0:00:00.578,0:00:03.496
Przedstawiono mnie

0:00:03.496,0:00:05.528
jako byłą Gubernator Michigan,

0:00:05.528,0:00:08.544
ale właściwie jestem naukowcem,

0:00:08.544,0:00:11.536
politologiem,

0:00:11.536,0:00:15.332
a moim laboratorium demokracji

0:00:15.332,0:00:18.488
było Michigan.

0:00:18.488,0:00:21.330
Szukałam sposobu, by osiągnąć

0:00:21.330,0:00:24.024
jak najwięcej dobrego

0:00:24.024,0:00:26.133
dla jak największej liczby ludzi.

0:00:26.133,0:00:30.411
Pojawiły się jednak trzy problemy,

0:00:30.411,0:00:32.945
których nie mogłam rozwiązać.

0:00:32.945,0:00:36.423
Chcę o nich opowiedzieć.

0:00:36.423,0:00:38.429
Myślę też,

0:00:38.429,0:00:42.185
że udało mi się znaleźć wstępne rozwiązanie.

0:00:42.185,0:00:44.054
Pierwszy problem dotyka

0:00:44.054,0:00:46.045
każdego stanu, nie tylko Michigan,

0:00:46.045,0:00:49.364
To pytanie: jak stworzyć miejsca pracy

0:00:49.364,0:00:51.112
w globalnej gospodarce?

0:00:51.112,0:00:54.604
Podzielę się doświadczeniami.

0:00:54.604,0:00:59.114
Pod koniec mojego pierwszego roku pracy

0:00:59.114,0:01:01.646
zadzwonił jeden z pracowników i powiedział:

0:01:01.646,0:01:04.014
"Mamy duży problem.

0:01:04.014,0:01:07.634
Społeczność Greenville,

0:01:07.634,0:01:09.896
licząca 8 tys. mieszkańców,

0:01:09.896,0:01:12.691
traci głównego pracodawcę,

0:01:12.691,0:01:17.510
fabrykę lodówek Electrolux".

0:01:17.510,0:01:20.189
Ja na to: "Ile ludzi tam pracuje?"

0:01:20.189,0:01:25.119
"3 tysiące na 8 tysięcy mieszkańców".

0:01:25.119,0:01:27.900
Miasteczko zdominowane przez jedną firmę.

0:01:27.900,0:01:32.828
Electrolux przenosił się do Meksyku.

0:01:32.828,0:01:35.716
Ja na to: "Nie ma mowy. Jestem nowym gubernatorem.

0:01:35.716,0:01:38.004
Coś poradzimy. Przyjadę do Greenville

0:01:38.004,0:01:39.972
z całym zespołem i złożymy firmie

0:01:39.972,0:01:42.877
ofertę nie do odrzucenia".

0:01:42.877,0:01:45.308
Zebrałam ludzi

0:01:45.308,0:01:49.020
i spotkaliśmy się z włodarzami Greenville,

0:01:49.020,0:01:52.250
burmistrzem, administratorem, dyrektorem szkoły,

0:01:52.250,0:01:55.845
i spisaliśmy każdy pomysł,

0:01:55.845,0:01:59.138
jaki przyszedł nam do głowy,

0:01:59.138,0:02:03.266
by zatrzymać Electrolux.

0:02:03.266,0:02:04.917
Naszą listę propozycji

0:02:04.917,0:02:10.024
przekazaliśmy zarządowi firmy.

0:02:10.024,0:02:14.132
Było tam m.in. zwolnienie z podatków przez 20 lat,

0:02:14.132,0:02:18.348
czy pomoc w budowie fabryki.

0:02:18.348,0:02:21.141
Związek zawodowy zgodził się

0:02:21.141,0:02:24.980
na wielkie ustępstwa,

0:02:24.980,0:02:29.033
aby tylko zachować miejsca pracy.

0:02:29.033,0:02:31.911
Zarząd Electroluxu

0:02:31.911,0:02:34.724
rozważał nasze propozycje

0:02:34.724,0:02:37.244
przez 17 minut.

0:02:37.244,0:02:39.475
W końcu powiedzieli:

0:02:39.475,0:02:42.416
"Jesteście dla nas

0:02:42.416,0:02:46.905
naprawdę bardzo hojni.

0:02:46.905,0:02:50.300
Lecz nic nie poradzicie na to,

0:02:50.300,0:02:54.589
że w Juarez w Meksyku płacimy[br]1,57 dolara za godzinę.

0:02:54.589,0:02:57.847
Wyjeżdżamy".

0:02:57.847,0:03:00.852
I wyjechali.

0:03:00.852,0:03:04.108
Było to jak wybuch bomby atomowej.

0:03:04.108,0:03:06.423
Fabryka załamała się.

0:03:06.423,0:03:10.401
To robotnik w ostatni dzień pracy.

0:03:10.401,0:03:14.425
Kiedy ostatnia lodówka zeszła z linii montażowej,

0:03:14.425,0:03:17.065
pracownicy Electrolux w Greenville

0:03:17.065,0:03:22.730
zebrali się na ostatnią kolację.

0:03:22.730,0:03:25.713
Było to w dużej hali.

0:03:25.713,0:03:30.202
Poszłam tam, bo jako Gubernator

0:03:30.202,0:03:34.099
nie udało mi się

0:03:34.099,0:03:36.622
zatrzymać odpływu miejsc pracy

0:03:36.622,0:03:39.942
i chciałam być z nimi.

0:03:39.942,0:03:43.685
Było to duże zgromadzenie,

0:03:43.685,0:03:47.845
ludzie jedli obiady w pojemnikach,

0:03:47.845,0:03:51.582
a smętny zespół grał smętną muzykę.[br](Śmiech)

0:03:51.582,0:03:54.809
Podszedł do mnie człowiek

0:03:54.809,0:03:58.549
z tatuażami, z kucykiem i w czapce z daszkiem.

0:03:58.549,0:04:01.167
Miał ze sobą dwie córki.

0:04:01.167,0:04:04.774
Powiedział: "To moje córki.

0:04:04.774,0:04:07.822
Mam 48 lat

0:04:07.822,0:04:12.380
i pracowałem tu przez 30 lat.

0:04:12.380,0:04:15.036
Zacząłem od razu po szkole.

0:04:15.036,0:04:17.644
Pracował tu mój ojciec

0:04:17.644,0:04:20.493
i mój dziadek.

0:04:20.493,0:04:25.516
Jedyne, co umiem, to robić lodówki".

0:04:25.516,0:04:26.869
Spojrzał na córki

0:04:26.869,0:04:29.357
i położył ręce na piersi.

0:04:29.357,0:04:31.907
"Proszę mi powiedzieć,

0:04:31.907,0:04:37.235
gdzie indziej znajdę pracę?"

0:04:37.235,0:04:40.668
gdzie indziej znajdę pracę?"

0:04:40.668,0:04:44.190
Takie pytanie zadał

0:04:44.190,0:04:46.868
każdy pracownik w hali,

0:04:46.868,0:04:52.708
a ogólniej rzecz biorąc,[br]każdy pracownik z 50 tys. fabryk

0:04:52.708,0:04:57.020
zamkniętych w pierwszej dekadzie tego wieku.

0:04:57.020,0:04:59.914
Zagadka nr 1: jak stworzyć miejsca pracy

0:04:59.914,0:05:02.347
w Ameryce w globalnej gospodarce?

0:05:02.347,0:05:04.647
I od razu zagadka nr 2:

0:05:04.647,0:05:07.379
jak rozwiązać kwestię zmiany klimatu,

0:05:07.379,0:05:11.716
gdy nie mamy narodowej polityki energetycznej,

0:05:11.716,0:05:16.644
a w Kongresie trwa impas?

0:05:16.644,0:05:19.806
Był niedawno sondaż,

0:05:19.806,0:05:24.083
który porównywał wskaźnik poparcia[br]dla Kongresu

0:05:24.083,0:05:26.513
z różnymi nieprzyjemnymi rzeczami.

0:05:26.513,0:05:30.033
Wyszło, że większe poparcie niż Kongres

0:05:30.033,0:05:32.915
mają karaluchy, wszy, zespół Nickelback,

0:05:32.915,0:05:39.907
kanałowe leczenie zębów i Donald Trump.[br](Śmiech)

0:05:39.907,0:05:44.186
Kongres był lepszy tylko

0:05:44.186,0:05:49.042
od laboratoriów narkotykowych i rzeżączki.[br](Śmiech)

0:05:49.042,0:05:52.867
Mamy problem.

0:05:52.867,0:05:54.505
Dało mi to do myślenia. Co to jest?

0:05:54.505,0:05:58.267
Co takiego wydarzyło się

0:05:58.267,0:06:00.417
w laboratorium demokracji?

0:06:00.417,0:06:03.116
Jaki program polityczny

0:06:03.116,0:06:04.908
zatwierdzony przez obie partie

0:06:04.908,0:06:08.475
wywołuje zmiany?

0:06:08.475,0:06:09.753
Można spytać na przykład,

0:06:09.753,0:06:12.233
która polityka wewnętrzna Obamy

0:06:12.233,0:06:15.347
miała znaczący wpływ[br]na zmiany w całym kraju?

0:06:15.347,0:06:16.635
Mogła to być Obamacare,

0:06:16.635,0:06:20.430
ale nie była ona dobrowolna.

0:06:20.430,0:06:22.971
Tylko połowa stanów się przyłączyła.

0:06:22.971,0:06:26.480
Mogła to być Ustawa o odbudowie,[br]lecz ta nie wymagała zmiany polityki.

0:06:26.480,0:06:30.831
Ogromne zmiany spowodowała

0:06:30.831,0:06:33.251
kampania edukacyjna Race to the Top.

0:06:33.251,0:06:36.493
Dlaczego? Bo rząd wyznaczył[br]4,5 miliarda dolarów nagrody,

0:06:36.493,0:06:39.939
o którą gubernatorzy mieli rywalizować.

0:06:39.939,0:06:43.115
Włączyło się 48 gubernatorów,

0:06:43.115,0:06:46.414
podnosząc standardy w 48 stanach

0:06:46.414,0:06:48.700
dla licealistów,

0:06:48.700,0:06:51.011
aby brali udział w dodatkowych kursach.

0:06:51.011,0:06:56.397
48 stanów stworzyło od podstaw[br]politykę edukacyjną.

0:06:56.397,0:06:59.000
Pomyślałam, dlaczego by nie stworzyć

0:06:59.000,0:07:03.046
podobnego wyścigu[br]o ekologiczne miejsca pracy?

0:07:03.046,0:07:05.397
Przecież w końcu zainwestowano

0:07:05.397,0:07:09.375
aż 1,6 biliona dolarów[br]w ciągu ostatnich 8 lat

0:07:09.375,0:07:11.317
w sektor prywatny,

0:07:11.317,0:07:13.689
a każdy dolar oznacza etat.

0:07:13.689,0:07:15.284
I gdzie powstają te miejsca pracy?

0:07:15.284,0:07:17.708
W krajach, które mają program, np. w Chinach.

0:07:17.708,0:07:19.730
Odwiedziłam Chiny, by to zobaczyć.

0:07:19.730,0:07:22.438
Urządzono dla nas, gości,

0:07:22.438,0:07:25.441
specjalny pokaz.

0:07:25.441,0:07:27.804
Stałam wtedy obok jednego z urzędników,

0:07:27.804,0:07:29.466
który, zapytał: "Jak pani myśli,

0:07:29.466,0:07:34.100
kiedy USA wypracuje strategię energetyczną?"

0:07:34.100,0:07:37.668
Ja na to: "Nie mam pojęcia, w Kongresie impas".

0:07:37.668,0:07:41.682
Odpowiedział:

0:07:41.682,0:07:44.419
"Nie ma co się spieszyć".

0:07:44.419,0:07:49.057
Chcą wykorzystać naszą bierność.

0:07:49.057,0:07:51.990
Moglibyśmy stworzyć wyzwanie

0:07:51.990,0:07:54.689
dla gubernatorów,

0:07:54.689,0:07:57.495
a nagroda w tym konkursie

0:07:57.495,0:08:01.143
byłaby równie wysoka

0:08:01.143,0:08:03.833
jak w kampanii Race to the Top,

0:08:03.833,0:08:06.216
czyli 4,5 miliarda dolarów.

0:08:06.216,0:08:08.705
To tylko jedna tysięczna wydatków federalnych.

0:08:08.705,0:08:10.729
Niezauważalna kwota.

0:08:10.729,0:08:14.647
Zwycięstwo polegałoby

0:08:14.647,0:08:17.952
na osiągnięciu celu, który wyznaczył prezydent.

0:08:17.952,0:08:21.025
Chodzi o standard 80% energii ekologicznej

0:08:21.025,0:08:23.300
do 2030 roku.

0:08:23.300,0:08:25.279
Do tego roku 80% energii

0:08:25.279,0:08:28.929
ma pochodzić z odnawialnych źródeł.

0:08:28.929,0:08:31.630
Dlaczego nie stworzyć takiego konkursu?

0:08:31.630,0:08:33.621
Rezultaty byłyby ciekawe,

0:08:33.621,0:08:35.609
bo każdy region ma cos do zaoferowania.

0:08:35.609,0:08:38.591
Na przykład gubernatorzy Iowa i Ohio,

0:08:38.591,0:08:40.608
dwóch ważnych politycznie stanów,

0:08:40.608,0:08:42.496
mogliby dać przykład dla narodu,

0:08:42.496,0:08:45.211
jeśli chodzi o produkcję turbin wiatrowych

0:08:45.211,0:08:47.813
i energii wiatrowej.

0:08:47.813,0:08:50.984
Stany leżące w słonecznym klimacie

0:08:50.984,0:08:54.684
mogłyby przodować w energii słonecznej,

0:08:54.684,0:08:56.854
i kto wie, może Jerry Brown powie:

0:08:56.854,0:08:59.031
"Stworzymy klaster przemysłowy w Kalifornii,

0:08:59.031,0:09:00.870
by produkować własne baterie słoneczne

0:09:00.870,0:09:02.519
i nie musieć importować ich z Chin".

