1
00:00:01,136 --> 00:00:04,389
1980-ci illərin məşhur
"Cazmen Qardaşlar" filmində

2
00:00:04,389 --> 00:00:09,183
belə bir səhnə var ki, John Belushi
ilk dəfə olaraq Dan Aykroyd'u

3
00:00:09,183 --> 00:00:11,926
ziyarət etmək üçün onun
Çikaqo'dakı mənzilinə gedir.

4
00:00:12,106 --> 00:00:14,637
Bura dar, bambalaca yerdi

5
00:00:14,637 --> 00:00:17,168
və qatar relslərindən
cəmi 90 santimetr aralıdı.

6
00:00:18,628 --> 00:00:20,466
John Dan'ın yatağında oturan vaxt

7
00:00:20,466 --> 00:00:22,929
otaqdakı hər şeyi cingildədəcək şəkildə

8
00:00:22,929 --> 00:00:25,153
qatar sürətlə yandan ötüb keçir.

9
00:00:25,153 --> 00:00:28,982
John soruşur, "O qatar nə qədər
vaxtdan bir burdan keçir?"

10
00:00:28,982 --> 00:00:33,542
Dan cavab verir, "O qədər tez-tez ki,
heç bunu hiss də etməyəcəksən".

11
00:00:33,542 --> 00:00:36,448
Və birdən divardan nəsə yerə düşür.

12
00:00:37,248 --> 00:00:39,042
Hamımız bilirik ki, o nədən danışır.

13
00:00:39,042 --> 00:00:41,883
İnsanoğlu olaraq gündəlik şeylərə

14
00:00:41,883 --> 00:00:43,080
çox sürətlə alışırıq.

15
00:00:43,600 --> 00:00:46,984
Məhsul dizayneri olaraq bu gündəlik
şeyləri görmək, onları hiss etmək və

16
00:00:46,984 --> 00:00:50,521
daha da inkişaf etdirməyə çalışmaq
mənim vəzifəmdi.

17
00:00:51,365 --> 00:00:54,861
Məsələn, bu meyvə dənəsini görürsüz?

18
00:00:56,211 --> 00:00:57,811
Bu balaca etiketi görürsüz?

19
00:00:59,211 --> 00:01:01,666
Mən uşaq olanda 
o etiket orda deyildi.

20
00:01:02,776 --> 00:01:04,694
Amma illər ötdükcə hardasa,

21
00:01:04,694 --> 00:01:07,575
kiminsə o etiketi meyvənin üstünə
qoymaq fikri ağlına gəldi.

22
00:01:07,575 --> 00:01:08,292
Nə üçün?

23
00:01:08,292 --> 00:01:09,821
Beləcə ərzaq dükanındakı
kassada

24
00:01:09,821 --> 00:01:11,558
ödəniş etmək
bizimçün daha asan olar.

25
00:01:11,558 --> 00:01:12,651
Bu əladı, deməli

26
00:01:12,651 --> 00:01:14,706
mağazaya daha sürətlə
girib çıxa bilərik.

27
00:01:14,706 --> 00:01:16,784
Amma indi yeni bir
problem var.

28
00:01:17,414 --> 00:01:19,443
Evə çatanda və ac olanda

29
00:01:19,443 --> 00:01:22,874
bu yetişmiş, şirəli meyvə
dənəsini görürük,

30
00:01:22,874 --> 00:01:25,719
bircə istəyirik ki,
onu götürək və yeyək.

31
00:01:25,719 --> 00:01:29,455
Amma ki indi, bu balaca etiketi
axtarmalıyıq.

32
00:01:30,587 --> 00:01:34,961
Və dırnaqlarımızla bunu deşməliyik,
tamını, ləzzətini korlamalıyıq.

33
00:01:34,962 --> 00:01:36,601
Sonra o etiketi yumurlamaq --

34
00:01:36,601 --> 00:01:37,636
bilirsiz nəyi deyirəm.

35
00:01:37,636 --> 00:01:39,775
Sonra da bunu barmaqlarından
atmağa çalışmaq.

36
00:01:39,775 --> 00:01:43,136
(Alqış)

37
00:01:44,276 --> 00:01:45,776
Bu zarafat deyil,

38
00:01:45,776 --> 00:01:46,797
qətiyyən.

39
00:01:47,777 --> 00:01:49,672
Amma maraqlı nəsə baş verdi.

40
00:01:49,672 --> 00:01:53,213
Görürsüz ilk dəfə bunu edəndə
siz də yəqin həmin şeyləri hiss etmişdiz.

