Laten we het over vertrouwen hebben. We weten allemaal dat vertrouwen fundamenteel is, maar als het erop aankomt mensen te vertrouwen, gebeurt er iets diepgaands. Steek je hand op als je ooit gastheer of gast bent geweest van Airbnb. Wow. Dat zijn er veel. Wie heeft er Bitcoin? Nog steeds veel. Oké. Steek je hand op als je ooit Tinder hebt gebruikt om een partner te vinden. (Gelach) Dit is moeilijk te tellen omdat jullie maar een beetje zo doen. (Gelach) Dit zijn allemaal voorbeelden van hoe technologie nieuwe mechanismen creëert waardoor we onbekende mensen, bedrijven en ideeën kunnen vertrouwen. Maar tegelijkertijd keldert het vertrouwen in instellingen -- banken, overheden en zelfs kerken. Wat is er hier aan de hand en wie vertrouw je? Laten we beginnen in Frankrijk met een platform, eigenlijk een bedrijf, met een grappige naam, BlaBlaCar. Het platform brengt chauffeurs en passagiers bij elkaar die samen willen reizen over lange afstanden. De gemiddelde reis is 320 km lang. Het is dus een goed idee om je medereizigers goed te kiezen. Sociale profielen en reviews helpen mensen bij hun keuze. Je kan zien of iemand rookt, welke muziek hij leuk vindt, je kan zien of ze hun hond meenemen in de auto. Maar het belangrijkste sociale identificatiemiddel is hoeveel je zal praten in de auto. (Gelach) Bla, niet veel, bla bla, je wil een leuke babbel en bla bla bla, je zal de hele rit aan het praten zijn, van Londen tot in Parijs. (Gelach) Is het niet opmerkelijk dat dit idee werkt, want het gaat in tegen de les die de meesten van ons als kind leerden: stap nooit in de auto van een vreemde. Toch vervoert BlaBlaCar elke maand meer dan 4 miljoen mensen, elke maand. Weet dat dit meer passagiers zijn dan bij Eurostar of JetBlue Airways. BlaBlaCar is een mooie illustratie van hoe technologie ervoor zorgt dat miljoenen mensen over de hele wereld een vertrouwenssprong wagen. Er is een vertrouwenssprong als we het aandurven om ons anders te gedragen dan we vroeger altijd deden. Laten we dit samen proberen te visualiseren. Oké, sluit even jullie ogen. Een man staart me aan met wijd open ogen. Ik sta op deze grote rode cirkel. Ik kan het zien. Sluit dus je ogen. (Gelach) (Applaus) Ik zal het samen met jou doen. Beeld je nu in dat er een kloof is tussen jou en iets onbekends. Het onbekende kan iemand zijn die je pas hebt ontmoet. Het kan ergens zijn waar je nooit eerder was. Het kan iets zijn wat je nooit eerder probeerde. Snap je? Oké, doe je ogen nu maar open. Om te breken met het vertrouwde, om die of dat onbekende te proberen, heb je een kracht nodig die je doet springen en die opmerkelijke kracht is vertrouwen. Vertrouwen is een moeilijk te vatten concept en toch is het van levensbelang voor ons. Ik vertrouw mijn kinderen als ze zeggen dat ze 's avonds het licht zullen uitdoen. Ik vertrouwde op de piloot die me hierheen vloog. We gebruiken het woord veel, zonder nog stil te staan bij wat het echt betekent en hoe het werkt in verschillende situaties in ons leven. Er zijn wel honderden definities van vertrouwen en de meeste komen neer op een soort risico-inschatting van hoe waarschijnlijk het is dat iets goed zal aflopen. Maar ik hou niet van deze definitie van vertrouwen, want het geeft vertrouwen een rationeel en voorspelbaar tintje en doet geen recht aan de menselijke essentie van wat we ermee kunnen doen en hoe het ons in staat stelt om in contact te komen met anderen. Ik definieer vertrouwen dus ietwat anders, namelijk als een