[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.84,0:00:05.06,Default,,0000,0000,0000,,Uważam, że sekret upraw,\Nmogących przetrwać skrajną suszę
Dialogue: 0,0:00:05.08,0:00:08.30,Default,,0000,0000,0000,,i zwiększyć bezpieczeństwo \Nżywnościowe na świecie,
Dialogue: 0,0:00:08.32,0:00:11.02,Default,,0000,0000,0000,,tkwi w roślinach rezurekcyjnych,
Dialogue: 0,0:00:11.04,0:00:14.18,Default,,0000,0000,0000,,pokazanych tutaj w bardzo\Nwysuszonym stanie.
Dialogue: 0,0:00:14.20,0:00:17.06,Default,,0000,0000,0000,,Na pierwszy rzut oka wyglądają na martwe,
Dialogue: 0,0:00:17.08,0:00:18.38,Default,,0000,0000,0000,,lecz tak nie jest.
Dialogue: 0,0:00:18.40,0:00:26.09,Default,,0000,0000,0000,,Podlejcie je, a odżyją\Ni zaczną rosnąć w ciągu 12-48 godzin.
Dialogue: 0,0:00:26.19,0:00:30.34,Default,,0000,0000,0000,,Dlaczego uważam, że uprawa \Nroślin odpornych na suszę
Dialogue: 0,0:00:30.36,0:00:33.00,Default,,0000,0000,0000,,zwiększy bezpieczeństwo żywnościowe?
Dialogue: 0,0:00:33.04,0:00:36.94,Default,,0000,0000,0000,,Obecnie na Ziemi żyje około \N7 miliardów ludzi.
Dialogue: 0,0:00:36.96,0:00:39.46,Default,,0000,0000,0000,,Szacuje się, że do 2050 roku
Dialogue: 0,0:00:39.48,0:00:42.18,Default,,0000,0000,0000,,będzie nas 9-10 miliardów,
Dialogue: 0,0:00:42.20,0:00:45.08,Default,,0000,0000,0000,,z czego największy wzrost \Nnastąpi w Afryce.
Dialogue: 0,0:00:45.88,0:00:48.34,Default,,0000,0000,0000,,Światowe organizacje \Ndo spraw rolnictwa i żywności
Dialogue: 0,0:00:48.36,0:00:51.50,Default,,0000,0000,0000,,sugerują, że potrzebny jest\N70-procentowy wzrost
Dialogue: 0,0:00:51.52,0:00:53.70,Default,,0000,0000,0000,,obecnych upraw,
Dialogue: 0,0:00:53.72,0:00:55.61,Default,,0000,0000,0000,,by zaspokoić to zapotrzebowanie.
Dialogue: 0,0:00:55.72,0:00:58.25,Default,,0000,0000,0000,,Ponieważ rośliny są podstawą \Nłańcucha pokarmowego,
Dialogue: 0,0:00:58.25,0:01:00.76,Default,,0000,0000,0000,,większość tego wzrostu \Nmusi pochodzić z roślin.
Dialogue: 0,0:01:01.36,0:01:04.06,Default,,0000,0000,0000,,Ten model nie brał jednak pod uwagę
Dialogue: 0,0:01:04.08,0:01:08.30,Default,,0000,0000,0000,,potencjalnych efektów zmian klimatycznych.
Dialogue: 0,0:01:08.32,0:01:12.56,Default,,0000,0000,0000,,To mapa z badań Dai\Nprzeprowadzonych 2011 roku.
Dialogue: 0,0:01:13.24,0:01:17.58,Default,,0000,0000,0000,,Uwzględniono w nich wszystkie\Npotencjalne efekty zmian klimatu,
Dialogue: 0,0:01:17.63,0:01:21.54,Default,,0000,0000,0000,,w tym między innymi zwiększoną suchość
Dialogue: 0,0:01:21.61,0:01:24.38,Default,,0000,0000,0000,,spowodowaną brakiem \Nlub rzadkim występowaniem deszczu.
Dialogue: 0,0:01:24.40,0:01:26.18,Default,,0000,0000,0000,,Czerwone obszary
Dialogue: 0,0:01:26.20,0:01:27.96,Default,,0000,0000,0000,,to obszary rolne,
Dialogue: 0,0:01:27.96,0:01:31.16,Default,,0000,0000,0000,,dotychczas bardzo wydajne,
Dialogue: 0,0:01:31.16,0:01:34.80,Default,,0000,0000,0000,,które nie nadają się już pod uprawę\Nze względu na brak opadów.
Dialogue: 0,0:01:34.86,0:01:38.25,Default,,0000,0000,0000,,Takie są przewidywania na rok 2050.
Dialogue: 0,0:01:38.68,0:01:41.10,Default,,0000,0000,0000,,Większość Afryki,\Nwłaściwie większość świata,
Dialogue: 0,0:01:41.10,0:01:42.89,Default,,0000,0000,0000,,będzie mieć kłopot.
Dialogue: 0,0:01:42.89,0:01:46.86,Default,,0000,0000,0000,,Trzeba będzie wymyślić\Nsprytne sposoby produkcji żywności.
Dialogue: 0,0:01:46.86,0:01:50.04,Default,,0000,0000,0000,,Między innymi zboża\Nmogące przetrwać susze.
