1
00:00:00,903 --> 00:00:07,804
(Klikanie)

2
00:00:07,804 --> 00:00:12,420
Urodziłem się 
z obustronnym siatkówczakiem,

3
00:00:12,420 --> 00:00:14,353
rakiem siatkówki.

4
00:00:15,313 --> 00:00:18,419
Usunięto mi prawe oko,

5
00:00:18,419 --> 00:00:21,336
gdy miałem 7 miesięcy.

6
00:00:21,336 --> 00:00:25,053
Miałem 13 miesięcy,
kiedy usunęli mi lewe oko.

7
00:00:26,003 --> 00:00:31,148
Kiedy przebudziłem się po tej operacji,

8
00:00:31,148 --> 00:00:34,780
najpierw wyszedłem z łóżeczka

9
00:00:34,780 --> 00:00:38,889
i zacząłem błądzić
po oddziale intensywnej terapii,

10
00:00:39,829 --> 00:00:43,208
pewnie szukając tego, kto mi to zrobił.

11
00:00:43,208 --> 00:00:45,066
(Śmiech)

12
00:00:46,966 --> 00:00:50,127
Najwyraźniej błąkanie się po oddziale

13
00:00:50,127 --> 00:00:53,702
bez oczu nie było dla mnie problemem.

14
00:00:53,702 --> 00:00:56,337
Problemem było, że mogą mnie złapać.

15
00:00:57,557 --> 00:01:00,731
Wyobrażenia o ślepocie

16
00:01:00,731 --> 00:01:04,221
są dla niewidomych

17
00:01:04,221 --> 00:01:07,753
o wiele bardziej przerażające
niż sama ślepota.

18
00:01:09,283 --> 00:01:13,230
Pomyślcie przez chwilę 
o własnych wyobrażeniach o ślepocie.

19
00:01:13,230 --> 00:01:17,296
Pomyślcie o swojej reakcji,
kiedy wszedłem na scenę,

20
00:01:17,296 --> 00:01:21,347
o perspektywie własnej ślepoty

21
00:01:21,347 --> 00:01:25,264
albo o ślepnącej bliskiej osobie.

22
00:01:25,264 --> 00:01:30,704
To przerażenie jest 
dla większości z nas niepojęte,

23
00:01:30,704 --> 00:01:33,159
ponieważ ślepotę uważa się

24
00:01:33,159 --> 00:01:38,829
za przejaw ignorancji i nieświadomości,

25
00:01:38,829 --> 00:01:46,630
narażenie na potworności nieznanego mroku.

26
00:01:46,630 --> 00:01:48,460
Jak poetycko.

27
00:01:49,440 --> 00:01:52,801
Na szczęście dla mnie,
moi rodzice nie byli poetyccy.

28
00:01:52,801 --> 00:01:54,676
Byli pragmatyczni.

29
00:01:54,676 --> 00:02:01,293
Rozumieli, że ignorancja i lęk
to kwestie umysłu,

30
00:02:01,293 --> 00:02:05,282
a umysł można przystosować.

31
00:02:05,282 --> 00:02:08,983
Uważali, że z czasem powinienem

32
00:02:08,983 --> 00:02:13,814
cieszyć się tymi samymi swobodami
i obowiązkami, co wszyscy inni.

33
00:02:13,814 --> 00:02:16,275
Jak mówili: miałem się wyprowadzić,

34
00:02:16,275 --> 00:02:19,062
co zrobiłem w wieku 18 lat,

35
00:02:19,062 --> 00:02:21,035
płacić podatki.

36
00:02:21,035 --> 00:02:23,875
Dzięki. (Śmiech)

37
00:02:25,605 --> 00:02:30,786
Znali różnicę między miłością i lękiem.

38
00:02:30,786 --> 00:02:35,710
Lęk paraliżuje nas w obliczu wyzwania.

39
00:02:35,710 --> 00:02:38,612
Wiedzieli, że ślepota
będzie znacznym wyzwaniem.

40
00:02:38,612 --> 00:02:41,666
Nie wychowano mnie w lęku.

41
00:02:41,666 --> 00:02:45,415
Postawili moją wolność nade wszystko,

42
00:02:45,415 --> 00:02:48,535
ponieważ tak robi miłość.

