0:00:05.504,0:00:07.398
Намайг бага байхад

0:00:07.398,0:00:09.960
бидний хамгийн их айдаг зүйл бол

0:00:09.960,0:00:11.992
цөмийн дайн байлаа.

0:00:11.992,0:00:15.085
Тиймээс бид байрныхаа зооринд[br]нуувч хамгаалалт хийж,

0:00:15.085,0:00:18.086
лаазалсан хоол, ус нөөцөлж байлаа.

0:00:18.086,0:00:20.201
Хэрвээ цөмийн дайн эхэлбэл,

0:00:20.201,0:00:21.523
бид доош бууж,

0:00:21.523,0:00:23.297
нуувч хамгаалалтдаа орж,

0:00:23.297,0:00:25.811
нөөц хүнсээрээ хооллох ёстой байв.[br](Инээд)

0:00:25.811,0:00:29.597
Тэгвэл өнөөгийн [br]дэлхийн хэмжээний гамшигт аюул

0:00:29.597,0:00:32.227
үүнээс огт өөр болсон байна.

0:00:32.227,0:00:36.168
Огт эсрэгээрээ ийм болсон байна.

0:00:36.168,0:00:38.166
Дараагийн арван жилүүдэд

0:00:38.166,0:00:40.248
хэдэн арван сая хүний амийг

0:00:40.248,0:00:42.340
авч одож мэдэх аюул занал

0:00:42.340,0:00:45.314
халдварт вирус байх магадлал[br]илүү өндөр болсон.

0:00:45.314,0:00:47.792
Дайны хор уршгаас илүү.

0:00:47.792,0:00:49.550
Пуужин зэвсэг биш.

0:00:49.550,0:00:51.448
Микроб.

0:00:51.448,0:00:53.458
Тэгвэл үүний шалтгаан нь,

0:00:53.458,0:00:56.248
бид цөмийн дайны аюулаас хамгаалахын тулд

0:00:56.248,0:00:58.058
маш их хөрөнгө зарсан бол,

0:00:58.058,0:01:01.059
үнэндээ халдварт тахлаас сэргийлэх системд

0:01:01.059,0:01:03.950
төдийлөн ихийг зарцуулсангүй.

0:01:03.950,0:01:07.613
Бид дараагийн тахалд бэлэн биш байна.

0:01:07.613,0:01:09.658
Эболаг хараад үз л дээ.

0:01:09.658,0:01:11.723
Та бүхнийг өдөр бүр сонин хэвлэлээр

0:01:11.723,0:01:13.738
тахалтай холбоотой таагүй мэдээ

0:01:13.738,0:01:15.754
уншиж байгаа гэдэгт огт эргэлзэхгүй байна.

0:01:15.754,0:01:17.700
Энэ бүх мэдээлэл дундаас

0:01:17.700,0:01:19.787
халдвартай хэрхэн тэмцэж буйг

0:01:19.787,0:01:23.191
анхааралтайгаар судалж үзлээ.

0:01:23.191,0:01:25.573
Тэгтэл аюул учраад буйн гол шалтгаан нь

0:01:25.573,0:01:30.081
асуудлыг шийдвэрлэх систем[br]муу ажиллаж байгаад бус,

0:01:30.081,0:01:34.379
харин ч эсрэгээрээ хамгаалах систем огт[br]байхгүй байгаад оршиж байна.

0:01:34.379,0:01:39.028
Үнэндээ, хамгийн чухал хүчин зүйлс[br]илэрхий байхгүй байна.

0:01:39.028,0:01:41.337
Бидэнд тахлыг тодорхойлж,

0:01:41.337,0:01:44.626
цаг хүрээг нь үнэн бодитоор дамжуулж хэлэх

0:01:44.626,0:01:47.456
тахал судлаачид огт байсангүй.

0:01:47.456,0:01:50.052
Гамшгийн мэдээ сонинд нийтлэгдэв.

0:01:50.052,0:01:53.378
Нэгдүгээрт мэдээ онлайнаар олны хүртээл[br]болох хүртлээ хугацаа алдсан.

0:01:53.378,0:01:55.372
Мөн бодит байдлаас хол зөрүүтэй байлаа.

0:01:55.372,0:01:57.858
Бидэнд илгээх эмчилгээний баг байсангүй.

0:01:57.858,0:02:00.453
Бидэнд хүн бэлдэх арга зам байсангүй.

