:05:12,123
ပထမကမၻာစစ္ အစပ်ိဳးမွု တစ္ခု ျဖစ္တယ္။

116
00:05:12,123 --> 00:05:14,299
ၿပီးေတာ့ ဒီအစပ်ိဳးျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းျပခ်က္က

117
00:05:14,299 --> 00:05:16,232
သင္သက္ေသျပႏုိင္တဲ့ အရာမ်ားစြာရွိတယ္

118
00:05:16,232 --> 00:05:18,560
ဥေရာပရဲ႕ အင္ပါယာမ်ားစြာကို ျငင္းႏိုင္တယ္

119
00:05:18,560 --> 00:05:22,930
စစ္ပံုသြင္းၿပီး၊ ပဋိပကၡျဖစ္ေအာင္လုပ္ေစျခင္း။

120
00:05:22,930 --> 00:05:26,150
သုိ႔ေသာ္ ၿပီးေတာ့ ဒီပူးေပါင္းျခင္းအားလံုး သင့္မွာရွိတယ္

121
00:05:26,150 --> 00:05:27,894
က်ရွံဳးမွုကို စိုးမိုးဖို႔ အဓိက ခြင့္ျပဳတယ္

122
00:05:27,894 --> 00:05:28,766
ဥေရာပ တစ္ခြင္လံုးမွာ

123
00:05:28,766 --> 00:05:29,639
ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔မွာ အင္ပါယာေတြ ရွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္

124
00:05:29,639 --> 00:05:31,100
ကမၻာႀကီးရဲ႕ အေျခခံအားျဖင့္ အမ်ားအျပားဟာ

125
00:05:31,100 --> 00:05:32,320
တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု စစ္ျဖစ္ေစတယ္