0:00:05.504,0:00:07.398
Khi tôi còn bé,

0:00:07.398,0:00:10.959
hiểm họa chúng tôi sợ nhất[br]là chiến tranh hạt nhân.

0:00:11.819,0:00:15.085
Đó là lý do chúng tôi có[br]thùng như thế này trong tầng hầm,

0:00:15.085,0:00:17.656
chứa đầy các thùng nước[br]và thức ăn.

0:00:18.256,0:00:19.901
Khi chiến tranh hạt nhân xảy ra,

0:00:19.901,0:00:24.637
chúng tôi định đi xuống tầng hầm,[br]ngồi xổm xuống và ăn thức ăn trong thùng.

0:00:25.877,0:00:29.597
Ngày nay nguy cơ lớn nhất[br]trong thảm họa toàn cầu

0:00:29.597,0:00:32.457
không giống như vậy.

0:00:32.457,0:00:35.238
Thay vào đó,[br]nó như thế này.

0:00:36.438,0:00:41.929
Nếu cái gì tước đi sinh mạng[br]hơn 10 triệu người trong vài thập kỉ tới,

0:00:41.929,0:00:45.314
nhiều khả năng đó là[br]virus lây nhiễm mức độ cao

0:00:45.314,0:00:47.792
hơn là chiến tranh.

0:00:47.792,0:00:51.679
Không phải tên lửa,[br]mà là vi khuẩn.

0:00:51.679,0:00:53.878
Phần đa lý do là

0:00:53.878,0:00:58.081
chúng ta đã đầu tư số tiền lớn[br]để ngăn ngừa hạt nhân.

0:00:58.081,0:01:03.179
Nhưng thực sự đầu tư rất ít[br]vào hệ thống ngăn ngừa dịch bệnh.

0:01:04.129,0:01:07.093
Chúng ta chưa sẵn sàng[br]cho dịch bệnh sắp tới.

0:01:08.023,0:01:09.758
Hãy nhìn vào dịch bệnh Ebola.

0:01:09.758,0:01:13.615
Chắc hẳn các bạn[br]đã đọc về nó trên báo,

0:01:13.615,0:01:15.221
rất nhiều thách thức khó khăn.

0:01:15.221,0:01:18.876
Tôi đã theo sát nó qua các[br]công cụ phân tích tình huống

0:01:18.876,0:01:23.721
chúng tôi sử dụng để theo dõi[br]tình hình loại trừ bệnh bại liệt.

0:01:23.721,0:01:25.573
Khi bạn nhìn xem[br]điều đang diễn ra,

0:01:25.573,0:01:30.081
vấn đề không phải là có hệ thống[br]làm việc chưa đủ hiệu quả,

0:01:30.081,0:01:33.649
mà là không có[br]một hệ thống nào cả.

0:01:34.589,0:01:39.028
Thực tế, có nhiều[br]mảnh ghép quan trọng bị thiếu.

0:01:39.028,0:01:43.940
Chúng ta không có sẵn[br]nhóm nhà nghiên cứu dịch bệnh gửi đi

0:01:43.940,0:01:47.696
xem xét trực tiếp loại bệnh,[br]nghiên cứu mức độ lây lan.

0:01:47.696,0:01:50.452
Các ca bệnh chỉ được biết[br]trên báo chí.

0:01:50.452,0:01:52.808
Thông tin đến quá trễ[br]trước khi được công bố

0:01:52.808,0:01:54.782
và cực kỳ thiếu chính xác.

0:01:55.492,0:01:57.858
Chúng ta không có sẵn đội y khoa.

0:01:57.858,0:02:00.453
Chúng ta không có phương thức[br]tập dượt cho mọi người.

0:02:00.453,0:02:05.784
Hiện nay, tổ chức Bác sĩ không biên giới[br]điều phối thành công các tình nguyện viên.

