0:00:01.134,0:00:05.793
Bu tablo, 16. yüzyıldan [br]Yaşlı Lucas Cranach'a ait.

0:00:06.160,0:00:08.926
Ünlü Gençlik Çeşmesi'ni anlatıyor.

0:00:09.308,0:00:15.034
Suyu içer ya da içinde yıkanırsanız[br]sağlığa ve gençliğe kavuşuyorsunuz.

0:00:15.857,0:00:21.406
Her kültür, her uygarlık sonsuz[br]gençliğe ulaşmanın hayalini kurmuştur.

0:00:22.044,0:00:26.796
Büyük İskender ya da kâşif Ponce De Leon[br]gibi yaşamlarının çoğunu

0:00:26.820,0:00:30.251
Gençlik Çeşmesi'nin peşinde[br]harcamış insanlar var.

0:00:30.726,0:00:31.894
Onlar bulamadı.

0:00:33.450,0:00:36.050
Peki, ya bunda bir gerçeklik payı varsa?

0:00:36.074,0:00:38.773
Ya Gençlik Çeşmesi'nin[br]gerçeklik payı varsa?

0:00:39.284,0:00:44.462
Yaşlanmayla ilgili araştırma hakkında[br]yaşlanmayla ilgili düşüncelerimizde

0:00:44.486,0:00:48.096
ve yaşlanmaya bağlı hastalıkları nasıl[br]iyileştirebileceğimiz hakkında

0:00:48.120,0:00:51.322
devrim yaratacak [br]bir gelişmeyi paylaşacağım.

0:00:52.145,0:00:54.654
Bu gelişmeye neden olan şey

0:00:54.678,0:00:57.972
büyümeyle ilgili yakın zamanlı[br]bir dizi çalışmada,

0:00:57.996,0:01:03.997
genç farelerden kan desteği alan [br]yaşlı farelerin gençleşebildiğini

0:01:04.021,0:01:05.625
gösteren bir deneydi.

0:01:06.148,0:01:10.757
Bu insanlarda, Siyam ikizlerinde,[br]görülene benzer bir şey

0:01:10.781,0:01:12.869
ve biliyorum kulağa biraz[br]ürkütücü geliyor.

0:01:13.338,0:01:19.285
Ama kök hücre araştırmacısı Tom Rando[br]2007'de, bir fareye ait yaşlı bir kasın

0:01:19.309,0:01:22.809
genel dolaşımda genç bir[br]kana maruz bırakıldığında

0:01:22.833,0:01:27.462
gençleştiğini söylemiştir.

0:01:27.903,0:01:32.546
Bu birkaç yıl önce Harvard'da Amy Wagers[br]tarafından tekrar gündeme getirilmişti

0:01:32.570,0:01:37.165
ve diğerleri pankreasta, karaciğerde [br]ve kalpte de benzer gençleşme etkilerinin

0:01:37.189,0:01:39.975
gözlemlenebileceğini gösterdiler.

0:01:40.974,0:01:45.071
Ama beni ve aynı zamanda diğer birkaç[br]laboratuvarı asıl heyecanlandıran şey,

0:01:45.095,0:01:47.514
bunun beyne bile uygulanabilmesi.

0:01:48.715,0:01:54.046
Yani, bu parabiosis denilen modelde[br]genç çevreye maruz bırakılmış

0:01:54.070,0:01:57.083
yaşlı farenin genç bir beyne--

0:01:57.107,0:01:58.899
işlevlerini daha iyi yerine getiren

0:01:58.923,0:02:01.105
bir beyne sahip olduğunu bulduk.

0:02:01.966,0:02:03.556
Tekrar ediyorum:

0:02:03.580,0:02:09.793
Dolaşımına genç kanı dâhil edilen[br]yaşlı fare daha genç görünür

0:02:09.817,0:02:12.801
ve beyninde daha genç[br]işlevler gerçekleşir.

0:02:13.998,0:02:15.530
Yani yaşlandığımızda,

0:02:15.554,0:02:18.226
insanın bilme yetisinin farklı[br]yönlerine bakabileceğiz

0:02:18.250,0:02:20.003
ve bu slaytta

0:02:20.027,0:02:23.410
muhakemeyi, konuşma yeteneğini vb.[br]inceleyebildiğimizi göreceksiniz.

0:02:23.899,0:02:29.178
50-60 yaşa kadar bu işlevler tastamamdır

0:02:29.202,0:02:33.684
ve odadaki genç seyircilere bakarak [br]söylüyorum ki hâlâ hiçbir problemimiz yok.

0:02:33.708,0:02:34.716
(Gülüşmeler)

0:02:34.740,0:02:38.547
Ama bu yayların güneye[br]doğru gittiğini görmek korkutucu.

0:02:38.571,0:02:40.160
Yaşlandıkça,

0:02:40.184,0:02:44.235
Alzheimer ve diğer hastalıklar[br]ortaya çıkabiliyor.

0:02:45.004,0:02:48.575
Biliyoruz ki yaşla beraber,[br]nöronlar arasındaki bağlantılar--

0:02:48.599,0:02:53.250
nöronların birbiriyle konuşma biçimi,[br]sinapslar-- kötüye gitmeye başlar;

0:02:53.274,0:02:56.580
nöronlar ölür, beyin ufalmaya başlar

0:02:56.604,0:03:00.596
ve bu sinir dokusunun bozulumuyla ilgili[br]hastalıklara karşı hassasiyet artar.

0:03:01.573,0:03:06.482
Bunun moleküler ve mekanik seviyelerde [br]nasıl çalıştığını anlamaya

0:03:06.506,0:03:09.102
çalışırken karşılaştığımız[br]büyük bir problem şu ki,

0:03:09.126,0:03:13.176
yaşayan insanlarda beyinde[br]detaylı bir şekilde çalışamıyoruz.

0:03:14.033,0:03:17.019
Zihinsel testler ve görüntüleme gibi,

0:03:17.043,0:03:19.739
her türlü karmaşık testi yapabiliyoruz.

0:03:19.763,0:03:23.381
Ama beyni alıp yaşla ve[br]hastalıkla gerçekten nasıl değiştiğini

0:03:23.405,0:03:28.499
görebilmek için genellikle kişi ölene[br]kadar beklemek zorunda kalıyoruz.

0:03:28.888,0:03:31.952
Örneğin, nevropatolojistlerin[br]yaptığı şey bu.

0:03:32.333,0:03:38.000
Peki, beyni daha büyük bir organizmanın[br]parçası olarak düşünürsek ne olur?

0:03:38.024,0:03:40.501
Eğer beyni tüm vücudun bir parçası

0:03:40.525,0:03:43.454
olarak görürsek beyinde moleküler seviyede

0:03:43.478,0:03:47.064
neler olup bittiğini[br]daha iyi anlayabilir miyiz?

0:03:47.088,0:03:51.965
Peki vücut yaşlanırsa ya da[br]hastalanırsa bu beyni etkiler mi?

0:03:51.989,0:03:56.412
Ya da aksine, beyin yaşlandığında[br]bu vücudun geri kalanını etkiler mi?

0:03:57.050,0:04:00.541
Vücuttaki bütün farklı[br]dokuları birleştiren şey,

0:04:00.565,0:04:01.715
kandır.

0:04:02.366,0:04:08.191
Kan, sadece oksijen taşıyan bir[br]doku değildir, örneğin,

0:04:08.215,0:04:09.456
kırmızı kan hücresi taşır

0:04:09.480,0:04:11.680
ya da bulaşıcı hastalıklarla savaşır

0:04:11.704,0:04:15.975
ama aynı zamanda hormon benzeri,

0:04:15.999,0:04:19.911
beyin de dâhil bir hücreden diğerine,

0:04:19.935,0:04:24.068
bir dokudan diğerine bilgi taşıyan

0:04:24.092,0:04:25.549
mesajcı molekülleri de taşır.

0:04:25.573,0:04:30.711
Hastalıkta ya da yaşlanmada kanın [br]nasıl değiştiğini incelersek,

0:04:30.735,0:04:33.098
beyin hakkında bir şey öğrenebilir miyiz?