41
00:01:53,213 --> 00:01:55,280
İstədiyiniz bircə meyvə
dənəsini yemək idi.

42
00:01:55,280 --> 00:01:56,287
Kefiniz korlandı.

43
00:01:56,287 --> 00:01:58,021
Yeməyə girişmək istəyirdiz bircə.

44
00:01:58,541 --> 00:02:00,165
10-cu dəfə edəndə artıq

45
00:02:00,165 --> 00:02:02,641
daha az dilxor olmağa başladız

46
00:02:02,641 --> 00:02:06,071
və sadəcə olaraq başladız
etiketi soymağa.

47
00:02:06,071 --> 00:02:08,480
100-cü dəfədə,
ən azından mənimçün,

48
00:02:08,480 --> 00:02:09,612
bunu
düşünmədən edirdim.

49
00:02:10,212 --> 00:02:13,103
Eləcə meyvə dənəsini götürdüm,

50
00:02:13,103 --> 00:02:17,215
etiketi dırnaqlarımla deşdim,
barmağımdan atmağa çalışdım,

51
00:02:17,215 --> 00:02:18,771
və sonra baxdım görüm,

52
00:02:18,771 --> 00:02:22,270
"Başqa bir etiket də varmı?"

53
00:02:23,680 --> 00:02:24,974
Yaxşı, bəs nəyə görə?

54
00:02:24,974 --> 00:02:27,126
Nəyə görə gündəlik etdiyimiz
şeylərə alışırıq?

55
00:02:27,126 --> 00:02:30,274
Əslində insanoğlu olaraq
məhdud beyin gücümüz var.

56
00:02:30,274 --> 00:02:35,043
Və beynimiz gündəlik etdiyimiz şeyləri
vərdişlər halında şifrələyir,

57
00:02:35,043 --> 00:02:38,620
beləcə də yeni şeylər öyrənmək üçün
yer boşaltmış oluruq beynimizdə.

58
00:02:38,620 --> 00:02:40,662
Bu alışqanlıq adlanan prosesdi

59
00:02:40,662 --> 00:02:44,266
və bu insanlar olaraq bizim öyrəndiyimiz
ən əsas yollardan biridi.

60
00:02:45,596 --> 00:02:47,446
Amma alışqanlıq da həmişə pis deyil.

61
00:02:48,975 --> 00:02:50,975
Avtomobil sürməyi öyrənməyi xatırlayırsınız?

62
00:02:51,101 --> 00:02:52,539
Mən əlbəttə xatırlayıram.

63
00:02:52,939 --> 00:02:56,227
Əllərinizlə sükanı sağ və soldan
möhkəmcə sıxırsınız,

64
00:02:56,227 --> 00:02:58,445
bayırdakı hər şeyə bir-bir baxırsınız --

65
00:02:58,445 --> 00:03:01,695
avtomobillər, işıqlar, piyadalar.

66
00:03:01,695 --> 00:03:04,006
Adamı əsəbləşdirən təcrübə idi.

67
00:03:04,936 --> 00:03:08,520
Mən hətta maşındakı
heç kimlə danışa bilmirdim

68
00:03:08,520 --> 00:03:10,450
və mahnıya da qulaq asa bilmirdim.

69
00:03:10,840 --> 00:03:12,949
Amma sonra maraqlı nəsə baş verdi.

70
00:03:12,949 --> 00:03:17,119
Həftələr ötüb keçdikcə
avtomobili idarə etmək daha da asan oldu.

71
00:03:18,339 --> 00:03:19,647
Öyrəşdin buna.

72
00:03:20,647 --> 00:03:22,914
Əyləncəli və qeyri-iradi olmağa başladı.

73
00:03:23,324 --> 00:03:25,531
Ondan sonra yenə dostlarınla
danışa və musiqiyə

74
00:03:25,531 --> 00:03:26,490
qulaq asa bilərsən.

75
00:03:26,490 --> 00:03:29,189
Deməli beynimizin nələrəsə
alışmağının müsbət səbəbi var.

76
00:03:29,189 --> 00:03:32,552
Belə olmasaydı hər kiçik
detala fikir verərdik

77
00:03:32,552 --> 00:03:34,167
həmişə.

78
00:03:34,717 --> 00:03:36,295
Yorucu olardı,

79
00:03:36,295 --> 00:03:38,687
və yeni nələrsə öyrənməyə
vaxtımız olmazdı.

80
00:03:40,317 --> 00:03:43,457
Amma bəzən də
alışqanlıq yaxşı olmur.

