WEBVTT

00:00:00.998 --> 00:00:03.001
Γιατί υπάρχει το σύμπαν;

00:00:03.001 --> 00:00:06.996
Γιατί υπάρχει - Εντάξει, εντάξει. 
(Γέλια)

00:00:06.996 --> 00:00:09.838
Πρόκειται για ένα κοσμικό μυστήριο.
Να είστε σοβαροί.

00:00:09.838 --> 00:00:12.864
Γιατί υπάρχει ο κόσμος, 
γιατί ζούμε σ' αυτόν,

00:00:12.864 --> 00:00:15.293
γιατί υπάρχει κάτι
αντί για ένα απόλυτο τίποτα;

00:00:15.293 --> 00:00:19.939
Αυτή είναι η ύψιστη ερώτηση 
που ρωτάει «γιατί».

NOTE Paragraph

00:00:19.939 --> 00:00:22.174
Πρόκειται να μιλήσω
για το μυστήριο της ύπαρξης,

00:00:22.174 --> 00:00:23.730
τον γρίφο της ύπαρξης,

00:00:23.730 --> 00:00:26.644
πού βρισκόμαστε τώρα
στην αντιμετώπισή του,

00:00:26.644 --> 00:00:28.894
και γιατί θα πρέπει να ενδιαφέρεστε,

00:00:28.894 --> 00:00:30.810
κι ελπίζω πράγματι να ενδιαφέρεστε.

00:00:30.810 --> 00:00:33.636
Ο φιλόσοφος Άρθουρ Σόπενχαουερ είπε ότι

00:00:33.636 --> 00:00:37.416
αυτοί που δεν αναρωτιούνται 
για τη συγκυρία της ύπαρξής τους,

00:00:37.416 --> 00:00:40.273
για τη συγκυρία της ύπαρξης του κόσμου,

00:00:40.273 --> 00:00:41.936
είναι διανοητικά ανεπαρκείς.

00:00:41.936 --> 00:00:45.883
Είναι λίγο σκληρό αλλά ισχύει. 
(Γέλια)

00:00:45.883 --> 00:00:47.560
Έτσι αυτό έχει ονομαστεί

00:00:47.560 --> 00:00:49.854
το υπέρτατο και φοβερότερο μυστήριο,

00:00:49.854 --> 00:00:52.073
η πιο βαθιά και πιο ευρεία ερώτηση

00:00:52.073 --> 00:00:53.583
που μπορεί να θέσει ο άνθρωπος.

00:00:53.583 --> 00:00:55.297
Προβλημάτισε μεγάλους στοχαστές.

00:00:55.297 --> 00:00:56.611
Ο Λούτβιγκ Βιτγκενστάιν,

00:00:56.611 --> 00:00:59.231
ο μεγαλύτερος ίσως φιλόσοφος 
του 20ού αιώνα,

00:00:59.231 --> 00:01:01.714
ήταν έκπληκτος 
με την ίδια την ύπαρξη του κόσμου.

00:01:01.714 --> 00:01:05.718
Έγραψε στο βιβλίο του «Τρακτάτους»,
Δήλωση/Θεώρημα 4.66,

00:01:05.718 --> 00:01:07.028
«Το μυστήριο δεν είναι

00:01:07.028 --> 00:01:09.540
το πώς είναι τα πράγματα στον κόσμο,

00:01:09.540 --> 00:01:12.095
αλλά το ότι ο κόσμος υπάρχει».

00:01:12.095 --> 00:01:14.333
Κι αν δε σας αρέσει η χρήση επιγραμμάτων

00:01:14.333 --> 00:01:17.224
από φιλοσόφους,
δείτε ένα επίγραμμα επιστήμονα.

00:01:17.224 --> 00:01:18.985
Ο Τζον Άρτσιμπαλντ Γουίλερ,

00:01:18.985 --> 00:01:21.181
απ' τους κορυφαίους φυσικούς 
του 20ού αιώνα,

00:01:21.181 --> 00:01:22.976
δάσκαλος του Ρίτσαρντ Φάινμαν,

00:01:22.976 --> 00:01:25.636
του επινοητή του όρου «μαύρη τρύπα»,

00:01:25.636 --> 00:01:28.059
είπε: «Θέλω να ξέρω

00:01:28.059 --> 00:01:29.792
γιατί υπάρχει το κβάντο,

00:01:29.792 --> 00:01:32.936
γιατί δημιουργήθηκε το σύμπαν,
γιατί η ύπαρξη;»

00:01:32.936 --> 00:01:34.885
Και ο φίλος μου Μάρτιν Άμις -

00:01:34.885 --> 00:01:37.612
συγγνώμη που θα αναφέρω
πολλούς επωνύμους στην ομιλία μου,

00:01:37.612 --> 00:01:38.987
θα το υποστείτε -

00:01:38.987 --> 00:01:43.963
ο αγαπημένος μου φίλος Μάρτιν Άμις 
είπε κάποτε

00:01:43.963 --> 00:01:47.183
ότι απέχουμε πέντε Αϊνστάιν
από το να απαντήσουμε

00:01:47.183 --> 00:01:49.219
το μυστήριο της δημιουργίας του σύμπαντος.

00:01:49.219 --> 00:01:51.340
Και δεν αμφιβάλλω
πως υπάρχουν πέντε Αϊνστάιν

00:01:51.340 --> 00:01:52.997
μέσα στο κοινό απόψε.

00:01:52.997 --> 00:01:54.770
Κανένας Αϊνστάιν; Σηκώστε χέρια.

00:01:54.770 --> 00:01:56.052
Κανένας Αϊνστάιν; Εντάξει.

NOTE Paragraph

00:01:56.052 --> 00:02:00.044
Έτσι αυτή η ερώτηση, 
γιατί υπάρχει κάτι αντί για τίποτα,

00:02:00.044 --> 00:02:01.532
αυτή η υπέρτατη ερώτηση

00:02:01.532 --> 00:02:04.552
τέθηκε αρκετά αργά 
στην ιστορία της διανόησης.

