0:00:06.827,0:00:10.949
1956 թվականին, Մոսկվայում դիվանագիտական[br]մի հանդիպման ժամանակ

0:00:10.949,0:00:15.475
ԽՍՀՄ-ի առաջնորդ Նիկիտա Խրուշչովը[br]Արևմտյան Բլոկի դիվանագետներին ասաց.

0:00:15.475,0:00:17.468
«Мы вас похороним!»

0:00:17.468,0:00:21.041
Նրա թարգմանիչը սա թարգմանեց որպես.

0:00:21.041,0:00:23.483
«Մենք ձեզ կթաղե՛նք»:

0:00:23.483,0:00:26.535
Այս պնդումը հարվածային ալիք [br]առաջացրեց Արևմուտքում՝

0:00:26.535,0:00:29.671
ավելի լարված իրավիճակ ստեղծելով[br]ԽՍՀՄ-ի և ԱՄՆ-ի միջև,

0:00:29.671,0:00:32.471
որոնք այդ ժամանակ Սառը պատերազմի[br]մեջ էին:

0:00:32.471,0:00:38.101
Ոմանք գտնում են, որ այս միջադեպը տասը տարի[br]հետ գցեց Արևելք-Արևմուտք հարաբերությունները:

0:00:38.101,0:00:43.690
Ինչպես հետագայում պարզվում է, Խրուշչովի[br]ակնարկը չափից շատ բառացի էր թարգմանվել:

0:00:43.690,0:00:46.862
Ըստ համատեքստի, նրա խոսքերը պետք է[br]թարգմանվեին, որպես.

0:00:46.862,0:00:49.601
«Մենք կապրենք և կմասնակցենք[br]ձեր հողարկավորմանը»՝

0:00:49.601,0:00:53.006
նշանակելով, որ Կոմունիզմը [br]կհաղթի Կապիտալիզմին,

0:00:53.006,0:00:55.255
ինչը ինքնին ավելի քիչ [br]սպառնող ակնարկ է:

0:00:55.255,0:00:57.891
Չնայած, որ սկզբնական իմաստը[br]վերջիվերջո պարզաբանվեց,

0:00:57.891,0:01:00.824
Խրուշչովի բացահայտ բառերի[br]սկզբնական ազդեցությունը

0:01:00.824,0:01:05.973
աշխարհը կանգնեցրեց ատոմային[br]աղետի ուղու վրա:

0:01:05.973,0:01:10.046
Իսկ այժմ, երբ այդքան շատ են լեզվային և [br]մշակութային շփման բարդությունները,

0:01:10.046,0:01:14.076
ինչու՞ են նման դեպքերը[br]հազվադեպ լինում:

0:01:14.076,0:01:18.387
Այս հարցի պատասխանը թաքնված է [br]թարգմանիչների վարպետության և

0:01:18.387,0:01:21.326
պատրաստվածության մեջ, որոնց շնորհիվ[br]հաղթահարվում են լեզվային արգելքները:

0:01:21.326,0:01:25.270
Պատմության ընթացքում, թարգմանությունը[br]գերազանցապես հետևողական էր,

0:01:25.270,0:01:30.441
խոսողները և թարգմանիչները դադարներ էին[br]անում՝ թույլ տալով միմյանց խոսել:

0:01:30.441,0:01:33.069
Սակայն ռադիո տեխնոլոգիաների գյուտից հետո,

0:01:33.069,0:01:38.698
II համաշխարհային պատերազմի շեմին ստեղծվեց[br]համաժամանակյա թարգմանության մի նոր եղանակ:

0:01:38.698,0:01:40.608
Դրա ընթացքում

0:01:40.608,0:01:44.071
թարգմանիչները ակնթարթորեն [br]խոսափողի մեջ թարգմանում են

0:01:44.071,0:01:46.822
խոսողի բառերը, մինչդեռ նա [br]ելույթ է ունենում:

0:01:46.822,0:01:50.106
Ունկնդիրները կարող են առանց[br]դադարների ընտրել այն լեզուն,

0:01:50.106,0:01:52.295
որով ցանկանում են լսել ելույթը:

0:01:52.295,0:01:54.727
Մակերեսորեն ամեն բան հեշտ է թվում,

0:01:54.727,0:01:56.256
սակայն «վարագույրի ետևում»

0:01:56.256,0:01:58.480
թարգմանիչները անդադար աշխատում են՝

0:01:58.480,0:02:02.260
երաշխավորելու, որ խոսողի յուրաքանչյուր[br]միտք հստակորեն թարգմանվի:

0:02:02.260,0:02:04.068
Եվ սա հեշտ չէ:

0:02:04.068,0:02:09.578
Երկու լեզուների գերազանց տիրապետող [br]մասնագետներից պահանջվում է մոտ երկու տարի՝

0:02:09.578,0:02:13.472
հարստացնելու իրենց բառապաշարը և[br]ձեռք բերելու հմտություններ՝

0:02:13.472,0:02:16.672
համագումարների թարգմանիչ[br]դառնալու համար:

0:02:16.672,0:02:21.110
Միաժամանակ խոսելու և լսելու[br]անբնական սովորություն ձեռք բերելու համար

0:02:21.110,0:02:22.603
ուսանողները խոսողի ետևից կրկնում են[br]

