1
00:00:00,959 --> 00:00:03,027
Hteo bih da vam pričam o nečemu

2
00:00:03,472 --> 00:00:04,888
prilično važnom.

3
00:00:06,576 --> 00:00:08,433
Počnimo odavde.

4
00:00:09,570 --> 00:00:11,320
Pre 65 miliona godina

5
00:00:11,344 --> 00:00:12,576
(Smeh)

6
00:00:12,600 --> 00:00:15,576
dinosaurusi su imali loš dan.

7
00:00:15,600 --> 00:00:18,185
(Smeh)

8
00:00:18,209 --> 00:00:21,537
Kamenčina prečnika deset kilometara

9
00:00:21,561 --> 00:00:25,327
koja se kretala oko 50 puta
brže od brzine metka,

10
00:00:25,351 --> 00:00:27,083
tresnula je u Zemlju.

11
00:00:27,107 --> 00:00:29,533
U jedom trenutku je oslobodila
svu svoju energiju,

12
00:00:29,557 --> 00:00:33,131
bila je to neverovatna eksplozija.

13
00:00:33,155 --> 00:00:36,014
Ako uzmete kompletno
nuklearno naoružanje napravljeno

14
00:00:36,038 --> 00:00:37,444
na vrhuncu Hladnog rata,

15
00:00:37,468 --> 00:00:41,488
sakupljeno zajedno i aktivirano
u istom trenutku,

16
00:00:41,512 --> 00:00:43,714
to bi bio jedan milioniti deo

17
00:00:43,738 --> 00:00:46,503
energije koja je tada bila oslobođena.

18
00:00:46,925 --> 00:00:50,286
Bio je to izuzetno loš dan za dinosauruse.

19
00:00:51,466 --> 00:00:53,976
Deset kilometara
širok kamen je veoma veliki.

20
00:00:54,000 --> 00:00:55,548
Svi mi živimo ovde u Bolderu.

21
00:00:55,572 --> 00:00:57,408
Ukoliko pogledate kroz prozor videćete

22
00:00:57,432 --> 00:00:59,554
planinu Longs Pik,
verovatno je prepoznajete.

23
00:00:59,578 --> 00:01:02,292
Sad, iskopajmo Longs Pik
i izdvojmo je u kosmos.

24
00:01:02,600 --> 00:01:04,961
Uzmimo Miker, planinu Miker.

25
00:01:05,300 --> 00:01:07,976
Dodajmo je tamo i stavimo i nju u kosmos,

26
00:01:08,000 --> 00:01:11,076
i Mont Everest, i K2,

27
00:01:11,100 --> 00:01:12,676
I indijske vrhove.

28
00:01:12,700 --> 00:01:14,676
Sada tek počinjete da dobijate predstavu

29
00:01:14,700 --> 00:01:16,540
o koliko kamenja pričamo, razumete?

30
00:01:16,564 --> 00:01:18,062
Znamo da je bio toliko veliki

31
00:01:18,086 --> 00:01:20,608
zbog siline udara
i kratera koji je ostavio.

32
00:01:20,632 --> 00:01:22,988
Udario je u ono
što mi poznajemo kao Jukatan,

33
00:01:23,012 --> 00:01:24,513
u Meksičkom zalivu.

34
00:01:25,067 --> 00:01:27,276
Ovde možete videti,
tamo je poluostrvo Jukatan,

35
00:01:27,300 --> 00:01:29,918
ukoliko prepoznajete Konzumel
tamo pored istočne obale.

36
00:01:29,942 --> 00:01:32,418
Ovoliko je bio veliki krater.

37
00:01:32,442 --> 00:01:33,639
Bio je ogroman.

38
00:01:33,663 --> 00:01:36,609
Da biste dobili osećaj veličine, u redu,

39
00:01:36,633 --> 00:01:40,212
osamdeset kilometara na vrhu,
stotinu kilometara pri dnu.

40
00:01:40,236 --> 00:01:43,273
Ovo je bilo 300 kilometara
u prečniku - 200 milja -

41
00:01:43,297 --> 00:01:46,733
neverovatan krater koji je izbacio
ogromnu količinu zemlje

42
00:01:46,757 --> 00:01:49,132
koja se rasprskala unaokolo planete,

43
00:01:49,156 --> 00:01:51,462
a zatim zapalio požare po celoj planeti,

44
00:01:51,486 --> 00:01:53,719
izbacio dovoljno prašine da zamrači Sunce.