Dialogue: 0,0:01:50.04,0:01:53.57,Default,,0000,0000,0000,,Należy też pamiętać, \Nże większość rolnictwa w Afryce
Dialogue: 0,0:01:53.62,0:01:56.34,Default,,0000,0000,0000,,uzależniona jest od opadów.
Dialogue: 0,0:01:56.36,0:01:59.49,Default,,0000,0000,0000,,Produkcja zbóż mogących \Nprzetrwać suszę nie jest najprostsza.
Dialogue: 0,0:01:59.49,0:02:01.72,Default,,0000,0000,0000,,Powodem jest woda.
Dialogue: 0,0:02:01.76,0:02:05.06,Default,,0000,0000,0000,,Woda jest niezbędna \Ndo życia na tej planecie.
Dialogue: 0,0:02:05.08,0:02:09.42,Default,,0000,0000,0000,,Wszystkie żyjące,\Nmetabolizujące organizmy,
Dialogue: 0,0:02:09.44,0:02:11.25,Default,,0000,0000,0000,,od mikrobów po nas samych,
Dialogue: 0,0:02:11.25,0:02:13.52,Default,,0000,0000,0000,,składają się głównie z wody.
Dialogue: 0,0:02:13.52,0:02:16.48,Default,,0000,0000,0000,,Wszystkie reakcje życiowe \Nzachodzą w wodzie.
Dialogue: 0,0:02:16.52,0:02:19.25,Default,,0000,0000,0000,,Utrata nawet niewielkiej ilości wody\Nkończy się śmiercią.
Dialogue: 0,0:02:19.29,0:02:21.40,Default,,0000,0000,0000,,Ludzie składają się w 65% z wody.
Dialogue: 0,0:02:21.40,0:02:23.54,Default,,0000,0000,0000,,Utrata jednego procenta oznacza śmierć.
Dialogue: 0,0:02:23.54,0:02:27.94,Default,,0000,0000,0000,,By temu zapobiec,\Nmożemy zmienić zachowanie.
Dialogue: 0,0:02:27.94,0:02:29.24,Default,,0000,0000,0000,,Rośliny nie mogą.
Dialogue: 0,0:02:29.24,0:02:30.95,Default,,0000,0000,0000,,Tkwią w ziemi.
Dialogue: 0,0:02:30.97,0:02:34.03,Default,,0000,0000,0000,,Mają trochę więcej wody niż my,
Dialogue: 0,0:02:34.04,0:02:35.61,Default,,0000,0000,0000,,około 95 procent,
Dialogue: 0,0:02:35.61,0:02:38.46,Default,,0000,0000,0000,,i mogą jej trochę więcej stracić,
Dialogue: 0,0:02:38.46,0:02:42.31,Default,,0000,0000,0000,,w zależności od gatunku\Nod 10 do 70 procent,
Dialogue: 0,0:02:42.31,0:02:44.25,Default,,0000,0000,0000,,ale tylko na krótko.
Dialogue: 0,0:02:44.83,0:02:48.89,Default,,0000,0000,0000,,Większość będzie się opierać\Nlub unikać strat wody.
Dialogue: 0,0:02:48.89,0:02:53.12,Default,,0000,0000,0000,,Ekstremalny przykład to sukulenty.
Dialogue: 0,0:02:53.12,0:02:55.74,Default,,0000,0000,0000,,Są zazwyczaj małe, bardzo atrakcyjne.
Dialogue: 0,0:02:55.76,0:03:01.03,Default,,0000,0000,0000,,Zatrzymują wodę za wszelką cenę,\Nprzez co wolno rosną.
Dialogue: 0,0:03:01.52,0:03:05.83,Default,,0000,0000,0000,,Podobne przykłady obserwujemy\Nu drzew i krzewów.
Dialogue: 0,0:03:05.88,0:03:07.83,Default,,0000,0000,0000,,Zapuszczają korzenie bardzo głęboko,
Dialogue: 0,0:03:07.83,0:03:09.78,Default,,0000,0000,0000,,aby korzystać z podziemnych zapasów wody
Dialogue: 0,0:03:09.78,0:03:11.74,Default,,0000,0000,0000,,i "opłukują się" nią cały czas,
Dialogue: 0,0:03:11.74,0:03:13.98,Default,,0000,0000,0000,,by się dobrze nawodnić.
Dialogue: 0,0:03:13.98,0:03:15.96,Default,,0000,0000,0000,,Drzewo po prawej to baobab.
Dialogue: 0,0:03:15.96,0:03:18.06,Default,,0000,0000,0000,,Nazywane drzewem \Nrosnącym do góry nogami,
Dialogue: 0,0:03:18.06,0:03:21.93,Default,,0000,0000,0000,,bo dysproporcja rozmiaru korzeni\Ni pędów jest tak duża,
Dialogue: 0,0:03:21.95,0:03:24.30,Default,,0000,0000,0000,,że wygląda, jakby drzewo \Nzasadzono odwrotnie.
Dialogue: 0,0:03:24.30,0:03:28.43,Default,,0000,0000,0000,,Oczywiście korzenie są niezbędne\Ndo nawodnienia rośliny.
