[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:06.82,0:00:09.65,Default,,0000,0000,0000,,Verdriet is een onderdeel\Nvan de menselijke ervaring, Dialogue: 0,0:00:09.65,0:00:12.25,Default,,0000,0000,0000,,maar al eeuwenlang \Nzijn er grote meningsverschillen Dialogue: 0,0:00:12.25,0:00:17.43,Default,,0000,0000,0000,,over wat het precies is\Nen of we er iets aan moeten doen. Dialogue: 0,0:00:17.43,0:00:20.31,Default,,0000,0000,0000,,In de simpelste betekenis\Nwordt verdriet vaak gezien Dialogue: 0,0:00:20.31,0:00:23.75,Default,,0000,0000,0000,,als de natuurlijke reactie \Nop een moeilijke situatie. Dialogue: 0,0:00:23.75,0:00:27.66,Default,,0000,0000,0000,,Je voelt verdriet als een vriend verhuist \Nof als een huisdier doodgaat. Dialogue: 0,0:00:27.66,0:00:29.61,Default,,0000,0000,0000,,Als een vriend zegt: "Ik ben verdrietig", Dialogue: 0,0:00:29.61,0:00:32.34,Default,,0000,0000,0000,,reageer je vaak door te vragen:\N"Wat is er gebeurd?" Dialogue: 0,0:00:32.34,0:00:37.06,Default,,0000,0000,0000,,Maar je veronderstelling \Ndat verdriet een externe oorzaak heeft, Dialogue: 0,0:00:37.06,0:00:39.32,Default,,0000,0000,0000,,is een relatief nieuw idee. Dialogue: 0,0:00:39.32,0:00:42.42,Default,,0000,0000,0000,,Dokters in het oude Griekenland\Nzagen verdriet niet op die manier. Dialogue: 0,0:00:42.42,0:00:46.26,Default,,0000,0000,0000,,Zij geloofden dat het een donker sap was\Nin het lichaam. Dialogue: 0,0:00:46.26,0:00:48.58,Default,,0000,0000,0000,,Volgens hun leer van humores Dialogue: 0,0:00:48.58,0:00:53.38,Default,,0000,0000,0000,,werden onze lichaam en ziel beheerst\Ndoor vier lichaamssappen genaamd humoren Dialogue: 0,0:00:53.38,0:00:57.96,Default,,0000,0000,0000,,en hun balans had een directe invloed\Nop onze gezondheid en ons temperament. Dialogue: 0,0:00:57.96,0:01:00.84,Default,,0000,0000,0000,,Melancholie komt van 'melaina cholè', Dialogue: 0,0:01:00.84,0:01:05.49,Default,,0000,0000,0000,,het woord voor zwarte gal,\Nde humor die verdriet zou veroorzaken. Dialogue: 0,0:01:05.49,0:01:08.68,Default,,0000,0000,0000,,Door je voedingspatroon te veranderen\Nen door medische behandelingen Dialogue: 0,0:01:08.68,0:01:10.100,Default,,0000,0000,0000,,kon je je humoren in balans brengen. Dialogue: 0,0:01:10.100,0:01:14.82,Default,,0000,0000,0000,,Hoewel we nu veel meer weten\Nover de systemen die ons lichaam besturen, Dialogue: 0,0:01:14.82,0:01:18.46,Default,,0000,0000,0000,,weerklinken deze Griekse ideeën \Nin huidige opvattingen, Dialogue: 0,0:01:18.46,0:01:21.22,Default,,0000,0000,0000,,niet over het verdriet \Ndat we allemaal weleens voelen, Dialogue: 0,0:01:21.22,0:01:23.55,Default,,0000,0000,0000,,maar over klinische depressie. Dialogue: 0,0:01:23.55,0:01:28.08,Default,,0000,0000,0000,,Dokters geloven dat bepaalde langdurige, \Nonverklaarde emotionele toestanden Dialogue: 0,0:01:28.08,0:01:31.80,Default,,0000,0000,0000,,in ieder geval gedeeltelijk verwant zijn \Naan hersenchemie, Dialogue: 0,0:01:31.80,0:01:35.57,Default,,0000,0000,0000,,de balans van verschillende stoffen \Nin de hersenen. Dialogue: 0,0:01:35.57,0:01:37.06,Default,,0000,0000,0000,,Net als in het Griekse systeem Dialogue: 0,0:01:37.06,0:01:39.41,Default,,0000,0000,0000,,kan een verandering \Nin de balans van deze stoffen Dialogue: 0,0:01:39.41,0:01:41.72,Default,,0000,0000,0000,,een grote invloed hebben op onze reactie Dialogue: 0,0:01:41.72,0:01:43.92,Default,,0000,0000,0000,,op zelfs extreem moeilijke omstandigheden. Dialogue: 0,0:01:43.92,0:01:48.75,Default,,0000,0000,0000,,Ook probeert men al lange tijd\Nom de