1
00:00:00,578 --> 00:00:03,496
Przedstawiono mnie

2
00:00:03,496 --> 00:00:05,528
jako byłą Gubernator Michigan,

3
00:00:05,528 --> 00:00:08,544
ale właściwie jestem naukowcem,

4
00:00:08,544 --> 00:00:11,536
politologiem,

5
00:00:11,536 --> 00:00:15,332
a moim laboratorium demokracji

6
00:00:15,332 --> 00:00:18,488
było Michigan.

7
00:00:18,488 --> 00:00:21,330
Szukałam sposobu, by osiągnąć

8
00:00:21,330 --> 00:00:24,024
jak najwięcej dobrego

9
00:00:24,024 --> 00:00:26,133
dla jak największej liczby ludzi.

10
00:00:26,133 --> 00:00:30,411
Pojawiły się jednak trzy problemy,

11
00:00:30,411 --> 00:00:32,945
których nie mogłam rozwiązać.

12
00:00:32,945 --> 00:00:36,423
Chcę o nich opowiedzieć.

13
00:00:36,423 --> 00:00:38,429
Myślę też,

14
00:00:38,429 --> 00:00:42,185
że udało mi się znaleźć wstępne rozwiązanie.

15
00:00:42,185 --> 00:00:44,054
Pierwszy problem dotyka

16
00:00:44,054 --> 00:00:46,045
każdego stanu, nie tylko Michigan,

17
00:00:46,045 --> 00:00:49,364
To pytanie: jak stworzyć miejsca pracy

18
00:00:49,364 --> 00:00:51,112
w globalnej gospodarce?

19
00:00:51,112 --> 00:00:54,604
Podzielę się doświadczeniami.

20
00:00:54,604 --> 00:00:59,114
Pod koniec mojego pierwszego roku pracy

21
00:00:59,114 --> 00:01:01,646
zadzwonił jeden z pracowników i powiedział:

22
00:01:01,646 --> 00:01:04,014
"Mamy duży problem.

23
00:01:04,014 --> 00:01:07,634
Społeczność Greenville,

24
00:01:07,634 --> 00:01:09,896
licząca 8 tys. mieszkańców,

25
00:01:09,896 --> 00:01:12,691
traci głównego pracodawcę,

26
00:01:12,691 --> 00:01:17,510
fabrykę lodówek Electrolux".

27
00:01:17,510 --> 00:01:20,189
Ja na to: "Ile ludzi tam pracuje?"

28
00:01:20,189 --> 00:01:25,119
"3 tysiące na 8 tysięcy mieszkańców".

29
00:01:25,119 --> 00:01:27,900
Miasteczko zdominowane przez jedną firmę.

30
00:01:27,900 --> 00:01:32,828
Electrolux przenosił się do Meksyku.

31
00:01:32,828 --> 00:01:35,716
Ja na to: "Nie ma mowy. Jestem nowym gubernatorem.

32
00:01:35,716 --> 00:01:38,004
Coś poradzimy. Przyjadę do Greenville

33
00:01:38,004 --> 00:01:39,972
z całym zespołem i złożymy firmie

34
00:01:39,972 --> 00:01:42,877
ofertę nie do odrzucenia".

35
00:01:42,877 --> 00:01:45,308
Zebrałam ludzi

36
00:01:45,308 --> 00:01:49,020
i spotkaliśmy się z włodarzami Greenville,

37
00:01:49,020 --> 00:01:52,250
burmistrzem, administratorem, dyrektorem szkoły,

38
00:01:52,250 --> 00:01:55,845
i spisaliśmy każdy pomysł,

39
00:01:55,845 --> 00:01:59,138
jaki przyszedł nam do głowy,

40
00:01:59,138 --> 00:02:03,266
by zatrzymać Electrolux.

41
00:02:03,266 --> 00:02:04,917
Naszą listę propozycji

42
00:02:04,917 --> 00:02:10,024
przekazaliśmy zarządowi firmy.

43
00:02:10,024 --> 00:02:14,132
Było tam m.in. zwolnienie z podatków przez 20 lat,

44
00:02:14,132 --> 00:02:18,348
czy pomoc w budowie fabryki.

45
00:02:18,348 --> 00:02:21,141
Związek zawodowy zgodził się

46
00:02:21,141 --> 00:02:24,980
na wielkie ustępstwa,

47
00:02:24,980 --> 00:02:29,033
aby tylko zachować miejsca pracy.

