0:00:00.120,0:00:02.215
Tôi sẽ nói về vấn đề niềm tin,

0:00:02.215,0:00:04.495
và trước tiên tôi sẽ nhắc các bạn nhớ đến

0:00:04.495,0:00:08.576
những quan điểm chung mà mọi người vẫn nghĩ [br]về vấn đề niềm tin

0:00:08.576,0:00:10.815
Tôi cho rằng những quan điểm này rất phổ biến,

0:00:10.815,0:00:13.103
và chúng đã trở thành [br]những quan niệm chung của xã hội.

0:00:13.103,0:00:15.129
Theo tôi có 3 cách nhìn nhận.

0:00:15.129,0:00:19.961
Trước tiên là quan điểm cho rằng[br]hiện đang có một sự suy giảm về niềm tin đáng kể

0:00:19.961,0:00:21.869
ở rất nhiều mặt.

0:00:21.869,0:00:26.376
Thứ hai lại là một mục tiêu: [br]chúng ta phải có nhiều niềm tin hơn nữa.

0:00:26.376,0:00:31.866
Và cuối cùng là một nhiệm vụ: [br]chúng ta phải tạo dựng lại niềm tin.

0:00:31.866,0:00:36.204
Tôi cho rằng quan niệm, [br]mục tiêu và nhiệm vụ của chúng ta

0:00:36.204,0:00:38.374
đều đã sai lầm.

0:00:38.374,0:00:40.023
Vì vậy, những gì tôi sắp nói với các bạn hôm nay

0:00:40.023,0:00:44.713
là một câu chuyện hoàn toàn khác [br]về quan niệm, mục tiêu và nhiệm vụ

0:00:44.713,0:00:49.340
mà tôi cho rằng nó sẽ giúp ích cho chúng ta [br]nhiều hơn trong việc tiếp tục nghiên cứu vấn đề này

0:00:49.340,0:00:54.106
Trước tiên là về quan niệm: Tại sao mọi người lại nghĩ rằng lòng tin đang bị suy giảm?

0:00:54.106,0:00:57.907
Và nếu thực sự suy nghĩ về vấn đề này [br]dựa trên những cơ sở của chính mình,

0:00:57.907,0:00:59.681
thì tôi cũng không thể có được câu trả lời.

0:00:59.681,0:01:03.490
Tôi cho rằng lòng tin có thể đã giảm đi

0:01:03.490,0:01:06.996
trong một vài hoạt động hay tổ chức

0:01:06.996,0:01:08.800
nhưng nó có thể lại tăng lên [br]ở một số cơ quan và hoạt động khác.

0:01:08.800,0:01:10.744
Tôi không có một cái nhìn toàn diện.

0:01:10.744,0:01:15.081
Nhưng tất nhiên tôi có thể xem xét [br]một số thống kê ý kiến của mọi người

0:01:15.081,0:01:17.449
và những thống kê này

0:01:17.449,0:01:21.401
cho thấy rằng niềm tin đang ngày càng suy giảm

0:01:21.401,0:01:25.258
Khi nhìn những con số thống kê theo thời gian,

0:01:25.258,0:01:27.056
sẽ không có nhiều cơ sở cho quan điểm đó.

0:01:27.056,0:01:29.646
Điều đó nói lên rằng con người đã bị hoài nghi

0:01:29.646,0:01:31.257
20 năm về trước

0:01:31.257,0:01:35.810
chủ yếu giới chính khách và các nhà báo vẫn luôn bị hoài nghi.

0:01:35.810,0:01:39.180
Và những người được tin tưởng cách đây 20 năm thì

0:01:39.180,0:01:42.625
hiện vẫn còn được tin tưởng rất cao: các quan tòa và y tá.

0:01:42.625,0:01:44.529
Số còn lại trong chúng ta nằm ở giữa

0:01:44.529,0:01:47.599
và nhân tiện đây, một người bình thường trên đường phố

0:01:47.599,0:01:49.623
sẽ gần như ở tại trung điểm.

0:01:49.623,0:01:51.856
Nhưng liệu đó có phải bằng chứng tốt?

0:01:51.856,0:01:56.012
Những gì cuộc khảo sát ghi nhận được, tất nhiên là các ý kiến.

0:01:56.012,0:01:57.579
Ngoài ra còn gì nữa?

0:01:57.579,0:02:01.120
Chúng cũng quan tâm tới thái độ nói chung

0:02:01.120,0:02:04.659
mà mọi người đáp lại khi bạn hỏi họ những câu hỏi nhất định

0:02:04.659,0:02:08.589
Bạn có tin vào chính trị gia không? [br]Bạn có tin vào thầy cô giáo không?

0:02:08.589,0:02:12.221
Nếu có ai đó hỏi bạn "Bạn có tin vào người bán hàng không?"

0:02:12.221,0:02:14.118
Bạn có tin vào người bán cá không?

0:02:14.118,0:02:16.750
Bạn có tin vào giáo viên tiểu học không?

0:02:16.750,0:02:20.341
bạn chắc sẽ bắt đầu rằng "Để làm gì?"

0:02:20.341,0:02:23.555
và đó là một phản ứng hoàn toàn hợp lý.

0:02:23.555,0:02:28.680
Bạn có thể nói rằng, khi hiểu ra câu trả lời cho điều đó

0:02:28.680,0:02:32.120
"Tôi tin một vài người trong số họ, nhưng không phải tất cả"

0:02:32.120,0:02:34.038
Hoàn toàn hợp lý.

0:02:34.038,0:02:37.160
Nói ngắn gọn, trong thực tế

0:02:37.160,0:02:40.810
chúng ta đặt niềm tin theo nhiều cách khác nhau.

0:02:40.810,0:02:44.386
Chúng ta không giả định rằng mức độ niềm tin

0:02:44.386,0:02:47.882
chúng ta đặt vào từng trường hợp

0:02:47.882,0:02:51.797
của từng kiểu người

0:02:51.797,0:02:53.742
sẽ như nhau.

0:02:53.742,0:02:57.465
Ví dụ như tôi có thể nói rằng tôi rất tin tưởng

0:02:57.465,0:02:59.910
một giáo viên tiểu học mà tôi biết

0:02:59.910,0:03:02.536
vào việc dạy lớp cách đọc,

0:03:02.536,0:03:06.184
nhưng không thể nào [br]vào việc lái xe buýt của trường được

0:03:06.184,0:03:09.285
Tôi có thể biết rằng cô ấy không phải một tài xế giỏi.

0:03:09.285,0:03:12.562
Tôi có thể tin vào người bạn lắm lời nhất

0:03:12.562,0:03:14.654
để tiếp tục cuộc đối thoại

0:03:14.654,0:03:24.313
nhưng có lẽ không phải để giữ một bí mật.

0:03:24.313,0:03:25.562
Đơn giản.

0:03:25.562,0:03:30.468
Vậy nếu chúng ta có những bằng chứng đó [br]trong cuộc sống thường ngày

0:03:30.468,0:03:32.584
về việc niềm tin khác biệt như thế nào,

0:03:32.584,0:03:35.835
tại sao chúng ta lại bỏ qua sự minh mẫn đó

0:03:35.835,0:03:39.458
khi ta nghĩ đến niềm tin một cách trừu tượng hơn?

0:03:39.458,0:03:42.202
Tôi nghĩ rằng các cuộc thăm dò ý kiến[br]là những hướng dẫn xấu

0:03:42.202,0:03:45.259
về mức độ niềm tin thực sự đang tồn tại,

0:03:45.259,0:03:48.831
bởi vì họ đang cố gắng bó đi những quan điểm tốt

0:03:48.831,0:03:52.238
liên quan đến việc tin tưởng.

0:03:52.238,0:03:54.430
Điều thứ hai, thế còn mục đích thì sao?

