0:00:00.875,0:00:03.897
Thiết kế là một việc phi thường và bí ẩn,

0:00:03.921,0:00:07.182
nó mang những ý nghĩa khác nhau [br]ở những thời điểm khác nhau.

0:00:07.206,0:00:11.474
Nhưng các dự án thiết kế đầy cảm hứng[br]đều có một điểm chung:

0:00:11.498,0:00:13.324
chúng bắt đầu từ một ước mơ.

0:00:13.679,0:00:15.117
Ước mơ càng táo bạo,

0:00:15.141,0:00:18.782
thì thiết kế lại càng cần vĩ đại [br]để đạt được ước mơ đó.

0:00:18.806,0:00:22.700
Đây cũng là lý do mà [br]những nhà thiết kế vĩ đại nhất hầu hết

0:00:22.724,0:00:26.412
đều là những kẻ có hoài bão lớn nhất[br]và nổi loạn nhất và phá cách nhất.

0:00:26.787,0:00:29.570
Đây đã là tình trạng xuyên suốt lịch sử,

0:00:29.594,0:00:33.515
tới tận năm 300 trước Công nguyên,

0:00:33.539,0:00:36.658
khi một đứa trẻ 13 tuổi lên ngôi vua

0:00:36.682,0:00:41.125
của quốc gia châu Á nhỏ bé, xa xôi [br]và nghèo đói.

0:00:41.475,0:00:44.960
Ông ta ao ước có thật nhiều đất đai, [br]sự giàu sang và quyền lực

0:00:44.984,0:00:46.651
bằng chinh phạt.

0:00:46.675,0:00:48.058
Kĩ năng thiết kế của ông ta

0:00:48.082,0:00:49.905
- nghe có vẻ không đúng cho lắm -

0:00:49.929,0:00:52.974
lại trở nên cần thiết để[br]ông ta có thể làm được điều ông ta muốn.

0:00:53.605,0:00:54.755
Vào thời điểm đó,

0:00:54.779,0:00:58.189
tất cả vũ khí đều được làm thủ công [br]với những đặc điểm khác nhau.

0:00:58.213,0:01:01.519
Nên, nếu một cung thủ [br]dùng hết tên trên chiến trường,

0:01:01.543,0:01:05.466
anh ta chưa chắc có thể sử dụng tên [br]của cung thủ khác để bắn

0:01:05.490,0:01:07.338
từ cây cung của mình.

0:01:07.362,0:01:10.923
Nghĩa là các cung thủ sẽ trở nên [br]kém hiệu quả hơn trong chiến đấu.

0:01:10.947,0:01:12.851
và đồng thời dễ bị tấn công hơn.

0:01:13.339,0:01:14.941
Doanh đã giải quyết vấn đề này

0:01:14.965,0:01:19.056
bằng việc yêu cầu rằng mọi cung và tên [br]phải được thiết kế giống nhau.

0:01:19.080,0:01:20.811
để chúng có thể dễ dàng thay thế.

0:01:20.835,0:01:24.837
Tương tự với dao, rìu, giáo, khiên

0:01:24.861,0:01:27.346
và tất cả các loại binh khí khác.

0:01:28.002,0:01:31.908
Quân đội của ông ta đã thắng [br]hết trận này tới trận khác,

0:01:31.932,0:01:33.722
và trong suốt 15 năm,

0:01:33.746,0:01:36.904
vương quốc nhỏ của ông ta [br]đã thành công trong việc chinh phạt

0:01:36.928,0:01:39.753
tất cả những nước lớn, giàu có [br]và hùng mạnh ở xung quanh,

0:01:39.777,0:01:42.300
để thành lập Đế quốc Trung Hoa hùng mạnh.

0:01:43.041,0:01:44.570
Ngày nay, rõ ràng, không một ai,

0:01:44.594,0:01:48.372
lại nghĩ đến việc mô tả Doanh Chính [br]như một nhà thiết kế đương thời --

0:01:48.396,0:01:49.604
phải không?