45
00:01:53,743 --> 00:01:57,170
Uništio je 75 procenata
svih vrsta na Zemlji.

46
00:01:58,149 --> 00:02:00,946
Ali nisu svi asteroidi toliko veliki.

47
00:02:00,970 --> 00:02:02,845
Neki su manji.

48
00:02:03,268 --> 00:02:06,030
Ovo je jedan koji je prošao

49
00:02:06,054 --> 00:02:08,141
preko Sjedinjenih Država

50
00:02:08,165 --> 00:02:10,553
oktobra 1992.

51
00:02:10,577 --> 00:02:12,291
Pojavio se jednog petka uveče.

52
00:02:12,315 --> 00:02:13,544
Zašto je to važno?

53
00:02:13,568 --> 00:02:15,673
Zato što su tada video kamere

54
00:02:15,697 --> 00:02:17,373
tek postajale popularne

55
00:02:17,397 --> 00:02:19,793
i ljudi bi ih poneli,
roditelji bi ih poneli,

56
00:02:19,817 --> 00:02:23,125
na utakmice svoje dece
da bi ih snimili dok igraju fudbal.

57
00:02:23,149 --> 00:02:25,341
I budući da se pojavio u petak,

58
00:02:25,365 --> 00:02:27,936
bili su u prilici da snime

59
00:02:27,960 --> 00:02:29,619
kako se razlamao dok je preletao

60
00:02:29,643 --> 00:02:31,960
preko zapadne Virdžinije,
Merilenda, Pensilvanije

61
00:02:31,984 --> 00:02:33,864
i Nju Džersija sve dok nije ovo učinio

62
00:02:33,888 --> 00:02:35,138
automobilu u Njujorku.

63
00:02:35,162 --> 00:02:37,228
(Smeh)

64
00:02:37,252 --> 00:02:40,197
Svakako, ovo nije 320
kilometara širok krater,

65
00:02:40,221 --> 00:02:42,078
ali ipak možete videti kamen

66
00:02:42,102 --> 00:02:43,533
koji stoji pored,

67
00:02:43,557 --> 00:02:45,229
otprilike veličine fudbalske lopte,

68
00:02:45,253 --> 00:02:47,553
koji je pogodio onaj automobil
i pričinio štetu.

69
00:02:47,577 --> 00:02:49,181
Ovo je verovatno bilo veličine

70
00:02:49,205 --> 00:02:51,206
školskog autobusa kada se pojavilo.

71
00:02:51,230 --> 00:02:53,231
Razlomilo se usled atmosferskog pritiska,

72
00:02:53,255 --> 00:02:57,141
razmrvilo i raspalo na komadiće
i učinilo neku štetu.

73
00:02:57,165 --> 00:02:59,607
Svakako, ne biste voleli
da vam je pao na nogu

74
00:02:59,631 --> 00:03:02,676
ili glavu, jer bi vas ozbiljno povredilo.

75
00:03:02,700 --> 00:03:04,166
A, to bi bilo loše.

76
00:03:04,632 --> 00:03:06,989
Na sreću ne bi uništilo
celokupni život na Zemlji,

77
00:03:07,013 --> 00:03:08,197
tako da je u redu.

78
00:03:08,221 --> 00:03:11,554
Ali ipak, nije potrebno nešto
prečnika deset kilometara

79
00:03:11,578 --> 00:03:12,858
da bi učinilo mnogo štete.

80
00:03:12,882 --> 00:03:15,162
Postoji srednja veličina, između kamenčića

81
00:03:15,186 --> 00:03:16,628
i ogromnih stena,

82
00:03:16,652 --> 00:03:20,501
i zapravo, ako je neko od vas
ikada posetio Vinslou u Arizoni,

83
00:03:20,525 --> 00:03:24,005
tamo je krater u pustinji
koji je toliko poznat

84
00:03:24,029 --> 00:03:26,563
da je nazvan Meteor krater.

85
00:03:26,587 --> 00:03:29,864
Da biste dobili osećaj veličine,
on je širok oko jedan ipo kilometar.

86
00:03:29,888 --> 00:03:32,889
Ukoliko pogledate na vrh, tamo je parking,

87
00:03:32,913 --> 00:03:35,565
a ono tamo su kamp-vozila.