0:02:22.603,0:02:27.149
ամեն բառ՝ ճիշտ նույն կերպ, ինչպես[br]բուն լեզվում է հնչում:

0:02:27.149,0:02:30.616
Ժամանակի ընթացքում սկսում են[br]բառափոխություն կատարել՝

0:02:30.616,0:02:33.646
խոսելու ընթացքում ոճաբանական[br]շտկումներ անելով:

0:02:33.646,0:02:36.665
Ի վերջո երկրորդ լեզուն է գործի[br]մեջ մտնում:

0:02:36.665,0:02:41.510
Այսպիսի գործունեությունը թարգմանչի[br]ուղեղում նոր նեյրոնային ուղիներ է [br]առաջացնում,

0:02:41.510,0:02:46.325
և բառափոխությունը աստիճանաբար դառնում է[br]երկրորդ «ես»:

0:02:46.325,0:02:49.167
Ժամանակի և ժրաջան աշխատանքի շնորհիվ[br]թարգմանիչը

0:02:49.167,0:02:53.981
վարպետորեն սկսում է տիրապետել խոսքի [br]արագությանը հետևելու բազում հնարքներին,

0:02:53.981,0:02:55.912
կարողանում է հաղթահարել մարտահրավեր[br]նետող տերմինները

0:02:55.912,0:02:59.286
և հասկանալ անթիվ-անհամար բարբառները:

0:02:59.286,0:03:02.511
Նրանք կարող են կիրառել հապավումներ՝[br]երկար բառերը կրճատելու համար,

0:03:02.511,0:03:05.074
կոնկրետ հասկացությունների փոխարեն[br]նախապատվությունը տալ ընդհանուրներին

0:03:05.074,0:03:08.446
կամ էլ օգտագործել սլայդեր և[br]պատկերներ:

0:03:08.446,0:03:11.395
Նրանք նույնիսկ կարող են հիմնական[br]լեզվից տերմիններ բաց թողնել,

0:03:11.395,0:03:14.670
մինչդեռ փնտրում են ամենաճշգրիտ[br]համարժեքը:

0:03:14.670,0:03:19.388
Թարգմանիչները նաև հմտանում են[br]քաոսային իրավիճակում իրենց չկորցնել:

0:03:19.388,0:03:23.754
Հիշե՛ք, նրանք չեն կարող որոշել,[br]թե ով, ինչ կասի,

0:03:23.754,0:03:26.666
կամ էլ որքան հստակ կլինի[br]ելույթ ունեցողի խոսքը:

0:03:26.666,0:03:29.322
Ամեն բանի պետք է պատրաստ լինել:

0:03:29.322,0:03:32.109
Նաև, նրանք հաճախ ելույթ են ունենում[br]հազարավոր մարդկանց առջև

0:03:32.109,0:03:34.222
և չափազանց ճնշող վայրերում,

0:03:34.222,0:03:36.881
ինչպես օրինակ ՄԱԿ միջազգային ժողովի[br]ժամանակ:

0:03:36.881,0:03:38.572
Իրենց հույզերը կառավարելու համար

0:03:38.572,0:03:40.924
նրանք մանրակրկիտ կերպով նախապատրաստվում[br]են միջոցառմանը՝

0:03:40.924,0:03:43.166
նախօրոք բառացանկ կազմելով,

0:03:43.166,0:03:45.354
անհագորեն կարդալով թեմայի[br]վերաբերյալ նյութեր

0:03:45.354,0:03:48.474
և վերանայելով նախորդ ելույթները:

0:03:48.474,0:03:51.417
Վերջապես, թարգմանիչներն աշխատում[br]են զույգերով:

0:03:51.417,0:03:55.940
Մինչդեռ մեկը «ուղիղ եթերում» [br]թարգմանելով է զբաղված,

0:03:55.940,0:03:58.973
մյուսը օգնում է՝ փաստաթղթերի [br]վրա նշումներ կատարելով,

0:03:58.973,0:04:00.440
փնտրելով անհրաժեշտ բառեր

0:04:00.440,0:04:03.163
և տեղեկություն:

0:04:03.163,0:04:07.263
Քանի որ համաժամանակյա թարգմանությունը[br]լարված կենտրոնացում է պահանջում,

0:04:07.263,0:04:10.665
զույգերը ամեն 30 րոպեն մեկ[br]իրենց դերերով են փոխվում:

0:04:10.665,0:04:14.769
Հաջողության հիմքում ընկած է [br]հմուտ համագործակցությունը:

0:04:14.769,0:04:17.459
Լեզուն խրթին է,

0:04:17.459,0:04:22.041
և երբ վերացական կամ չնչին [br]հասկացությունները սխալ են թարգմանվում,

0:04:22.041,0:04:24.571
հետևանքները կարող են աղետաբեր լինել:

0:04:24.571,0:04:31.105
Ինչպես Մարգարեթ Էթվուդն է ասել.[br]«Երբ լեզուն անզոր է, պատերազմ է սկսում»:

0:04:31.105,0:04:34.643
Բոլորից լավ այս մասին գիտեն[br]բանակցությունների թարգմանիչները,

0:04:34.643,0:04:39.046
որ քրտնաջան աշխատում են ետնաբեմում՝[br]անելով ամեն հնարավոր բան, որ դա չլինի: