WEBVTT

00:00:05.504 --> 00:00:07.398
Khi tôi còn bé,

00:00:07.398 --> 00:00:10.959
hiểm họa chúng tôi sợ nhất
là chiến tranh hạt nhân.

00:00:11.819 --> 00:00:15.085
Đó là lý do chúng tôi có
thùng như thế này trong tầng hầm,

00:00:15.085 --> 00:00:17.656
chứa đầy các thùng nước
và thức ăn.

00:00:18.256 --> 00:00:19.901
Khi chiến tranh hạt nhân xảy ra,

00:00:19.901 --> 00:00:24.637
chúng tôi định đi xuống tầng hầm,
ngồi xổm xuống và ăn thức ăn trong thùng.

NOTE Paragraph

00:00:25.877 --> 00:00:29.597
Ngày nay nguy cơ lớn nhất
trong thảm họa toàn cầu

00:00:29.597 --> 00:00:32.457
không giống như vậy.

00:00:32.457 --> 00:00:35.238
Thay vào đó,
nó như thế này.

00:00:36.438 --> 00:00:41.929
Nếu cái gì tước đi sinh mạng
hơn 10 triệu người trong vài thập kỉ tới,

00:00:41.929 --> 00:00:45.314
nhiều khả năng đó là
virus lây nhiễm mức độ cao

00:00:45.314 --> 00:00:47.792
hơn là chiến tranh.

00:00:47.792 --> 00:00:51.679
Không phải tên lửa,
mà là vi khuẩn.

00:00:51.679 --> 00:00:53.878
Phần đa lý do là

00:00:53.878 --> 00:00:58.081
chúng ta đã đầu tư số tiền lớn
để ngăn ngừa hạt nhân.

00:00:58.081 --> 00:01:03.179
Nhưng thực sự đầu tư rất ít
vào hệ thống ngăn ngừa dịch bệnh.

00:01:04.129 --> 00:01:07.093
Chúng ta chưa sẵn sàng
cho dịch bệnh sắp tới.

NOTE Paragraph

00:01:08.023 --> 00:01:09.758
Hãy nhìn vào dịch bệnh Ebola.

00:01:09.758 --> 00:01:13.615
Chắc hẳn các bạn
đã đọc về nó trên báo,

00:01:13.615 --> 00:01:15.221
rất nhiều thách thức khó khăn.

00:01:15.221 --> 00:01:18.876
Tôi đã theo sát nó qua các
công cụ phân tích tình huống

00:01:18.876 --> 00:01:23.721
chúng tôi sử dụng để theo dõi
tình hình loại trừ bệnh bại liệt.

00:01:23.721 --> 00:01:25.573
Khi bạn nhìn xem
điều đang diễn ra,

00:01:25.573 --> 00:01:30.081
vấn đề không phải là có hệ thống
làm việc chưa đủ hiệu quả,

00:01:30.081 --> 00:01:33.649
mà là không có
một hệ thống nào cả.

00:01:34.589 --> 00:01:39.028
Thực tế, có nhiều
mảnh ghép quan trọng bị thiếu.

NOTE Paragraph

00:01:39.028 --> 00:01:43.940
Chúng ta không có sẵn
nhóm nhà nghiên cứu dịch bệnh gửi đi

00:01:43.940 --> 00:01:47.696
xem xét trực tiếp loại bệnh,
nghiên cứu mức độ lây lan.

00:01:47.696 --> 00:01:50.452
Các ca bệnh chỉ được biết
trên báo chí.

00:01:50.452 --> 00:01:52.808
Thông tin đến quá trễ
trước khi được công bố

00:01:52.808 --> 00:01:54.782
và cực kỳ thiếu chính xác.

00:01:55.492 --> 00:01:57.858
Chúng ta không có sẵn đội y khoa.

00:01:57.858 --> 00:02:00.453
Chúng ta không có phương thức
tập dượt cho mọi người.

00:02:00.453 --> 00:02:05.784
Hiện nay, tổ chức Bác sĩ không biên giới
điều phối thành công các tình nguyện viên.

00:02:05.784 --> 00:02:08.880
Nhưng dù thế, ta còn chậm hơn nhiều
so với việc chúng ta nên đưa

00:02:08.880 --> 00:02:12.022
hàng ngàn người làm việc
vào những quốc gia này

00:02:12.022 --> 00:02:19.007
Và một đại dịch lớn sẽ yêu cầu chúng ta
phải có hàng trăm ngàn người làm việc.

00:02:20.752 --> 00:02:25.155
Đã không có ai ở đó
để xem xét phương án điều trị.

00:02:25.155 --> 00:02:26.946
Không có ai chẩn đoán triệu chứng.

00:02:26.946 --> 00:02:30.243
Không có ai tìm hiểu
nên sử dụng công cụ nào.

00:02:30.243 --> 00:02:33.723
Ví dụ, chúng ta có thể
lấy máu người sống sót,

00:02:33.723 --> 00:02:39.158
xử lý và cấy plasma vào
cơ thể người để phòng bệnh.

00:02:39.158 --> 00:02:41.764
Nhưng chúng ta chưa bao giờ thử.

NOTE Paragraph

00:02:41.764 --> 00:02:43.520
Chúng ta đã bỏ lỡ nhiều điều.

00:02:43.520 --> 00:02:47.415
Và những điều này
thực sự là thất bại toàn cầu.

00:02:48.305 --> 00:02:53.873
WHO được tài trợ kiểm soát dịch bệnh,
nhưng họ không làm những việc này.

00:02:55.049 --> 00:02:57.842
Trên màn ảnh, việc làm này
hoàn toàn khác biệt.

00:02:57.842 --> 00:03:02.674
Có một nhóm nhà dịch tễ học đẹp trai
sẵn sàng lên đường,

00:03:02.674 --> 00:03:08.446
họ đi vào và ngăn chặn thành công ổ dịch
nhưng nó chỉ thuần chất Hollywood.

NOTE Paragraph

00:03:10.177 --> 00:03:13.887
Dự phòng thất bại có thể
khiến cho dịch bệnh sắp tới

00:03:13.887 --> 00:03:17.695
tàn phá mãnh liệt
hơn cả Ebola.

00:03:18.735 --> 00:03:23.531
Hãy nhìn tình hình phát triển
của dịch Ebola trong năm qua.

00:03:24.311 --> 00:03:27.149
Khoảng 10,000 người đã chết,

00:03:27.149 --> 00:03:31.846
và hầu hết ở ba nước Đông Phi.

00:03:31.846 --> 00:03:34.433
Có 3 lý do tại sao
nó không lan rộng nữa.

00:03:34.433 --> 00:03:38.874
Đầu tiên là có nhiều nhân viên y tế
làm những công việc dũng cảm.

00:03:38.874 --> 00:03:42.136
Họ tìm người dân
và ngăn ngừa bệnh lan rộng.

00:03:42.136 --> 00:03:44.621
Thứ hai là bản chất của virus.

00:03:44.621 --> 00:03:47.697
Virus Ebola không lây nhiễm
qua đường không khí.

00:03:47.697 --> 00:03:49.810
Và khi mắc bệnh,

00:03:49.810 --> 00:03:52.550
hầu như những người bị bệnh
đều nằm liệt giường.

00:03:54.220 --> 00:03:58.411
Thứ ba, dịch bệnh
không lan tràn vào khu đô thị.

00:03:58.411 --> 00:04:00.115
Đó chỉ là may mắn.

00:04:00.115 --> 00:04:02.355
Nếu nó lan tràn vào
các khu đô thị,

00:04:02.355 --> 00:04:05.877
số lượng các ca nhiễm
sẽ lớn hơn rất nhiều.

NOTE Paragraph

00:04:05.877 --> 00:04:09.466
Nên lần tới, chúng ta có thể
sẽ không gặp may như vậy.

00:04:09.466 --> 00:04:14.530
Có thể có virus lây nhiễm vào con người
vẫn khiến họ đủ khỏe

00:04:14.530 --> 00:04:17.842
để đi máy bay,
hay ra chợ.

00:04:17.842 --> 00:04:20.846
Nguồn virus có thể là đại dịch
tự nhiên như khuẩn Ebola,

00:04:20.846 --> 00:04:22.826
hay có thể là
khủng bố sinh học.

00:04:22.826 --> 00:04:27.474
Có những điều sẽ làm cho
mọi việc trở nên tồi tệ ngàn lần.

NOTE Paragraph

00:04:27.474 --> 00:04:33.475
Hãy nhìn vào ví dụ thực tế
virus lây lan trong không khí,

00:04:33.475 --> 00:04:37.070
Dịch Cúm Tây Ban Nha năm 1918.

00:04:37.630 --> 00:04:39.560
Đây là điều sẽ xảy ra:

00:04:39.560 --> 00:04:43.558
Virus lan truyền trên thế giới
cực kỳ nhanh, rất nhanh.

00:04:43.558 --> 00:04:48.683
Bạn có thể thấy hơn 300 triệu người
chết do đại dịch đó.

00:04:48.683 --> 00:04:50.496
Vậy nên đây là
một vấn đề nghiêm trọng.

00:04:50.496 --> 00:04:52.257
Chúng ta cần phải quan tâm.

NOTE Paragraph

00:04:52.257 --> 00:04:56.692
Nhưng trên thực tế, chúng ta có thể
xây dựng hệ thống phản hồi tốt.

00:04:56.692 --> 00:05:01.836
Chúng ta có nhiều lợi ích từ
khoa học và công nghệ ở đây.

00:05:01.836 --> 00:05:02.883
Chúng ta có di động

00:05:02.883 --> 00:05:06.140
để thu thập thông tin từ cộng đồng
và đưa thông tin tới họ.

00:05:06.140 --> 00:05:10.319
Chúng ta có bản đồ vệ tinh có thể
xem mọi người đang ở đâu, đi đến chỗ nào.

00:05:10.319 --> 00:05:12.627
Chúng ta có nhiều tiến bộ
về sinh học

00:05:12.627 --> 00:05:16.453
có thể thay đổi đáng kể thời gian
quay vòng để tìm hiểu về mầm bệnh

00:05:16.453 --> 00:05:21.322
và có thể chế tạo thuốc và vắc-xin
phù hợp với mầm bệnh đó.

00:05:21.322 --> 00:05:22.888
Vậy là chúng ta có các công cụ,

00:05:22.888 --> 00:05:27.500
nhưng những công cụ này cần được
đặt vào trong hệ thống y tế toàn cầu.

00:05:27.500 --> 00:05:29.793
Và chúng ta cần trang bị sẵn sàng.

NOTE Paragraph

00:05:29.793 --> 00:05:32.257
Bài học tốt nhất, theo tôi,
về cách chuẩn bị

00:05:32.257 --> 00:05:34.758
một lần nữa là những gì
chúng ta làm vì chiến tranh.

00:05:34.758 --> 00:05:39.005
Với người lính, chúng ta
có toàn thời gian, đợi xuất phát.

00:05:39.005 --> 00:05:42.316
Đội quan dự phòng có thể
tăng lên số lượng lớn.

00:05:42.316 --> 00:05:46.005
NATO có đơn vị lưu đoọng
có thể điều động nhanh chóng.

00:05:46.005 --> 00:05:49.455
NATO tiến hành nhiều trò chơi
chiến tranh, họ được huấn luyện tốt chứ?

00:05:49.455 --> 00:05:51.883
Liệu họ có hiểu về nhiên liệu
và hậu cần

00:05:51.883 --> 00:05:54.241
và tần sóng radio giống nhau?

00:05:54.241 --> 00:05:56.779
Vâng, họ luôn sẵn sàng ra đi.

00:05:56.779 --> 00:06:01.134
Đó là những việc chúng ta
cần đối phó với dịch bệnh.

NOTE Paragraph

00:06:01.134 --> 00:06:03.301
Những mảnh ghép quan trọng
là gì?

00:06:03.301 --> 00:06:08.591
Thứ nhất, chúng ta cần có
hệ thống y tế mạnh ở các nước nghèo.

00:06:08.591 --> 00:06:11.778
Đó là nơi các bà mẹ
có thể sinh nở an toàn,

00:06:11.778 --> 00:06:13.295
trẻ em được tiêm đủ vắc-xin.

00:06:13.295 --> 00:06:17.634
Nhưng, cũng nơi đó chúng ta sẽ
chứng kiến sự bùng nổ rất sớm.

00:06:18.154 --> 00:06:19.935
Chúng ta cần có
đội y tế dự phòng:

00:06:19.935 --> 00:06:22.501
rất nhiều người đã được
đào tạo và có nền tảng

00:06:22.501 --> 00:06:25.853
họ sẵn sàng lên đường
với các chuyên gia.

00:06:25.853 --> 00:06:30.266
Và tiếp đến chúng ta cần
sắp xếp đội y tế đi với quân đội,

00:06:30.266 --> 00:06:34.417
tận dụng năng lực của quân nhân
như di chuyển nhanh, làm hậu cần

00:06:34.417 --> 00:06:36.220
và đảo bảo an ninh khu vực.

00:06:36.220 --> 00:06:39.129
Chúng ta cần làm mô phỏng,

00:06:39.129 --> 00:06:43.927
trò chơi vi trùng, không phải trò chơi
chiến đấu, để xem lỗ hổng ở đâu.

00:06:43.927 --> 00:06:46.723
Lần trước một trò chơi vi trùng
được đưa ra ở Mỹ

00:06:46.723 --> 00:06:50.443
năm 2001, trò chơi đó không
nhận được phản hồi tốt lắm.

00:06:50.453 --> 00:06:55.490
Tỉ số của trận đấu là:
vi trùng: 1, con người: 0.

00:06:55.490 --> 00:06:58.742
Cuối cùng, ta cần nhiều 
Nghiên cứu&Phát triển tiên tiến


00:06:58.742 --> 00:07:01.994
về vắc-xin & chẩn đoán.

00:07:01.994 --> 00:07:05.246
Đã có nhiều đột phá lớn,
giống như virus Adeno liên hợp

00:07:05.246 --> 00:07:09.229
có thể đạt được hiệu quả
nhanh chóng.

NOTE Paragraph

00:07:09.229 --> 00:07:12.599
Hiện tại tôi chưa có
con số chính xác chi phí hết bao nhiêu,

00:07:12.599 --> 00:07:17.095
nhưng tôi chắc chắn nó sẽ khiêm tốn
hơn nhiều so với thiệt hại tiền tàng.

00:07:17.095 --> 00:07:21.740
Ngân hàng thế giới ước tính
nếu chúng ta gặp phải dịch cúm toàn cầu,

00:07:21.740 --> 00:07:25.465
tài sản thế giới sẽ giảm xuống
hơn 3 nghìn tỉ đô

00:07:25.465 --> 00:07:29.332
và hàng triệu triệu người chết.

00:07:29.332 --> 00:07:32.317
Món đầu tư này đem lại
lợi ích to lớn

00:07:32.317 --> 00:07:34.518
vượt xa việc sẵn sàng
chiến đấu với dịch bệnh.

00:07:34.518 --> 00:07:36.982
Chăm sóc sức khỏe thiết yếu,
nghiên cứu phát triển,

00:07:36.982 --> 00:07:39.812
những điều này sẽ làm giảm đi
bất bình đẳng y tế toàn cầu

00:07:39.812 --> 00:07:43.502
và làm cho thế giới
an toàn rất nhiều.

NOTE Paragraph

00:07:43.502 --> 00:07:46.864
Vì thế tôi cho rằng điều này
hoàn toàn cần phải được ưu tiên.

00:07:47.514 --> 00:07:48.980
Không cần phải hoảng sợ.

00:07:48.980 --> 00:07:53.469
Chúng ta không phải tích trữ mỳ ăn
hoặc trốn dưới tầng hầm.

00:07:53.469 --> 00:07:57.309
Nhưng chúng ta cần bắt tay làm ngay
vì thời gian không chờ đợi chúng ta.

NOTE Paragraph

00:07:57.309 --> 00:08:03.524
Trên thực tế, nếu có một điều lạc quan
nó có thể đến từ vụ dịch bệnh Ebola,

00:08:03.524 --> 00:08:09.330
có thể xem đó là một cảnh báo sớm,
tiếng gọi cảnh tỉnh, hãy sẵn sàng.

00:08:09.330 --> 00:08:14.978
Nếu bắt đầu ngay bây giờ, chúng ta
có thể sẵn sàng cho dịch bệnh sắp tới.

NOTE Paragraph

00:08:14.978 --> 00:08:16.574
Xin cảm ơn.

NOTE Paragraph

00:08:16.574 --> 00:08:19.868
(Vỗ tay)