88
00:03:36,126 --> 00:03:38,905
Znači da je oko kilometar ipo širok,
a 180 metara dubok.

89
00:03:38,929 --> 00:03:44,331
Objekat koji ga je stvorio
je verovatno bio prečnika 27 do 45 metara,

90
00:03:44,355 --> 00:03:48,011
grubo veličine ovog "Meki" auditorijuma.

91
00:03:48,035 --> 00:03:50,657
Došao je neverovatnom brzinom,

92
00:03:50,681 --> 00:03:52,991
tresnuo u površinu, razleteo se

93
00:03:53,015 --> 00:03:56,786
i eksplodirao energijom otprilike
nuklearne bombe od 20 megatona -

94
00:03:56,810 --> 00:03:58,401
veoma moćna bomba.

95
00:03:58,425 --> 00:04:00,563
Ovo se desilo pre 50.000 godina,

96
00:04:00,587 --> 00:04:03,468
tako da je verovatno ubilo
nekoliko bufala ili antilopa

97
00:04:03,492 --> 00:04:06,063
ili nečeg sličnog tamo u pustinji,

98
00:04:06,087 --> 00:04:09,259
ali verovatno nije uzrokovao
globalnu pustoš.

99
00:04:09,714 --> 00:04:13,505
Ispostavilo se da oni ne moraju
da udare u zemlju

100
00:04:13,529 --> 00:04:15,070
da bi učinili mnogo štete.

101
00:04:15,094 --> 00:04:19,140
1908. iznad Sibira,
u blizini regiona Tunguska -

102
00:04:19,164 --> 00:04:22,307
za vas koji ste obožavaoci Dena Akrojda
i gledali "Ghoustbusterse"

103
00:04:22,331 --> 00:04:24,839
kada je pričao o najvećem
među-dimenzionalnom prolazu

104
00:04:24,863 --> 00:04:29,436
od eksplozije u Sibiru 1909,
rekao je pogrešan datum, ali nema veze.

105
00:04:29,896 --> 00:04:32,213
Bilo je to 1908. Nije bitno. Izdrzaću.

106
00:04:33,000 --> 00:04:34,722
(Smeh)

107
00:04:34,746 --> 00:04:37,747
Drugi kamen je došao u Zemljinu atmosferu,

108
00:04:37,771 --> 00:04:39,772
i ovaj je eksplodirao iznad površine,

109
00:04:39,796 --> 00:04:42,325
nekoliko kilometara iznad Zemljinog tla.

110
00:04:42,349 --> 00:04:47,584
Vrelina eksplozije je zapalila šumu ispod

111
00:04:47,608 --> 00:04:50,682
i razvila talas koji je oborio drveće

112
00:04:50,706 --> 00:04:53,763
na površini od nekoliko stotina kvadratnih
kilometara, razumete?

113
00:04:53,787 --> 00:04:55,684
Ovo je učinilo ogromnu štetu.

114
00:04:55,708 --> 00:04:57,581
Ponovo, ovo je bio kamen otprilike

115
00:04:57,605 --> 00:05:00,500
veličine ovog auditorijuma u kome sedimo.

116
00:05:00,524 --> 00:05:02,525
Meteor je bio sačinjen od metala,

117
00:05:02,549 --> 00:05:05,329
metal je mnogo tvrđi, tako da je uspeo
da stigne do zemlje.

118
00:05:05,353 --> 00:05:08,067
Onaj iznad Tunguske
je verovatno bio sačinjen od kamena,

119
00:05:08,091 --> 00:05:10,757
a on se mnogo lakše mrvi,
tako da se razleteo u vazduhu.

120
00:05:10,781 --> 00:05:15,000
Bilo kako, ovo su ogromne
eksplozije, 20 megatona.

121
00:05:15,024 --> 00:05:17,083
Kada eksplodiraju,

122
00:05:17,107 --> 00:05:20,488
oni neće napraviti
globalnu ekološku katastrofu.

123
00:05:20,512 --> 00:05:23,130
Oni neće učiniti ništa slično
uništenju dinosaurusa.

124
00:05:23,154 --> 00:05:24,951
Oni jednostavno nisu dovoljno krupni.