zelfverzekerde relatie met het onbekende. Als je vertrouwen zo bekijkt, dan wordt het geleidelijk duidelijk waarom het dit unieke vermogen heeft om ons te doen omgaan met onzekerheid, om vreemden te vertrouwen, om vooruit te blijven gaan. Mensen zijn verrassend goed in het nemen van vertrouwenssprongen. Weet je nog hoe je voor het eerst je kredietkaartgegevens inbracht op een website? Dat is een vertrouwenssprong. Ik herinner me nog heel goed hoe ik mijn vader vertelde dat ik een blauwe tweedehands Peugeot wilde kopen op eBay en hij wees me er terecht op dat de verkoper zich "Onzichtbare Tovenaar" noemde en dat dit wellicht niet zo'n goed idee was. (Gelach) Mijn werk, mijn onderzoek, gaat over hoe technologie de sociale lijm van de maatschappij verandert, het vertrouwen tussen mensen. Het is een fascinerend onderzoeksgebied, want er is nog zoveel dat we niet weten. Bijvoorbeeld: vertrouwen mannen anders dan vrouwen in een digitale omgeving? Kan je vertrouwen gebaseerd op persoonlijk contact online vertalen? Is vertrouwen overdraagbaar? Als je erop vertrouwt dat je een partner vindt op Tinder, zal je dan ook met meer vertrouwen een ritje zoeken op BlaBlaCar? De studie van honderden netwerken en online marktplaatsen toont dat mensen een gemeenschappelijk patroon volgen: 'het beklimmen van de vertrouwensladder'. Laten we teruggaan naar het voorbeeld van BlaBlaCar. Onderaan de ladder moet je het idee vertrouwen. Vertrouwen hebben in het idee dat een rit delen veilig is en het proberen waard. De volgende trede gaat over vertrouwen in het platform, dat BlaBlaCar je zal helpen als er iets fout loopt. De derde trede gaat over het gebruik van kleine stukjes informatie om te kunnen beslissen of de onbekende te vertrouwen is. De eerste keer dat we de vertrouwensladder beklimmen, voelt een beetje vreemd, zelfs gewaagd, maar we komen op een punt dat we deze ideeën helemaal aanvaarden. We passen ons gedrag aan en vaak behoorlijk snel. Met andere woorden, vertrouwen zorgt voor verandering en vernieuwing. Er is een idee dat me intrigeert, denk hier eens over na: begrijpen we grote individuele en maatschappelijke veranderingen en omwentelingen beter als we het bekijken vanuit een vertrouwensperspectief? We zien dat vertrouwen zich enkel ontwikkeld heeft binnen drie belangrijke hoofdstukken doorheen de menselijke geschiedenis: lokaal, institutioneel en waar we nu aan beginnen, gedistribueerd. Gedurende lange tijd, tot het midden van de 19e eeuw, was vertrouwen gebaseerd op hechte relaties. Stel dat ik in een dorp woonde met de eerste vijf rijen van dit publiek en dat we elkaar allemaal kenden. Stel nu dat ik geld zou willen lenen. Die man met zijn ogen wijd open zou het mij misschien lenen en als ik niet terugbetaal, weet iedereen dat ik onbetrouwbaar ben. Ik krijg een slechte reputatie en niemand zou nog zaken willen doen met mij. Vertrouwen was vooral een lokaal gegeven gebaseerd op verantwoording. In het midden van de 19e eeuw zagen we enorme veranderingen in onze maatschappij. Velen verhuisden naar snelgroeiende steden zoals Londen en San Francisco en de dorpsbankier werd vervangen door een groot bedrijf dat ons niet persoonlijk kende. We begonnen meer vertrouwen te schenken aan autoritaire black-boxsystemen, aan zaken zoals juridische contracten en regelgeving en verzekeringen, en minder vertrouwen rechtstreeks aan personen. Vertrouwen werd geïnstitutionaliseerd en geleverd op commissiebasis. Overal hoor je nu dat vertrouwen in instellingen