43
00:02:48,535 --> 00:02:52,764
Jak dzisiaj daję sobie radę?

44
00:02:54,044 --> 00:02:57,419
Świat to dużo większy oddział szpitalny.

45
00:02:57,419 --> 00:03:01,320
Na szczęście mam swoją 
zaufaną, długą laskę,

46
00:03:01,320 --> 00:03:04,014
dłuższą niż laski używane
przez większość niewidomych.

47
00:03:04,014 --> 00:03:07,357
Nazywam ją buławą wolności.

48
00:03:07,357 --> 00:03:08,913
Powstrzyma mnie, na przykład,

49
00:03:08,913 --> 00:03:14,359
od niezbyt godnego opuszczenia sceny.

50
00:03:14,359 --> 00:03:15,279
(Śmiech)

51
00:03:15,279 --> 00:03:17,242
Widzę tę wysoką krawędź.

52
00:03:18,282 --> 00:03:21,509
Uprzedzali nas wcześniej,
że każde możliwe nieszczęście

53
00:03:21,509 --> 00:03:25,100
spotkało już prelegentów na tej scenie.

54
00:03:25,100 --> 00:03:27,121
Nie chcę ustanowić nowego precedensu.

55
00:03:28,491 --> 00:03:30,425
Ale poza tym,

56
00:03:30,425 --> 00:03:33,552
słyszeliście pewnie, że klikałem 
przy wchodzeniu na scenę.

57
00:03:33,552 --> 00:03:34,619
(Klikanie)

58
00:03:34,619 --> 00:03:36,488
Klikałem językiem.

59
00:03:36,488 --> 00:03:39,666
Są to krótkie dźwięki,

60
00:03:39,666 --> 00:03:44,746
które rozchodzą się i odbijają 
od powierzchni dookoła,

61
00:03:44,746 --> 00:03:46,118
jak sonar nietoperza,

62
00:03:46,118 --> 00:03:51,738
i wracają do mnie z wzorami
i informacjami,

63
00:03:51,738 --> 00:03:54,225
mniej więcej tak, jak dla was światło.

64
00:03:55,135 --> 00:03:58,793
A mój mózg, dzięki rodzicom,

65
00:03:58,793 --> 00:04:04,098
został pobudzony do tworzenia obrazów
w korze wzrokowej,

66
00:04:04,098 --> 00:04:07,338
którą nazywamy teraz systemem obrazowania,

67
00:04:07,338 --> 00:04:11,288
z tych informacji,
podobnie jak wasze mózgi.

68
00:04:11,288 --> 00:04:13,854
Nazywam ten proces miganiem sonaru.

69
00:04:14,604 --> 00:04:20,322
W ten sposób nauczyłem się
widzieć przez ślepotę,

70
00:04:20,322 --> 00:04:23,498
kierować swoją podróżą

71
00:04:23,498 --> 00:04:27,538
przez nieznany mrok własnych wyzwań,

72
00:04:27,538 --> 00:04:31,439
które dały mi tytuł

73
00:04:31,439 --> 00:04:35,154
"niezwykłego Batmana".

74
00:04:35,154 --> 00:04:37,708
Batmana zaakceptuję.

75
00:04:37,708 --> 00:04:41,098
Nietoperze są fajne. Batman jest fajny.

76
00:04:41,098 --> 00:04:46,766
Ale nie wychowano mnie, bym myślał,
że jestem niezwykły.

77
00:04:47,856 --> 00:04:51,884
Zawsze uważałem, 
że jestem podobny do każdego,

78
00:04:51,884 --> 00:04:57,300
kto przemierza nieznany mrok 
własnych wyzwań.

79
00:04:57,300 --> 00:05:00,718
Czy to takie niezwykłe?

80
00:05:00,718 --> 00:05:04,014
Nie używam oczu, używam mózgu.

81
00:05:04,834 --> 00:05:07,317
Ktoś gdzieś musi myśleć,

82
00:05:07,317 --> 00:05:11,144
że to niezwykłe,
inaczej nie byłoby mnie tutaj,

83
00:05:11,144 --> 00:05:14,183
ale zastanówmy się nad tym przez chwilę.