48
00:02:29,033 --> 00:02:31,911
Zarząd Electroluxu

49
00:02:31,911 --> 00:02:34,724
rozważał nasze propozycje

50
00:02:34,724 --> 00:02:37,244
przez 17 minut.

51
00:02:37,244 --> 00:02:39,475
W końcu powiedzieli:

52
00:02:39,475 --> 00:02:42,416
"Jesteście dla nas

53
00:02:42,416 --> 00:02:46,905
naprawdę bardzo hojni.

54
00:02:46,905 --> 00:02:50,300
Lecz nic nie poradzicie na to,

55
00:02:50,300 --> 00:02:54,589
że w Juarez w Meksyku płacimy
1,57 dolara za godzinę.

56
00:02:54,589 --> 00:02:57,847
Wyjeżdżamy".

57
00:02:57,847 --> 00:03:00,852
I wyjechali.

58
00:03:00,852 --> 00:03:04,108
Było to jak wybuch bomby atomowej.

59
00:03:04,108 --> 00:03:06,423
Fabryka załamała się.

60
00:03:06,423 --> 00:03:10,401
To robotnik w ostatni dzień pracy.

61
00:03:10,401 --> 00:03:14,425
Kiedy ostatnia lodówka zeszła z linii montażowej,

62
00:03:14,425 --> 00:03:17,065
pracownicy Electrolux w Greenville

63
00:03:17,065 --> 00:03:22,730
zebrali się na ostatnią kolację.

64
00:03:22,730 --> 00:03:25,713
Było to w dużej hali.

65
00:03:25,713 --> 00:03:30,202
Poszłam tam, bo jako Gubernator

66
00:03:30,202 --> 00:03:34,099
nie udało mi się

67
00:03:34,099 --> 00:03:36,622
zatrzymać odpływu miejsc pracy

68
00:03:36,622 --> 00:03:39,942
i chciałam być z nimi.

69
00:03:39,942 --> 00:03:43,685
Było to duże zgromadzenie,

70
00:03:43,685 --> 00:03:47,845
ludzie jedli obiady w pojemnikach,

71
00:03:47,845 --> 00:03:51,582
a smętny zespół grał smętną muzykę.
(Śmiech)

72
00:03:51,582 --> 00:03:54,809
Podszedł do mnie człowiek

73
00:03:54,809 --> 00:03:58,549
z tatuażami, z kucykiem i w czapce z daszkiem.

74
00:03:58,549 --> 00:04:01,167
Miał ze sobą dwie córki.

75
00:04:01,167 --> 00:04:04,774
Powiedział: "To moje córki.

76
00:04:04,774 --> 00:04:07,822
Mam 48 lat

77
00:04:07,822 --> 00:04:12,380
i pracowałem tu przez 30 lat.

78
00:04:12,380 --> 00:04:15,036
Zacząłem od razu po szkole.

79
00:04:15,036 --> 00:04:17,644
Pracował tu mój ojciec

80
00:04:17,644 --> 00:04:20,493
i mój dziadek.

81
00:04:20,493 --> 00:04:25,516
Jedyne, co umiem, to robić lodówki".

82
00:04:25,516 --> 00:04:26,869
Spojrzał na córki

83
00:04:26,869 --> 00:04:29,357
i położył ręce na piersi.

84
00:04:29,357 --> 00:04:31,907
"Proszę mi powiedzieć,

85
00:04:31,907 --> 00:04:37,235
gdzie indziej znajdę pracę?"

86
00:04:37,235 --> 00:04:40,668
gdzie indziej znajdę pracę?"

87
00:04:40,668 --> 00:04:44,190
Takie pytanie zadał

88
00:04:44,190 --> 00:04:46,868
każdy pracownik w hali,

89
00:04:46,868 --> 00:04:52,708
a ogólniej rzecz biorąc,
każdy pracownik z 50 tys. fabryk

90
00:04:52,708 --> 00:04:57,020
zamkniętych w pierwszej dekadzie tego wieku.

91
00:04:57,020 --> 00:04:59,914
Zagadka nr 1: jak stworzyć miejsca pracy

92
00:04:59,914 --> 00:05:02,347
w Ameryce w globalnej gospodarce?