Dialogue: 0,0:03:28.88,0:03:33.83,Default,,0000,0000,0000,,Najbardziej powszechną\Nstrategię mają roślin jednoroczne.
Dialogue: 0,0:03:33.87,0:03:37.06,Default,,0000,0000,0000,,Jednoroczne stanowią większość\Nnaszego pożywienia roślinnego.
Dialogue: 0,0:03:37.06,0:03:39.11,Default,,0000,0000,0000,,Na zachodnim wybrzeżu mojego kraju
Dialogue: 0,0:03:39.11,0:03:42.48,Default,,0000,0000,0000,,przez większą część roku\Nnie widać roślinności.
Dialogue: 0,0:03:42.48,0:03:44.99,Default,,0000,0000,0000,,Ale gdy nadchodzą wiosenne deszcze,
Dialogue: 0,0:03:44.99,0:03:46.74,Default,,0000,0000,0000,,pustynia rozkwita.
Dialogue: 0,0:03:46.88,0:03:48.99,Default,,0000,0000,0000,,Strategią roślin jednorocznych
Dialogue: 0,0:03:48.99,0:03:51.19,Default,,0000,0000,0000,,jest wzrost tylko w porze deszczowej.
Dialogue: 0,0:03:52.30,0:03:54.57,Default,,0000,0000,0000,,Pod jej koniec produkują nasiona,
Dialogue: 0,0:03:54.57,0:03:57.05,Default,,0000,0000,0000,,suche, tylko 8 -10% zawartości wody,
Dialogue: 0,0:03:57.05,0:03:58.76,Default,,0000,0000,0000,,ale bardzo żywe.
Dialogue: 0,0:03:58.79,0:04:01.62,Default,,0000,0000,0000,,Wszystko, co jest tak suche i nadal żywe,
Dialogue: 0,0:04:01.62,0:04:03.91,Default,,0000,0000,0000,,nazywamy suszoodpornym.
Dialogue: 0,0:04:03.91,0:04:05.40,Default,,0000,0000,0000,,W stanie wysuszenia
Dialogue: 0,0:04:05.40,0:04:08.32,Default,,0000,0000,0000,,nasiona mogą leżeć \Nw skrajnych warunkach
Dialogue: 0,0:04:08.32,0:04:09.95,Default,,0000,0000,0000,,przez dłuższy czas.
Dialogue: 0,0:04:09.95,0:04:12.22,Default,,0000,0000,0000,,Z nastaniem kolejnej pory deszczowej
Dialogue: 0,0:04:12.22,0:04:13.73,Default,,0000,0000,0000,,kiełkują i rosną
Dialogue: 0,0:04:13.73,0:04:15.89,Default,,0000,0000,0000,,i cały cykl zaczyna się od nowa.
Dialogue: 0,0:04:15.94,0:04:19.100,Default,,0000,0000,0000,,Uważa się, że ewolucja\Nnasion suszoodpornych
Dialogue: 0,0:04:20.03,0:04:22.75,Default,,0000,0000,0000,,pozwoliła na kolonizację \Ni rozprzestrzenienie się
Dialogue: 0,0:04:22.83,0:04:25.90,Default,,0000,0000,0000,,roślin kwitnących czy okrytozalążkowych.
Dialogue: 0,0:04:26.61,0:04:30.44,Default,,0000,0000,0000,,Wróćmy do jednorocznych,\Ngłównego składnika naszej diety.
Dialogue: 0,0:04:30.65,0:04:35.61,Default,,0000,0000,0000,,Pszenica, ryż i kukurydza to 95%\Nnaszego pożywienia roślinnego.
Dialogue: 0,0:04:36.45,0:04:38.31,Default,,0000,0000,0000,,Do niedawna była to świetna strategia,
Dialogue: 0,0:04:38.31,0:04:40.97,Default,,0000,0000,0000,,bo w krótkim czasie\Nmożna wyprodukować dużo nasion.
Dialogue: 0,0:04:40.97,0:04:43.86,Default,,0000,0000,0000,,Nasiona są bogate w energię,\Nwięc pożywienie jest kaloryczne,
Dialogue: 0,0:04:43.86,0:04:48.61,Default,,0000,0000,0000,,świetne do magazynowania na czas głodu.\N
Dialogue: 0,0:04:48.65,0:04:50.43,Default,,0000,0000,0000,,Ale ma to też wady.
Dialogue: 0,0:04:50.44,0:04:54.24,Default,,0000,0000,0000,,Tkanki roślinne, korzenie\Ni liście roślin jednorocznych
Dialogue: 0,0:04:54.24,0:04:59.31,Default,,0000,0000,0000,,nie mają za wiele wrodzonej\Nwytrzymałości i odporności.
Dialogue: 0,0:04:59.31,0:05:00.74,Default,,0000,0000,0000,,Po prostu tego nie potrzebują.
Dialogue: 0,0:05:00.74,0:05:02.12,Default,,0000,0000,0000,,Rosną w porze deszczowej,
Dialogue: 0,0:05:02.12,0:05:05.03,Default,,0000,0000,0000,,a ich nasiona umieją\Nprzetrwać resztę roku.
Dialogue: 0,0:05:05.73,0:05:08.44,Default,,0000,0000,0000,,Pomimo wspólnych wysiłków rolników,
Dialogue: 0,0:05:08.46,0:05:09.71,Default,,0000,0000,0000,,by stworzyć rośliny
Dialogue: 0,0:05:09.71,0:05:13.49,Default,,0000,0000,0000,,o większej wytrwałości i odporności,
Dialogue: 0,0:05:13.50,0:05:15.25,Default,,0000,0000,0000,,zwłaszcza takich,
Dialogue: 0,0:05:15.25,0:05:18.04,Default,,0000,0000,0000,,bo mamy wiele przykładów ich działania,
Dialogue: 0,0:05:18.04,0:05:20.17,Default,,0000,0000,0000,,nadal dostajemy fotografie jak ta.
Dialogue: 0,0:05:20.38,0:05:21.77,Default,,0000,0000,0000,,Uprawa kukurydzy w Afryce,
Dialogue: 0,0:05:21.77,0:05:23.38,Default,,0000,0000,0000,,dwa tygodnie bez deszczu
Dialogue: 0,0:05:23.38,0:05:24.62,Default,,0000,0000,0000,,i jest martwa.
Dialogue: 0,0:05:25.73,0:05:27.50,Default,,0000,0000,0000,,Jest na to rada.
Dialogue: 0,0:05:27.50,0:05:29.05,Default,,0000,0000,0000,,Rośliny rezurekcyjne.
Dialogue: 0,0:05:29.52,0:05:32.89,Default,,0000,0000,0000,,Rośliny te mogą stracić \N95% wody wewnątrzkomórkowej,
Dialogue: 0,0:05:33.23,0:05:36.97,Default,,0000,0000,0000,,pozostawać w suchym, obumarłym stanie\Nprzez miesiące a nawet lata,
Dialogue: 0,0:05:37.00,0:05:38.41,Default,,0000,0000,0000,,a gdy dostaną wodę,
Dialogue: 0,0:05:38.45,0:05:40.58,Default,,0000,0000,0000,,zaczynają rosnąć na nowo.
Dialogue: 0,0:05:41.55,0:05:44.44,Default,,0000,0000,0000,,Podobnie jak nasiona, \Nsą odporne na wysuszenie.
Dialogue: 0,0:05:45.07,0:05:49.37,Default,,0000,0000,0000,,Jak nasiona, mogą wytrzymać \Nekstremalne warunki.
Dialogue: 0,0:05:49.71,0:05:51.93,Default,,0000,0000,0000,,To bardzo rzadki fenomen.
Dialogue: 0,0:05:51.98,0:05:55.38,Default,,0000,0000,0000,,Tylko 135 kwitnących\Ngatunków roślin może to zrobić.
Dialogue: 0,0:05:56.29,0:06:00.40,Default,,0000,0000,0000,,Pokażę wam wideo o procesie\Nrezurekcji tych trzech gatunków,
Dialogue: 0,0:06:00.40,0:06:01.71,Default,,0000,0000,0000,,kolejno.
Dialogue: 0,0:06:01.71,0:06:05.44,Default,,0000,0000,0000,,Na dole jest oś czasu,\Nwięc widać szybkość wydarzeń.
Dialogue: 0,0:06:44.20,0:06:49.52,Default,,0000,0000,0000,,(Brawa)
Dialogue: 0,0:06:50.43,0:06:51.83,Default,,0000,0000,0000,,Niezwykłe, prawda?
Dialogue: 0,0:06:51.84,0:06:56.12,Default,,0000,0000,0000,,Od 21 lat próbuję zrozumieć,\Njak one to robią.
Dialogue: 0,0:06:56.16,0:06:59.07,Default,,0000,0000,0000,,Jak wysychają, ale nie umierają?
Dialogue: 0,0:06:59.12,0:07:01.77,Default,,0000,0000,0000,,Pracowałam z różnymi odmianami\Nroślin rezurekcyjnych,
Dialogue: 0,0:07:01.80,0:07:04.14,Default,,0000,0000,0000,,pokazanych tu w nawodnionym\Ni wyschniętym stanie,
Dialogue: 0,0:07:04.14,0:07:05.50,Default,,0000,0000,0000,,z wielu powodów.
Dialogue: 0,0:07:05.50,0:07:08.54,Default,,0000,0000,0000,,Każda z tych roślin\Nsłuży jako model dla rośliny,
Dialogue: 0,0:07:08.54,0:07:11.22,Default,,0000,0000,0000,,której chciałabym dać suszoodporność.
Dialogue: 0,0:07:11.22,0:07:14.18,Default,,0000,0000,0000,,W górnym lewym rogu \Nmamy na przykład trawę,
Dialogue: 0,0:07:14.18,0:07:16.49,Default,,0000,0000,0000,,nazywa się eragrostis nindensis,
Dialogue: 0,0:07:16.52,0:07:19.04,Default,,0000,0000,0000,,blisko spokrewniona z miłką abisyńską,
Dialogue: 0,0:07:19.06,0:07:20.98,Default,,0000,0000,0000,,może znacie ją jako "tef".