84
00:05:15,013 --> 00:05:17,739
Każdy, kto zmaga się

85
00:05:17,739 --> 00:05:22,428
albo kiedyś zmagał się z wyzwaniem,

86
00:05:22,428 --> 00:05:24,160
niech podniesie rękę.

87
00:05:25,470 --> 00:05:27,490
Szum. OK.

88
00:05:27,490 --> 00:05:30,462
Dużo rąk w górze, chwila, niech policzę.

89
00:05:30,462 --> 00:05:32,503
(Klikanie)

90
00:05:33,713 --> 00:05:36,731
To zajmie chwilę.
(Klikanie) (Śmiech)

91
00:05:36,731 --> 00:05:38,205
Jest dużo rąk w górze.

92
00:05:38,205 --> 00:05:40,609
Trzymajcie je, mam pomysł.

93
00:05:40,609 --> 00:05:46,302
Ci, który używają mózgów
do pokonywania tych wyzwań,

94
00:05:46,302 --> 00:05:49,243
niech opuszczą ręce.

95
00:05:50,423 --> 00:05:53,024
Każdy, kto wciąż ma rękę w górze,

96
00:05:53,024 --> 00:05:58,262
ma swoje własne wyzwania. (Śmiech)

97
00:05:58,262 --> 00:06:00,839
Wszyscy mierzymy się z wyzwaniami

98
00:06:00,839 --> 00:06:04,577
i wszyscy mierzymy się
z nieznanym mrokiem,

99
00:06:04,577 --> 00:06:08,920
który jest obecny w większości wyzwań,
i którego większość z nas się boi.

100
00:06:08,920 --> 00:06:12,773
Ale wszyscy mamy mózgi,

101
00:06:12,773 --> 00:06:17,069
które pozwalają nam

102
00:06:17,069 --> 00:06:23,456
kierować podróżą przez te wyzwania.

103
00:06:24,151 --> 00:06:28,284
Dobry przykład: przyszedłem tutaj

104
00:06:28,284 --> 00:06:35,254
(Klikanie) i nie powiedzieli mi,

105
00:06:35,254 --> 00:06:38,152
gdzie jest mównica.

106
00:06:38,152 --> 00:06:41,066
Nie można ufać ludziom z TED.

107
00:06:42,796 --> 00:06:44,653
"Sam sobie znajdź" - powiedzieli.

108
00:06:44,653 --> 00:06:48,063
(Śmiech)

109
00:06:49,413 --> 00:06:52,525
Sprzężenie zwrotne 
nagłośnienia nie pomaga.

110
00:06:52,525 --> 00:06:55,934
Teraz rzucę wam wyzwanie.

111
00:06:55,934 --> 00:06:59,850
Zamknijcie wszyscy oczy
tylko na chwilę, dobrze?

112
00:06:59,850 --> 00:07:03,507
Nauczycie się czegoś o migającym sonarze.

113
00:07:03,507 --> 00:07:05,017
Wydam z siebie dźwięk.

114
00:07:05,017 --> 00:07:08,562
Będę trzymał ten panel przed sobą,
ale nie będę nim ruszał.

115
00:07:08,562 --> 00:07:11,486
Tylko słuchajcie dźwięku przez chwilę.

116
00:07:13,236 --> 00:07:19,228
Szzzzzzzzzz.

117
00:07:19,228 --> 00:07:21,293
Nic interesującego.

118
00:07:21,293 --> 00:07:24,032
Teraz słuchajcie, co się stanie
z tym samym dźwiękiem,

119
00:07:24,032 --> 00:07:25,816
kiedy ruszę panelem.

120
00:07:27,146 --> 00:07:33,111
Szzzzzzzzzz.
(Dźwięk podnosi się i opada)

121
00:07:38,266 --> 00:07:41,609
Nie znasz potęgi Ciemnej Strony.

122
00:07:41,609 --> 00:07:43,421
(Śmiech)

123
00:07:43,421 --> 00:07:45,812
Nie mogłem się oprzeć.

124
00:07:47,832 --> 00:07:50,479
Trzymajcie oczy zamknięte,

125
00:07:50,479 --> 00:07:52,327
słyszeliście różnicę?

126
00:07:52,327 --> 00:07:55,425
Upewnijmy się.