00:02:04.552 --> 00:02:07.031
Ήταν προς το τέλος του 17ου αιώνα,

00:02:07.031 --> 00:02:09.993
που ο φιλόσοφος Λάιμπνιτς την έθεσε,

00:02:09.993 --> 00:02:11.736
πολύ έξυπνος άνθρωπος ο Λάιμπνιτς,

00:02:11.736 --> 00:02:13.544
που επινόησε τον λογισμό

00:02:13.544 --> 00:02:16.290
ανεξάρτητα από τον Ισαάκ Νεύτωνα,
σχεδόν την ίδια περίοδο,

00:02:16.290 --> 00:02:19.662
αλλά για τον Λάιμπνιτς, που ρωτούσε
γιατί υπάρχει κάτι αντί για τίποτα,

00:02:19.662 --> 00:02:21.535
αυτό δεν ήταν μεγάλο μυστήριο.

00:02:21.535 --> 00:02:25.071
Είτε ήταν, είτε παρίστανε ότι ήταν
ένας Ορθόδοξος Χριστιανός

00:02:25.071 --> 00:02:26.687
στη μεταφυσική του τοποθέτηση,

00:02:26.687 --> 00:02:29.702
και είπε ότι είναι ξεκάθαρο 
γιατί υπάρχει ο κόσμος:

00:02:29.702 --> 00:02:32.164
επειδή τον δημιούργησε ο Θεός.

00:02:32.164 --> 00:02:35.449
Και, πράγματι, ο Θεός δημιούργησε 
από το απόλυτο τίποτα.

00:02:35.449 --> 00:02:37.090
Τόσο ισχυρός είναι ο Θεός.

00:02:37.090 --> 00:02:40.422
Δεν χρειάζεται προϋπάρχοντα υλικά
για να φτιάξει έναν κόσμο.

00:02:40.422 --> 00:02:42.812
Μπορεί να τον δημιουργήσει
από το απόλυτο κενό,

00:02:42.812 --> 00:02:44.236
δημιουργία εκ του μηδενός.

00:02:44.236 --> 00:02:45.181
Παρεμπιπτόντως,

00:02:45.181 --> 00:02:47.870
αυτό πιστεύουν σήμερα 
οι περισσότεροι Αμερικάνοι.

00:02:47.870 --> 00:02:50.064
Για αυτούς δεν υφίσταται
μυστήριο της ύπαρξης.

00:02:50.064 --> 00:02:51.302
Το έφτιαξε ο Θεός.

NOTE Paragraph

00:02:51.302 --> 00:02:53.888
Ας το βάλουμε λοιπόν σε μια εξίσωση,

00:02:53.888 --> 00:02:56.445
δεν έχω διαφάνειες 
οπότε θα παραστήσω τα μέσα μου,

00:02:56.445 --> 00:02:58.240
έτσι χρησιμοποιήστε την φαντασία σας.

00:02:58.240 --> 00:03:03.804
Άρα είναι Θεός + τίποτα = ο κόσμος.

00:03:03.804 --> 00:03:07.118
Εντάξει; Αυτή είναι λοιπόν η εξίσωση.

00:03:07.118 --> 00:03:08.851
Και ίσως να μην πιστεύετε στον Θεό.

00:03:08.851 --> 00:03:10.681
Ίσως είστε ένας επιστημονικός άθεος

00:03:10.681 --> 00:03:14.015
ή ένας μη επιστημονικός άθεος, 
και δεν πιστεύετε στον Θεό,

00:03:14.015 --> 00:03:15.433
και δεν σας ικανοποιεί αυτό.

00:03:15.433 --> 00:03:18.137
Παρεμπιπτόντως, ακόμα και αν έχουμε 
αυτή την εξίσωση,

00:03:18.137 --> 00:03:20.039
Θεός + τίποτα = ο κόσμος,

00:03:20.039 --> 00:03:21.725
υπάρχει ήδη ένα πρόβλημα.

00:03:21.725 --> 00:03:24.759
Γιατί υπάρχει ο Θεός;

00:03:24.759 --> 00:03:26.642
O Θεός δεν υπάρχει βάσει λογικής

00:03:26.642 --> 00:03:28.775
εκτός αν πιστεύετε
στο οντολογικό επιχείρημα,

00:03:28.775 --> 00:03:31.302
κι ελπίζω πως όχι,
διότι δεν είναι καλό επιχείρημα.

00:03:31.302 --> 00:03:34.263
Άρα είναι πιθανό, αν υπάρχει Θεός,

00:03:34.263 --> 00:03:37.413
ότι αναρωτιέται, 
είμαι αιώνιος, είμαι παντοδύναμος,

00:03:37.413 --> 00:03:39.843
αλλά από πού προήλθα;

00:03:39.843 --> 00:03:42.013
(Γέλια)

00:03:42.013 --> 00:03:43.432
Πόθεν προήλθα;

00:03:43.432 --> 00:03:46.640
Ο Θεός χρησιμοποιεί πιο επίσημη γλώσσα.

00:03:46.640 --> 00:03:48.629
(Γέλια)

00:03:48.629 --> 00:03:51.677
Και έτσι μια θεωρία είναι
ότι ο Θεός είχε βαρεθεί τόσο πολύ

00:03:51.677 --> 00:03:53.696
να αναλογίζεται τον γρίφο της ύπαρξης Του

00:03:53.696 --> 00:03:56.388
που έφτιαξε τον κόσμο για να ξεχαστεί.

00:03:56.388 --> 00:03:58.160
Τέλος πάντων, ας ξεχάσουμε τον Θεό.

00:03:58.160 --> 00:03:59.857
Χωρίς τον Θεό στην εξίσωση έχουμε

00:03:59.857 --> 00:04:02.980
_________ + τίποτα = ο κόσμος.

00:04:02.980 --> 00:04:04.631
Βέβαια, αν είστε Βουδιστής,

00:04:04.631 --> 00:04:06.505
ίσως θέλετε να σταματήσετε εδώ ακριβώς,

00:04:06.505 --> 00:04:08.474
επειδή βασικά αυτό που έχετε είναι

00:04:08.474 --> 00:04:09.750
τίποτα = ο κόσμος,

00:04:09.750 --> 00:04:11.983
και η συμμετρία της ταυτότητας συνεπάγεται

00:04:11.983 --> 00:04:13.728
ο κόσμος = τίποτα. Εντάξει;

00:04:13.728 --> 00:04:16.337
Και για έναν Βουδιστή
ο κόσμος είναι ένα μεγάλο τίποτα.