0:01:49.628,0:01:53.431
Vậy mà, các thiết kế đầy ngẫu hứng,

0:01:53.455,0:01:55.415
nhưng vô cùng tài hoa của ông ta

0:01:55.439,0:01:57.607
lại giúp ông ta hoàn thành ý nguyện.

0:01:57.631,0:02:02.171
Cũng xin kể thêm một trường hợp tương tự,

0:02:02.195,0:02:05.950
người cũng dùng bạo lực [br]để giành lấy những gì ông ta muốn.

0:02:06.376,0:02:11.636
Đó là Edward Teach, còn được biết tới [br]như một trùm cướp biển người Anh - Râu Đen

0:02:12.012,0:02:14.277
Vào thời kì hoàng kim của cướp biển,

0:02:14.301,0:02:17.974
những tên cướp biển như Teach khủng bố [br]những vùng biển chung.

0:02:17.998,0:02:19.967
Giao thương thuộc địa đang nở rộ,

0:02:19.991,0:02:22.252
và nghề cướp biển có thu nhập rất cao.

0:02:22.276,0:02:27.115
Những tay cướp biển như ông ta nhận ra [br]cách thu được nhiều chiến lợi phẩm nhất,

0:02:27.139,0:02:31.766
họ cần tấn công kẻ thù của mình [br]thật tàn bạo

0:02:31.790,0:02:33.583
để chúng đầu hàng mỗi khi thấy mặt.

0:02:33.607,0:02:34.758
Nói cách khác,

0:02:34.782,0:02:37.328
họ có thể chiếm thuyền [br]mà không tốn một viên đạn,

0:02:37.352,0:02:39.393
hay thương vong về người.

0:02:39.417,0:02:43.082
Vậy nên Edward Teach[br]tự gọi mình là Râu Đen

0:02:43.106,0:02:45.358
và đóng vai một tên cường bạo.

0:02:45.794,0:02:49.819
Ông ta mặc áo khoác dày và đội mũ to [br]để tăng chiều cao.

0:02:49.843,0:02:53.338
Ông ta để râu đen và dày [br]để che đi khuôn mặt.

0:02:53.362,0:02:56.909
Ông ta treo súng ngắn ở trên vai.

0:02:56.933,0:03:00.831
Ông ta thậm chí nhét cả diêm bên vành nón [br]để khi quẹt cháy,

0:03:00.855,0:03:04.985
chúng tí tách đầy hăm dọa trước những lúc [br]thuyền ông ta chuẩn bị tấn công.

0:03:05.009,0:03:07.581
Và cũng như mọi tên cướp biển bấy giờ,

0:03:07.605,0:03:10.494
ông ta treo một lá cờ đáng sợ:

0:03:10.518,0:03:13.978
đầu lâu xương chéo,

0:03:14.002,0:03:19.693
bởi chúng mô tả cái chết [br]trong nhiều nền văn hóa, suốt bao thế kỉ,

0:03:19.717,0:03:22.579
rằng ý nghĩa của chúng rất dễ nhận ra,

0:03:22.603,0:03:26.143
ngay cả trong thế giới của [br]những vùng biển chung vô học và vô luật:

0:03:26.167,0:03:28.643
đầu hàng hay là chết.

0:03:28.667,0:03:31.922
Rõ ràng, những ai hiểu ý đều đầu hàng [br]mỗi khi giáp mặt.

0:03:32.646,0:03:33.976
Nói như vậy,

0:03:34.000,0:03:38.675
thật dễ hiểu vì sao Edward Teach [br]và đồng bọn cướp biển của mình

0:03:38.699,0:03:43.174
lại được coi là những nhà tiên phong của [br]thiết kế truyền thông hiện đại,

0:03:43.198,0:03:45.122
và vì sao biểu tượng chết chóc của họ --

0:03:45.146,0:03:46.208
(Cười)

0:03:46.232,0:03:47.383
còn nữa --

0:03:47.407,0:03:50.392
vì sao biểu tượng chết chóc của họ [br]- đầu lâu xương chéo

0:03:50.416,0:03:52.706
là tiền thân cho các logo ngày nay,

0:03:52.730,0:03:56.077
giống như những chữ cái đỏ, to[br]phía sau lưng tôi,

0:03:56.101,0:03:58.280
nhưng, tất nhiên, [br]một thông điệp khác hẳn.