Dialogue: 0,0:07:20.98,0:07:22.86,Default,,0000,0000,0000,,Jest podstawą wyżywienia w Etiopii.
Dialogue: 0,0:07:22.86,0:07:23.85,Default,,0000,0000,0000,,Nie zawiera glutenu.
Dialogue: 0,0:07:23.85,0:07:26.75,Default,,0000,0000,0000,,Chcielibyśmy, żeby była suszoodporna.
Dialogue: 0,0:07:26.75,0:07:29.28,Default,,0000,0000,0000,,Kolejnym powodem do badania \Nwiększej liczby roślin
Dialogue: 0,0:07:29.28,0:07:32.23,Default,,0000,0000,0000,,jest chęć sprawdzenia,\Nczy wszystkie zachowują się tak samo.
Dialogue: 0,0:07:32.23,0:07:34.41,Default,,0000,0000,0000,,Czy wszystkie używają\Ntych samych mechanizmów,
Dialogue: 0,0:07:34.41,0:07:37.21,Default,,0000,0000,0000,,które pozwalają tracić wodę i żyć.
Dialogue: 0,0:07:37.21,0:07:40.12,Default,,0000,0000,0000,,Przyjęłam podejście systemowe,
Dialogue: 0,0:07:40.13,0:07:42.27,Default,,0000,0000,0000,,aby całościowo zrozumieć
Dialogue: 0,0:07:42.27,0:07:44.42,Default,,0000,0000,0000,,fenomen odporności na suszę.
Dialogue: 0,0:07:44.42,0:07:48.66,Default,,0000,0000,0000,,Obserwujemy wszystko, od cząsteczek\Npo poziom ekofizjologiczny całej rośliny.
Dialogue: 0,0:07:48.70,0:07:52.06,Default,,0000,0000,0000,,Patrzymy na zmiany zachodzące\Nw anatomii roślin podczas wysychania,
Dialogue: 0,0:07:52.06,0:07:53.77,Default,,0000,0000,0000,,na ich ultrastruktrę.
Dialogue: 0,0:07:53.77,0:07:56.31,Default,,0000,0000,0000,,Patrzymy na transkryptom.
Dialogue: 0,0:07:56.31,0:07:58.16,Default,,0000,0000,0000,,To technika obserwacji genów,
Dialogue: 0,0:07:58.16,0:08:00.92,Default,,0000,0000,0000,,które włączają się i wyłączają\Nw odpowiedzi na suszę.
Dialogue: 0,0:08:00.92,0:08:04.79,Default,,0000,0000,0000,,Większość genów koduje białka,\Nwięc protenom pokazuje,
Dialogue: 0,0:08:04.12,0:08:06.52,Default,,0000,0000,0000,,które białka powstały\Nw procesie wysuszania.
Dialogue: 0,0:08:07.48,0:08:10.51,Default,,0000,0000,0000,,Niektóre białka stworzą\Nenzymy metaboliczne,
Dialogue: 0,0:08:10.51,0:08:12.98,Default,,0000,0000,0000,,patrzymy zatem również na metabolom.
Dialogue: 0,0:08:13.00,0:08:16.30,Default,,0000,0000,0000,,To ważne, bo rośliny tkwią w ziemi
Dialogue: 0,0:08:16.32,0:08:20.42,Default,,0000,0000,0000,,i mają bardzo wyczulony arsenał chemiczny
Dialogue: 0,0:08:20.44,0:08:23.86,Default,,0000,0000,0000,,do ochrony przed wszelkimi\Nzagrożeniami z zewnątrz.
Dialogue: 0,0:08:23.88,0:08:25.53,Default,,0000,0000,0000,,Trzeba więc zaobserwować
Dialogue: 0,0:08:25.53,0:08:27.68,Default,,0000,0000,0000,,zmiany chemiczne\Nzachodzące przy wysuszaniu.
Dialogue: 0,0:08:27.68,0:08:31.20,Default,,0000,0000,0000,,Ostatnim etapem jest badanie\Nna poziomie molekularnym.
Dialogue: 0,0:08:31.20,0:08:32.51,Default,,0000,0000,0000,,Patrzymy na lipidom,
Dialogue: 0,0:08:32.51,0:08:34.91,Default,,0000,0000,0000,,zmiany lipidowe\Nzachodzące podczas wysychania.
Dialogue: 0,0:08:34.91,0:08:36.24,Default,,0000,0000,0000,,To również ważne,
Dialogue: 0,0:08:36.24,0:08:38.66,Default,,0000,0000,0000,,bo wszystkie błony zbudowane są z lipidów.
Dialogue: 0,0:08:38.68,0:08:41.26,Default,,0000,0000,0000,,Nie rozpadają się dzięki wodzie.
Dialogue: 0,0:08:41.28,0:08:43.52,Default,,0000,0000,0000,,Zabieramy wodę, membrana się rozpadnie.
Dialogue: 0,0:08:44.24,0:08:47.77,Default,,0000,0000,0000,,To lipidy wysyłają sygnał włączania genów.