00:04:16.337 --> 00:04:19.443
Είναι απλά ένα μεγάλο κοσμικό κενό.

00:04:19.443 --> 00:04:21.995
Και πιστεύουμε 
ότι υπάρχουν πολλά εκεί έξω

00:04:21.995 --> 00:04:24.560
αλλά μόνο επειδή είμαστε υπόδουλοι 
των επιθυμιών μας.

00:04:24.560 --> 00:04:27.271
Αν αφήσουμε τις επιθυμίες μας κατά μέρος,

00:04:27.271 --> 00:04:30.151
θα δούμε τον κόσμο όπως πραγματικά είναι,

00:04:30.151 --> 00:04:31.991
ένα κενό, μια ανυπαρξία,

00:04:31.991 --> 00:04:34.313
και θα βυθιστούμε
σε μια ευτυχισμένη νιρβάνα

00:04:34.313 --> 00:04:37.246
η οποία έχει οριστεί 
ως το να έχουμε τόση μόνο ζωή

00:04:37.246 --> 00:04:39.454
ώστε να απολαύσουμε τον θάνατο. 
(Γέλια)

NOTE Paragraph

00:04:39.454 --> 00:04:41.573
Αυτός είναι ο βουδιστικός τρόπος σκέψης.

00:04:41.573 --> 00:04:44.832
Αλλά είμαι κάτοικος της Δύσης
και με απασχολεί ακόμα

00:04:44.832 --> 00:04:46.815
ο γρίφος της ύπαρξης, για αυτό έχω

00:04:46.815 --> 00:04:48.423
_________ + ---

00:04:48.423 --> 00:04:50.581
πρόκειται να σοβαρέψει σε λίγο, για αυτό -

00:04:50.581 --> 00:04:53.497
_________ + τίποτα = ο κόσμος.

00:04:53.497 --> 00:04:54.890
Τι θα βάλουμε στο κενό;

00:04:54.890 --> 00:04:56.678
Τι λέτε για την επιστήμη;

00:04:56.678 --> 00:05:00.229
Η επιστήμη είναι ο καλύτερός μας οδηγός
στη φύση της πραγματικότητας,

00:05:00.229 --> 00:05:03.244
και η πιο θεμελιώδης επιστήμη 
είναι η φυσική.

00:05:03.244 --> 00:05:06.214
Αυτή μας λέει ποια όντως είναι 
η γυμνή πραγματικότητα,

00:05:06.214 --> 00:05:08.840
αυτή αποκαλύπτει αυτό που ονομάζω ΑΚΑΕΤΣ,

00:05:08.840 --> 00:05:11.830
το Αληθινό Και Απόλυτο Εξάρτημα 
Του Σύμπαντος.

00:05:11.830 --> 00:05:14.482
Ίσως λοιπόν η φυσική 
μπορεί να καλύψει αυτό το κενό

00:05:14.482 --> 00:05:19.544
και, πράγματι, μέχρι το τέλος του 1960 
ή γύρω στο 1970,

00:05:19.544 --> 00:05:23.207
οι φυσικοί φαίνεται πως έδιναν

00:05:23.207 --> 00:05:25.467
μια καθαρά επιστημονική εξήγηση

00:05:25.467 --> 00:05:29.322
στο πώς ένα σύμπαν σαν το δικό μας 
έκανε την εμφάνιση του

00:05:29.322 --> 00:05:31.201
μέσα από την απόλυτη ανυπαρξία,

00:05:31.201 --> 00:05:34.121
μια κβαντική διακύμανση 
προερχόμενη από το κενό.

00:05:34.121 --> 00:05:36.449
Ο Στίβεν Χόκινγκ είναι
ένας από τους φυσικούς,

00:05:36.449 --> 00:05:38.645
πιο πρόσφατα ο Άλεξ Βιλένκιν,

00:05:38.645 --> 00:05:40.378
κι αυτό το θέμα έγινε ευρέως γνωστό

00:05:40.378 --> 00:05:42.571
από έναν άλλον σπουδαίο φυσικό 
και φίλο μου,

00:05:42.571 --> 00:05:45.103
τον Λόρενς Κράους που έγραψε ένα βιβλίο

00:05:45.103 --> 00:05:47.229
με τον τίτλο «Ένα Σύμπαν από το Τίποτε»

00:05:47.229 --> 00:05:49.445
και πιστεύει ότι έχει δώσει -

00:05:49.445 --> 00:05:51.666
ο οποίος είναι στρατευμένος
υπέρ της αθεΐας,

00:05:51.666 --> 00:05:53.400
οπότε έχει αποκλείσει τον Θεό.

00:05:53.400 --> 00:05:55.451
Οι νόμοι της θεωρίας του κβαντικού πεδίου,

00:05:55.451 --> 00:05:56.732
η πλέον σύγχρονη φυσική,

00:05:56.732 --> 00:05:58.980
μπορεί να δείξει πώς
από την απόλυτη ανυπαρξία,

00:05:58.980 --> 00:06:00.975
χωρίς χώρο, χρόνο, υλικά, τίποτα,

00:06:00.975 --> 00:06:04.420
ένα μικρό ψήγμα ανυπόστατου τίποτα

00:06:04.420 --> 00:06:06.343
μπορεί να μεταβληθεί σε ύπαρξη,

00:06:06.343 --> 00:06:08.375
και μετά, μέσω του θαύματος της εμφύσησης,

00:06:08.375 --> 00:06:11.460
να αναπτυχθεί ξαφνικά σε αυτόν 
τον τεράστιο και πολύχρωμο κόσμο

00:06:11.460 --> 00:06:13.215
που βλέπουμε γύρω μας.

NOTE Paragraph

00:06:13.215 --> 00:06:16.769
Εντάξει, πρόκειται για ένα πραγματικά 
εφευρετικό σενάριο.

00:06:16.769 --> 00:06:19.537
Είναι πολύ υποθετικό. Συναρπαστικό.