en veel grote merken langzaam maar zeker afneemt en dat deze trend zich verder zet. Ik sta voortdurend versteld van flagrante schendingen van vertrouwen: het afluisterschandaal van News Corp, de sjoemelsoftware van Volkswagen, het wijdverbreide seksueel misbruik binnen de Katholieke Kerk, het feit dat maar één miezerig bankiertje in de cel moest na de grote financiële crisis of meer recent, de Panama Papers die toonden hoe de rijken belastingen ontwijken in fiscale paradijzen. Wat mij dan werkelijk verbaasd is waarom leiders het zo moeilijk hebben om spijt te betuigen, geméénde spijt, wanneer ons vertrouwen beschaamd is? Het zou gemakkelijk zijn om te besluiten dat institutioneel vertrouwen niet werkt omdat we genoeg hebben van de onbeschaamdheid van leugenachtige elites, maar wat er nu aan het gebeuren is gaat verder dan groeiende twijfel over de grootte en structuur van instituties. We beginnen in te zien dat institutioneel vertrouwen niet gemaakt is voor deze digitale tijden. Hoe vertrouwen traditioneel opgebouwd wordt, beheerd, verloren en hersteld -- in merken, leiders en volledige systemen -- dat wordt helemaal op zijn kop gezet. Dat is best spannend, maar ook beangstigend, omdat het velen van ons dwingt om te bekijken hoe vertrouwen opgebouwd of aangetast wordt bij onze klanten, onze werknemers, zelfs bij onze geliefden. Onlangs praatte ik met de CEO van een internationale hotelketen en zoals dat vaak gaat, hadden we het over Airbnb. Hij gaf toe dat hij versteld stond van hun succes. Hij was verbaasd hoe een bedrijf dat steunt op de bereidheid van vreemden om elkaar te vertrouwen zo goed functioneerde in 191 landen. Ik vertelde hem dat ik iets moest bekennen en hij bekeek mij een beetje vreemd en ik zei -- velen van jullie doen dit vast ook -- "Ik hang de handdoeken niet altijd op als ik wegga in een hotel, maar ik zou dat nooit doen als gast via Airbnb." De reden waarom ik dat nooit zou doen als gast via Airbnb is omdat gasten weten dat ze beoordeeld worden door gastheren en dat die beoordelingen een invloed kunnen hebben op toekomstige reserveringen. Dit is een eenvoudig voorbeeld hoe online vertrouwen ons gedrag verandert in de echte wereld, ons meer verantwoordelijk maakt op manieren die we ons nog niet eens kunnen voorstellen. Ik zeg niet dat we geen hotels nodig hebben, of traditionele vormen van authoriteit. Maar we kunnen niet ontkennen dat de manier waarop vertrouwen werkt in de samenleving, verandert en dat zorgt voor een enorme verschuiving, weg van de 20e eeuw die bepaald werd door institutioneel vertrouwen, naar de 21e eeuw die gedragen zal worden door gedistribueerd vertrouwen. Vertrouwen gaat niet langer van de top naar de basis. Het wordt ontbundeld en omgedraaid. Het is niet langer ondoorzichtig en lineair. Een nieuw recept voor vertrouwen krijgt vorm: het wordt opnieuw toegekend tussen personen en is gebaseerd op verantwoording. Deze evolutie gaat alleen maar versnellen met de opkomst van de blockchain, de innovatieve datastructuur achter het bitcoin netwerk. Laten we eerlijk zijn, proberen begrijpen hoe blockchain werkt, is een hele uitdaging. Ondermeer omdat we te maken hebben met behoorlijk ingewikkelde begrippen met vreselijke namen. Ik zeg maar iets: cryptografische algoritmen en hashfuncties en 'mijnwerkers' die transacties bijhouden -- allemaal bedacht door een mysterieuze persoon, of personen -- genaamd Satoshi Nakamoto. Dit is pas een enorme vertrouwenssprong, uniek zelfs in de geschiedenis. (Applaus) Laat we ons dit eens even voorstellen. 