125
00:05:24,975 --> 00:05:27,903
Ali, učinice globalnu, ekonomsku štetu,

126
00:05:27,927 --> 00:05:30,459
zato što nije neophodno da nas udare

127
00:05:30,483 --> 00:05:31,975
kako bi pričinili ovakvu štetu.

128
00:05:31,999 --> 00:05:34,681
Ne moraju da učine globalno uništenje.

129
00:05:34,705 --> 00:05:38,276
Ukoliko neki od njih igde udari,
proizveo bi paniku.

130
00:05:38,300 --> 00:05:40,784
Ali, ako bi prešao
iznad grada, važnog grada -

131
00:05:40,808 --> 00:05:42,856
nije da su neki gradovi važniji od drugih,

132
00:05:42,880 --> 00:05:44,653
ali od nekih zavisimo više od drugih

133
00:05:44,677 --> 00:05:46,585
na globalnoj, ekonomskoj skali -

134
00:05:46,609 --> 00:05:49,114
to bi nam moglo pričiniti ogromnu štetu,

135
00:05:49,138 --> 00:05:51,138
nama kao civilizaciji.

136
00:05:51,809 --> 00:05:55,197
Dakle, sada kada sam vas uplašio...

137
00:05:55,221 --> 00:05:56,442
(Smeh)

138
00:05:56,466 --> 00:05:58,547
šta bismo mogli učiniti?

139
00:05:58,571 --> 00:06:00,572
Ovo je potencijalna pretnja.

140
00:06:00,596 --> 00:06:03,720
Primetićete da nismo imali
katastrofalan udar

141
00:06:03,744 --> 00:06:06,965
kao onaj koji je uništio dinosauruse
u poslednjih 65 miliona godina.

142
00:06:06,989 --> 00:06:08,157
Oni su veoma retki.

143
00:06:08,181 --> 00:06:09,784
Manji se događaju mnogo češće,

144
00:06:09,808 --> 00:06:12,302
ali na milenijumskoj skali,

145
00:06:12,326 --> 00:06:15,760
verovatno svakih nekoliko vekova
ili nekoliko hiljada godina,

146
00:06:15,784 --> 00:06:17,903
ali ipak je to nešto
čega moramo biti svesni.

147
00:06:17,927 --> 00:06:19,078
Šta možemo da učinimo?

148
00:06:19,102 --> 00:06:21,380
Prvo moramo da ih pronađemo.

149
00:06:21,404 --> 00:06:25,332
Ovo je slika asteroida
koji nas je prošao 2009.

150
00:06:25,786 --> 00:06:27,610
Evo ga ovde.

151
00:06:27,634 --> 00:06:30,181
Možete primetiti da je poprilično nejasno.

152
00:06:30,205 --> 00:06:32,459
Ne znam da li možete
videti iz poslednjeg reda.

153
00:06:32,483 --> 00:06:33,904
Ovo su samo zvezde.

154
00:06:33,928 --> 00:06:36,276
Ovo je kamen koji je bio
oko 28 metara u prečniku

155
00:06:36,300 --> 00:06:39,300
znači otprilike, veličine onoga
koji se razleteo iznad Tunguske

156
00:06:39,324 --> 00:06:41,673
i onoga koji je pogodio
Arizonu pre 50.000 godina.

157
00:06:41,697 --> 00:06:42,927
Oni su nejasni.

158
00:06:42,951 --> 00:06:44,927
Teško se vide, a nebo je zaista ogromno.

159
00:06:44,951 --> 00:06:46,903
Mi moramo brzo da ih uočimo.

160
00:06:46,927 --> 00:06:49,055
Dobra vest je da ih tražimo.

161
00:06:49,079 --> 00:06:51,547
NASA je namenila novac za ovo.

162
00:06:51,571 --> 00:06:55,086
Nacionalna naučna fondacija i druge zemlje
su veoma zainteresovane za ovo.

163
00:06:55,110 --> 00:06:57,825
Gradimo teleskope
koji će tražiti ovu pretnju.

164
00:06:57,849 --> 00:07:00,718
To je odličan prvi korak,
ali šta je drugi korak?

165
00:07:00,742 --> 00:07:03,308
Drugi korak je da primetimo
onaj koji ide prema nama,

166
00:07:03,332 --> 00:07:04,522
moramo ga zaustaviti.

167
00:07:04,546 --> 00:07:05,697
Šta da uradimo?

168
00:07:05,721 --> 00:07:07,627
Verovatno ste čuli za asteroid Apofiz.