0:03:58.304,0:03:59.308
(Cười)

0:03:59.332,0:04:02.342
Nhưng, thiết kế cũng được [br]dùng cho những mục đích cao quý hơn

0:04:02.366,0:04:06.580
bởi một nhà thiết kế xứng tầm,

0:04:06.604,0:04:10.440
một y tá người Anh ở thế kỉ 19, [br]Florence Nightingale.

0:04:10.464,0:04:14.783
Nhiệm vụ của bà là chăm sóc sức khỏe [br]đầy đủ cho mọi người;

0:04:15.367,0:04:19.783
Nightingale sinh ra trong một gia đình [br]danh giá và giàu có,

0:04:19.807,0:04:23.848
những người khiếp đảm trước chuyện bà [br]sẵn lòng làm việc tại các bệnh viện quân y

0:04:23.872,0:04:25.506
trong thời gian chiến tranh Krym.

0:04:25.963,0:04:28.292
Tại đó, bà nhanh chóng nhận ra

0:04:28.316,0:04:31.929
rằng có rất nhiều bệnh nhân chết [br]vì nhiễm trùng

0:04:31.953,0:04:33.921
bởi các khu vực tồi tàn và dơ bẩn,

0:04:33.945,0:04:35.698
hơn là bởi các vết thương.

0:04:35.722,0:04:41.438
Từ đây, bà vận động để mở các phòng khám [br]sáng hơn, sạch sẽ hơn và thoáng khí hơn

0:04:41.588,0:04:42.914
Quay trở lại Anh,

0:04:43.598,0:04:45.088
bà bắt đầu một chiến dịch mới,

0:04:45.112,0:04:47.170
lần này là cho các bệnh viện dân sự,

0:04:47.194,0:04:51.067
và quyết tâm để mô hình tương tự [br]cũng được áp dụng cho chúng.

0:04:51.496,0:04:54.248
Khu khám Nightingale, như được gọi,

0:04:54.272,0:04:57.952
là mô hình bệnh viện thống trị [br]cho hàng thập kỉ về sau,

0:04:57.976,0:05:01.018
và các đặc điểm của nó vẫn còn được [br]áp dụng cho tới ngày nay.

0:05:01.834,0:05:03.089
Nhưng, bấy giờ,

0:05:03.113,0:05:06.141
thiết kế ấy bị coi như một công cụ [br]của Kỉ nguyên Công nghiệp.

0:05:06.165,0:05:08.891
Nó được tiêu chuẩn hóa và chuyên môn hóa,

0:05:08.915,0:05:11.408
nhưng vẫn còn bị hạn chế ở nhiều mặt

0:05:11.432,0:05:14.510
và được ứng dụng rộng rãi cho [br]các mục đích thương mại

0:05:14.534,0:05:16.809
hơn là theo mục đích ban đầu

0:05:16.833,0:05:21.059
của Florence Nightingale, Râu Đen[br]và Doanh Chính.

0:05:21.412,0:05:22.882
Tới thế kỉ 20,

0:05:22.906,0:05:25.919
đặc tính thương mại này trở nên mạnh mẽ,

0:05:25.943,0:05:28.467
đến nỗi nhà thiết kế nào [br]từ bỏ nó

0:05:28.491,0:05:32.098
đều bị cho là kì quặc.

0:05:32.538,0:05:36.354
Giữa những nhà thiết kế vĩ đại, [br]có một vị anh hùng cho tôi,

0:05:36.378,0:05:38.906
đó là László Moholy-Nagy.

0:05:38.930,0:05:41.697
Ông là một họa sĩ, nhà thiết kế [br]người Hungary

0:05:41.721,0:05:45.977
người mà những thử nghiệm của mình [br]có sức ảnh hưởng lên công nghệ ứng dụng

0:05:46.001,0:05:47.167
lớn đến mức

0:05:47.191,0:05:50.491
chúng vẫn còn tác động lên ảnh kỹ thuật số

0:05:50.515,0:05:53.237
mà chúng ta nhìn thấy qua [br]màn hình điện thoại và máy tính

0:05:53.658,0:05:58.355
Ông cải tiến trường phái thiết kế Bauhaus [br]những năm 1920 ở Đức,

0:05:58.379,0:06:01.126
bất chấp sự xa lánh của [br]một số đồng nghiệp cũ

0:06:01.150,0:06:05.768
khi ông đấu tranh để mở một Bauhaus [br]ở Chicago nhiều năm sau.

0:06:06.194,0:06:10.408
Những ý tưởng của Moholy [br]táo bạo và sắc sảo hơn cả,

0:06:10.432,0:06:14.159
song cách tiếp cận của ông lại [br]quá thực nghiệm,

0:06:14.183,0:06:17.667
như thể sự quyết tâm của ông, [br]cái cách ông nhìn và đặt vấn đề,

0:06:17.691,0:06:21.990
và quan điểm của ông không phù hợp[br]với thời cuộc.

0:06:22.782,0:06:24.635
Buồn thay, điều tương tự cũng xảy đến

0:06:24.659,0:06:29.143
cho một nhà thiết kế lạc bầy khác:[br]Richard Buckminster Fuller.[br]

0:06:29.167,0:06:32.857
Đó không chỉ là một người [br]có tầm nhìn phi thường khác

0:06:32.881,0:06:34.298
mà còn là một nhà hoạt động,

0:06:34.322,0:06:38.886
người toàn tâm cho sự thiết lập [br]một xã hội luôn chấp thuận

0:06:38.910,0:06:40.790
lối suy nghĩ cầu tiến

0:06:40.814,0:06:44.154
Và ông bắt đầu nghĩ đến tầm quan trọng của[br]môi trường

0:06:44.178,0:06:46.931
trong thiết kế của những năm 20

0:06:47.632,0:06:50.085
Giờ đây, bất chấp những nỗ lực của ông

0:06:50.109,0:06:51.866
ông thường bị chế nhạo[br]như kẻ quái gở

0:06:51.866,0:06:54.866
bởi rất nhiều người[br]trong ngành thiết kế

0:06:54.866,0:06:56.034
và phải thừa nhận rằng

0:06:56.058,0:06:57.851
một số thí nghiệm của ông đã thất bại

0:06:57.875,0:07:00.869
như chiếc xe bay chưa từng được cất cánh

0:07:00.893,0:07:02.941
nhưng, mái vòm trắc địa

0:07:02.965,0:07:06.289
công thức thiết kế của ông để xây dựng[br]chỗ trú ẩn khẩn cấp

0:07:06.313,0:07:08.994
từ những mảnh gỗ, kim loại hay plastic [br]thừa ra

0:07:09.018,0:07:12.264
những cây lắt nhắt, mảnh chăn cũ,[br]các tấm nhựa --

0:07:12.288,0:07:15.035
chỉ là bất kỳ vật gì có thể dùng được vào [br]lúc ấy

0:07:15.059,0:07:18.299
Là một trong những kỳ công lớn nhất[br]trong thiết kế của nhân loại

0:07:18.311,0:07:21.311
và cung cấp nơi trú ẩn thiết yếu nhất

0:07:21.341,0:07:24.564
cho rất nhiều người [br]trong những tình trạng khẩn cấp

0:07:24.588,0:07:25.819
từ trước đến giờ.

0:07:26.446,0:07:30.484
Giờ đây, nó khuyến khích và truyền [br]cảm hứng cho các nhà thiết kế cấp tiến

0:07:30.508,0:07:32.360
như Bucky và Moholy

0:07:32.384,0:07:34.657
đã đưa tôi đến với thiết kế

0:07:34.681,0:07:38.717
Tôi bắt đầu sự nghiệp là một nhà báo[br]và thông dịch viên nước ngoài.