0:03:54.430,0:03:57.050
Mục đích là có thêm niềm tin.

0:03:57.050,0:04:00.379
Nói thật là tôi tin đó là một mục đích ngu ngốc.

0:04:00.379,0:04:02.326
Đó không phải điều tôi sẽ nhắm đến.

0:04:02.326,0:04:05.789
Tôi sẽ nhắm đến việc tin tưởng nhiều hơn [br]vào những người đáng tin

0:04:05.789,0:04:08.806
nhưng không phải vào những người không đáng tin.

0:04:08.806,0:04:15.348
Sự thật là, mục đích tích cực của tôi [br]là cố gắng không tin những ai không đáng tin

0:04:15.348,0:04:18.960
và tôi nghĩ tới những người

0:04:18.960,0:04:23.661
gửi tiền tiết kiệm của họ cho một người láu cá tên Madoff,

0:04:23.661,0:04:26.300
người mà sau đó đã đánh cắp hết số tiền đó

0:04:26.300,0:04:28.630
và tôi nghĩ tới họ, rồi tôi nghĩ,

0:04:28.630,0:04:30.493
quá nhiều lòng tin.

0:04:30.493,0:04:34.350
Nhiều lòng tin hơn không phải là[br]mục đích khôn ngoan trong thế giới này

0:04:34.350,0:04:38.344
Đặt niềm tin một cách khôn ngoan và

0:04:38.344,0:04:40.811
khéo léo từ chối lòng tin mới là mục đích đúng.

0:04:40.811,0:04:44.274
Có người đã từng nói rằng

0:04:44.274,0:04:47.418
Điều quan trọng ngay từ đầu

0:04:47.418,0:04:50.559
không phải là niềm tin mà là[br]sự đáng tin cậy

0:04:50.559,0:04:53.477
Đó là việc xem xét mọi người đáng tin cậy tới đâu

0:04:53.477,0:04:55.406
trong các khía cạnh đặc biệt.

0:04:55.406,0:04:58.754
Và tôi cho rằng sự đánh giá [br]đòi hỏi chúng ta phải xem xét 3 điều

0:04:58.754,0:05:03.966
Họ có giỏi không? Họ có thành thật không? [br]Họ có đáng tin không?

0:05:03.966,0:05:06.038
Nếu chúng ta tìm ra rằng một người có đủ tài,

0:05:06.038,0:05:07.774
về một vấn đề liên quan,

0:05:07.774,0:05:09.695
và người đó cũng ngay thẳng và đáng tin

0:05:09.695,0:05:11.989
thì chúng ta có một lí do tốt để tin họ,

0:05:11.989,0:05:14.200
bởi vì họ đáng tin cậy.

0:05:14.200,0:05:17.866
Nhưng nếu ngược lại, họ không đáng tin, [br]thì chúng ta không nên tin.

0:05:17.866,0:05:20.110
Tôi có những người bạn rất giỏi và thành thật,

0:05:20.110,0:05:21.897
nhưng tôi sẽ không tin họ để gửi một lá thư

0:05:21.897,0:05:24.469
vì họ rất hay quên.

0:05:24.469,0:05:27.141
Tôi có những người bạn rất tự tin

0:05:27.141,0:05:29.104
rằng họ có thể làm một số việc,

0:05:29.104,0:05:33.512
nhưng tôi phát hiện ra rằng[br]họ đánh giá quá cao khả năng của mình

0:05:33.512,0:05:36.167
Tôi rất vui khi nói rằng, tôi không nghĩ mình có nhiều bạn

0:05:36.167,0:05:39.801
những người mà giỏi và đáng tin cậy [br]nhưng cực kì không trung thực

0:05:39.801,0:05:40.641
(Cười)

0:05:40.641,0:05:44.028
Nếu có thì tôi chưa nhận ra được.