00:06:19.537 --> 00:06:21.865
Αλλά έχω ένα μεγάλο πρόβλημα με αυτό,

00:06:21.865 --> 00:06:23.580
το οποίο είναι:

00:06:23.580 --> 00:06:25.221
Είναι μια ψευδοθρησκευτική άποψη.

00:06:25.221 --> 00:06:27.217
Βέβαια ο Λόρενς πιστεύει ότι είναι άθεος,

00:06:27.217 --> 00:06:29.965
αλλά είναι ακόμη δέσμιος
μιας θρησκευτικής κοσμοθεωρίας.

00:06:29.965 --> 00:06:34.734
Αντιλαμβάνεται τους νόμους της φυσικής 
σαν να είναι θεϊκές εντολές.

00:06:34.734 --> 00:06:36.784
Οι νόμοι της θεωρίας του κβαντικού πεδίου

00:06:36.784 --> 00:06:39.395
είναι για αυτόν σαν την εντολή: 
«Γεννηθήτω φως».

00:06:39.395 --> 00:06:43.834
Οι νόμοι έχουν ένα είδος 
οντολογικής δύναμης ή ισχύος

00:06:43.834 --> 00:06:45.941
που μπορούν να διαμορφώσουν την άβυσσο,

00:06:45.941 --> 00:06:47.781
που κυοφορεί την ύπαρξη.

00:06:47.781 --> 00:06:50.688
Μπορούν να δημιουργήσουν 
έναν κόσμο από το τίποτα.

00:06:50.688 --> 00:06:52.635
Αλλά είναι μια πολύ απλοϊκή άποψη

00:06:52.635 --> 00:06:54.108
περί των φυσικών νόμων, σωστά;

00:06:54.108 --> 00:06:57.363
Γνωρίζουμε ότι οι νόμοι της φυσικής
είναι στην πραγματικότητα

00:06:57.363 --> 00:07:00.407
γενικευμένες περιγραφές 
σχεδίων και κανονικοτήτων

00:07:00.407 --> 00:07:01.612
στον κόσμο.

00:07:01.612 --> 00:07:03.985
Δεν υπάρχουν έξω από τον κόσμο.

00:07:03.985 --> 00:07:05.965
Δεν έχουν οντικό σύννεφο από μόνοι τους.

00:07:05.965 --> 00:07:07.960
Δεν μπορούν να δημιουργήσουν έναν κόσμο

00:07:07.960 --> 00:07:09.278
από το τίποτα.

00:07:09.278 --> 00:07:10.809
Είναι μια πολύ ξεπερασμένη άποψη

00:07:10.809 --> 00:07:12.993
του τι είναι ένας επιστημονικός νόμος.

00:07:12.993 --> 00:07:14.988
Και αν δεν με πιστεύετε σε αυτό,

00:07:14.988 --> 00:07:16.790
ακούστε τον Στίβεν Χόκινγκ,

00:07:16.790 --> 00:07:20.825
που και ο ίδιος πρότεινε 
ένα μοντέλο του κόσμου

00:07:20.825 --> 00:07:21.901
που ήταν αυτοδύναμο,

00:07:21.901 --> 00:07:25.539
δεν απαιτούσε καμία εξωτερική αιτία, 
κανέναν δημιουργό,

00:07:25.539 --> 00:07:27.247
και μετά από αυτή την πρόταση του,

00:07:27.247 --> 00:07:29.781
ο Χόκινγκ παραδέχτηκε ότι ακόμα
ήταν προβληματισμένος.

00:07:29.781 --> 00:07:32.993
Είπε ότι αυτό το μοντέλο 
αποτελείται μόνο από εξισώσεις.

00:07:32.993 --> 00:07:35.852
Τι δίνει πνοή σε αυτές τις εξισώσεις

00:07:35.852 --> 00:07:38.694
και δημιουργεί έναν κόσμο 
που αυτές θα περιγράψουν;

00:07:38.694 --> 00:07:40.027
Προβληματίστηκε με αυτό,

00:07:40.027 --> 00:07:43.712
άρα οι εξισώσεις δεν μπορούν 
να λειτουργήσουν από μόνες τους,

00:07:43.712 --> 00:07:45.850
δεν μπορούν να λύσουν 
τον γρίφο της ύπαρξης.

00:07:45.850 --> 00:07:48.763
Αλλά ακόμα κι αν οι νόμοι της φυσικής
μπορούσαν να το κάνουν,

00:07:48.763 --> 00:07:50.586
γιατί να είναι οι συγκεκριμένοι νόμοι;

00:07:50.586 --> 00:07:52.250
Γιατί η θεωρία του κβαντικού πεδίου

00:07:52.250 --> 00:07:53.450
που περιγράφει ένα σύμπαν

00:07:53.450 --> 00:07:55.899
με ορισμένο αριθμό δυνάμεων,
σωματιδίων και λοιπά;

00:07:55.899 --> 00:07:58.190
Γιατί όχι ένα τελείως
διαφορετικό σύνολο κανόνων;

00:07:58.190 --> 00:08:01.478
Υπάρχουν πάρα πολλά μαθηματικά 
σταθερά σύνολα κανόνων.

00:08:01.478 --> 00:08:04.627
Γιατί όχι χωρίς νόμους; 
Γιατί όχι καθαρή ανυπαρξία;

NOTE Paragraph

00:08:04.627 --> 00:08:07.089
Άρα είναι ένα πρόβλημα, 
είτε το πιστεύετε είτε όχι,

00:08:07.089 --> 00:08:09.647
που απασχολεί αρκετά
τους φυσικούς που το εξετάζουν,

00:08:09.647 --> 00:08:12.755
και σε αυτό το σημείο 
στρέφονται στο μεταφυσικό,

00:08:12.755 --> 00:08:14.800
και λένε ότι ίσως το σύνολο των νόμων

00:08:14.800 --> 00:08:16.217
που περιγράφει το σύμπαν μας,

00:08:16.217 --> 00:08:17.932
ένα απλά ένα από πολλά σύνολα νόμων

00:08:17.932 --> 00:08:20.038
και περιγράφει ένα μέρος
της πραγματικότητας,

00:08:20.038 --> 00:08:22.064
αλλά ίσως κάθε σταθερό σύνολο νόμων

00:08:22.064 --> 00:08:24.900
περιγράφει ένα διαφορετικό 
κομμάτι της πραγματικότητας,

00:08:24.900 --> 00:08:28.273
και στην πραγματικότητα
όλοι οι πιθανοί φυσικοί κόσμοι

00:08:28.273 --> 00:08:30.794
όντως υπάρχουν και είναι όλοι εκεί έξω.