81
00:03:44,477 --> 00:03:47,812
Əgər bu ətrafımızdakı problemləri
görməkdən bizi saxlayırsa,

82
00:03:47,812 --> 00:03:48,843
deməli pisdi.

83
00:03:49,413 --> 00:03:52,816
Bu həmin problemləri görməkdən
və onları həll etməkdən bizi saxlayırsa,

84
00:03:52,816 --> 00:03:54,933
deməli, həqiqətən də pisdi.

85
00:03:55,923 --> 00:03:57,906
Yumor ustaları bu haqda hər şeyi
bilirlər.

86
00:03:57,906 --> 00:04:02,791
Jerry Seinfeld'in bütöv karyerası bu kiçik
detalları görməyin üzərində qurulmuşdu,

87
00:04:02,791 --> 00:04:06,769
o səfeh şeylər ki, hər gün edirik,
amma heç xatırlamırıq da.

88
00:04:08,238 --> 00:04:10,615
O bizə dostlarını ziyarət
etdiyi və

89
00:04:10,615 --> 00:04:13,001
rahat bir duş almaq istədiyi
vaxtdan danışır.

90
00:04:13,001 --> 00:04:16,898
Əlini uzadıb qulpu tutardı və
və bir istiqamətdə yüngülcə döndərərdi,

91
00:04:16,900 --> 00:04:19,483
və 100 dərəcə çox istiyə keçərdi.

92
00:04:19,483 --> 00:04:23,415
Sonra o biri istiqamətdə döndərərdi,
onda da 100 dərəcə çox soyuq.

93
00:04:23,415 --> 00:04:25,778
Rahat bir duş istəyirdi təkcə.

94
00:04:25,778 --> 00:04:27,941
Biz hamımız eyni vəziyyətdə
olmuşuq,

95
00:04:27,941 --> 00:04:29,726
sadəcə xatırlamırıq.

96
00:04:29,726 --> 00:04:31,048
Amma Jerry xatırladı,

97
00:04:31,048 --> 00:04:33,062
və bu da komediya ustasının işidir.

98
00:04:33,062 --> 00:04:36,182
Amma dizaynerlər, yenilikçi 
sahibkarlar kimi

99
00:04:36,182 --> 00:04:38,589
bizim işimiz bu şeyləri
təkcə görmək yox,

100
00:04:38,589 --> 00:04:41,525
bir addım da qabağa gedib
onları düzəltməyə çalışmaqdı.

101
00:04:43,276 --> 00:04:44,842
Bunu, bu adamı görürsünüz,

102
00:04:44,842 --> 00:04:46,311
bu Mary Anderson'du.

103
00:04:46,581 --> 00:04:48,778
1902-ci ildə Nyu Yorkda idi,

104
00:04:48,778 --> 00:04:50,606
qonaq gedirdi.

105
00:04:51,016 --> 00:04:55,834
Soyuq, rütubətli, qarlı gün idi,
tramvayın içində isə isti idi.

106
00:04:57,226 --> 00:05:02,323
Mary yolda gedəndə sürücünün
avtomobili təhlükəsiz idarə etməsi üçün

107
00:05:02,323 --> 00:05:07,128
pəncərəni açıb artıq qarları
təmizlədiyini gördü.

108
00:05:08,258 --> 00:05:11,834
Baxmayaraq ki, pəncərərəni açanda
bütün soyuq, yağıntılı hava içəri girir,

109
00:05:11,834 --> 00:05:13,779
bütün sərnişinləri yazıq halına salırdı.

110
00:05:15,189 --> 00:05:18,122
Yəqin bütün o sərnişinlərin tək
düşündükləri o idi ki,

111
00:05:18,122 --> 00:05:21,373
"Həyatın qanunu belədi, sürücü şüşəni
təmizləmək üçün onu açmalıdı.

112
00:05:21,373 --> 00:05:22,766
Başqa yolu yoxdu".

113
00:05:23,176 --> 00:05:24,711
Amma Mary yox.

114
00:05:24,711 --> 00:05:26,010
O düşündü ki,

115
00:05:26,010 --> 00:05:29,844
"Bəs sürücü ön şüşəni içəridən
təmizləyə bilsəydi necə olardı?

116
00:05:29,844 --> 00:05:33,122
Beləcə o da maşını təhlükəsiz
idarə edə bilərdi

117
00:05:33,122 --> 00:05:36,063
və sərnişinlər də istidə qalardılar."

118
00:05:36,603 --> 00:05:39,355
Mary o vaxtdan və ordaca öz çertyoj
kitabçasını götürdü

119
00:05:39,355 --> 00:05:43,716
və sonradan dünyanın ilk maşın ön
güzgü siləni olacaq şeyi cızmağa başladı.