0:05:44.028,0:05:46.322
Đó là điều ta đang tiềm kiếm.:

0:05:46.322,0:05:48.520
sự tin cậy đi trước lòng tin

0:05:48.520,0:05:50.428
Lòng tin là một phản ứng.

0:05:50.428,0:05:52.768
Sự đáng tin cậy là điều chúng ta phải nhận xét

0:05:52.768,0:05:54.499
Tất nhiên là điều đó khó

0:05:54.499,0:05:57.848
Vài thập niên qua, chúng tôi thử thiết lập một hệ thống

0:05:57.848,0:06:01.121
chịu trách nhiêm cho tất cả các kiểu tổ chức

0:06:01.121,0:06:03.217
những người chuyên nghiệp và quan chức và vâng vâng

0:06:03.217,0:06:07.823
và sẽ làm cho việc nhận xét về sự đáng tin cậy [br]trở nên dễ dàng hơn.

0:06:07.823,0:06:11.095
Rất nhiều trong số các hệ thống này [br]có tác dụng ngược lại.

0:06:11.095,0:06:12.971
Chúng không hoạt động [br]như chúng ta mong đợi,

0:06:12.971,0:06:17.386
Tôi còn nhớ mình đã nói chuyện với một nữ hộ sinh,[br]cô nói rằng

0:06:17.386,0:06:19.718
"Cô thấy đấy, vấn đề là việc làm giấy tờ

0:06:19.718,0:06:23.219
mất nhiều thời gian hơn là sinh đứa bé."

0:06:23.219,0:06:26.990
trong đời sống công cộng và đời sống tập thể của chúng ta,

0:06:26.990,0:06:28.840
đều có vấn đề này

0:06:28.840,0:06:31.253
rằng hệ thống trách nhiệm

0:06:31.253,0:06:33.582
để đảm bảo sự tin cậy

0:06:33.582,0:06:36.332
và bằng chứng của sự đáng tin cậy

0:06:36.332,0:06:38.196
thật ra đang làm điều ngược lại

0:06:38.196,0:06:42.833
Nó đang làm sao nhãng những người [br]phải thực hiện những công việc khó khăn

0:06:42.833,0:06:45.146
như hộ sinh, bằng cách

0:06:45.146,0:06:48.104
yêu cầu họ phải đánh dấu vào các tờ phiếu.

0:06:48.104,0:06:50.838
Bạn đều có thể tự đưa ra các ví dụ.

0:06:50.838,0:06:52.748
Quá nhiều điều cho mục tiêu.

0:06:52.748,0:06:55.638
Mục tiêu, tôi cho rằng, là nên có nhiều sự đáng tin cậy hơn.

0:06:55.638,0:06:57.797
và điều đó sẽ khác đi

0:06:57.797,0:06:59.746
nếu chúng ta cố gắng trở nên đáng tin hơn

0:06:59.746,0:07:02.772
và thể hiện sự đáng tin của ta với người khác

0:07:02.772,0:07:05.676
và nếu chúng ta cố gắng[br]nhận xét xem liệu những người khác

0:07:05.676,0:07:08.848
hoặc công chức hoặc chính trị gia có đáng tin không.

0:07:08.848,0:07:13.222
Điều đó không dễ. Đó là sự phán xét và phản ứng đơn giản,

0:07:13.222,0:07:18.084
thái độ, là không đủ trong trường hợp này

0:07:18.084,0:07:21.649
Thứ ba là công việc.

0:07:21.649,0:07:25.221
Gọi việc đó là xây dựng lại lòng tin, theo tôi,

0:07:25.221,0:07:26.960
sẽ tạo ra phản ứng ngược lại.

0:07:26.960,0:07:31.815
Nó gợi ý là tôi và bạn nên xây dựng lại lòng tin.

0:07:31.815,0:07:34.268
Chúng ta có thể làm điều đó cho bản thân mình

0:07:34.268,0:07:36.666
Chúng ta có thể xây dựng lại một ít sự đáng tin cậy.