0:04:33.651,0:04:38.487
Şunu biliyoruz ki, biz yaşlandıkça [br]kanımızda ona göre değişir.

0:04:38.511,0:04:41.470
Bu yüzden hormon benzeri faktörler de [br]biz yaşlandıkça değişir.

0:04:41.494,0:04:45.693
Genellikle de dokuların gelişimi

0:04:45.717,0:04:49.138
ve dokuların bakımı için gerekli[br]olduğunu bildiğimiz faktörler de

0:04:49.162,0:04:52.039
biz yaşlandıkça azalır.

0:04:52.063,0:04:56.766
Öte yandan, yaralanma ve iltihap[br]tamirinde etkili olan faktörler de

0:04:56.790,0:04:58.740
biz yaşlandıkça artar.

0:04:58.764,0:05:03.806
Yani iyi ve kötü faktörlerin dengesizliği [br]söz konusu da diyebilirsiniz.

0:05:04.988,0:05:07.981
Şimdi bu bilgiyle[br]ne yapacağımıza gelirsek,

0:05:08.005,0:05:10.657
size yaptığımız bir deneyden bahsedeceğim.

0:05:10.681,0:05:14.330
20 ila 89 yaş arası sağlıklı insanlardan

0:05:14.354,0:05:16.871
300'e yakın kan numunesi aldık.

0:05:16.895,0:05:20.790
Bu iletişim faktörlerinden, [br]dokular arası bilgi taşıyan proteinlerden

0:05:20.814,0:05:24.908
100'den fazlasını ölçtük.

0:05:25.266,0:05:26.942
İlk fark ettiğimiz şey

0:05:26.966,0:05:29.783
en genç ve en yaşlı grup[br]arasındaki faktörlerin

0:05:29.807,0:05:33.104
yaklaşık yarısının ciddi[br]değişiklikler gösterdiğiydi.

0:05:33.128,0:05:36.263
Yani bu faktörler göz önüne alındığında[br]vücudumuz yaşlanınca

0:05:36.287,0:05:38.038
[br]çevresi de değişir.

0:05:38.062,0:05:41.558
İstatistik ve biyoenformatik [br]programlar kullanarak

0:05:41.582,0:05:46.276
yaşı belirleyen bu faktörleri[br]keşfedebilir,

0:05:46.300,0:05:49.943
bir bakıma bir kişinin görece yaşını [br]geriye dönük hesaplayabiliriz.

0:05:50.337,0:05:53.193
Bunun neye benzediğini[br]bu grafikten görebilirsiniz.

0:05:53.618,0:05:58.987
Grafiğin bir ekseninde [br]bir kişinin gerçek yaşını,

0:05:59.011,0:06:00.316
yaş kronolojisini,

0:06:00.340,0:06:02.062
yani yaşını görebilirsiniz.

0:06:02.086,0:06:04.794
Sonra size gösterdiğim [br]bu başlıca faktörleri ele alıp

0:06:04.818,0:06:09.662
kişinin görece yaşı ve [br]biyolojik yaşını hesaplıyoruz.

0:06:10.708,0:06:14.342
Arada açık bir bağıntının [br]olduğunu fark edeceksiniz.

0:06:14.366,0:06:17.681
Yani bir kişinin görece yaşını oldukça [br]iyi tahmin edebiliriz,

0:06:17.705,0:06:21.620
fakat daha da heyecan verici olan ise

0:06:21.644,0:06:23.448
hayatta da olduğu gibi[br]aykırı değerler.

0:06:23.922,0:06:28.490
Burada, yeşil nokta ile [br]işaretlediğim kişiye bakarsanız

0:06:28.514,0:06:31.110
yaklaşık 70 yaşında olduğunu,

0:06:31.134,0:06:36.140
fakat her şeyi doğru yapmışsak [br]bu kişinin biyolojik yaşının

0:06:36.164,0:06:38.207
sadece 45 olduğunu göreceksiniz.

0:06:38.231,0:06:41.715
Şimdi bu kişi yaşından [br]çok daha genç gösteren biri mi?