93
00:05:02,347 --> 00:05:04,647
I od razu zagadka nr 2:

94
00:05:04,647 --> 00:05:07,379
jak rozwiązać kwestię zmiany klimatu,

95
00:05:07,379 --> 00:05:11,716
gdy nie mamy narodowej polityki energetycznej,

96
00:05:11,716 --> 00:05:16,644
a w Kongresie trwa impas?

97
00:05:16,644 --> 00:05:19,806
Był niedawno sondaż,

98
00:05:19,806 --> 00:05:24,083
który porównywał wskaźnik poparcia
dla Kongresu

99
00:05:24,083 --> 00:05:26,513
z różnymi nieprzyjemnymi rzeczami.

100
00:05:26,513 --> 00:05:30,033
Wyszło, że większe poparcie niż Kongres

101
00:05:30,033 --> 00:05:32,915
mają karaluchy, wszy, zespół Nickelback,

102
00:05:32,915 --> 00:05:39,907
kanałowe leczenie zębów i Donald Trump.
(Śmiech)

103
00:05:39,907 --> 00:05:44,186
Kongres był lepszy tylko

104
00:05:44,186 --> 00:05:49,042
od laboratoriów narkotykowych i rzeżączki.
(Śmiech)

105
00:05:49,042 --> 00:05:52,867
Mamy problem.

106
00:05:52,867 --> 00:05:54,505
Dało mi to do myślenia. Co to jest?

107
00:05:54,505 --> 00:05:58,267
Co takiego wydarzyło się

108
00:05:58,267 --> 00:06:00,417
w laboratorium demokracji?

109
00:06:00,417 --> 00:06:03,116
Jaki program polityczny

110
00:06:03,116 --> 00:06:04,908
zatwierdzony przez obie partie

111
00:06:04,908 --> 00:06:08,475
wywołuje zmiany?

112
00:06:08,475 --> 00:06:09,753
Można spytać na przykład,

113
00:06:09,753 --> 00:06:12,233
która polityka wewnętrzna Obamy

114
00:06:12,233 --> 00:06:15,347
miała znaczący wpływ
na zmiany w całym kraju?

115
00:06:15,347 --> 00:06:16,635
Mogła to być Obamacare,

116
00:06:16,635 --> 00:06:20,430
ale nie była ona dobrowolna.

117
00:06:20,430 --> 00:06:22,971
Tylko połowa stanów się przyłączyła.

118
00:06:22,971 --> 00:06:26,480
Mogła to być Ustawa o odbudowie,
lecz ta nie wymagała zmiany polityki.

119
00:06:26,480 --> 00:06:30,831
Ogromne zmiany spowodowała

120
00:06:30,831 --> 00:06:33,251
kampania edukacyjna Race to the Top.

121
00:06:33,251 --> 00:06:36,493
Dlaczego? Bo rząd wyznaczył
4,5 miliarda dolarów nagrody,

122
00:06:36,493 --> 00:06:39,939
o którą gubernatorzy mieli rywalizować.

123
00:06:39,939 --> 00:06:43,115
Włączyło się 48 gubernatorów,

124
00:06:43,115 --> 00:06:46,414
podnosząc standardy w 48 stanach

125
00:06:46,414 --> 00:06:48,700
dla licealistów,

126
00:06:48,700 --> 00:06:51,011
aby brali udział w dodatkowych kursach.

127
00:06:51,011 --> 00:06:56,397
48 stanów stworzyło od podstaw
politykę edukacyjną.

128
00:06:56,397 --> 00:06:59,000
Pomyślałam, dlaczego by nie stworzyć

129
00:06:59,000 --> 00:07:03,046
podobnego wyścigu
o ekologiczne miejsca pracy?

130
00:07:03,046 --> 00:07:05,397
Przecież w końcu zainwestowano

131
00:07:05,397 --> 00:07:09,375
aż 1,6 biliona dolarów
w ciągu ostatnich 8 lat

132
00:07:09,375 --> 00:07:11,317
w sektor prywatny,

133
00:07:11,317 --> 00:07:13,689
a każdy dolar oznacza etat.

134
00:07:13,689 --> 00:07:15,284
I gdzie powstają te miejsca pracy?

135
00:07:15,284 --> 00:07:17,708
W krajach, które mają program, np. w Chinach.

136
00:07:17,708 --> 00:07:19,730
Odwiedziłam Chiny, by to zobaczyć.

137
00:07:19,730 --> 00:07:22,438
Urządzono dla nas, gości,

138
00:07:22,438 --> 00:07:25,441
specjalny pokaz.