00:08:30.794 --> 00:08:33.237
Βλέπουμε μόνο ένα μικρό μέρος 
της πραγματικότητας

00:08:33.237 --> 00:08:35.780
που περιγράφεται από τους νόμους
του κβαντικού πεδίου,

00:08:35.780 --> 00:08:37.782
αλλά υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί κόσμοι,

00:08:37.782 --> 00:08:39.148
κομμάτια της πραγματικότητας

00:08:39.148 --> 00:08:41.235
που περιγράφονται
από διαφορετικές θεωρίες

00:08:41.235 --> 00:08:44.251
που διαφέρουν από τις δικές μας
με τρόπους που δεν φανταζόμαστε,

00:08:44.251 --> 00:08:47.996
που είναι ασύλληπτα εξωτικοί.

00:08:47.996 --> 00:08:49.493
Ο Στήβεν Γουάϊνμπεργκ,

00:08:49.493 --> 00:08:52.174
ο πατέρας του πρότυπου μοντέλου
της μοριακής φυσικής,

00:08:52.174 --> 00:08:55.000
έχει στην ουσία και ο ίδιος 
φλερτάρει με την ιδέα

00:08:55.000 --> 00:08:59.243
ότι όλες οι πιθανές πραγματικότητες 
όντως υπάρχουν.

00:08:59.243 --> 00:09:02.332
Επίσης, ένας νεότερος φυσικός, 
ο Μαξ Τέγκμαρκ,

00:09:02.332 --> 00:09:06.708
που πιστεύει ότι υπάρχουν 
όλες οι μαθηματικές δομές,

00:09:06.708 --> 00:09:08.845
και η μαθηματική ύπαρξη είναι το ίδιο

00:09:08.845 --> 00:09:10.612
με τη φυσική ύπαρξη,

00:09:10.612 --> 00:09:12.930
έχουμε λοιπόν αυτό
το τεράστια πλούσιο πολυσύμπαν

00:09:12.930 --> 00:09:16.371
που περικλείει κάθε λογική πιθανότητα.

NOTE Paragraph

00:09:16.371 --> 00:09:19.881
Τώρα, παίρνοντας αυτή τη μεταφυσική λύση,

00:09:19.881 --> 00:09:22.153
αυτοί οι φυσικοί και φιλόσοφοι

00:09:22.153 --> 00:09:24.675
βασικά προσεγγίζουν μια πολύ παλιά ιδέα

00:09:24.675 --> 00:09:26.132
που αποδίδεται στον Πλάτωνα.

00:09:26.132 --> 00:09:29.330
Είναι η αρχή της πληρότητας ή γονιμότητας,

00:09:29.330 --> 00:09:31.243
ή η μεγάλη αλυσίδα της ύπαρξης,

00:09:31.243 --> 00:09:35.110
ότι η πραγματικότητα είναι όντως 
όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένη.

00:09:35.110 --> 00:09:37.231
Αποστασιοποιείται από την ανυπαρξία

00:09:37.231 --> 00:09:39.706
όσο περισσότερο γίνεται.

NOTE Paragraph

00:09:39.706 --> 00:09:42.200
Άρα έχουμε δύο άκρα αντίθετα.

00:09:42.200 --> 00:09:45.499
Έχουμε από τη μια πλευρά 
την απόλυτη ανυπαρξία,

00:09:45.499 --> 00:09:47.997
και αυτή την οπτική της πραγματικότητας

00:09:47.997 --> 00:09:51.180
που περικλείει κάθε κόσμο 
που μπορούμε να αντιληφθούμε

00:09:51.180 --> 00:09:53.909
στον αντίθετο άκρο: την πιο 
πλήρως πιθανή πραγματικότητα,

00:09:53.909 --> 00:09:56.802
την ανυπαρξία, την απλούστερη 
πιθανή πραγματικότητα.

00:09:56.802 --> 00:09:59.681
Τι βρίσκεται όμως 
ανάμεσα σε αυτά τα δύο άκρα;

00:09:59.681 --> 00:10:01.708
Κάθε είδους ενδιάμεσες πραγματικότητες

00:10:01.708 --> 00:10:04.655
που περιλαμβάνουν κάποια πράγματα 
και αποκλείουν κάποια άλλα.

00:10:04.655 --> 00:10:06.791
Μια από τις ενδιάμεσες πραγματικότητες

00:10:06.791 --> 00:10:11.946
είναι, ας πούμε, η πιο καλαίσθητη
μαθηματικά πραγματικότητα,

00:10:11.946 --> 00:10:13.621
που αποκλείει τα άχαρα κομμάτια,

00:10:13.621 --> 00:10:16.267
τις άσχημες ασυμμετρίες και πάει λέγοντας.

00:10:16.267 --> 00:10:18.593
Υπάρχουν βέβαια κάποιοι φυσικοί

00:10:18.593 --> 00:10:22.227
που θα σας πουν ότι όντως ζούμε 
στην πιο καλαίσθητη πραγματικότητα.

00:10:22.227 --> 00:10:25.174
Νομίζω ότι ο Μπράιαν Γκριν 
βρίσκεται στο κοινό,

00:10:25.174 --> 00:10:28.587
και έχει γράψει ένα βιβλίο με τίτλο: 
«Το Κομψό Σύμπαν».

00:10:28.587 --> 00:10:30.658
Ισχυρίζεται ότι το σύμπαν στο οποίο ζούμε

00:10:30.658 --> 00:10:32.767
είναι καλαίσθητο από μαθηματικής απόψεως.