0:06:42.183,0:06:46.699
Daha da önemlisi, bu kişinin [br]yaşlanmaya bağlı hastalıklara

0:06:46.723,0:06:50.047
yakalanma riski düşük mü ve [br]bu kişi uzun bir hayat sürebilir ve

0:06:50.071,0:06:51.566
100 ve üstüne kadar yaşar mı?

0:06:52.402,0:06:56.963
Öte yandan, burada[br]kırmızı ile işaretlenmiş kişi

0:06:56.987,0:07:01.893
40'ında bile değil,[br]fakat biyolojik yaşı 65.

0:07:01.917,0:07:06.315
Bu kişinin de yaşlanmaya bağlı hastalık [br]geliştirme olasılığı yüksek mi?

0:07:06.339,0:07:09.995
İşte laboratuvarımızda bu faktörleri [br]daha iyi anlamaya çalışıyoruz.

0:07:10.019,0:07:12.257
Diğer birçok grubun da[br]anlamaya çalıştığı şey,

0:07:12.281,0:07:14.357
yaşlanmanın gerçek faktörleri nelerdir

0:07:14.381,0:07:19.354
ve bunlardan yaşlanmaya bağlı hastalıkları[br]tahmin edebilir miyiz sorularıdır.

0:07:20.281,0:07:24.343
Size şu ana kadar gösterdiklerim[br]sadece bağıntısal, değil mi?

0:07:24.367,0:07:28.398
"Eh, bu faktörler yaşla birlikte değişir"[br]diyebilirsiniz,

0:07:28.422,0:07:32.077
ama yaşlanmayı etkiler mi[br]pek de bilemezsiniz.

0:07:33.031,0:07:36.079
İşte size göstereceğim şey[br]cidden kayda değer

0:07:36.103,0:07:41.174
ve bu faktörlerin gerçekten[br]doku yaşını değiştirebildiğini gösteriyor.

0:07:41.845,0:07:45.143
Burada parabiosis isimli[br]modele geri dönüyoruz.

0:07:45.167,0:07:47.707
Parabiosis sayesinde iki fareyi

0:07:47.731,0:07:52.643
ameliyatla birbirine bağlayarak

0:07:52.667,0:07:55.000
ortak bir dolaşım sistemi elde edilir.

0:07:55.024,0:07:59.811
Şimdi şunu sorabiliriz[br]"Yaşlı beyin genç kana maruz kalmaktan

0:07:59.835,0:08:01.573
nasıl etkilenir?"

0:08:02.144,0:08:04.348
Bu amaçla 20'li yaşlarda insanlara

0:08:04.372,0:08:07.825
denk genç fareler ve insan yaşıyla kabaca

0:08:07.849,0:08:12.185
65 yaşındaki yaşlı fareleri kullanıyoruz.

0:08:12.958,0:08:15.784
Bulduğumuz şey kayda değer.

0:08:15.808,0:08:19.528
Bulgularımıza göre bu yaşlı beyinlerde[br]yeni nöronlar üreten kök hücre

0:08:19.552,0:08:20.884
sayısı daha fazladır.

0:08:21.351,0:08:23.933
Sinapslarda, yani nöronlar arası [br]bağlantılarda da

0:08:23.957,0:08:25.996
hareket artışı gözlemlenir.

0:08:26.020,0:08:29.305
Yeni anıların oluşumunda rol alan[br]gen ifadelerinde de

0:08:29.329,0:08:31.076
bir artış görülür.

0:08:31.659,0:08:34.167
Bu kötü huylu iltihap vakalarında [br]azalma görülür.

0:08:35.427,0:08:41.923
Fakat gözlemlerimize göre bu hayvanların [br]beyinlerine hiçbir hücre girişi yoktur.

0:08:41.947,0:08:43.333
Genç fareye bağlandığında,

0:08:43.357,0:08:48.733
bu modele göre aslında yaşlı[br]beyne giden hücre yoktur.

0:08:49.379,0:08:53.040
Demek ki bu, çözünebilir faktörlerin[br]işi diye düşündük,

0:08:53.064,0:08:57.847
yani sadece kanın plazma denilen [br]çözünebilir parçasını alıp

0:08:57.871,0:09:01.815
bu farelere ya genç plazma ya da [br]yaşlı plazma enjekte edebiliriz

0:09:01.839,0:09:04.207
ve de bu gençleşme etkisini[br]yeniden yaratabiliriz,

0:09:04.231,0:09:05.945
fakat bir şeyi daha yapabiliriz.