0:02:00.453,0:02:02.752
"Médecins Sans Frontières" байгууллага

0:02:02.752,0:02:04.764
сайн дурынхан элсүүлэх тал дээр

0:02:04.764,0:02:06.296
сайн ажиллаж байна.

0:02:06.296,0:02:09.161
Гэвч бид мянга мянган эмч илгээх ёстой

0:02:09.161,0:02:12.036
цаг хугацаанаас маш их хоцорч байна.

0:02:12.036,0:02:15.099
Өргөн цар хүрээ хамарсан тахалд хэдэн зуу,

0:02:15.099,0:02:19.292
мянган мянган эмч шаардлагатай байна.

0:02:20.362,0:02:24.625
Тэнд тохирсон эмчилгээ хийх чадвартай[br]нэг ч хүн байсангүй.

0:02:24.625,0:02:26.946
Хэн ч оношлогоог анхаарч харсангүй.

0:02:26.946,0:02:30.243
Ямар багаж хэрэгсэл ашиглах ёстойг[br]мэддэг хүн байсангүй.

0:02:30.243,0:02:34.143
Энгийн жишээ авахад, амьд үлдэгсдийн[br]цусны дээжийг авч боловсруулан,

0:02:34.143,0:02:38.858
тэднийг хамгаалах ёстой хүмүүст[br]илгээх боломж байж л байсан.

0:02:38.858,0:02:41.764
Гэтэл энэ алхмыг ч огт хийсэнгүй.

0:02:41.764,0:02:43.520
Энд маш олон дутагдал байсан.

0:02:43.520,0:02:48.145
Энэ бол дэлхий нийтийн алдаа.

0:02:48.145,0:02:53.873
Тахлыг хянах төслийг САНХҮҮЖҮҮЛЭГЧИД,[br]миний хэлсэн зүйлсэд огт анхаарсангүй.

0:02:54.809,0:02:57.842
Тэгвэл кинонд энэ арай л өөрөөр гардаг.

0:02:57.842,0:03:00.608
Олон царайлаг халдвар судлаачид

0:03:00.608,0:03:03.124
аюул осолд хэзээд бэлэн [br](Инээлдэв)

0:03:03.124,0:03:06.231
тэгээд нисч очоод л хүмүүсийг авардаг.

0:03:06.231,0:03:09.738
Харамсалтай нь зөвхөн дэлгэцийн цаана.

0:03:09.738,0:03:13.887
Энэ бэлтгэлгүй байдал дараагийн тахлыг

0:03:13.887,0:03:17.695
Эболагаас илүү гамшигт байдалд хүргэнэ.

0:03:18.475,0:03:23.531
Эболагийн энэ жилийн өсөлтийг харцгаая.

0:03:24.161,0:03:27.149
Бараг 10,000 хүн нас барсан байна.

0:03:27.149,0:03:31.846
Эдгээр тохиолдлууд бараг бүгд [br]баруун африкийн 3 улсад бүртгэгдсэн.

0:03:31.846,0:03:34.433
Харин цаашид тархаагүйн 3 шалтгаан бий.

0:03:34.433,0:03:38.874
Эхнийх нь зуу зуун эрүүл мэндийн [br]ажилтнуудын баатарлаг хүчин зүтгэл.

0:03:38.874,0:03:42.136
Тэд хүмүүсийг олж, [br]халдварыг тархахаас хамгаалсан.

0:03:42.136,0:03:44.621
Хоёр дахь нь, вирусын өөрийн шинж чанар.

0:03:44.621,0:03:47.697
Эбола вирус агаараар халдварладаггүй.

0:03:47.697,0:03:49.810
Халдвар авсан хүн ихэнхдээ хүндээр өвдөж,

0:03:49.810,0:03:52.940
орноосоо босох чадваргүй болдог.

0:03:54.220,0:03:58.411
Гурав дахь нь, [br]тахал төв суурин газруудад хүрээгүй.

0:03:58.411,0:04:00.115
Эдгээр нь зөвхөн аз тохиосон хэрэг.

0:04:00.115,0:04:02.355
Хэрвээ олон төв суурин газар хүрсэн бол,

0:04:02.355,0:04:05.877
дээрх тоо илүү олон болох байлаа.

0:04:05.877,0:04:09.466
Дараагийн удаад бидэнд [br]аз тохиохгүй л болов уу.

0:04:09.466,0:04:13.860
Халдвар авсан ч эхэн үедээ[br]мэдэхгүй байж болно.

0:04:13.860,0:04:17.672
Онгоцонд сууж, дэлгүүр ч хэсэж болно.

0:04:17.672,0:04:20.846
Энэ вирусын гарал нь Эбола шиг байгалийн[br]шалтгаантай ч байж болно.

0:04:20.846,0:04:22.546
Эсвэл био терроризм ч байж мэднэ.

0:04:22.546,0:04:27.474
Энэ нөхцөл байдлыг 1000 дахин муутгах ч[br]хүчин зүйлс бий.

0:04:27.474,0:04:33.475
Тэгвэл агаараар дамждаг вирусыг[br]авч үзье л дээ.

0:04:33.475,0:04:37.500
1918 онд болсон "Испанийн хамрын ханиад".

0:04:37.500,0:04:39.560
Тэгвэл ийм зүйл болно.

0:04:39.560,0:04:43.558
Энэ тахал дэлхий даяар маш хурдан тархана.

0:04:43.558,0:04:48.393
Энэ тахлаар 30 сая хүн нас барсныг[br]та нар сайн мэдэж байгаа.

0:04:48.393,0:04:50.496
Энэ бол ноцтой асуудал.

0:04:50.496,0:04:52.257
Бид анхаарлаа хандуулах ёстой.

0:04:52.257,0:04:56.692
Бид үүний эсрэг тэмцэх[br]маш сайн систем бүтээж чадна.

0:04:56.692,0:05:01.836
Бидэнд маш хөгжсөн шинжлэх ухаан,[br]технологи бий.

0:05:01.836,0:05:04.963
Бидэнд олон нийтээс мэдээллийг хурдан [br]авч чадах, мөн түгээж чадах

0:05:04.963,0:05:06.450
гар утас байна.

0:05:06.450,0:05:10.279
Хүмүүсийн байрлал хөдөлгөөнийг тодорхойлж [br]чадах хиймэл дагуулын зураг байна.

0:05:10.279,0:05:12.627
Өвчин үүсгэгчийн уг гарлыг тогтоож,

0:05:12.627,0:05:15.933
түүнээс хамгаалан, эм бэлдмэл, [br]вакцин үйлдвэрлэж

0:05:15.933,0:05:21.762
гамшгийг бодитоор бууруулах хэмжээнд[br]биологийн салбар хөгжөөд байгаа.

0:05:21.762,0:05:23.918
Бидэнд гамшигтай тэмцэх зэвсэг бий.

0:05:23.918,0:05:27.500
Зөвхөн үүнийг дэлхий нийтийн хэмжээнд[br]системд оруулах л хэрэгтэй байна.

0:05:27.500,0:05:29.793
Бидэнд бэлэн байдал хэрэгтэй байна.

0:05:29.793,0:05:32.617
Бэлэн байхыг бидэнд сайтар заасан зүйл бол

0:05:32.617,0:05:34.658
миний бодлоор, дайн.

0:05:34.658,0:05:39.005
Цэргүүд хэзээд бэлэн байж, [br]тулаанд орохоо хүлээж байдаг.

0:05:39.005,0:05:42.316
Бидэнд дайнд зориулж хураасан [br]маш их хэмжээний нөөц бий.

0:05:42.316,0:05:45.635
НАТО-д маш хурдан даалгавар гүйцэтгэх[br]явуулын нэгж бий.

0:05:45.635,0:05:48.524
НАТО өнөөг хүртэл маш олон [br]дайны даалгавар гүйцэтгэсэн.

0:05:48.524,0:05:49.923
Тэд хангалттай бэлтгэгдсэн.

0:05:49.923,0:05:52.653
Тэд шатахуун хэрхэн зарцуулах, [br]тээвэр зохицуулалт хийх,

0:05:52.653,0:05:55.021
радио суваг тохируулах талаар[br]маш сайн мэдлэгтэй.

0:05:55.021,0:05:56.779
Тэд туйлын бэлэн байж чаддаг.

0:05:56.779,0:06:01.134
Бидэнд тахалтай тэмцэхэд [br]эдгээр зүйлс л хэрэгтэй.

0:06:01.134,0:06:03.301
Хамгийн чухал зүйл юу вэ?

0:06:03.301,0:06:08.591
Нэгдүгээрт, дорой хөгжилтэй орнуудад[br]хүчирхэг эрүүл мэндийн систем хэрэгтэй.

0:06:08.591,0:06:11.518
Эх аюулгүй амаржиж, хүүхдүүд бүгд

0:06:11.518,0:06:13.575
вакцинд хамрагдаж чаддаг байх ёстой.