120
00:05:44,924 --> 00:05:49,194
Məhsul dizayneri kimi mən də Mary kimi
insanlardan dünyanın

121
00:05:49,198 --> 00:05:51,963
biz düşündüyümüz kimi yox,
həqiqətdə

122
00:05:51,973 --> 00:05:54,047
necə olduğunu
görməyi öyrənməyə çalışıram.

123
00:05:54,587 --> 00:05:55,534
Nə üçün?

124
00:05:55,534 --> 00:05:58,881
Çünki, demək olar hər kəsin gördüyü
problemi həll etmək asandı.

125
00:05:59,894 --> 00:06:03,674
Amma heç kimin görmədiyi
problemi həll etmək isə çətindi.

126
00:06:04,441 --> 00:06:07,169
Bəzi adamlar düşünür ki,
sən bu bacarıqla doğulursan,

127
00:06:07,169 --> 00:06:08,750
və ya yox,

128
00:06:08,750 --> 00:06:13,693
sanki Mary Anderson dünyanı daha
aydın görə bilməyi irsən qəbul etmişdi.

129
00:06:14,883 --> 00:06:16,813
Amma məndə belə deyildi.

130
00:06:16,813 --> 00:06:18,456
Bunun üzərində işləməli oldum.

131
00:06:19,766 --> 00:06:22,395
Apple'da olduğum illərdə

132
00:06:22,395 --> 00:06:27,142
Steve Jobs bizi hər gün işə gəlməklə,

133
00:06:27,142 --> 00:06:31,056
öz məhsullarımızı müştərilərin
gözü ilə görməklə sınağa çəkirdi.

134
00:06:31,056 --> 00:06:32,503
Xüsusilə də qorxuları, alt-üst

135
00:06:32,503 --> 00:06:35,689
ola biləcək gözləntiləri olan,

136
00:06:35,689 --> 00:06:38,830
yeni texnoloji məhsulun
ehtiyaclarına birbaşa cavab verəcəyinə

137
00:06:38,830 --> 00:06:40,851
ümid bəsləyən müştərilər.

138
00:06:41,471 --> 00:06:43,705
Steve bunu daimi şagird qalmaq
adlandırdı,

139
00:06:43,705 --> 00:06:47,687
və əmin olmaq istəyirdi ki, biz
o balaca detalların üzərində fokuslanmaqla

140
00:06:47,687 --> 00:06:51,845
onları yeni müştərilər üçün
daha sürətli, asan və problemsiz edirik.


141
00:06:52,558 --> 00:06:56,805
Elə bunu iPod'un lap əvvəlki günlərindən
yaxşıca xatırlayıram.

142
00:06:57,028 --> 00:06:58,698
90-cı illərdə,

143
00:06:58,698 --> 00:07:01,127
cihazlarla çox maraqlanan biri olaraq

144
00:07:03,107 --> 00:07:08,002
ən son cihazlar üçün
cəld mağazaya qaçardım.

145
00:07:09,291 --> 00:07:11,353
Mağazaya getmək üçün çox vaxt sərf
edərdim,

146
00:07:11,353 --> 00:07:14,964
cihazın pulunu verərdim, evə qayıdardım,
qutusundan çıxarmağa başlayardım.

147
00:07:14,964 --> 00:07:18,890
Və sonra, orda başqa bir balaca
etiket olardı,

148
00:07:18,890 --> 00:07:22,005
yazılmışdı ki, "İstifadədən öncə
enerjisini doldurun"

149
00:07:22,005 --> 00:07:23,553
Nə!

150
00:07:23,553 --> 00:07:24,558
İnana bilmirəm!

151
00:07:24,558 --> 00:07:26,734
Bütün bu vaxtı bu məhsulu almağa
sərf elədim,

152
00:07:26,734 --> 00:07:28,768
indi də enerjisini doldurmalıyam.

153
00:07:28,768 --> 00:07:33,158
Hamının gözlədiyi bu yeni oyuncağı
istifadə etmək üçün yenə gözləməliyəm.

154
00:07:33,158 --> 00:07:34,850
Bu dəlilikdi.

155
00:07:34,850 --> 00:07:35,755
Amma bilirsiz nə?

156
00:07:35,755 --> 00:07:37,838
O vaxtlar demək olar hər
məhsul bunu edirdi.

157
00:07:37,838 --> 00:07:39,613
Batareyaları içində olanda

158
00:07:39,613 --> 00:07:41,890
istifadədən qabaq enerjisini
doldurmalı idin.