0:09:05.969,0:09:08.419
Farelere hafıza testi yapabiliriz.

0:09:08.443,0:09:12.296
Fareler yaşlandıkça biz insanlar gibi,[br]hafıza problemi yaşar.

0:09:12.818,0:09:14.411
Lakin bunun tespiti daha zordur,

0:09:14.435,0:09:16.779
fakat az sonra nasıl[br]yaptığımızı göstereceğim.

0:09:16.803,0:09:19.498
Hatta bunu bir adım ileriye, [br]insanlarla alakasına biraz

0:09:19.522,0:09:23.562
daha yakınlaştıracak bir [br]adıma taşımak istedik.

0:09:23.586,0:09:26.783
Size şimdi gösterdiklerim[br]yayımlanmamış araştırmalar.

0:09:26.807,0:09:31.340
İnsan plazması, genç insan plazması[br]ve kontrol grubu olarak

0:09:31.364,0:09:33.213
tuz kullandık

0:09:33.237,0:09:35.113
ve yaşlı farelere enjekte ettik

0:09:35.137,0:09:39.989
ve bu fareleri gençleştirebilir miyiz [br]sorusunu sorduk.

0:09:40.013,0:09:41.673
Zekâlarını geliştirebilir miyiz?

0:09:42.104,0:09:45.393
Bunu öğrenmek için Barnes labirenti[br]adlı bir test kullandık.

0:09:45.417,0:09:48.572
Testte içinde birçok delik olan[br]bir masa var

0:09:48.596,0:09:52.079
ve etrafında yön işaretleri var

0:09:52.103,0:09:54.709
ve bir de bu sahnedeki gibi[br]parlak bir ışık var.

0:09:54.733,0:09:57.866
Fareler bu ışıktan nefret eder ve kaçmaya

0:09:57.890,0:10:02.146
ve resimde okla işaretli deliği[br]bulmaya çalışır.

0:10:02.170,0:10:04.115
Deliğin altında içinden rahatlıkla [br][br]

0:10:04.139,0:10:07.332
kaçabilecekleri bir tüp vardır.

0:10:07.977,0:10:09.779
Fareleri birkaç gün bu deliği

0:10:09.803,0:10:12.706
ip uçlarını kullanarak [br]bulmaları için eğitiyoruz.

0:10:12.730,0:10:15.524
Bunu insanlarda şuna benzetebiliriz:

0:10:15.548,0:10:19.778
Yoğun bir günün ardından [br]otoparkta arabanı aramak.

0:10:19.802,0:10:20.803
(Kahkahalar)

0:10:20.827,0:10:24.578
Pek çoğumuzun benzer sorunu olmuştur.

0:10:24.602,0:10:26.620
Şimdi, yaşlı bir fareye göz atalım.

0:10:26.954,0:10:29.130
Bu, birazdan fark edersiniz,

0:10:29.154,0:10:30.943
hafıza problemi olan yaşlı bir fare.

0:10:31.305,0:10:36.029
Tüm deliklere bakıyor fakat[br]önceki denemede ve önceki gün

0:10:36.053,0:10:41.300
nerede olduğunu gösterecek mekânsal[br]haritayı oluşturamıyor.

0:10:41.873,0:10:47.340
Bunun tam aksine, buradaki fare [br]diğerinin aynı yaştaki kardeşi,

0:10:47.364,0:10:52.783
fakat buna 3 hafta boyunca 3 günde bir

0:10:52.807,0:10:55.340
genç insan plazması veriliyor.

0:10:55.741,0:10:59.964
Fark ettiğiniz gibi, neredeyse dönüp[br]"Neredeyim ben?" diyor ve

0:10:59.988,0:11:02.895
doğrudan o deliğe gidip kaçıyor.

0:11:02.919,0:11:05.783
Yani deliğin nerede olduğunu [br]hatırlayabiliyor.