00:10:32.767 --> 00:10:34.450
Μην τον πιστεύετε. 
(Γέλια)

00:10:34.450 --> 00:10:37.537
Είναι ευσεβής πόθος, μακάρι να ίσχυε,

00:10:37.537 --> 00:10:39.610
αλλά νομίζω ότι 
πριν λίγο καιρό παραδέχτηκε

00:10:39.610 --> 00:10:42.264
πως πρόκειται για ένα άσχημο σύμπαν.

00:10:42.264 --> 00:10:43.890
Είναι βλακωδώς κατασκευασμένο,

00:10:43.890 --> 00:10:47.144
έχει υπερβολικά πολλές
αυθαίρετες σταθερές σύζευξης

00:10:47.144 --> 00:10:48.810
και αναλογίες μάζας

00:10:48.810 --> 00:10:51.588
και περιττές οικογένειες 
στοιχειωδών σωματιδίων,

00:10:51.588 --> 00:10:53.986
και τι στο καλό είναι η σκοτεινή ενέργεια;

00:10:53.986 --> 00:10:57.135
Είναι μια δυσλειτουργική θεώρηση.

00:10:57.135 --> 00:11:00.208
Δεν είναι ένα καλαίσθητο σύμπαν. 
(Γέλια)

00:11:00.958 --> 00:11:04.021
Υπάρχει βέβαια και ο καλύτερος 
από όλους τους πιθανούς κόσμους

00:11:04.021 --> 00:11:05.471
από ηθικής πλευράς.

00:11:05.471 --> 00:11:07.420
Καλό θα ήταν να σοβαρευτείτε τώρα,

00:11:07.420 --> 00:11:09.845
καθώς ένας κόσμος 
στον οποίο συνειδητά πλάσματα

00:11:09.845 --> 00:11:11.465
δεν υποφέρουν άσκοπα,

00:11:11.465 --> 00:11:13.334
στον οποίο δεν υπάρχουν πράγματα όπως

00:11:13.334 --> 00:11:15.549
ο παιδικός καρκίνος ή το Ολοκαύτωμα.

00:11:15.549 --> 00:11:16.800
Είναι μια ηθική σύλληψη.

00:11:16.800 --> 00:11:18.465
Τέλος πάντων, μεταξύ ανυπαρξίας

00:11:18.465 --> 00:11:20.428
και πληρέστερης πιθανής πραγματικότητας,

00:11:20.428 --> 00:11:22.043
υπάρχουν ειδικές πραγματικότητες.

00:11:22.043 --> 00:11:24.323
Η ανυπαρξία είναι ιδιαίτερη. 
Είναι η πιο απλή.

00:11:24.323 --> 00:11:27.833
Μετά έχουμε την πιο καλαίσθητη 
πιθανή πραγματικότητα.

00:11:27.833 --> 00:11:29.197
Είναι κάτι ιδιαίτερο.

00:11:29.197 --> 00:11:31.849
Η πληρέστερη πιθανή πραγματικότητα
είναι κάτι ιδιαίτερο.

NOTE Paragraph

00:11:31.849 --> 00:11:33.365
Αλλά τι ξεχνάμε;

00:11:33.365 --> 00:11:36.101
Υπάρχουν και οι ευτελείς,

00:11:36.101 --> 00:11:37.856
κοινές πραγματικότητες

00:11:37.856 --> 00:11:40.477
που δεν είναι 
σε καμία περίπτωση ιδιαίτερες,

00:11:40.477 --> 00:11:42.029
είναι κάπως τυχαίες.

00:11:42.029 --> 00:11:44.756
Απέχουν απείρως από την ανυπαρξία,

00:11:44.756 --> 00:11:48.682
αλλά δεν φτάνουν με τίποτα
την πλήρη ολοκλήρωση.

00:11:48.682 --> 00:11:51.202
Είναι ένας συνδυασμός χάους και τάξης,

00:11:51.202 --> 00:11:55.100
μαθηματικής καλαισθησίας και ασχήμιας.

00:11:55.100 --> 00:11:57.185
Θα περιέγραφα αυτές τις πραγματικότητες

00:11:57.185 --> 00:12:01.312
ως ένα απέραντο, 
μέτριας ποιότητας, ατελές χάλι,

00:12:01.312 --> 00:12:04.692
μια γενικόλογη πραγματικότητα, 
ένα είδος κοσμικής προχειρότητας.

00:12:04.692 --> 00:12:06.876
Και αυτές οι πραγματικότητες,

00:12:06.876 --> 00:12:09.142
υπάρχει κάποια θεότητα
σε κάποια από αυτές;

00:12:09.142 --> 00:12:11.553
Ίσως, αλλά η θεότητα δεν είναι τέλεια

00:12:11.553 --> 00:12:13.889
όπως αυτή των Ιουδαιο-Χριστιανών.

00:12:13.889 --> 00:12:17.196
Αυτή η θεότητα δεν είναι 
ούτε πανάγαθη ούτε παντοδύναμη.

00:12:17.196 --> 00:12:20.527
Μπορεί, αντιθέτως, να είναι 
100 τοις εκατό κακόβουλη

00:12:20.527 --> 00:12:22.630
αλλά μόνο 80 τοις 
εκατό αποτελεσματική,

00:12:22.630 --> 00:12:28.767
το οποίο απεικονίζει λίγο ή πολύ 
τον κόσμο γύρω μας. (Γέλια)

00:12:28.767 --> 00:12:30.919
Έτσι θα ήθελα να προτείνω

00:12:30.919 --> 00:12:33.335
ότι η λύση στο μυστήριο της ύπαρξης

00:12:33.335 --> 00:12:37.425
είναι ότι η πραγματικότητα 
στην οποία ζούμε

00:12:37.425 --> 00:12:39.481
είναι μία από τις κοινές πραγματικότητες.

00:12:39.481 --> 00:12:42.136
Η πραγματικότητα 
πρέπει να καταλήγει κάπου.

00:12:42.136 --> 00:12:44.206
Μπορεί να καταλήγει 
στο να είναι ένα τίποτα

00:12:44.206 --> 00:12:47.887
ή τα πάντα ή κάτι ενδιάμεσο.