169
00:07:07,651 --> 00:07:09,771
Ukoliko niste, čućete.

170
00:07:10,475 --> 00:07:13,754
Ako ste čuli za kalendar Maja
i apokalipsu 2012, čućete i za Apofiz,

171
00:07:13,778 --> 00:07:17,069
zato što su vezani
za teoriju o sudnjem danu.

172
00:07:17,093 --> 00:07:19,356
(Smeh)

173
00:07:19,380 --> 00:07:22,460
Apofiz je asteroid koji je otkriven 2004.

174
00:07:22,484 --> 00:07:24,918
Otprilike je 230 metara u prečniku,

175
00:07:24,942 --> 00:07:26,776
znači da je prilično krupan, razumete,

176
00:07:26,800 --> 00:07:28,546
veći od fudbalskog stadiona -

177
00:07:28,570 --> 00:07:32,028
i proći će pored Zemlje u aprilu 2029.

178
00:07:32,052 --> 00:07:35,817
Proći će pored nas toliko blizu
da će ustvari proći ispod

179
00:07:35,841 --> 00:07:37,475
naših meteoroloških satelita.

180
00:07:37,499 --> 00:07:41,236
Zemljina gravitacija
će zakriviti njegovu putanju toliko,

181
00:07:41,260 --> 00:07:45,123
da je moguće da, ukoliko
prođe ovaj region u svemiru,

182
00:07:45,147 --> 00:07:48,650
ovaj region u obliku pasulja
poznat kao ključaonica,

183
00:07:48,674 --> 00:07:51,164
Zemljina gravitacija
će ga zakriviti sasvim dovoljno

184
00:07:51,188 --> 00:07:54,808
da sedam godina kasnije,
13. aprila, a to je petak, primetiću,

185
00:07:54,832 --> 00:07:56,253
godine 2036 -

186
00:07:56,277 --> 00:07:57,277
(Smeh)

187
00:07:57,292 --> 00:07:59,657
tako nešto ne možete planirati -

188
00:07:59,681 --> 00:08:01,562
da će nas Apofiz pogoditi.

189
00:08:01,586 --> 00:08:03,706
On je prečnika 250 metara,

190
00:08:03,730 --> 00:08:05,968
znači učinio bi nevrovatnu štetu.

191
00:08:05,992 --> 00:08:08,687
Dobra vest je da verovatnoća
da će proći kroz ključaonicu

192
00:08:08,711 --> 00:08:11,975
i pogoditi nas sledeći put
kada naiđe, je jedan od milion, otprilike,

193
00:08:11,999 --> 00:08:13,169
veoma, veoma slaba,

194
00:08:13,193 --> 00:08:16,326
tako da ja lično nisam budan noćima
zbog brige o ovome.

195
00:08:16,350 --> 00:08:17,975
Ja mislim da Apofiz nije problem.

196
00:08:17,999 --> 00:08:21,180
U stvari, Apofiz je prikriveni blagoslov,

197
00:08:21,204 --> 00:08:23,796
zato što nas je upozorio
na opasnosti od asteroida.

198
00:08:23,820 --> 00:08:25,945
Ovaj je otkriven pre svega nekoliko godina

199
00:08:25,969 --> 00:08:28,397
i mogao bi nas pogoditi
u narednih nekoliko godina.

200
00:08:28,421 --> 00:08:31,459
Neće, ali nam daje šansu
da proučimo ovakve asteroide.

201
00:08:31,483 --> 00:08:34,125
Uistinu mi nismo razumeli ove ključaonice,

202
00:08:34,149 --> 00:08:37,197
ali sada ih razumemo, a to je veoma važno,

203
00:08:37,221 --> 00:08:39,726
jer kako da zaustavimo ovakve asteroide?

204
00:08:39,750 --> 00:08:41,210
I da vas pitam,

205
00:08:41,234 --> 00:08:42,756
šta radite ako stojite na putu

206
00:08:42,780 --> 00:08:44,789
i automobil ide prema vama? Šta radite?

207
00:08:44,813 --> 00:08:46,102
Ovo.

208
00:08:46,126 --> 00:08:48,127
Je li tako? I automobil prođe pored vas.

209
00:08:48,151 --> 00:08:50,615
Ali ne možemo pomeriti Zemlju,
barem ne jednostavno,

210
00:08:50,639 --> 00:08:52,435
ali možemo pomeriti mali asteroid.