0:11:06.742,0:11:10.430
Yani belli ki bu yaşlı fare[br]gençleşmiş görünüyor.

0:11:10.454,0:11:12.833
Daha çok genç bir fare gibi [br]hareket ediyor.

0:11:12.857,0:11:15.563
Bu ayrıca gösteriyor ki sadece[br]genç fare değil,

0:11:15.587,0:11:20.578
genç insan plazmasında da [br]yaşlı beynine yardımcı olma

0:11:20.602,0:11:24.262
kapasitesi var.

0:11:24.834,0:11:25.986
Özetle,

0:11:26.010,0:11:30.209
bulgularımıza göre yaşlı fare[br]ve de beyni yoğrulabilir.

0:11:30.233,0:11:33.684
Sabit, değişmez değiller.

0:11:33.708,0:11:35.181
Gençleştirilebilirler.

0:11:35.680,0:11:38.277
Genç kan faktörleri yaşlanmayı[br]tersine döndürebilir.

0:11:38.301,0:11:40.013
Size göstermediğim şeye gelince,

0:11:40.037,0:11:45.259
bu modelde, genç fare yaşlı olana[br]maruz kaldığında kötüye gidiyor.

0:11:45.283,0:11:48.663
Yani yaşlı kan faktörleri[br]yaşlanmayı hızlandırabilir.

0:11:49.725,0:11:54.042
Daha da önemlisi, [br]insanların da benzer faktörleri olabilir.

0:11:54.066,0:11:58.144
Çünkü genç insan kanını alıp[br]benzer bir etki sağlayabiliriz.

0:11:58.592,0:12:02.148
Yaşlı insan kanı, ki göstermedim henüz,[br]bu etkiye sahip değil.

0:12:02.172,0:12:03.934
Fareyi gençleştirmiyor.

0:12:05.071,0:12:08.699
Peki bu mucize insanlarda da işe yarar mı?

0:12:08.723,0:12:12.352
Stanford'ta yaptığımız küçük çaplı [br]klinik çalışmada,

0:12:12.376,0:12:16.252
orta derece Alzheimer hastalarına[br]4 hafta boyunca haftada bir

0:12:16.276,0:12:22.886
20'li yaşlardaki genç gönüllülerden [br]aldığımız yarım litre plazma

0:12:22.910,0:12:25.505
vererek onları tedavi ediyoruz,

0:12:25.529,0:12:28.692
sonra da beyin aktivitelerini [br]görüntülüyoruz.

0:12:29.050,0:12:30.894
Bilişsel testler yapıyoruz

0:12:30.918,0:12:34.924
ve bakıcılarına günlük aktiviteleri [br]konusunda sorular soruyoruz.

0:12:34.948,0:12:38.867
Umuyoruz bu tedavi ile bu aktivitelerde [br]

0:12:38.891,0:12:40.255
gelişme gözlemleyebiliriz.

0:12:40.758,0:12:43.314
Bu gerçekleşirse size gösterdiğim gibi

0:12:43.338,0:12:45.758
farelerde işe yarayan şeyin insanlarda da

0:12:45.782,0:12:47.560
gerçekleşmesi mümkün görünecek.

0:12:48.478,0:12:50.836
Şimdi, sonsuza kadar [br]yaşayacağımızı sanmam.

0:12:51.955,0:12:54.292
Fakat belki de şunu keşfettik:

0:12:54.316,0:12:57.403
Gençlik Çeşmesi aslında içimizde

0:12:57.427,0:12:59.165
ve kurumuş hâlde.

0:12:59.574,0:13:02.402
Bu çeşmeden biraz su yürütebilirsek

0:13:02.426,0:13:07.053
belki de bu etkilere aracılık eden [br]faktörleri bulabilir,

0:13:07.077,0:13:09.664
bu faktörleri yapay olarak üretebiliriz

0:13:09.688,0:13:13.701
ve yaşlanma, Alzheimer ve benzeri[br]bunama hastalıklarını

0:13:13.725,0:13:14.955
tedavi edebiliriz.

0:13:15.282,0:13:16.433
Çok teşekkür ederim.

0:13:16.457,0:13:19.750
(Alkışlar)