00:12:47.887 --> 00:12:51.578
Έχει λοιπόν κάποιο ξεχωριστό στοιχείο,

00:12:51.578 --> 00:12:53.618
είναι δηλαδή πραγματικά
καλαίσθητη ή πλήρης

00:12:53.618 --> 00:12:55.376
ή πραγματικά απλή, όπως η ανυπαρξία,

00:12:55.376 --> 00:12:57.177
αυτό θα απαιτούσε μια εξήγηση.

00:12:57.177 --> 00:13:00.336
Αλλά εάν είναι μια από αυτές τις τυχαίες,
κοινές πραγματικότητες,

00:13:00.336 --> 00:13:02.486
δεν υπάρχει περαιτέρω εξήγηση.

00:13:02.486 --> 00:13:03.790
Και πράγματι, θα έλεγα

00:13:03.790 --> 00:13:06.200
ότι αυτή είναι η πραγματικότητα 
στην οποία ζούμε.

00:13:06.200 --> 00:13:08.107
Αυτό μας λέει η επιστήμη.

00:13:08.107 --> 00:13:09.438
Στην αρχή της εβδομάδας,

00:13:09.438 --> 00:13:12.554
πήραμε την συναρπαστική πληροφορία ότι

00:13:12.554 --> 00:13:14.633
η θεωρία της εμφύσησης,

00:13:14.633 --> 00:13:19.663
που προβλέπει μια μεγάλη, άπειρη, 
άτακτη, αυθαίρετη, άσκοπη πραγματικότητα,

00:13:19.663 --> 00:13:23.488
είναι σαν μια μεγάλη αφρίζουσα σαμπάνια

00:13:23.488 --> 00:13:26.172
που αναβλύζει ατελείωτα από ένα μπουκάλι,

00:13:26.172 --> 00:13:28.264
ένα τεράστιο σύμπαν, κυρίως άγονη γη

00:13:28.264 --> 00:13:32.530
με μικρούς θύλακες γοητείας 
και τάξης και ειρήνης,

00:13:32.530 --> 00:13:34.895
έχει επιβεβαιωθεί,

00:13:34.895 --> 00:13:37.797
αυτό το σενάριο της εμφύσησης, 
από τις παρατηρήσεις

00:13:37.797 --> 00:13:39.980
που έγιναν με ραδιοτηλεσκόπια 
στην Ανταρκτική

00:13:39.980 --> 00:13:42.713
που εξέτασαν τα χαρακτηριστικά 
των βαρυτικών κυμάτων

00:13:42.713 --> 00:13:44.577
ακριβώς πριν τη Μεγάλη Έκρηξη.

00:13:44.577 --> 00:13:46.482
Είμαι σίγουρος ότι όλοι το γνωρίζετε.

00:13:46.482 --> 00:13:49.306
Έτσι τέλος πάντων, πιστεύω 
ότι υπάρχει κάποια απόδειξη

00:13:49.306 --> 00:13:52.793
για το γενονός ότι έχουμε καταλήξει 
σε αυτή την πραγματικότητα.

NOTE Paragraph

00:13:52.793 --> 00:13:55.200
Τώρα βέβαια, 
γιατί θα έπρεπε να σας νοιάζει;

00:13:55.200 --> 00:13:57.136
Καλώς - (Γέλιο) -

00:13:57.136 --> 00:14:00.450
η ερώτηση, «Γιατί υπάρχει ο κόσμος;»

00:14:00.450 --> 00:14:01.689
είναι η κοσμική ερώτηση,

00:14:01.689 --> 00:14:03.693
που μοιάζει με μια πιο προσωπική ερώτηση:

00:14:03.693 --> 00:14:06.776
Γιατί υπάρχω; Γιατί υπάρχεις;

00:14:06.776 --> 00:14:10.376
ξέρετε, η ύπαρξη μας θα έμοιαζε 
να είναι απίστευτα απίθανη,

00:14:10.376 --> 00:14:14.695
επειδή υπάρχει ένας τεράστιος 
αριθμός γενετικά πιθανών ανθρώπων,

00:14:14.695 --> 00:14:15.799
αν τον υπολογίσετε

00:14:15.799 --> 00:14:19.011
από τον αριθμό των γονιδίων
και των αλληλόμορφων γονιδίων κ.λπ.

00:14:19.011 --> 00:14:20.947
ένας πρόχειρος υπολογισμός θα σας πει

00:14:20.947 --> 00:14:22.892
ότι υπάρχουν περίπου 10 στην 10.000τη

00:14:22.892 --> 00:14:24.552
πιθανοί άνθρωποι, γενετικά.

00:14:24.552 --> 00:14:28.020
Είναι ανάμεσα στο 10 στην 100τη και στο 
10 στην δύναμη του 10 στην 100τη.

00:14:28.020 --> 00:14:30.596
Κι ο αριθμός των ανθρώπων που 
έχουν πραγματικά υπάρξει

00:14:30.596 --> 00:14:32.130
είναι 100 δις, ίσως 50 δις,

00:14:32.130 --> 00:14:33.415
ένα απειροελάχιστο κλάσμα,

00:14:33.415 --> 00:14:36.125
άρα όλοι έχουμε κερδίσει
το καταπληκτικό κοσμικό λαχείο.

00:14:36.125 --> 00:14:38.244
Είμαστε εδώ. Εντάξει.

NOTE Paragraph

00:14:38.244 --> 00:14:40.985
Σε τι είδους πραγματικότητα 
θέλουμε λοιπόν να ζούμε;

00:14:40.985 --> 00:14:43.565
Θέλουμε να ζούμε σε μια 
ξεχωριστή πραγματικότητα;

00:14:43.565 --> 00:14:47.644
Τι κι αν ζούσαμε στην πιο 
καλαίσθητη πιθανή πραγματικότητα;

00:14:47.644 --> 00:14:50.053
Φανταστείτε την υπαρξιακή πίεση 
που θα δεχόμασταν

00:14:50.053 --> 00:14:51.992
για να είμαστε ανάλογα καλαίσθητοι,

00:14:51.992 --> 00:14:53.858
να μην αποτύχουμε στις προσδοκίες της.