127
00:07:55,425 --> 00:07:57,224
Wyzwanie dla was,

128
00:07:57,224 --> 00:08:02,308
powiedzcie "teraz", kiedy usłyszycie,
że panel zaczyna się ruszać.

129
00:08:02,308 --> 00:08:05,300
Zrelaksujmy się.

130
00:08:08,160 --> 00:08:11,823
Szzzzzzzz.

131
00:08:11,823 --> 00:08:13,888
Publiczność: Teraz.
Daniel Kish: Świetnie.

132
00:08:13,888 --> 00:08:15,381
Otwórzcie oczy.

133
00:08:15,381 --> 00:08:19,915
Dobrze. Jeszcze tylko kilka centymetrów

134
00:08:19,915 --> 00:08:22,045
i zauważylibyście różnicę.

135
00:08:22,045 --> 00:08:24,488
Doświadczyliście sonaru.

136
00:08:25,528 --> 00:08:28,547
Wszyscy bylibyście świetnymi niewidomymi.
(Śmiech)

137
00:08:28,547 --> 00:08:31,240
Spójrzmy, co się stanie,

138
00:08:31,240 --> 00:08:34,584
kiedy na ten proces aktywacji

139
00:08:34,584 --> 00:08:39,111
przeznaczy się trochę czasu i uwagi.

140
00:08:39,111 --> 00:08:42,292
(Wideo) Juan Ruiz: To tak,
jakbyście wy widzieli oczami,

141
00:08:42,292 --> 00:08:45,497
a my uszami.

142
00:08:45,497 --> 00:08:48,561
Brian Bushway: To nie kwestia
cieszenia się bardziej albo mniej,

143
00:08:48,561 --> 00:08:51,487
chodzi o cieszenie się inaczej.

144
00:08:51,487 --> 00:08:54,529
Shawn Marsolais: Idzie w poprzek.
DK: Tak.

145
00:08:54,529 --> 00:08:58,337
SM: A teraz stopniowo opada.

146
00:08:58,337 --> 00:08:59,950
DK: Tak!
SM: To niesamowite!

147
00:08:59,950 --> 00:09:04,246
Jakbym widział samochód. O matko!

148
00:09:09,981 --> 00:09:12,048
J. Louchart: Uwielbiam być ślepy.

149
00:09:12,048 --> 00:09:15,716
Gdybym miał okazję, szczerze,
nie wróciłbym do widzenia.

150
00:09:15,716 --> 00:09:19,176
JR: Im większy jest cel,
tym więcej napotkasz przeszkód,

151
00:09:19,176 --> 00:09:21,777
a po drugiej stronie tego celu

152
00:09:21,777 --> 00:09:23,425
jest zwycięstwo.

153
00:09:23,425 --> 00:09:28,580
[Po włosku]

154
00:09:28,580 --> 00:09:38,355
(Brawa)

155
00:09:38,355 --> 00:09:42,245
DK: Czy ci ludzie
wyglądali na przerażonych?

156
00:09:42,245 --> 00:09:44,067
Nie bardzo.

157
00:09:44,067 --> 00:09:46,853
Przeprowadziliśmy trening aktywacyjny

158
00:09:46,853 --> 00:09:50,382
dla dziesiątek tysięcy niewidomych
i widzących osób z różnych środowisk

159
00:09:50,382 --> 00:09:52,820
w prawie 40 krajach.

160
00:09:52,820 --> 00:09:57,302
Kiedy niewidomi uczą się widzieć,

161
00:09:57,302 --> 00:10:00,320
widzący wyglądają na zainspirowanych

162
00:10:00,320 --> 00:10:05,377
i chcą się nauczyć widzieć na ich sposób
lepiej, wyraźniej, z mniejszym lękiem,

163
00:10:06,627 --> 00:10:12,533
bo to przykład ogromnych możliwości 
drzemiących w każdym,

164
00:10:12,533 --> 00:10:19,046
żeby przechodzić każdy rodzaj wyzwania,
w każdej formie ciemności,

165
00:10:19,046 --> 00:10:22,332
żeby odkrywać to, co niewyobrażalne,

166
00:10:22,332 --> 00:10:27,695
kiedy jesteśmy aktywowani.