139
00:07:25,441 --> 00:07:27,804
Stałam wtedy obok jednego z urzędników,

140
00:07:27,804 --> 00:07:29,466
który, zapytał: "Jak pani myśli,

141
00:07:29,466 --> 00:07:34,100
kiedy USA wypracuje strategię energetyczną?"

142
00:07:34,100 --> 00:07:37,668
Ja na to: "Nie mam pojęcia, w Kongresie impas".

143
00:07:37,668 --> 00:07:41,682
Odpowiedział:

144
00:07:41,682 --> 00:07:44,419
"Nie ma co się spieszyć".

145
00:07:44,419 --> 00:07:49,057
Chcą wykorzystać naszą bierność.

146
00:07:49,057 --> 00:07:51,990
Moglibyśmy stworzyć wyzwanie

147
00:07:51,990 --> 00:07:54,689
dla gubernatorów,

148
00:07:54,689 --> 00:07:57,495
a nagroda w tym konkursie

149
00:07:57,495 --> 00:08:01,143
byłaby równie wysoka

150
00:08:01,143 --> 00:08:03,833
jak w kampanii Race to the Top,

151
00:08:03,833 --> 00:08:06,216
czyli 4,5 miliarda dolarów.

152
00:08:06,216 --> 00:08:08,705
To tylko jedna tysięczna wydatków federalnych.

153
00:08:08,705 --> 00:08:10,729
Niezauważalna kwota.

154
00:08:10,729 --> 00:08:14,647
Zwycięstwo polegałoby

155
00:08:14,647 --> 00:08:17,952
na osiągnięciu celu, który wyznaczył prezydent.

156
00:08:17,952 --> 00:08:21,025
Chodzi o standard 80% energii ekologicznej

157
00:08:21,025 --> 00:08:23,300
do 2030 roku.

158
00:08:23,300 --> 00:08:25,279
Do tego roku 80% energii

159
00:08:25,279 --> 00:08:28,929
ma pochodzić z odnawialnych źródeł.

160
00:08:28,929 --> 00:08:31,630
Dlaczego nie stworzyć takiego konkursu?

161
00:08:31,630 --> 00:08:33,621
Rezultaty byłyby ciekawe,

162
00:08:33,621 --> 00:08:35,609
bo każdy region ma cos do zaoferowania.

163
00:08:35,609 --> 00:08:38,591
Na przykład gubernatorzy Iowa i Ohio,

164
00:08:38,591 --> 00:08:40,608
dwóch ważnych politycznie stanów,

165
00:08:40,608 --> 00:08:42,496
mogliby dać przykład dla narodu,

166
00:08:42,496 --> 00:08:45,211
jeśli chodzi o produkcję turbin wiatrowych

167
00:08:45,211 --> 00:08:47,813
i energii wiatrowej.

168
00:08:47,813 --> 00:08:50,984
Stany leżące w słonecznym klimacie

169
00:08:50,984 --> 00:08:54,684
mogłyby przodować w energii słonecznej,

170
00:08:54,684 --> 00:08:56,854
i kto wie, może Jerry Brown powie:

171
00:08:56,854 --> 00:08:59,031
"Stworzymy klaster przemysłowy w Kalifornii,

172
00:08:59,031 --> 00:09:00,870
by produkować własne baterie słoneczne

173
00:09:00,870 --> 00:09:02,519
i nie musieć importować ich z Chin".

174
00:09:02,519 --> 00:09:04,382
i nie musieć importować ich z Chin".

175
00:09:04,382 --> 00:09:07,812
Każdy stan mógłby to zrobić.

176
00:09:07,812 --> 00:09:11,918
Warunki są w całym kraju.

177
00:09:11,918 --> 00:09:15,922
Na przykład stany zachodnie

178
00:09:15,922 --> 00:09:18,097
mogłyby zająć się

179
00:09:18,097 --> 00:09:20,409
energią geotermalną, a Teksas

180
00:09:20,409 --> 00:09:23,777
budową sieci elektroenergetycznych.

181
00:09:23,777 --> 00:09:27,869
Stany środkowo-wschodnie mają

182
00:09:27,884 --> 00:09:30,208
dużo lasów i odpadów rolniczych,

183
00:09:30,208 --> 00:09:32,809
mogłyby więc produkować biopaliwa.