0:06:13.575,0:06:17.714
Мөн тахлын тархалтыг [br]урьтаж мэдэх боломжтой байх ёстой.

0:06:17.714,0:06:19.935
Бидэнд эмчилгээний бэлэн баг хэрэгтэй.

0:06:19.935,0:06:22.781
Мэргэжлийн түвшинд бэлтгэгдсэн,[br]хэзээд бэлэн байж чадах

0:06:22.781,0:06:25.853
олон хүн, хүчирхэг баг хэрэгтэй.

0:06:25.853,0:06:30.266
Эдгээр эмчилгээний багийг цэргийн хүчинд[br]дагалдуулан бэлдэх хэрэгтэй.

0:06:30.266,0:06:33.767
Цэргийн хүчний хурд хүч, аюулгүй болгох[br]чадварын давуу талыг

0:06:33.767,0:06:36.220
эмчилгээтэй холбох хэрэгтэй.

0:06:36.220,0:06:39.359
Бидэнд дайны бэлтгэл сургууль биш,

0:06:39.359,0:06:41.358
тахлын бэлтгэл сургууль хэрэгтэй.

0:06:41.358,0:06:43.927
Тэгж байж бид хаана аюул байгааг [br]харж сурна.

0:06:43.927,0:06:48.623
Тахлын сургуулилалтыг [br]Америкт 2001 онд нэг удаа хэрэгжүүлсэн.

0:06:48.623,0:06:50.333
Харамсалтай амжилт олоогүй.

0:06:50.333,0:06:54.370
Тахал 1, хүмүүс 0.[br](Инээд)

0:06:55.300,0:07:01.609
Эцэст нь хэлэхэд вакцин, оношлогооны [br]талбарт хүчирхэг судалгаа хэрэгтэй.

0:07:01.609,0:07:05.476
Бидэнд гаргасан амжилт бий, [br]Адено хам шинжийн вирусын жишээ.

0:07:05.476,0:07:08.399
Маш хурдан хэрэгжсэн.

0:07:09.029,0:07:12.599
Яг одоогоор надад энэ төсөлд хэр хэмжээний[br]төсөв орох талаар ойлголт алга.

0:07:12.599,0:07:17.095
Гэхдээ магадлалт хөнөөлтэй харьцуулахад[br]энэ зардал маш бага байх нь тодорхой.

0:07:17.095,0:07:21.230
Дэлхийн хэмжээний тахал дэгдэхэд[br]ойролцоогоор дэлхийн баялаг

0:07:21.230,0:07:25.285
3 триллион доллараар буурна гэсэн[br]баримжааг Дэлхийн Банк гаргасан.

0:07:25.285,0:07:29.332
Дээрээс нь сая сая хүнээ алдах болно.

0:07:29.332,0:07:32.907
Энэхүү хөрөнгө оруулалт тахлын эсрэг[br]зөвхөн бэлэн байх төдийгөөр зогсохгүй

0:07:32.907,0:07:34.518
олон чухал үр дүнг авчирч чадна.

0:07:34.518,0:07:37.732
Анхан шатны эмнэлгийн тусламж,[br]судалгаа хөгжлийн төвийг сайжруулж

0:07:37.732,0:07:40.672
дэлхийн эрүүл мэндийн байдалд[br]тэнцвэртэй байдлыг хангаж

0:07:40.672,0:07:43.132
илүү аюулгүй дэлхийг бүтээж чадна.

0:07:43.132,0:07:47.214
Үүнийг маш чухал асуудал гэж [br]би бодож байна.

0:07:47.214,0:07:49.230
Гэхдээ бидэнд сандрах шаардлага байхгүй.

0:07:49.230,0:07:53.469
Бид лаазалсан хүнс нөөцлөх, [br]нуувч зоориндоо орох хэрэггүй.

0:07:53.469,0:07:57.659
Гэхдээ бид яаравчлах хэрэгтэй. [br]Цаг хугацаа бидний талд биш байна.

0:07:57.659,0:08:03.304
Үнэндээ Эболад ганцхан л эерэг зүйл байна.

0:08:03.304,0:08:09.000
Биднийг нойрноосоо сэрж, [br]бэлэн байх ёстойг санууллаа.

0:08:09.000,0:08:14.978
Хэрвээ бид яг одооноос эхлэн бэлдвэл[br]дараагийн аюулд бэлэн байж чадна.

0:08:14.978,0:08:16.565
Баярлалаа.

0:08:16.565,0:08:19.693
(Алга ташилт)