Dialogue: 0,0:08:48.20,0:08:50.90,Default,,0000,0000,0000,,Prowadzimy też badania\Nfizjologiczne i biochemiczne,
Dialogue: 0,0:08:50.92,0:08:54.14,Default,,0000,0000,0000,,by zrozumieć funkcję\Ndomniemanych mechanizmów ochronnych,
Dialogue: 0,0:08:54.16,0:08:57.10,Default,,0000,0000,0000,,odkrytych w innych badaniach.
Dialogue: 0,0:08:57.12,0:08:59.30,Default,,0000,0000,0000,,Wszystko razem wykorzystujemy,
Dialogue: 0,0:08:59.32,0:09:02.42,Default,,0000,0000,0000,,by zrozumieć, jak roślina\Nreaguje na środowisko naturalne.
Dialogue: 0,0:09:03.48,0:09:07.29,Default,,0000,0000,0000,,Zawsze staram się podchodzić całościowo
Dialogue: 0,0:09:07.29,0:09:10.10,Default,,0000,0000,0000,,do poznawania zjawiska \Nodporności na wysychanie,
Dialogue: 0,0:09:10.12,0:09:13.96,Default,,0000,0000,0000,,żeby móc zaproponować wartościowe\Nzastosowanie biotechnologiczne.
Dialogue: 0,0:09:14.47,0:09:17.15,Default,,0000,0000,0000,,Wielu z was teraz myśli,\Nże biotechnologiczna aplikacja
Dialogue: 0,0:09:17.15,0:09:21.27,Default,,0000,0000,0000,,oznacza zboża modyfikowane genetycznie.
Dialogue: 0,0:09:23.96,0:09:26.66,Default,,0000,0000,0000,,Zależy jaką definicję GMO przyjąć.
Dialogue: 0,0:09:27.20,0:09:30.02,Default,,0000,0000,0000,,Wszystkie spożywane dzisiaj zboża,\Npszenica, ryż, kukurydza,
Dialogue: 0,0:09:30.04,0:09:33.42,Default,,0000,0000,0000,,są wysoce zmodyfikowane genetycznie\Nw porównaniu ze swoimi przodkami.
Dialogue: 0,0:09:33.42,0:09:35.29,Default,,0000,0000,0000,,Nie uważamy ich jednak za GMO,
Dialogue: 0,0:09:35.29,0:09:37.92,Default,,0000,0000,0000,,ponieważ pochodzą\Nz upraw konwencjonalnych.
Dialogue: 0,0:09:38.75,0:09:42.64,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli myślicie, że chcę umieścić geny \Nrezurekcyjne w uprawach zbóż
Dialogue: 0,0:09:42.64,0:09:43.100,Default,,0000,0000,0000,,odpowiedź brzmi: tak.
Dialogue: 0,0:09:44.00,0:09:47.14,Default,,0000,0000,0000,,Ponieważ czas nagli,\Njuż tego spróbowaliśmy.
Dialogue: 0,0:09:47.16,0:09:50.02,Default,,0000,0000,0000,,A dokładniej, moi współpracownicy z UCT,
Dialogue: 0,0:09:50.04,0:09:51.98,Default,,0000,0000,0000,,Jennifer Thomson i Suhail Rafudeen,
Dialogue: 0,0:09:52.00,0:09:53.62,Default,,0000,0000,0000,,byli tu pionierami.
Dialogue: 0,0:09:53.91,0:09:57.16,Default,,0000,0000,0000,,Wkrótce przedstawię wam dane.
Dialogue: 0,0:09:57.57,0:10:01.32,Default,,0000,0000,0000,,Niebawem mamy zamiar\Nzrealizować bardzo ambitny plan.
Dialogue: 0,0:10:01.32,0:10:04.72,Default,,0000,0000,0000,,Zamierzamy włączyć cały pakiet genów,
Dialogue: 0,0:10:04.72,0:10:06.100,Default,,0000,0000,0000,,już obecnych w zbożach,
Dialogue: 0,0:10:07.65,0:10:11.21,Default,,0000,0000,0000,,a które nie aktywowały się jeszcze \Nw warunkach ekstremalnej suszy.
Dialogue: 0,0:10:11.21,0:10:14.23,Default,,0000,0000,0000,,Opinię, czy nazywać to GMO\Nczy nie, pozostawiam wam.
Dialogue: 0,0:10:15.56,0:10:18.44,Default,,0000,0000,0000,,Przedstawię teraz dane z pierwszych badań.
Dialogue: 0,0:10:18.44,0:10:20.30,Default,,0000,0000,0000,,Dla ułatwienia
Dialogue: 0,0:10:20.32,0:10:22.98,Default,,0000,0000,0000,,opowiem krótko, jak działają geny.
Dialogue: 0,0:10:23.00,0:10:24.26,Default,,0000,0000,0000,,Zapewne wszyscy wiedzą,
Dialogue: 0,0:10:24.28,0:10:26.38,Default,,0000,0000,0000,,że geny składają się z ciasno skręconej
Dialogue: 0,0:10:26.38,0:10:28.32,Default,,0000,0000,0000,,podwójnej helisy, tworzącej chromosomy,
Dialogue: 0,0:10:28.32,0:10:31.48,Default,,0000,0000,0000,,które znajdują się w komórkach\Nkażdego ciała, również u roślin.
Dialogue: 0,0:10:32.08,0:10:35.16,Default,,0000,0000,0000,,Gdy rozwinąć helisę, otrzymujemy geny.
Dialogue: 0,0:10:35.84,0:10:38.30,Default,,0000,0000,0000,,Każdy gen posiada promotor,
Dialogue: 0,0:10:38.32,0:10:40.70,Default,,0000,0000,0000,,genetyczny włącznik,
Dialogue: 0,0:10:40.72,0:10:42.18,Default,,0000,0000,0000,,region kodujący,
Dialogue: 0,0:10:42.18,0:10:44.51,Default,,0000,0000,0000,,oraz terminator, który określa,
Dialogue: 0,0:10:44.51,0:10:47.72,Default,,0000,0000,0000,,gdzie jeden gen się kończy,\Na drugi zaczyna.
Dialogue: 0,0:10:47.72,0:10:50.62,Default,,0000,0000,0000,,Promotor to nie taki zwykły włącznik,
Dialogue: 0,0:10:50.64,0:10:53.34,Default,,0000,0000,0000,,zazwyczaj wymaga precyzyjnego strojenia
Dialogue: 0,0:10:53.36,0:10:57.40,Default,,0000,0000,0000,,i spełnienia mnóstwa warunków,\Nżeby nastąpiło włączenie genu.
Dialogue: 0,0:10:58.24,0:11:01.30,Default,,0000,0000,0000,,Zazwyczaj w trakcie\Nbadań biotechnologicznych
Dialogue: 0,0:11:01.32,0:11:03.14,Default,,0000,0000,0000,,używa się promotora indukcyjnego,
Dialogue: 0,0:11:03.16,0:11:04.74,Default,,0000,0000,0000,,wiemy, jak go włączyć.
Dialogue: 0,0:11:04.76,0:11:06.78,Default,,0000,0000,0000,,Łączymy go z interesującymi nas genami
Dialogue: 0,0:11:06.80,0:11:09.48,Default,,0000,0000,0000,,i instalujemy w roślinie,\Nczekając, jak zareaguje.
Dialogue: 0,0:11:10.12,0:11:12.03,Default,,0000,0000,0000,,W badaniu, o którym mowa,
Dialogue: 0,0:11:12.03,0:11:15.31,Default,,0000,0000,0000,,moi współpracownicy użyli promotora\Naktywowanego podczas suszy,
Dialogue: 0,0:11:15.31,0:11:17.62,Default,,0000,0000,0000,,odkrytego w roślinie rezurekcyjnej.
Dialogue: 0,0:11:17.64,0:11:20.78,Default,,0000,0000,0000,,Co wygodne, ten promotor\Nnie wymaga naszej ingerencji,
Dialogue: 0,0:11:20.80,0:11:23.11,Default,,0000,0000,0000,,roślina sama wykrywa suszę.
Dialogue: 0,0:11:23.37,0:11:28.80,Default,,0000,0000,0000,,Tak wprowadziliśmy do roślin geny\Nprzeciwutleniaczy z roślin rezurekcyjnych.
Dialogue: 0,0:11:28.80,0:11:30.58,Default,,0000,0000,0000,,Dlaczego właśnie te?
Dialogue: 0,0:11:30.60,0:11:33.66,Default,,0000,0000,0000,,Ponieważ wszystkie czynniki szkodliwe,\Nw szczególności susza,\N
Dialogue: 0,0:11:33.68,0:11:35.98,Default,,0000,0000,0000,,powodują powstawanie wolnych rodników,
Dialogue: 0,0:11:36.00,0:11:38.34,Default,,0000,0000,0000,,reaktywnych form tlenu,
Dialogue: 0,0:11:38.36,0:11:41.08,Default,,0000,0000,0000,,które są bardzo szkodliwe,\Nmogą powodować obumieranie.
Dialogue: 0,0:11:41.68,0:11:44.28,Default,,0000,0000,0000,,Przeciwutleniacze zatrzymują te procesy.
Dialogue: 0,0:11:45.36,0:11:49.26,Default,,0000,0000,0000,,Oto wyniki badań gatunku\Nkukurydzy popularnego w Afryce.
Dialogue: 0,0:11:49.28,0:11:52.58,Default,,0000,0000,0000,,Z lewej mamy rośliny\Nbez aktywowanych genów,
Dialogue: 0,0:11:52.60,0:11:55.81,Default,,0000,0000,0000,,z prawej z aktywowanymi genami.
Dialogue: 0,0:11:55.96,0:11:57.81,Default,,0000,0000,0000,,Po trzech tygodniach bez podlewania
Dialogue: 0,0:11:57.81,0:12:01.34,Default,,0000,0000,0000,,te z aktywowanymi genami\Nsą w dużo lepszym stanie.
Dialogue: 0,0:12:01.72,0:12:03.22,Default,,0000,0000,0000,,Idźmy dalej.
Dialogue: 0,0:12:03.22,0:12:06.62,Default,,0000,0000,0000,,Moje badania wskazują\Nna znaczące podobieństwo
Dialogue: 0,0:12:06.64,0:12:11.06,Default,,0000,0000,0000,,między szuszoodpornymi nasionami\Na roślinami rezurekcyjnymi.