184
00:09:32,809 --> 00:09:35,325
A specjalizacją stanów pólnocno-wschodnich

185
00:09:35,325 --> 00:09:38,189
byłaby wydajność energetyczna.

186
00:09:38,189 --> 00:09:41,158
Na wschodnim wybrzeżu mają warunki

187
00:09:41,158 --> 00:09:42,977
do elektrowni wiatrowych na morzu.

188
00:09:42,977 --> 00:09:45,560
Michigan mógłby specjalizować się

189
00:09:45,560 --> 00:09:49,454
w produkcji baterii dla elektrycznych aut.

190
00:09:49,454 --> 00:09:52,861
Każdy region ma coś do zaoferowania,

191
00:09:52,861 --> 00:09:55,183
a taki konkurs

192
00:09:55,183 --> 00:09:59,301
byłby zgodny z zasadą federalizmu.

193
00:09:59,301 --> 00:10:02,855
Udział jest dobrowolny.

194
00:10:02,855 --> 00:10:05,525
Może przyłączyłyby się nawet

195
00:10:05,525 --> 00:10:07,926
Teksas i Karolina Południowa,

196
00:10:07,926 --> 00:10:10,477
które nie wzięły udziału

197
00:10:10,477 --> 00:10:12,131
w Race to the Top.

198
00:10:12,131 --> 00:10:16,445
Gubernatorzy chcą więcej etatów.

199
00:10:16,445 --> 00:10:19,065
Taki projekt wspiera również

200
00:10:19,065 --> 00:10:21,526
innowacyjność na szczeblu stanowym.

201
00:10:21,526 --> 00:10:25,832
Jeśli oglądacie

202
00:10:25,832 --> 00:10:28,589
programy polityczne w telewizji,

203
00:10:28,589 --> 00:10:31,221
pewnie wątpicie, czy Kongres zgodzi się

204
00:10:31,221 --> 00:10:33,494
wyłożyć 4,5 miliarda dolarów.

205
00:10:33,494 --> 00:10:36,789
Czekanie na Kongres

206
00:10:36,789 --> 00:10:39,365
wymaga dużej cierpliwości.

207
00:10:39,365 --> 00:10:47,269
Ale można też obejść Kongres.

208
00:10:47,269 --> 00:10:48,827
Ale można też obejść Kongres.

209
00:10:48,827 --> 00:10:55,455
Konkurs może być zorganizowany

210
00:10:55,455 --> 00:11:00,415
przez sektor prywatny.

211
00:11:00,415 --> 00:11:04,805
Co gdyby obecne tu na TED firmy

212
00:11:04,805 --> 00:11:08,333
i milionerzy zebrali się w grupę,

213
00:11:08,333 --> 00:11:11,893
by stworzyć narodowy konkurs

214
00:11:11,893 --> 00:11:14,149
by stworzyć narodowy konkurs

215
00:11:14,149 --> 00:11:16,818
dla gubernatorów?

216
00:11:16,818 --> 00:11:21,706
To mogłoby zacząć się tu, na TED.

217
00:11:21,706 --> 00:11:24,365
Chcielibyście być świadkami

218
00:11:24,365 --> 00:11:29,713
powstania nowego pomysłu

219
00:11:29,713 --> 00:11:35,159
na dobrze płatne posady w USA...
(Brawa) --

220
00:11:35,159 --> 00:11:38,880
i stworzenia

221
00:11:38,880 --> 00:11:44,858
polityki energetycznej od podstaw?

222
00:11:44,858 --> 00:11:48,309
Drodzy TEDowicze,

223
00:11:48,309 --> 00:11:51,071
jeśli jesteście niecierpliwi jak ja,

224
00:11:51,071 --> 00:11:54,629
wiecie, że nasi rywale ekonomiczni

225
00:11:54,629 --> 00:11:58,069
zostawili nas daleko w tyle.

226
00:11:58,069 --> 00:12:00,421
zostawili nas daleko w tyle.

227
00:12:00,421 --> 00:12:04,967
Możemy wrócić do gry lub nie.

228
00:12:04,967 --> 00:12:09,286
Możemy być graczem lub pionkiem.

229
00:12:09,286 --> 00:12:11,707
Nie wiem, jak wy,

230
00:12:11,707 --> 00:12:14,414
ale ja wolę grać.

231
00:12:14,414 --> 00:12:18,414
Dziękuję bardzo wszystkim.
(Brawa)