WEBVTT

00:00:06.827 --> 00:00:10.949
1956 онд Москва хотод
дипломат уулзалтын үеэр

00:00:10.949 --> 00:00:15.475
Зөвлөлтийн удирдагч Никита Хрущёв
Барууны эвслийн элчин сайдад

00:00:15.475 --> 00:00:17.468
"Мы вас похороним!" гэж хэлжээ.

00:00:17.468 --> 00:00:21.041
Түүний хэлмэрч Англиар

00:00:21.041 --> 00:00:23.483
"Та нарыг булшлах болно!" гэж орчуулав.

00:00:23.483 --> 00:00:26.535
Энэ мэдэгдэл нь Хүйтэн дайны 
бүрхэг байдалд байсан 


00:00:26.535 --> 00:00:29.671
ЗХУ болон АНУ-ын харилцааг улам хурцатгаж,

00:00:29.671 --> 00:00:32.471
Барууны орнуудад том цохилт болсон юм.

00:00:32.471 --> 00:00:38.101
Үүнээс болж Зүүн, Барууны харилцаа
бүтэн 10 жилээр ухарсан ч гэлцдэг.

00:00:38.101 --> 00:00:43.690
Үнэн хэрэг дээрээ Хрущёвын үгийг хэтэрхий
үгчлэн орчуулсан байжээ.

00:00:43.690 --> 00:00:46.862
Агуулгын хувьд үгийнх нь
заналхийллийг зөөлрүүлж

00:00:46.862 --> 00:00:49.771
Коммунизм нь Капитализмаас илүү
даван гарна гэсэн утгаар

00:00:49.771 --> 00:00:53.371
"Та нарын булшлагдахыг
харахын төлөө бид амьдарна"

00:00:53.371 --> 00:00:55.246
хэмээн буулгах ёстой байв.

00:00:55.255 --> 00:00:57.891
Хүргэх гэсэн санаа нь ойлгомжтой 
байсан хэдий ч,

00:00:57.891 --> 00:01:00.824
Хрущёвын илэрхий үгний нөлөө нь 
дэлхий дахинд

00:01:00.824 --> 00:01:05.973
цөмийн дайнд хүргэх хэмжээний аюул
учруулж болзошгүй байсан юм.

00:01:05.973 --> 00:01:10.046
Тэгэхээр хэл соёлын ялгааны 
бэрхшээл байсаар байхад

00:01:10.046 --> 00:01:14.076
иймэрхүү асуудал яагаад
байнга гардаггүй вэ?

00:01:14.076 --> 00:01:18.387
Хариулт нь хэлний саад бэрхшээлийг 
даван туулсан

00:01:18.387 --> 00:01:21.326
хэлмэрчдийн ур чадвар,
хичээл зүтгэлд оршдог.

00:01:21.326 --> 00:01:25.270
Ихэнх түүхийн цаг үед хэлмэрчлэх
үйлчилгээ нь ярилцагч

00:01:25.270 --> 00:01:30.441
болон хэлмэрчид ярилцах завсарлагатай
ээлжилж явагддаг байв.

00:01:30.441 --> 00:01:33.069
Хожим нь радио технологи хөгжсөнөөр

00:01:33.069 --> 00:01:38.698
Дэлхийн II дайны дараагаар зэрэгцэн 
хэлмэрчлэх шинэ тогтолцоо бий болов.

00:01:38.698 --> 00:01:40.608
Үүний зэрэгцээ орчуулгын үед

00:01:40.608 --> 00:01:44.071
илтгэгч микрофоноор ярьж байхад 


00:01:44.071 --> 00:01:46.822
хэлмэрч нь түүний үгийг шууд орчуулдаг.

00:01:46.822 --> 00:01:50.106
Сонсогчид хүссэн хэлээ завсарлахгүйгээр

00:01:50.106 --> 00:01:52.295
сонгох боломжтой.

00:01:52.295 --> 00:01:54.727
Өнгөц харахад төгс мэт харагдаж байвч,

00:01:54.727 --> 00:01:56.256
арын албанд

00:01:56.256 --> 00:01:58.480
хэлмэрчид санаа бүрийг зөв 
дамжуулахын тулд

00:01:58.480 --> 00:02:02.260
зогсолтгүй ажиллаж байдаг.

00:02:02.260 --> 00:02:04.068
Тиймээс энэ нь тийм ч амар ажил биш.

00:02:04.068 --> 00:02:09.578
Хос хэлтэй мэргэжилтэн хурлын 
хэлмэрч болохын тулд

00:02:09.578 --> 00:02:13.472
үгийн сангаа баяжуулж, шаардлагатай бол 
чадвараа дээшлүүлэх гэхэд л

00:02:13.472 --> 00:02:16.672
хоёр жилийн бэлтгэл шаардлагатай.

00:02:16.672 --> 00:02:20.930
Сонсонгоо ярих хүнд даалгаварт
дасахын тулд


00:02:20.930 --> 00:02:22.603
оюутан илтгэгчийн
хэлсэн үг бүрийг

00:02:22.603 --> 00:02:27.149
ярьсан хэлээр нь давтаж хэлдэг.

00:02:27.149 --> 00:02:30.616
Аажмаар хэлсэн зүйлийг

00:02:30.616 --> 00:02:33.646
найруулан өөрийн үгээр илэрхийлдэг.

00:02:33.646 --> 00:02:36.665
Үүний дараа хоёр дахь
хэл рүүгээ хөрвүүлнэ.

00:02:36.665 --> 00:02:43.050
Ингэж дадлага хийхэд тархинд мэдээлэл
дамжуулах шинэ мэдрэлийн зам үүсэж,

00:02:43.050 --> 00:02:46.325
байнга өгүүлбэрийг өөрөөр хэлэх нь
аажмаар зуршил болдог.

00:02:46.325 --> 00:02:49.167
Их хичээл зүтгэл, цагийн эрхэнд 
хэлмэрч нь

00:02:49.167 --> 00:02:53.981
ярианы хурд, хэцүү нэр томьёо, 
хэлний олон янзын аялга зэрэг

00:02:53.981 --> 00:02:56.382
асуудлуудыг зохицуулах аргыг

00:02:56.382 --> 00:02:59.286
олж мэргэшиж байдаг.

00:02:59.286 --> 00:03:02.511
Урт нэрийг богиносгож товчлох,

00:03:02.511 --> 00:03:05.074
нарийн мэргэжлийн үгийг ерөнхий болгох,

00:03:05.074 --> 00:03:08.446
үзүүлэн материал ашиглах гэх зэрэг 
арга ашигладаг.

00:03:08.446 --> 00:03:11.395
Хамгийн оновчтой үгээ бодох зуураа

00:03:11.395 --> 00:03:14.670
зарим нэг үг хэллэгийг эх хэлээр нь
үлдээх ч үе бий.

00:03:14.670 --> 00:03:19.388
Хэлмэрчид сандарсан үедээ
итгэл дүүрэн харагдахдаа ч гарамгай.

00:03:19.388 --> 00:03:23.754
Хэн юу хэлэх, илтгэгч хэр тодорхой ярихыг

00:03:23.754 --> 00:03:26.666
тэд хянах боломжгүй гэдгийг
санах хэрэгтэй.

00:03:26.666 --> 00:03:29.322
Тэдэнд ямар ч даалгавар ирэхэд
хэзээд бэлэн байдаг.

00:03:29.322 --> 00:03:32.109
Мөн тэд ихэвчлэн
мянга мянган хүний өмнө

00:03:32.109 --> 00:03:34.222
НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблей гэх мэт

00:03:34.222 --> 00:03:36.881
сүрдэм орчин нөхцөлд ажилладаг.

00:03:36.881 --> 00:03:38.572
Сэтгэл хөдлөлөө хянахын тулд

00:03:38.572 --> 00:03:40.924
үгсийн тайлбарыг түрүүлэн бэлтгэж,

00:03:40.924 --> 00:03:43.166
яригдах хам сэдвийн тухай судалгаа хийн

00:03:43.166 --> 00:03:45.904
тухайн сэдвээр өмнө нь ярьж байсан 
илтгэлүүдийг шалган

00:03:45.904 --> 00:03:48.474
даалгавраа тун анхааралтай бэлддэг.

00:03:48.474 --> 00:03:51.417
Эцэст нь хэлмэрчид хосоороо ажилладаг.

00:03:51.417 --> 00:03:55.940
Нэг нь ярьсныг шууд орчуулж байх зуур

00:03:55.940 --> 00:03:58.973
нөгөө хамтрагч нь бичиг баримтыг
байршуулах,

00:03:58.973 --> 00:04:00.440
үг харах,

00:04:00.440 --> 00:04:03.163
холбоотой мэдээлэл олж өгөхөд тусалдаг.

00:04:03.163 --> 00:04:07.263
Зэрэгцэн хэлмэрчлэх нь асар их анхаарал 
шаарддаг тул

00:04:07.263 --> 00:04:10.665
30 минут тутамд хэлмэрчид байраа сольдог.

00:04:10.665 --> 00:04:14.769
Чадварлаг багийн ажиллагаа нь 
амжилтын үндэс юм.

00:04:14.769 --> 00:04:17.459
Хэл гэдэг нарийн төвөгтэй зүйл.

00:04:17.459 --> 00:04:22.041
Орчуулгын дунд онолын эсвэл нарийн санааг 
орхигдуулбал

00:04:22.041 --> 00:04:24.571
үр дүн нь маш аюултай байна.

00:04:24.571 --> 00:04:31.105
Маргарет Атвүүдийн "Алдаатай хэлнээс дайн 
үүсдэг" хэмээх алдарт ишлэл бий.

00:04:31.105 --> 00:04:34.643
Хурлын хэлмэрчид түүнийг 
сайн ухамсарладаг бөгөөд

00:04:34.643 --> 00:04:39.046
дайн гаргахгүйн тулд арын албанд 
хичээнгүйлэн ажилладаг юм.