Dialogue: 0,0:12:11.08,0:12:12.50,Default,,0000,0000,0000,,Powstaje zatem pytanie:
Dialogue: 0,0:12:12.52,0:12:14.50,Default,,0000,0000,0000,,czy używają tych samych genów?
Dialogue: 0,0:12:14.50,0:12:16.74,Default,,0000,0000,0000,,Lub, ujmując to trochę inaczej:
Dialogue: 0,0:12:16.76,0:12:18.11,Default,,0000,0000,0000,,czy rośliny rezurekcyjne
Dialogue: 0,0:12:18.11,0:12:21.02,Default,,0000,0000,0000,,używają genów rozwiniętych\Ndla suszoodpornych nasion
Dialogue: 0,0:12:21.02,0:12:22.59,Default,,0000,0000,0000,,w korzeniach i liściach?
Dialogue: 0,0:12:22.59,0:12:24.62,Default,,0000,0000,0000,,Czy geny nasion posłużyły
Dialogue: 0,0:12:24.64,0:12:27.41,Default,,0000,0000,0000,,do modyfikacji korzeni i liści\Nroślin rezurekcyjnych?
Dialogue: 0,0:12:27.76,0:12:29.61,Default,,0000,0000,0000,,Odpowiedź na to pytanie,
Dialogue: 0,0:12:29.61,0:12:31.99,Default,,0000,0000,0000,,zgodnie z wynikiem badań mojego zespołu
Dialogue: 0,0:12:31.99,0:12:35.62,Default,,0000,0000,0000,,i ostatniej współpracy z zespołem\NHenka Hilhorsta z Holandii,\N
Dialogue: 0,0:12:35.64,0:12:37.22,Default,,0000,0000,0000,,Mela Olivera z USA\N
Dialogue: 0,0:12:37.24,0:12:39.84,Default,,0000,0000,0000,,i Julii Buitink z Francji,
Dialogue: 0,0:12:39.88,0:12:41.30,Default,,0000,0000,0000,,brzmi: tak.
Dialogue: 0,0:12:41.32,0:12:44.18,Default,,0000,0000,0000,,Jest cały pakiet genów\Nbiorących udział w obu procesach.
Dialogue: 0,0:12:44.20,0:12:47.62,Default,,0000,0000,0000,,Przedstawię to pobieżnie\Nna przykładzie kukurydzy,
Dialogue: 0,0:12:47.64,0:12:50.06,Default,,0000,0000,0000,,gdzie chromosom poniżej wyłącznika
Dialogue: 0,0:12:50.08,0:12:53.66,Default,,0000,0000,0000,,reprezentuje wszystkie geny\Nodpowiadające za odporność na suszę.
Dialogue: 0,0:12:53.68,0:12:58.09,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy nasiona kukurydzy wysychały\Npod koniec okresu wzrostu,
Dialogue: 0,0:12:58.09,0:13:00.98,Default,,0000,0000,0000,,uruchomiły te geny.
Dialogue: 0,0:13:00.98,0:13:03.63,Default,,0000,0000,0000,,Rośliny rezurekcyjne\Nuruchamiają te same geny
Dialogue: 0,0:13:03.63,0:13:04.96,Default,,0000,0000,0000,,w czasie suszy.
Dialogue: 0,0:13:05.28,0:13:07.06,Default,,0000,0000,0000,,Wszystkie współczesne zboża
Dialogue: 0,0:13:07.08,0:13:09.14,Default,,0000,0000,0000,,mają te geny w korzeniach i liściach,
Dialogue: 0,0:13:09.16,0:13:10.97,Default,,0000,0000,0000,,ale nigdy ich nie włączają.
Dialogue: 0,0:13:10.97,0:13:13.39,Default,,0000,0000,0000,,Włączają je tylko w tkankach nasion.
Dialogue: 0,0:13:13.44,0:13:15.18,Default,,0000,0000,0000,,Właśnie staramy się
Dialogue: 0,0:13:15.20,0:13:17.82,Default,,0000,0000,0000,,zrozumieć środowiskowe\Ni komórkowe sygnały,
Dialogue: 0,0:13:17.84,0:13:20.28,Default,,0000,0000,0000,,które uruchamiają te geny\Nu roślin rezurekcyjnych,
Dialogue: 0,0:13:21.28,0:13:23.62,Default,,0000,0000,0000,,żeby odwzorować ten proces w zbożach.
Dialogue: 0,0:13:23.68,0:13:25.42,Default,,0000,0000,0000,,I ostatnia myśl.
Dialogue: 0,0:13:25.44,0:13:27.66,Default,,0000,0000,0000,,Próbujemy szybko powtórzyć to,
Dialogue: 0,0:13:27.68,0:13:31.50,Default,,0000,0000,0000,,czego w procesie ewolucji\Nroślin rezurekcyjnych
Dialogue: 0,0:13:31.52,0:13:33.65,Default,,0000,0000,0000,,natura dokonała jakieś\N10 do 40 milionów lat.
Dialogue: 0,0:13:34.16,0:13:36.66,Default,,0000,0000,0000,,Wspólnie z roślinami dziękujemy za uwagę.
Dialogue: 0,0:13:36.68,0:13:42.92,Default,,0000,0000,0000,,(Brawa)