0:07:36.666,0:07:40.298
Hai người chúng ta có thể cùng nhau cải thiện lòng tin

0:07:40.298,0:07:43.502
Nhưng lòng tin, cuối cùng, lại rất đặc biệt

0:07:43.502,0:07:46.262
bởi vì nó được cho đi bởi người khác.

0:07:46.262,0:07:49.439
Bạn không thể dựng lại [br]những gì người khác đã cho bạn.

0:07:49.439,0:07:52.166
Bạn phải cho họ điều cơ bản

0:07:52.166,0:07:55.349
để họ đưa cho bạn lòng tin của họ.

0:07:55.349,0:07:58.541
Vậy bạn phải là người đáng tin.

0:07:58.541,0:08:00.925
Và đương nhiên là vì bạn không thể lúc nào cũng

0:08:00.925,0:08:04.511
lừa tất cả mọi người.

0:08:04.511,0:08:09.157
Nhưng bạn cũng phải đưa ra minh chứng thiết thực

0:08:09.157,0:08:10.711
rằng bạn đáng tin cậy

0:08:10.711,0:08:12.253
Như thế nào?

0:08:12.253,0:08:15.463
Hằng ngày, điều này được làm

0:08:15.463,0:08:18.477
bởi những người bình thường, [br]bởi công chức, bởi các tổ chức

0:08:18.477,0:08:20.317
một cách khá hiệu quả.

0:08:20.317,0:08:23.830
Để tôi cho bạn một ví dụ thương mại đơn giản.

0:08:23.830,0:08:27.720
Cửa hàng nơi tôi mua vớ bảo rằng tôi có thể

0:08:27.720,0:08:29.972
trả vớ lại mà không hỏi một câu nào.

0:08:29.972,0:08:31.733
Họ nhận vớ từ tôi và trả lại tiền cho tôi

0:08:31.733,0:08:34.365
hoặc đưa tôi một đôi khác có màu mà tôi muốn.

0:08:34.365,0:08:36.554
Điều đó thật tuyệt. Tôi tin tưởng họ

0:08:36.554,0:08:39.885
vì đối với tôi, họ dễ bị tổn thương

0:08:39.885,0:08:41.878
Tôi nghĩ trong đó chứa đựng một bài học đáng giá

0:08:41.878,0:08:44.932
Nếu bạn làm cho mình trở nên dễ bị tổn thương [br]đối với người khác

0:08:44.932,0:08:48.835
thì đó là bằng chứng tốt cho thấy bạn đáng tin cậy

0:08:48.835,0:08:51.853
và bạn tự tin vào những gì bạn đang nói.

0:08:51.853,0:08:54.025
Cuối cùng, tôi nghĩ điều chúng ta nhắm đến

0:08:54.025,0:08:57.565
không quá phức tạp để nhận thức được

0:08:57.565,0:09:01.770
Đó là mối quan hệ giữa những người đáng tin cậy

0:09:01.770,0:09:05.645
và họ có thể đánh giá đối phương đáng tin

0:09:05.645,0:09:06.933
khi nào và như thế nào.

0:09:06.933,0:09:10.791
Vậy luân lí ở đây là

0:09:10.791,0:09:13.945
chúng ta cần nghĩ ít đi về lòng tin

0:09:13.945,0:09:17.480
bỏ qua cả những thái độ của lòng tin

0:09:17.480,0:09:21.166
được phát hiện, dù đúng hay sai, [br]bởi các cuộc thăm dò ý kiến

0:09:21.166,0:09:23.780
để mà nghĩ nhiều hơn về việc đáng tin cậy

0:09:23.780,0:09:27.685
và bạn có thể đưa cho người khác các bằng chứng

0:09:27.685,0:09:30.429
đầy đủ, hữu ích và đơn giản rằng bạn đáng tin

0:09:30.429,0:09:31.490
Xin cảm ơn

0:09:31.490,0:09:33.834
(Vỗ tay)