waarde van verdriet te bepalen. Dialogue: 0,0:01:48.75,0:01:51.55,Default,,0000,0000,0000,,In die discussie vind je \Neen overtuigende redenering Dialogue: 0,0:01:51.55,0:01:56.07,Default,,0000,0000,0000,,dat verdriet niet alleen onvermijdelijk is\Nin het leven, maar ook essentieel. Dialogue: 0,0:01:56.07,0:01:58.18,Default,,0000,0000,0000,,Als je nooit melancholie hebt gevoeld, Dialogue: 0,0:01:58.18,0:02:01.51,Default,,0000,0000,0000,,heb je een onderdeel gemist\Nvan wat het betekent om mens te zijn. Dialogue: 0,0:02:01.51,0:02:05.97,Default,,0000,0000,0000,,Veel denkers beweren dat melancholie \Nnodig is om wijsheid te kunnen verkrijgen. Dialogue: 0,0:02:05.97,0:02:08.65,Default,,0000,0000,0000,,Robert Burton, geboren in 1577, Dialogue: 0,0:02:08.65,0:02:12.82,Default,,0000,0000,0000,,wijdde zijn leven aan het bestuderen \Nvan de oorzaken en ervaring van verdriet. Dialogue: 0,0:02:12.82,0:02:17.02,Default,,0000,0000,0000,,Burton schreef in zijn meesterwerk \N'Anatomie van de Melancholie': Dialogue: 0,0:02:17.02,0:02:20.40,Default,,0000,0000,0000,,"Wie wijsheid vergroot, vergroot leed." Dialogue: 0,0:02:20.85,0:02:23.43,Default,,0000,0000,0000,,De Romantische dichters\Nvan de vroege 19e eeuw Dialogue: 0,0:02:23.43,0:02:25.52,Default,,0000,0000,0000,,geloofden dat melancholie \Nons in staat stelt Dialogue: 0,0:02:25.52,0:02:28.86,Default,,0000,0000,0000,,om andere diepgaande emoties \Nbeter te begrijpen, Dialogue: 0,0:02:28.86,0:02:30.75,Default,,0000,0000,0000,,zoals schoonheid en vreugde. Dialogue: 0,0:02:30.75,0:02:34.65,Default,,0000,0000,0000,,Als je het verdriet begrijpt van de bomen\Ndie hun bladeren verliezen in de herfst, Dialogue: 0,0:02:34.65,0:02:38.87,Default,,0000,0000,0000,,begrijp je ook de levenscyclus beter\Ndie in de lente bloemen brengt. Dialogue: 0,0:02:39.85,0:02:42.08,Default,,0000,0000,0000,,Maar wijsheid en emotionele intelligentie Dialogue: 0,0:02:42.08,0:02:45.19,Default,,0000,0000,0000,,lijken behoorlijk hoog te staan \Nin de hiërarchie van behoeften. Dialogue: 0,0:02:45.19,0:02:48.25,Default,,0000,0000,0000,,Heeft verdriet ook waarde \Nop een fundamenteler, concreter, Dialogue: 0,0:02:48.25,0:02:50.69,Default,,0000,0000,0000,,misschien zelfs evolutionair niveau? Dialogue: 0,0:02:50.69,0:02:53.90,Default,,0000,0000,0000,,Wetenschappers denken dat huilen\Nen zich teruggetrokken voelen\N Dialogue: 0,0:02:53.90,0:02:58.18,Default,,0000,0000,0000,,onze voorouders heeft geholpen om \Nsociale banden te vormen Dialogue: 0,0:02:58.18,0:03:00.82,Default,,0000,0000,0000,,en de steun te krijgen \Ndie ze nodig hadden. Dialogue: 0,0:03:00.82,0:03:05.28,Default,,0000,0000,0000,,In tegenstelling tot woede of geweld\Nwas verdriet een uiting van leed Dialogue: 0,0:03:05.28,0:03:09.11,Default,,0000,0000,0000,,die mensen direct dichterbij\Nde lijdende persoon kon brengen Dialogue: 0,0:03:09.11,0:03:13.34,Default,,0000,0000,0000,,en hierdoor kon zowel de persoon \Nals de grotere gemeenschap gedijen. Dialogue: 0,0:03:13.34,0:03:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Misschien heeft verdriet eenheid gebracht\Ndie we nodig hadden om te overleven, Dialogue: 0,0:03:17.00,0:03:20.30,Default,,0000,0000,0000,,maar velen hebben zich afgevraagd \Nof het leed dat anderen voelen Dialogue: 0,0:03:20.30,0:03:23.82,Default,,0000,0000,0000,,lijkt op het leed dat we zelf ervaren. Dialogue: 0,0:03:23.82,0:03:25.92,Default,,0000,0000,0000,,De dichteres Emily Dickinson schreef: Dialogue: 0,0:03:25.92,0:03:30.30,Default,,0000,0000,0000,,"Elk lijden dat ik tegenkom,\NNeem ik nauwkeurig