00:14:53.858 --> 00:14:56.939
Και αν ζούσαμε στην πιο 
ολοκληρωμένη πιθανή πραγματικότητα;

00:14:56.939 --> 00:14:58.950
Τότε η ύπαρξη μας θα ήταν εγγυημένη,

00:14:58.950 --> 00:15:00.498
επειδή κάθε πιθανό πράγμα

00:15:00.498 --> 00:15:02.194
υπάρχει σε αυτή την πραγματικότητα,

00:15:02.194 --> 00:15:04.255
αλλά οι επιλογές μας δεν θα είχαν νόημα.

00:15:04.255 --> 00:15:07.250
Αν πραγματικά ζορίζομαι ηθικά 
και αγωνίζομαι

00:15:07.250 --> 00:15:09.330
και αποφασίζω να κάνω το σωστό,

00:15:09.330 --> 00:15:10.525
τι διαφορά έχει,

00:15:10.525 --> 00:15:12.380
αφού υπάρχει ένας άπειρος αριθμός

00:15:12.380 --> 00:15:13.554
εκδοχών του εαυτού μου

00:15:13.554 --> 00:15:14.791
που επίσης κάνει το σωστό

00:15:14.791 --> 00:15:16.616
κι άπειρος αριθμός που κάνει το λάθος.

00:15:16.616 --> 00:15:18.456
Έτσι οι επιλογές μου δεν έχουν νόημα.

00:15:18.456 --> 00:15:21.050
Άρα δεν θέλουμε να ζούμε
σε ιδιαίτερη πραγματικότητα.

00:15:21.050 --> 00:15:23.987
Κι όσον αφορά την ξεχωριστή 
πραγματικότητα της ανυπαρξίας,

00:15:23.987 --> 00:15:25.554
δεν θα συζητούσαμε κάτι τέτοιο.

00:15:25.554 --> 00:15:32.489
Έτσι πιστεύω ότι ζώντας σε μια κοινή 
πραγματικότητα που είναι μέτρια,

00:15:32.489 --> 00:15:34.385
έχει καλά και κακά,

00:15:34.385 --> 00:15:36.727
και θα μπορούσαμε να κάνουμε
τα καλά περισσότερα

00:15:36.727 --> 00:15:38.266
και τα κακά λιγότερα

00:15:38.266 --> 00:15:41.157
και αυτό δίνει στη ζωή μας κάποιο σκοπό.

00:15:41.157 --> 00:15:42.563
Το σύμπαν είναι παράλογο,

00:15:42.563 --> 00:15:44.290
αλλά μπορούμε να έχουμε ένα σκοπό

00:15:44.290 --> 00:15:45.380
και αυτό είναι καλό,

00:15:45.380 --> 00:15:47.895
και η γενική μετριότητα
της πραγματικότητας

00:15:47.895 --> 00:15:50.350
αντηχεί κάπως όμορφα με τη μετριότητα

00:15:50.350 --> 00:15:52.812
που όλοι αισθανόμαστε
στην ουσία της ύπαρξης μας.

00:15:52.812 --> 00:15:54.446
Ξέρω ότι το αισθάνεστε.

00:15:54.446 --> 00:15:55.930
Ξέρω ότι όλοι είστε ξεχωριστοί,

00:15:55.930 --> 00:15:57.872
αλλά και κάπως κρυφά μέτριοι,

00:15:57.872 --> 00:15:59.261
δεν νομίζετε;

00:15:59.261 --> 00:16:00.968
(Γέλια) 
(Χειροκρότημα)

NOTE Paragraph

00:16:00.968 --> 00:16:04.820
Τέλος πάντων, μπορούμε να πούμε 
ότι αυτό το μυστήριο της ύπαρξης,

00:16:04.820 --> 00:16:06.828
είναι απλά ανούσιες θεωρητικολογίες.

00:16:06.828 --> 00:16:10.535
Δεν εκπλήσσεστε 
από την ύπαρξη του σύμπαντος

00:16:10.535 --> 00:16:12.170
και έχετε καλή παρέα.

00:16:12.170 --> 00:16:14.386
Ο Μπέρτραντ Ράσελ είπε,

00:16:14.386 --> 00:16:17.921
«Θα πρέπει να πω ότι το σύμπαν είναι 
απλώς εκεί, και αυτό είναι όλο».

00:16:17.921 --> 00:16:19.462
Είναι ένα αναμφισβήτητο γεγονός.

00:16:19.462 --> 00:16:22.276
Και ο καθηγητής μου στο Κολούμπια, 
ο Σίντνει Μοργκενμπέσερ,

00:16:22.276 --> 00:16:23.905
σπουδαίος φαρσέρ της φιλοσοφίας,

00:16:23.905 --> 00:16:25.782
όταν του είπα, «Καθηγητά Μοργκενμπέσερ,

00:16:25.782 --> 00:16:28.098
γιατί υπάρχει εκεί έξω κάτι 
αντί για τίποτα;»

00:16:28.098 --> 00:16:30.518
Μου είπε, «Ε, καλά,
ακόμα και αν δεν υπήρχε τίποτα,

00:16:30.518 --> 00:16:32.244
πάλι δεν θα ήσουν ευχαριστημένος.»

NOTE Paragraph

00:16:32.244 --> 00:16:35.993
Οπότε - (Γέλιο) - εντάξει.

00:16:35.993 --> 00:16:38.355
Ώστε δεν εκπλήσσεστε. Δεν με νοιάζει.

00:16:38.355 --> 00:16:41.328
Αλλά θα σας πω κάτι για να καταλήξω

00:16:41.328 --> 00:16:43.606
και σας εγγυώμαι ότι θα σας εκπλήξει,

00:16:43.606 --> 00:16:46.273
επειδή έχει εκπλήξει όλους τους έξυπνους,

00:16:46.273 --> 00:16:48.796
υπέροχους ανθρώπους που 
συνάντησα στο συνέδριο TED,

00:16:48.796 --> 00:16:50.800
όταν τους το είπα, και είναι το εξής:

00:16:50.800 --> 00:16:55.302
Ποτέ στη ζωή μου δεν είχα κινητό τηλέφωνο.

00:16:55.302 --> 00:16:57.179
Σας ευχαριστώ.

00:16:57.179 --> 00:16:59.289
(Γέλια) 
(Χειροκρότημα)