211
00:08:52,459 --> 00:08:54,633
U stvari, to smo već radili.

212
00:08:54,657 --> 00:08:58,668
Godine 2005, NASA je lansirala sondu
nazvanu "Deep Impact",

213
00:08:58,692 --> 00:09:03,161
koja se sudarila i zarila
jedan svoj deo u središte komete.

214
00:09:03,185 --> 00:09:05,074
Komete su prilično slične asteroidima.

215
00:09:05,098 --> 00:09:07,208
Svrha nije bila da se ona
skrene sa putanje.

216
00:09:07,232 --> 00:09:10,418
Svrha je bila napraviti krater
i izdvojiti materijal

217
00:09:10,442 --> 00:09:12,937
i videti šta je ispod površine ove komete,

218
00:09:12,961 --> 00:09:14,627
o čemu smo naučili mnogo.

219
00:09:14,651 --> 00:09:18,951
Malo smo pomerili kometu
ne mnogo, ali to i nije bio cilj.

220
00:09:18,975 --> 00:09:20,729
Međutim, razmislite o ovome.

221
00:09:20,753 --> 00:09:25,213
Ona kruži oko Sunca brzinom
15 ili 20 kilometara u sekundi.

222
00:09:25,237 --> 00:09:27,527
Lansirali smo sondu i pogodili je.

223
00:09:27,856 --> 00:09:30,602
Zamislite koliko je to teško,
ali smo uspeli.

224
00:09:30,626 --> 00:09:32,393
To znači da možemo to učiniti ponovo.

225
00:09:32,417 --> 00:09:35,089
Ukoliko primetimo asteroid
koji dolazi prema nama,

226
00:09:35,113 --> 00:09:36,558
i ide pravo na nas,

227
00:09:36,582 --> 00:09:38,285
i imamo samo dve godine,

228
00:09:38,309 --> 00:09:39,603
tras, pogodak.

229
00:09:39,627 --> 00:09:42,117
Možete pomisliti -
ukoliko gledate filmove,

230
00:09:42,141 --> 00:09:43,141
(Smeh)

231
00:09:43,166 --> 00:09:45,760
možete pomisliti, zašto
ne upotrebimo nuklearno oružje?

232
00:09:45,784 --> 00:09:48,133
Pa, možemo to pokušati,
ali problem je u vremenu.

233
00:09:48,157 --> 00:09:50,173
Ako ispalimo nuklearno
oružje na ovu stvar,

234
00:09:50,197 --> 00:09:52,800
moramo ga aktivirati
u nekoliko milisekundi tolerancije

235
00:09:52,824 --> 00:09:53,999
ili ćemo je promašiti.

236
00:09:54,023 --> 00:09:55,945
A ima tu i mnogo drugih problema sa tim.

237
00:09:55,969 --> 00:09:57,215
To je jako teško uraditi.

238
00:09:57,239 --> 00:09:59,270
Ali samo pogoditi nešto? To je veoma lako.

239
00:09:59,294 --> 00:10:01,694
Verujem da čak i NASA to može,
dokazali su da mogu.

240
00:10:01,718 --> 00:10:02,718
(Smeh)

241
00:10:02,743 --> 00:10:05,757
Problem je, šta ako pogodimo
ovaj asteroid,

242
00:10:05,781 --> 00:10:07,141
promenimo mu putanju,

243
00:10:07,165 --> 00:10:08,768
premerimo orbitu i otkrijemo,

244
00:10:08,792 --> 00:10:10,958
uh, da, upravo smo ga
gurnuli kroz ključaonicu

245
00:10:10,982 --> 00:10:12,983
i sada će nas pogoditi za tri godine.

246
00:10:13,007 --> 00:10:15,510
Pa, po mom mišljenju, to je u redu, OK?

247
00:10:15,534 --> 00:10:17,403
Neće nas pogoditi kroz šest meseci.

248
00:10:17,427 --> 00:10:18,578
I to je dobro.

249
00:10:18,602 --> 00:10:21,419
Sada imamo tri godine da smislimo nešto.

250
00:10:21,443 --> 00:10:22,895
Možemo ga još jednom pogoditi.

251
00:10:22,919 --> 00:10:24,149
To je pomalo lutrija.

252
00:10:24,173 --> 00:10:27,610
Možemo ga gurnuti u treću ključaonicu
ili slično, pa to nećemo uraditi.

253
00:10:27,634 --> 00:10:31,263
A ovo je deo, deo koji ja prosto volim.

254
00:10:31,287 --> 00:10:33,634
(Smeh)

255
00:10:33,658 --> 00:10:35,659
Nakon velikog mačo, "Grrrrrr TRAS!

256
00:10:35,683 --> 00:10:38,077
Udarićemo ga posred lica",

257
00:10:38,101 --> 00:10:41,001
ipak ćemo doneti plišane rukavice.

258
00:10:41,025 --> 00:10:42,839
(Smeh)

259
00:10:42,863 --> 00:10:45,430
Postoji grupa naučnika
i inženjera i astronauta

260
00:10:45,454 --> 00:10:48,080
koji sebe nazivaju Fondacija B612

261
00:10:48,104 --> 00:10:50,991
Vi koji ste pročitali "Malog princa",
razumećete, nadam se.

262
00:10:51,015 --> 00:10:53,474
Mali princ je živeo na asteroidu
koji se zvao B612.

263
00:10:54,111 --> 00:10:56,674
Ovo su pametni ljudi - muškarci i žene -

264
00:10:56,698 --> 00:10:58,614
astronauti, kao što rekoh, inženjeri.

265
00:10:59,091 --> 00:11:02,053
Rasti Šveikart, koji je bio astronaut
na Apolu 9, i on je ovde.

266
00:11:02,077 --> 00:11:05,038
Den Darda, moj prijatelj
koji je napravio ovu sliku, radi ovde,

267
00:11:05,062 --> 00:11:08,045
u Jugozapadnom istraživačkom
centru u Bulderu, u Ulici Volnat.

268
00:11:08,069 --> 00:11:09,633
On je napravio ovu sliku za ovo

269
00:11:09,657 --> 00:11:12,138
i on je zapravo jedan od astronoma
koji radi za njih.

270
00:11:12,162 --> 00:11:15,005
Ukoliko vidimo asteroid
koji će pogoditi Zemlju

271
00:11:15,029 --> 00:11:16,718
i ukoliko imamo dovoljno vremena,

272
00:11:16,742 --> 00:11:19,123
možemo ga pogoditi
i pomeriti u bolju orbitu.

273
00:11:19,147 --> 00:11:23,796
I onda ćemo lansirati sondu
koja je teška tonu ili dve.

274
00:11:23,820 --> 00:11:26,871
Ne mora da bude ogromna -
par tona, ne prevelika -

275
00:11:26,895 --> 00:11:28,713
i parkiraćemo je u blizini asteroida.

276
00:11:28,737 --> 00:11:31,189
Nećemo sleteti na njega,
jer oni se prevrću i obrću.

277
00:11:31,213 --> 00:11:32,737
Veoma je teško sleteti na njih.

278
00:11:32,761 --> 00:11:34,546
Umesto toga samo ćemo im prići blizu.

279
00:11:34,570 --> 00:11:36,427
Gravitacija asteroida će povući sondu,

280
00:11:36,451 --> 00:11:38,561
a sonda ima masu od par tona.

281
00:11:38,585 --> 00:11:40,895
Ima veoma slabu gravitaciju,

282
00:11:40,919 --> 00:11:44,116
ali i to je dovoljno da povuče asteroid,

283
00:11:44,140 --> 00:11:45,823
a imamo i pripremljene rakete,

284
00:11:45,847 --> 00:11:49,046
tako da - ah, ovde možete jedva videti,
ali ovde su raketni otvori -

285
00:11:49,070 --> 00:11:52,087
i u osnovi, oni su povezani
sa njihovom gravitacijom,

286
00:11:52,111 --> 00:11:54,173
i ukoliko pomerimo sondu veoma polako,

287
00:11:54,197 --> 00:11:55,626
veoma, veoma nežno,

288
00:11:55,650 --> 00:12:00,393
možemo veoma lako pomeriti
kamen u sigurnu orbitu.

289
00:12:00,704 --> 00:12:02,751
Možemo ga čak i postaviti
u Zemljinu orbitu

290
00:12:02,775 --> 00:12:05,354
gde ga možemo iskopavati,
ali to je potpuno nova tema.