0:02:05.784,0:02:08.880
Nhưng dù thế, ta còn chậm hơn nhiều[br]so với việc chúng ta nên đưa

0:02:08.880,0:02:12.022
hàng ngàn người làm việc[br]vào những quốc gia này

0:02:12.022,0:02:19.007
Và một đại dịch lớn sẽ yêu cầu chúng ta[br]phải có hàng trăm ngàn người làm việc.

0:02:20.752,0:02:25.155
Đã không có ai ở đó[br]để xem xét phương án điều trị.

0:02:25.155,0:02:26.946
Không có ai chẩn đoán triệu chứng.

0:02:26.946,0:02:30.243
Không có ai tìm hiểu[br]nên sử dụng công cụ nào.

0:02:30.243,0:02:33.723
Ví dụ, chúng ta có thể[br]lấy máu người sống sót,

0:02:33.723,0:02:39.158
xử lý và cấy plasma vào[br]cơ thể người để phòng bệnh.

0:02:39.158,0:02:41.764
Nhưng chúng ta chưa bao giờ thử.

0:02:41.764,0:02:43.520
Chúng ta đã bỏ lỡ nhiều điều.

0:02:43.520,0:02:47.415
Và những điều này[br]thực sự là thất bại toàn cầu.

0:02:48.305,0:02:53.873
WHO được tài trợ kiểm soát dịch bệnh,[br]nhưng họ không làm những việc này.

0:02:55.049,0:02:57.842
Trên màn ảnh, việc làm này[br]hoàn toàn khác biệt.

0:02:57.842,0:03:02.674
Có một nhóm nhà dịch tễ học đẹp trai[br]sẵn sàng lên đường,

0:03:02.674,0:03:08.446
họ đi vào và ngăn chặn thành công ổ dịch[br]nhưng nó chỉ thuần chất Hollywood.

0:03:10.177,0:03:13.887
Dự phòng thất bại có thể[br]khiến cho dịch bệnh sắp tới

0:03:13.887,0:03:17.695
tàn phá mãnh liệt[br]hơn cả Ebola.

0:03:18.735,0:03:23.531
Hãy nhìn tình hình phát triển[br]của dịch Ebola trong năm qua.

0:03:24.311,0:03:27.149
Khoảng 10,000 người đã chết,

0:03:27.149,0:03:31.846
và hầu hết ở ba nước Đông Phi.

0:03:31.846,0:03:34.433
Có 3 lý do tại sao[br]nó không lan rộng nữa.

0:03:34.433,0:03:38.874
Đầu tiên là có nhiều nhân viên y tế[br]làm những công việc dũng cảm.

0:03:38.874,0:03:42.136
Họ tìm người dân[br]và ngăn ngừa bệnh lan rộng.

0:03:42.136,0:03:44.621
Thứ hai là bản chất của virus.

0:03:44.621,0:03:47.697
Virus Ebola không lây nhiễm[br]qua đường không khí.

0:03:47.697,0:03:49.810
Và khi mắc bệnh,

0:03:49.810,0:03:52.550
hầu như những người bị bệnh[br]đều nằm liệt giường.

0:03:54.220,0:03:58.411
Thứ ba, dịch bệnh[br]không lan tràn vào khu đô thị.

0:03:58.411,0:04:00.115
Đó chỉ là may mắn.

0:04:00.115,0:04:02.355
Nếu nó lan tràn vào[br]các khu đô thị,

0:04:02.355,0:04:05.877
số lượng các ca nhiễm[br]sẽ lớn hơn rất nhiều.

0:04:05.877,0:04:09.466
Nên lần tới, chúng ta có thể[br]sẽ không gặp may như vậy.

0:04:09.466,0:04:14.530
Có thể có virus lây nhiễm vào con người[br]vẫn khiến họ đủ khỏe

0:04:14.530,0:04:17.842
để đi máy bay,[br]hay ra chợ.

0:04:17.842,0:04:20.846
Nguồn virus có thể là đại dịch[br]tự nhiên như khuẩn Ebola,

0:04:20.846,0:04:22.826
hay có thể là[br]khủng bố sinh học.

0:04:22.826,0:04:27.474
Có những điều sẽ làm cho[br]mọi việc trở nên tồi tệ ngàn lần.

0:04:27.474,0:04:33.475
Hãy nhìn vào ví dụ thực tế[br]virus lây lan trong không khí,

0:04:33.475,0:04:37.070
Dịch Cúm Tây Ban Nha năm 1918.

0:04:37.630,0:04:39.560
Đây là điều sẽ xảy ra:

0:04:39.560,0:04:43.558
Virus lan truyền trên thế giới[br]cực kỳ nhanh, rất nhanh.

0:04:43.558,0:04:48.683
Bạn có thể thấy hơn 300 triệu người[br]chết do đại dịch đó.

0:04:48.683,0:04:50.496
Vậy nên đây là[br]một vấn đề nghiêm trọng.

0:04:50.496,0:04:52.257
Chúng ta cần phải quan tâm.

0:04:52.257,0:04:56.692
Nhưng trên thực tế, chúng ta có thể[br]xây dựng hệ thống phản hồi tốt.

0:04:56.692,0:05:01.836
Chúng ta có nhiều lợi ích từ[br]khoa học và công nghệ ở đây.

0:05:01.836,0:05:02.883
Chúng ta có di động

0:05:02.883,0:05:06.140
để thu thập thông tin từ cộng đồng[br]và đưa thông tin tới họ.

0:05:06.140,0:05:10.319
Chúng ta có bản đồ vệ tinh có thể[br]xem mọi người đang ở đâu, đi đến chỗ nào.

0:05:10.319,0:05:12.627
Chúng ta có nhiều tiến bộ[br]về sinh học

0:05:12.627,0:05:16.453
có thể thay đổi đáng kể thời gian[br]quay vòng để tìm hiểu về mầm bệnh

0:05:16.453,0:05:21.322
và có thể chế tạo thuốc và vắc-xin[br]phù hợp với mầm bệnh đó.

0:05:21.322,0:05:22.888
Vậy là chúng ta có các công cụ,

0:05:22.888,0:05:27.500
nhưng những công cụ này cần được[br]đặt vào trong hệ thống y tế toàn cầu.

0:05:27.500,0:05:29.793
Và chúng ta cần trang bị sẵn sàng.

0:05:29.793,0:05:32.257
Bài học tốt nhất, theo tôi,[br]về cách chuẩn bị

0:05:32.257,0:05:34.758
một lần nữa là những gì[br]chúng ta làm vì chiến tranh.

0:05:34.758,0:05:39.005
Với người lính, chúng ta[br]có toàn thời gian, đợi xuất phát.

0:05:39.005,0:05:42.316
Đội quan dự phòng có thể[br]tăng lên số lượng lớn.

0:05:42.316,0:05:46.005
NATO có đơn vị lưu đoọng[br]có thể điều động nhanh chóng.

0:05:46.005,0:05:49.455
NATO tiến hành nhiều trò chơi[br]chiến tranh, họ được huấn luyện tốt chứ?

0:05:49.455,0:05:51.883
Liệu họ có hiểu về nhiên liệu[br]và hậu cần

0:05:51.883,0:05:54.241
và tần sóng radio giống nhau?

0:05:54.241,0:05:56.779
Vâng, họ luôn sẵn sàng ra đi.

0:05:56.779,0:06:01.134
Đó là những việc chúng ta[br]cần đối phó với dịch bệnh.

0:06:01.134,0:06:03.301
Những mảnh ghép quan trọng[br]là gì?

0:06:03.301,0:06:08.591
Thứ nhất, chúng ta cần có[br]hệ thống y tế mạnh ở các nước nghèo.

0:06:08.591,0:06:11.778
Đó là nơi các bà mẹ[br]có thể sinh nở an toàn,

0:06:11.778,0:06:13.295
trẻ em được tiêm đủ vắc-xin.

0:06:13.295,0:06:17.634
Nhưng, cũng nơi đó chúng ta sẽ[br]chứng kiến sự bùng nổ rất sớm.