0:07:38.741,0:07:42.159
Tôi viết về chính trị, kinh tế[br]và các hoạt động đoàn thể,

0:07:42.183,0:07:46.009
và tôi có thể chọn lựa để chuyên về[br]bất kỳ lĩnh vực nào trong đó.

0:07:46.033,0:07:47.777
nhưng tôi chọn ngành thiết kế,

0:07:47.801,0:07:51.509
vì tôi tin rằng đó là công cụ mạnh mẽ nhất[br]mà chúng ta tùy ý sử dụng

0:07:51.533,0:07:53.952
để nâng cao chất lượng cuộc sống

0:07:55.755,0:07:58.333
Cảm ơn, những người yêu mến[br]ngành thiết kế của TED.

0:07:58.357,0:08:00.021
(Tiếng vỗ tay)

0:08:00.045,0:08:04.453
Và như việc tôi ngưỡng mộ thành tựu[br]của các nhà thiết kế chuyên nghiệp,

0:08:04.477,0:08:07.072
chúng thật sự phi thường và rộng lớn,

0:08:07.096,0:08:08.557
Tôi cũng tin tưởng

0:08:08.581,0:08:12.074
rằng thiết kế mang lại [br]lợi ích lớn lao từ nguồn cội

0:08:12.098,0:08:13.416
đến những suy nghĩ sau này

0:08:13.440,0:08:17.155
và sự đột phá bởi sự phá cách của nó.

0:08:17.683,0:08:21.629
Chúng ta đang nằm trong [br]một khoảnh khắc đáng nhớ của thiết kế,

0:08:21.653,0:08:26.457
vì đây là lúc mà hai trường phái[br]đang tiệm cận với nhau

0:08:26.481,0:08:30.772
Bởi vì dù chỉ những tiến bộ rất cơ bản[br]trong công nghệ số

0:08:30.796,0:08:35.080
cũng cho phép chúng [br]vận hành một cá,ch phát triển độc lập

0:08:35.104,0:08:37.518
trong hay ngoài phạm vi thương mai,

0:08:37.542,0:08:42.591
để theo đuổi hoài bão tương lai[br]và chủ nghĩa trung hòa.

0:08:42.615,0:08:44.261
Vậy trên lý thuyết,

0:08:44.285,0:08:49.572
những nền tản cơ bản là gây quỹ,[br]điện toán đám mây, truyền thông

0:08:49.596,0:08:53.040
đang tạo ra sự tự do lớn hơn[br]cho những nhà thiết kế chuyên nghiệp

0:08:53.064,0:08:56.549
và cung cấp nhiều nguồn lực[br]cho những người thiết kế ngẫu hứng

0:08:56.573,0:08:57.730
và hy vọng,

0:08:57.754,0:09:00.259
một phản hồi rõ ràng[br]về những ý tưởng của họ.

0:09:00.671,0:09:04.838
Bây giờ, vài ví dụ yêu thích của tôi[br]là ở Châu Phi

0:09:04.862,0:09:06.989
nơi một thế hệ những nhà thiết kế trẻ

0:09:07.013,0:09:10.558
đang phát triển một cách lạ thường[br]những công nghệ mạng đa vật thể (IoT)

0:09:10.582,0:09:15.186
để thực hiện giấc mơ cái thiện y tế[br]của Florence Nightingale

0:09:15.210,0:09:18.758
ở những nước mà mọi người[br]tiếp xúc với điện thoại di động

0:09:18.782,0:09:20.967
còn nhiều hơn với nước sạch.

0:09:20.991,0:09:23.618
Một người trong số đó là Arthur Zang.

0:09:23.642,0:09:26.512
Anh ta là một thanh niên, [br]kỹ sư thiết kế Cameroonian

0:09:26.536,0:09:30.681
người đã tích hợp một máy tính bảng[br]vào trong Cardiopad

0:09:30.705,0:09:33.128
một thiết bị đo tim di động.

0:09:33.152,0:09:37.493
Nó có thể dùng để đo điện tim[br]ở những vùng xa xôi hẻo lánh.

0:09:37.517,0:09:40.163
Dữ liệu được gửi qua mạng điện thoại

0:09:40.187,0:09:43.217
tới những bệnh viện hiện đại[br]cách đó hàng ngàn dặm

0:09:43.241,0:09:44.417
để phân tích.

0:09:44.441,0:09:47.746
Và nếu có vấn đề gì được phát hiện[br]bởi những chuyên gia ở đó,

0:09:47.770,0:09:50.994
một phương pháp điều trị phù hợp[br]được đề nghị.

0:09:51.018,0:09:53.329
Và phương pháp này[br]đã giúp nhiều bệnh nhân

0:09:53.353,0:09:58.558
không cần đi xa, gian khổ, đắt đỏ[br]và thường vô nghĩa

0:09:58.582,0:09:59.900
đến bệnh viện,

0:09:59.924,0:10:02.203
mà làm nó giống hơn nhiều

0:10:02.227,0:10:04.828
rằng tim của họ thật sự được kiểm tra.

0:10:05.298,0:10:08.620
Arthur Zang đã bắt đầu thực hiện[br]Cardiopad tám năm trước,

0:10:08.644,0:10:11.367
vào năm cuối đại học.

0:10:11.391,0:10:14.806
Nhưng anh ta không [br]thuyết phục được nguồn tài trợ nào

0:10:14.830,0:10:18.257
đầu tư thực hiện dự án.

0:10:18.281,0:10:20.154
Anh ấy đăng ý tưởng đó[br]lên Facebook,

0:10:20.178,0:10:22.834
nơi một nhà chức trách[br]Cameroonian đã nhìn thấy

0:10:22.858,0:10:25.811
và cố gắng thuyết phục chính quyền[br]tài trợ cho anh ta.

0:10:26.119,0:10:29.155
Bây giờ anh ta đang phát triển[br]không chỉ Cardiopad,

0:10:29.179,0:10:33.807
mà những thiết bị y tế di động khác[br]để điều trị trong những điều kiện.

0:10:33.831,0:10:35.477
Và anh ta không làm một mình,

0:10:35.501,0:10:40.424
bởi vì có nhiều nhà thiết kế khác[br]sáng tạo và có đầu óc kinh doanh

0:10:40.448,0:10:44.340
đang theo đuổi những dự án của mình.

0:10:44.364,0:10:47.910
Và để kết thúc,[br]tôi sẽ nói về vài người trong số họ.

0:10:47.934,0:10:50.189
Một là Peek Vision.

0:10:50.213,0:10:53.288
Đây là một nhóm[br]các bác sỹ và nhà thiết kế ở Kenya,

0:10:53.312,0:10:56.521
những người đã tự phát triển IoT [br](Internet of Thing),

0:10:56.545,0:10:59.146
dưới dạng một bộ khám mắt xách tay.

0:10:59.639,0:11:01.561
Sau đó là Gabriel Maher,

0:11:01.585,0:11:03.659
đang phát triển[br]một ngôn ngữ thiết kế mới

0:11:03.683,0:11:08.803
cho phép chúng ta biểu hiện sự tinh tế[br]của sự thay đổi đặc điểm giới tính

0:11:08.827,0:11:11.712
không cần dựa vào [br]những định kiến truyền thống.

0:11:11.736,0:11:16.003
Tất cả những nhà thiết kế này,[br]và còn nhiều nữa, đang theo đuổi giấc mơ

0:11:16.027,0:11:18.653
bằng cách tạo ra[br]sự tự do mới của họ,

0:11:18.677,0:11:21.575
bằng những quy luật[br]của thiết kế chuyên nghiệp

0:11:21.599,0:11:24.501
và những sự đột phá[br]của những kẻ nổi loạn, ngông nghênh.

0:11:24.525,0:11:26.587
để đem lại thành tự cho tất cả chúng ta.

0:11:26.611,0:11:27.774
Cám ơn.

0:11:27.798,0:11:31.317
(vỗ tay)