291
00:12:05,378 --> 00:12:07,688
(Smeh)

292
00:12:07,712 --> 00:12:09,461
Ali, obogatili bismo se!

293
00:12:09,485 --> 00:12:14,943
(Smeh)

294
00:12:14,967 --> 00:12:16,967
Mislite o tome, razumete?

295
00:12:17,679 --> 00:12:19,815
Ovo džinovsko kamenje leti tamo,

296
00:12:19,839 --> 00:12:22,340
i udara u nas, i čini nam štetu,

297
00:12:22,364 --> 00:12:24,268
ali mi smo naučili kako da uradimo ovo,

298
00:12:24,292 --> 00:12:26,610
a i posedujemo sve
potrebno da bismo to izveli.

299
00:12:26,634 --> 00:12:29,761
Imamo astronome raspoređene
sa teleskopima koji ih traže.

300
00:12:29,785 --> 00:12:30,984
Imamo pametne ljude,

301
00:12:31,008 --> 00:12:32,341
veoma, veoma pametne ljude,

302
00:12:32,365 --> 00:12:35,539
koji su zabrinuti za ovo
i pokušavaju da reše problem,

303
00:12:35,563 --> 00:12:37,345
a imamo tehnologiju da to uradimo.

304
00:12:37,369 --> 00:12:39,935
Zapravo, ova sonda ne može
da koristi hemijske rakete.

305
00:12:39,959 --> 00:12:42,054
One proizvode prejak
potisak, previše snage.

306
00:12:42,078 --> 00:12:44,189
Sonda bi jednostavno
nekontrolisano odletela.

307
00:12:44,213 --> 00:12:46,094
Izumeli smo nešto nazvano jonski pogon,

308
00:12:46,118 --> 00:12:48,557
a to je motor sa veoma,
veoma slabim potiskom.

309
00:12:48,581 --> 00:12:52,962
Stvara silu kao parče papira
na vašoj ruci, izuzetno slabu,

310
00:12:52,986 --> 00:12:55,875
ali može da radi mesecima i godinama,

311
00:12:55,899 --> 00:12:58,121
stvarajući veoma nežan potisak.

312
00:12:58,145 --> 00:13:00,752
Ako je neko ovde ljubitelj
originala "Zvezdanih staza",

313
00:13:00,776 --> 00:13:03,661
oni su naišli na vanzemaljski
brod koji je imao jonski pogon,

314
00:13:03,685 --> 00:13:06,038
a Spok je rekao, "Oni su veoma
tehnički usavršeni.

315
00:13:06,062 --> 00:13:08,475
Sa ovim pogonom, oni su
stotine godina ispred nas."

316
00:13:08,499 --> 00:13:10,125
Da, mi sada imamo jonski pogon.

317
00:13:10,149 --> 00:13:12,911
Nemamo Enterprajz,
ali za sada imamo jon pogon.

318
00:13:12,935 --> 00:13:17,570
(Aplauz)

319
00:13:17,594 --> 00:13:18,792
Spok.

320
00:13:18,816 --> 00:13:21,022
(Smeh)

321
00:13:21,046 --> 00:13:23,697
Dakle...

322
00:13:23,721 --> 00:13:28,307
to je razlika, to je razlika
između nas i dinosaurusa.

323
00:13:28,331 --> 00:13:30,522
Njima se ovo dogodilo.

324
00:13:30,546 --> 00:13:32,383
Ali ne mora da se dogodi nama.

325
00:13:32,407 --> 00:13:35,577
Razlika između dinosaurusa i nas

326
00:13:35,601 --> 00:13:37,689
je da mi imamo svemirski program

327
00:13:37,713 --> 00:13:39,459
i mi možemo da glasamo,

328
00:13:39,483 --> 00:13:41,967
i možemo da promenimo našu budućnost.

329
00:13:41,991 --> 00:13:43,443
(Smeh)

330
00:13:43,467 --> 00:13:45,540
Mi imamo sposobnost
da promenimo budućnost.

331
00:13:45,564 --> 00:13:47,524
Kroz 65 miliona godina

332
00:13:47,548 --> 00:13:51,474
naše kosti ne moraju
da skupljaju prašinu u muzeju.

333
00:13:51,498 --> 00:13:52,809
Mnogo vam hvala.

334
00:13:52,833 --> 00:13:55,761
(Aplauz)