0:06:18.154,0:06:19.935
Chúng ta cần có[br]đội y tế dự phòng:

0:06:19.935,0:06:22.501
rất nhiều người đã được[br]đào tạo và có nền tảng

0:06:22.501,0:06:25.853
họ sẵn sàng lên đường[br]với các chuyên gia.

0:06:25.853,0:06:30.266
Và tiếp đến chúng ta cần[br]sắp xếp đội y tế đi với quân đội,

0:06:30.266,0:06:34.417
tận dụng năng lực của quân nhân[br]như di chuyển nhanh, làm hậu cần

0:06:34.417,0:06:36.220
và đảo bảo an ninh khu vực.

0:06:36.220,0:06:39.129
Chúng ta cần làm mô phỏng,

0:06:39.129,0:06:43.927
trò chơi vi trùng, không phải trò chơi[br]chiến đấu, để xem lỗ hổng ở đâu.

0:06:43.927,0:06:46.723
Lần trước một trò chơi vi trùng[br]được đưa ra ở Mỹ

0:06:46.723,0:06:50.443
năm 2001, trò chơi đó không[br]nhận được phản hồi tốt lắm.

0:06:50.453,0:06:55.490
Tỉ số của trận đấu là:[br]vi trùng: 1, con người: 0.

0:06:55.490,0:06:58.742
Cuối cùng, ta cần nhiều [br]Nghiên cứu&Phát triển tiên tiến[br]

0:06:58.742,0:07:01.994
về vắc-xin & chẩn đoán.

0:07:01.994,0:07:05.246
Đã có nhiều đột phá lớn,[br]giống như virus Adeno liên hợp

0:07:05.246,0:07:09.229
có thể đạt được hiệu quả[br]nhanh chóng.

0:07:09.229,0:07:12.599
Hiện tại tôi chưa có[br]con số chính xác chi phí hết bao nhiêu,

0:07:12.599,0:07:17.095
nhưng tôi chắc chắn nó sẽ khiêm tốn[br]hơn nhiều so với thiệt hại tiền tàng.

0:07:17.095,0:07:21.740
Ngân hàng thế giới ước tính[br]nếu chúng ta gặp phải dịch cúm toàn cầu,

0:07:21.740,0:07:25.465
tài sản thế giới sẽ giảm xuống[br]hơn 3 nghìn tỉ đô

0:07:25.465,0:07:29.332
và hàng triệu triệu người chết.

0:07:29.332,0:07:32.317
Món đầu tư này đem lại[br]lợi ích to lớn

0:07:32.317,0:07:34.518
vượt xa việc sẵn sàng[br]chiến đấu với dịch bệnh.

0:07:34.518,0:07:36.982
Chăm sóc sức khỏe thiết yếu,[br]nghiên cứu phát triển,

0:07:36.982,0:07:39.812
những điều này sẽ làm giảm đi[br]bất bình đẳng y tế toàn cầu

0:07:39.812,0:07:43.502
và làm cho thế giới[br]an toàn rất nhiều.

0:07:43.502,0:07:46.864
Vì thế tôi cho rằng điều này[br]hoàn toàn cần phải được ưu tiên.

0:07:47.514,0:07:48.980
Không cần phải hoảng sợ.

0:07:48.980,0:07:53.469
Chúng ta không phải tích trữ mỳ ăn[br]hoặc trốn dưới tầng hầm.

0:07:53.469,0:07:57.309
Nhưng chúng ta cần bắt tay làm ngay[br]vì thời gian không chờ đợi chúng ta.

0:07:57.309,0:08:03.524
Trên thực tế, nếu có một điều lạc quan[br]nó có thể đến từ vụ dịch bệnh Ebola,

0:08:03.524,0:08:09.330
có thể xem đó là một cảnh báo sớm,[br]tiếng gọi cảnh tỉnh, hãy sẵn sàng.

0:08:09.330,0:08:14.978
Nếu bắt đầu ngay bây giờ, chúng ta[br]có thể sẵn sàng cho dịch bệnh sắp tới.

0:08:14.978,0:08:16.574
Xin cảm ơn.

0:08:16.574,0:08:19.868
(Vỗ tay)