0:09:02.519,0:09:04.382
i nie musieć importować ich z Chin".

0:09:04.382,0:09:07.812
Każdy stan mógłby to zrobić.

0:09:07.812,0:09:11.918
Warunki są w całym kraju.

0:09:11.918,0:09:15.922
Na przykład stany zachodnie

0:09:15.922,0:09:18.097
mogłyby zająć się

0:09:18.097,0:09:20.409
energią geotermalną, a Teksas

0:09:20.409,0:09:23.777
budową sieci elektroenergetycznych.

0:09:23.777,0:09:27.869
Stany środkowo-wschodnie mają

0:09:27.884,0:09:30.208
dużo lasów i odpadów rolniczych,

0:09:30.208,0:09:32.809
mogłyby więc produkować biopaliwa.

0:09:32.809,0:09:35.325
A specjalizacją stanów pólnocno-wschodnich

0:09:35.325,0:09:38.189
byłaby wydajność energetyczna.

0:09:38.189,0:09:41.158
Na wschodnim wybrzeżu mają warunki

0:09:41.158,0:09:42.977
do elektrowni wiatrowych na morzu.

0:09:42.977,0:09:45.560
Michigan mógłby specjalizować się

0:09:45.560,0:09:49.454
w produkcji baterii dla elektrycznych aut.

0:09:49.454,0:09:52.861
Każdy region ma coś do zaoferowania,

0:09:52.861,0:09:55.183
a taki konkurs

0:09:55.183,0:09:59.301
byłby zgodny z zasadą federalizmu.

0:09:59.301,0:10:02.855
Udział jest dobrowolny.

0:10:02.855,0:10:05.525
Może przyłączyłyby się nawet

0:10:05.525,0:10:07.926
Teksas i Karolina Południowa,

0:10:07.926,0:10:10.477
które nie wzięły udziału

0:10:10.477,0:10:12.131
w Race to the Top.

0:10:12.131,0:10:16.445
Gubernatorzy chcą więcej etatów.

0:10:16.445,0:10:19.065
Taki projekt wspiera również

0:10:19.065,0:10:21.526
innowacyjność na szczeblu stanowym.

0:10:21.526,0:10:25.832
Jeśli oglądacie

0:10:25.832,0:10:28.589
programy polityczne w telewizji,

0:10:28.589,0:10:31.221
pewnie wątpicie, czy Kongres zgodzi się

0:10:31.221,0:10:33.494
wyłożyć 4,5 miliarda dolarów.

0:10:33.494,0:10:36.789
Czekanie na Kongres

0:10:36.789,0:10:39.365
wymaga dużej cierpliwości.

0:10:39.365,0:10:47.269
Ale można też obejść Kongres.

0:10:47.269,0:10:48.827
Ale można też obejść Kongres.

0:10:48.827,0:10:55.455
Konkurs może być zorganizowany

0:10:55.455,0:11:00.415
przez sektor prywatny.

0:11:00.415,0:11:04.805
Co gdyby obecne tu na TED firmy

0:11:04.805,0:11:08.333
i milionerzy zebrali się w grupę,

0:11:08.333,0:11:11.893
by stworzyć narodowy konkurs

0:11:11.893,0:11:14.149
by stworzyć narodowy konkurs

0:11:14.149,0:11:16.818
dla gubernatorów?

0:11:16.818,0:11:21.706
To mogłoby zacząć się tu, na TED.

0:11:21.706,0:11:24.365
Chcielibyście być świadkami

0:11:24.365,0:11:29.713
powstania nowego pomysłu

0:11:29.713,0:11:35.159
na dobrze płatne posady w USA...[br](Brawa) --

0:11:35.159,0:11:38.880
i stworzenia

0:11:38.880,0:11:44.858
polityki energetycznej od podstaw?

0:11:44.858,0:11:48.309
Drodzy TEDowicze,

0:11:48.309,0:11:51.071
jeśli jesteście niecierpliwi jak ja,

0:11:51.071,0:11:54.629
wiecie, że nasi rywale ekonomiczni

0:11:54.629,0:11:58.069
zostawili nas daleko w tyle.

0:11:58.069,0:12:00.421
zostawili nas daleko w tyle.

0:12:00.421,0:12:04.967
Możemy wrócić do gry lub nie.

0:12:04.967,0:12:09.286
Możemy być graczem lub pionkiem.

0:12:09.286,0:12:11.707
Nie wiem, jak wy,

0:12:11.707,0:12:14.414
ale ja wolę grać.

0:12:14.414,0:12:18.414
Dziękuję bardzo wszystkim.[br](Brawa)