waar Dialogue: 0,0:03:30.30,0:03:34.58,Default,,0000,0000,0000,,Belast het zoals dat van mij\NOf weegt het minder zwaar?" Dialogue: 0,0:03:35.35,0:03:39.30,Default,,0000,0000,0000,,In de 20e eeuw hebben antropologen \Nzoals Arthur Kleinman Dialogue: 0,0:03:39.30,0:03:42.81,Default,,0000,0000,0000,,bewijs verzameld uit de manier waarop \Nmensen praten over pijn Dialogue: 0,0:03:42.81,0:03:46.75,Default,,0000,0000,0000,,dat suggereerde dat emoties \Nhelemaal niet universeel zijn Dialogue: 0,0:03:46.75,0:03:50.37,Default,,0000,0000,0000,,en dat cultuur, voornamelijk de manier\Nwaarop we taal gebruiken, Dialogue: 0,0:03:50.37,0:03:52.57,Default,,0000,0000,0000,,kan beïnvloeden hoe we ons voelen. Dialogue: 0,0:03:52.57,0:03:54.36,Default,,0000,0000,0000,,Als we praten over een gebroken hart, Dialogue: 0,0:03:54.36,0:03:57.88,Default,,0000,0000,0000,,wordt het gevoel van gebrokenheid\Nonderdeel van onze ervaring, Dialogue: 0,0:03:57.88,0:04:00.66,Default,,0000,0000,0000,,maar in een cultuur die spreekt\Nvan een gekneusd hart,\N Dialogue: 0,0:04:00.66,0:04:04.21,Default,,0000,0000,0000,,lijkt er een andere \Nsubjectieve ervaring te zijn. Dialogue: 0,0:04:04.87,0:04:07.22,Default,,0000,0000,0000,,Sommige hedendaagse geleerden\Nmaakt het niet uit Dialogue: 0,0:04:07.22,0:04:10.02,Default,,0000,0000,0000,,of verdriet subjectief of universeel is. Dialogue: 0,0:04:10.02,0:04:15.01,Default,,0000,0000,0000,,Zij zouden liever technologie gebruiken\Nom leed in alle vormen te verwijderen. Dialogue: 0,0:04:15.01,0:04:16.84,Default,,0000,0000,0000,,David Pearce heeft voorgesteld \N Dialogue: 0,0:04:16.84,0:04:20.18,Default,,0000,0000,0000,,dat genetische technologie\Nen andere hedendaagse processen Dialogue: 0,0:04:20.18,0:04:24.93,Default,,0000,0000,0000,,niet alleen kunnen veranderen hoe mensen \Nemotionele en lichamelijke pijn ervaren, Dialogue: 0,0:04:24.93,0:04:28.18,Default,,0000,0000,0000,,maar dat we ecosystemen in de wereld\Nopnieuw zouden moeten ontwerpen Dialogue: 0,0:04:28.18,0:04:30.75,Default,,0000,0000,0000,,zodat dieren niet lijden in het wild. Dialogue: 0,0:04:30.75,0:04:33.54,Default,,0000,0000,0000,,Hij noemt zijn project\N'paradise engineering'. Dialogue: 0,0:04:33.88,0:04:37.31,Default,,0000,0000,0000,,Maar is er iets verdrietigs \Naan een wereld zonder verdriet? Dialogue: 0,0:04:37.31,0:04:39.96,Default,,0000,0000,0000,,Onze holbewonende voorouders \Nen favoriete dichters Dialogue: 0,0:04:39.96,0:04:43.14,Default,,0000,0000,0000,,zouden misschien niets met zo'n paradijs \Nte maken willen hebben. Dialogue: 0,0:04:43.14,0:04:45.19,Default,,0000,0000,0000,,Sterker nog, het enige Dialogue: 0,0:04:45.19,0:04:48.05,Default,,0000,0000,0000,,waarover iedereen het eens lijkt te zijn\Nwat betreft verdriet Dialogue: 0,0:04:48.05,0:04:51.06,Default,,0000,0000,0000,,is dat bijna iedereen \Nuit de geschiedenis het heeft gevoeld, Dialogue: 0,0:04:51.06,0:04:52.90,Default,,0000,0000,0000,,en dat al duizenden jaren Dialogue: 0,0:04:52.90,0:04:56.77,Default,,0000,0000,0000,,een van de beste manieren \Nom met deze moeilijke emotie om te gaan, Dialogue: 0,0:04:56.77,0:05:01.67,Default,,0000,0000,0000,,is om die onder woorden te brengen,\Nom uit te drukken wat onuitdrukbaar voelt. Dialogue: 0,0:05:01.67,0:05:03.53,Default,,0000,0000,0000,,In de woorden van Emily Dickinson: Dialogue: 0,0:05:03.53,0:05:08.10,Default,,0000,0000,0000,,"'Hoop' is dat ding met veren\NDat neerstrijkt in de ziel Dialogue: 0,0:05:08.10,0:05:12.57,Default,,0000,0000,0000,,Het fluit de woordeloze wijs\NEn houdt zich nooit meer stil"