'The Economist' omschrijft de blockchain heel fraai als "De zelfverzekerde keten". Laten we eenvoudigweg de blocks voorstellen als spreadsheets die gevuld zijn met goederen. Dat kunnen eigendomstitels zijn. Dat kan een aandeel zijn. Dat kan een creatief goed zijn, zoals de rechten op een liedje. Af en toe beweegt er iets van de ene plaats in het register naar een andere plaats. Deze goederentransfer krijgt een tijdstempel en wordt gepubliceerd in de blockchain. Zo simpel is het eigenlijk. Maar de blockchain zorgt ervoor dat we geen enkele derde partij meer nodig hebben, zoals een advocaat, of een vertegenwoordiger van de regering om de transfer te begeleiden. Laten we even teruggaan naar die vertrouwensladder, je moet nog altijd het idee vertrouwen, je moet het platform vertrouwen, maar de ander hoef je niet meer te vertrouwen zoals traditioneel het geval was. De implicaties zijn enorm. Net zoals het internet de deuren van het informatietijdperk opengooide voor iedereen, zo zal de blockchain een wereldwijde vertrouwensrevolutie veroorzaken. Ik heb met opzet op het einde gewacht om het over Uber te hebben, want ik weet dat het een omstreden en veelvuldig gebruikt voorbeeld is, maar in dit nieuw tijdperk van vertrouwen is het een perfect studieobject. We zullen gevallen van misbruik van gedistribueerd vertrouwen zien. Het is al gebeurd en het kan serieus fout gaan. Het verbaast mij niet dat taxiverenigingen protesteren over heel de wereld, om regeringen te overtuigen Uber te verbieden omdat het onveilig zou zijn. Ik was toevallig in Londen toen daar protesten waren en ik zag een tweet van Matt Hancock, een Britse minister van Handel. Hij schreef: "Heeft er iemand meer gegevens over deze #Uber app waar iedereen het over heeft? (Gelach) Ik hoor er voor het eerst over." De taxiverenigingen legitimeerden in feite de eerste trede van de vertrouwensladder. Zij legitimeerden net het idee dat ze wilden bannen en de inschrijvingen stegen met 850% in 24 uur. Dit is precies een heel sterk voorbeeld van hoe bij verschuiving van vertrouwen in gedrag of in een complete sector de klok niet meer teruggedraaid kan. Elke dag maken 5 miljoen mensen de vertrouwensprong en verplaatsen zich met Uber. In China is het carpool platform Didi verantwoordelijk voor 11 miljoen ritten per dag. Dat zijn 127 ritten per seconde, wat duidelijk maakt dat dit een intercultureel fenomeen is. Het is interessant te noteren dat zowel chauffeurs als passagiers stellen dat het zien van iemands naam en zijn foto en zijn tarief, voor een veilig gevoel zorgt en zoals jullie misschien al gemerkt hebben, zelfs maken dat men zich een beetje beter gedraagt in de taxi. Uber en Didi zijn vroege maar sterke voorbeelden van hoe technologie voor vertrouwen zorgt tussen mensen op manieren en op een schaal die voorheen onmogelijk waren. Vandaag voelen de meesten van ons zich veilig in de auto van een vreemde. We maken afspraakjes met personen die we naar rechts 'geswipet' hebben. We delen onze huizen met mensen die we niet kennen. Dit is nog maar het begin, want de echte omwenteling is niet het technologische, het is de verschuiving van vertrouwen die ze veroorzaakt. Ik wil mensen helpen om dit nieuwe tijdperk van vertrouwen te begrijpen, zodat we het juiste kunnen doen en de kans grijpen om systemen te veranderen zodat er meer transparantie, betrokkenheid en verantwoording is. Dank je wel. (Applaus) Dank je. (Applaus)