167
00:10:27,695 --> 00:10:33,709
Życzę wam wszystkim jak najbardziej
uaktywniającej podróży.

168
00:10:33,709 --> 00:10:35,474
Dziękuję bardzo.

169
00:10:35,474 --> 00:10:42,695
(Brawa)

170
00:10:43,716 --> 00:10:46,162
Chris Anderson: Daniel, przyjacielu.

171
00:10:46,162 --> 00:10:51,297
Wiem, że możesz widzieć,
że są tu spektakularne owacje na stojąco.

172
00:10:51,297 --> 00:10:54,281
Dziękuję za niecodzienne wystąpienie.

173
00:10:54,281 --> 00:10:59,530
Jeszcze jedno pytanie 
o twój wewnętrzny świat.

174
00:10:59,530 --> 00:11:05,095
Myślimy, że mamy w swoim świecie rzeczy,
których ty, jako niewidomy, nie masz,

175
00:11:05,095 --> 00:11:06,819
ale jak wygląda twój świat?

176
00:11:06,819 --> 00:11:09,582
Co masz, czego my nie mamy?

177
00:11:09,582 --> 00:11:12,717
DK: 360-stopniowy widok,

178
00:11:12,717 --> 00:11:16,618
mój sonar działa prawie tak dobrze
za mną, jak przede mną.

179
00:11:16,618 --> 00:11:18,499
Działa za rogami.

180
00:11:18,499 --> 00:11:21,238
Działa przez powierzchnie.

181
00:11:22,448 --> 00:11:27,229
Ogólnie, jest to rodzaj
rozmytej trójwymiarowej geometrii.

182
00:11:27,229 --> 00:11:31,269
Jeden z moich uczniów, 
który jest teraz instruktorem,

183
00:11:31,269 --> 00:11:34,195
kilka miesięcy po utracie wzroku

184
00:11:34,195 --> 00:11:36,447
siedział w swoim trzypiętrowym domu

185
00:11:36,447 --> 00:11:40,464
i zauważył, że może słyszeć
wszystko, co dzieje się w domu:

186
00:11:40,464 --> 00:11:44,643
rozmowy, ludzi w kuchni, ludzi w łazience,

187
00:11:44,643 --> 00:11:47,337
kilka pięter dalej, kilka ścian dalej.

188
00:11:47,337 --> 00:11:50,889
Powiedział, że to jest tak,
jak robienie prześwietlenia.

189
00:11:50,889 --> 00:11:54,511
CA: Jak widzisz to, gdzie teraz jesteś?

190
00:11:54,511 --> 00:11:57,530
Jak widzisz tę salę?

191
00:11:57,530 --> 00:12:03,033
DK: Dużo głośników, szczerze mówiąc.

192
00:12:04,453 --> 00:12:08,709
To ciekawe. Kiedy ludzie wydają dźwięki,

193
00:12:08,709 --> 00:12:13,864
kiedy się śmieją, kiedy się wiercą,
kiedy piją albo wydmuchują nos

194
00:12:13,864 --> 00:12:16,557
albo cokolwiek, słyszę wszystko.

195
00:12:16,557 --> 00:12:19,738
Słyszę najmniejszy ruch każdej osoby.

196
00:12:19,738 --> 00:12:22,501
Naprawdę nic nie ucieka mojej uwadze,

197
00:12:22,501 --> 00:12:24,355
a do tego, z perspektywy sonaru,

198
00:12:24,355 --> 00:12:30,209
rozmiar pomieszczenia, 
krzywizna widowni dookoła sceny,

199
00:12:30,209 --> 00:12:33,847
wysokość pomieszczenia.

200
00:12:33,847 --> 00:12:37,127
Wszystko to trójwymiarowa 
geometria powierzchni

201
00:12:37,127 --> 00:12:38,544
dookoła mnie.

202
00:12:38,544 --> 00:12:40,830
CA: Wykonałeś spektakularną pracę,

203
00:12:40,830 --> 00:12:43,655
pomagając nam wszystkim
widzieć świat inaczej.

204
00:12:43,655 --> 00:12:45,825
Naprawdę bardzo za to dziękuję.
DK: Dziękuję.

205
00:12:45,825 --> 00:12:50,214
(Brawa)