159
00:07:42,690 --> 00:07:45,136
Amma Steve bunun fərqinə vardı

160
00:07:45,136 --> 00:07:45,967
və dedi,

161
00:07:45,967 --> 00:07:48,565
"Bizim məhsullarımızda bunun olmasına
izn verməyəciyik."

162
00:07:48,565 --> 00:07:50,413
Yaxşı, onda biz neylədik?

163
00:07:50,413 --> 00:07:53,499
Adətən, içində sərt disk olan
məhsulunuz varsa,

164
00:07:53,499 --> 00:07:56,162
müştəri onu qutudan çıxarandan sonra
sərt diskin illərlə

165
00:07:56,162 --> 00:07:59,311
işləyəcəyindən əmin olmaq üçün
hələ zavodda ikən

166
00:07:59,311 --> 00:08:02,385
onu 30 dəqiqəlik çalışdırıb
yoxlayırsınız.

167
00:08:02,385 --> 00:08:05,451
Əvəzində biz neylədik?

168
00:08:05,451 --> 00:08:07,541
Biz həmin məhsulu 2 saatdan çox
işlətdik.

169
00:08:07,541 --> 00:08:09,129
Niyə?

170
00:08:09,129 --> 00:08:12,254
Birincisi daha yüksək keyfiyyətli
məhsul düzəldə bilərdik,

171
00:08:12,254 --> 00:08:14,404
yoxlanılması asan olan,

172
00:08:14,404 --> 00:08:17,346
və alıcı üçün əla olduğundan
əmin olardıq.

173
00:08:17,906 --> 00:08:19,159
Amma ən vacibi

174
00:08:19,159 --> 00:08:22,178
batareya qutudan tam enerji ilə dolu
vəziyyətdə gəldi,

175
00:08:22,178 --> 00:08:23,124
istifadəyə hazır.

176
00:08:23,124 --> 00:08:26,956
Beləliklə, alıcı bütün o sevinc hissi
içində məhsulu eləcə

177
00:08:26,956 --> 00:08:28,684
istifadə etməyə başlaya bilərdi.

178
00:08:28,684 --> 00:08:31,074
Bu dahiyanə idi və alındı da.

179
00:08:31,074 --> 00:08:32,338
İnsanlar bunu bəyəndilər.

180
00:08:32,338 --> 00:08:35,445
İndi az qala aldığınız hər batareya
ilə işləyən məhsul

181
00:08:35,445 --> 00:08:37,588
qutudan enerji ilə tam dolu
vəziyyətdə gəlir,

182
00:08:37,588 --> 00:08:39,561
hətta sərt diski olmasa belə.

183
00:08:40,131 --> 00:08:44,905
Amma o zamanlar biz bu elementi gördük
və onu düzəltdik,

184
00:08:44,905 --> 00:08:47,253
və indi isə hər kəs onu edir.

185
00:08:47,253 --> 00:08:49,894
Artıq "İstifadədən öncə enerji ilə
doldurun" yoxdu.

186
00:08:50,644 --> 00:08:52,701
Yaxşı, bəs mən niyə bunu sizə deyirəm?

187
00:08:52,701 --> 00:08:54,809
Bu görünməz problemi görməkdi,

188
00:08:54,809 --> 00:08:59,320
açıq-aşkar problemi də yox,
bu önəmlidi,

189
00:08:59,320 --> 00:09:02,160
tək məhsul dizaynı üçün də yox,
etdiyimiz hər şey üçün.

190
00:09:02,682 --> 00:09:06,206
Görürsünüz, bütün ətrafımızda
həll edə biləcəyimiz

191
00:09:06,206 --> 00:09:08,462
gözəgörünməz problemlər var.

192
00:09:08,462 --> 00:09:12,286
Gərək birinci onları görək, onları duyaq.


193
00:09:12,996 --> 00:09:14,964
Tərəddüd içindəyəm sizə nevrologiya ya

194
00:09:14,964 --> 00:09:17,695
psixologiya haqda tövsiyələr
verimmi deyə.

195
00:09:17,695 --> 00:09:20,689
TED cəmiyyətində həddindən çox
təcrübəli insan var ki, bu sahədə

196
00:09:20,689 --> 00:09:24,083
mənim bilə biləcəyimdən daha çoxunu
bilərlər.

197
00:09:24,083 --> 00:09:26,710
Amma icazə verin sizə bildiyim bir neçə
məsləhəti verim,

198
00:09:26,710 --> 00:09:30,383
hamımızın bilə biləcəyi,
alışqanlıqlarla mübarizə aparmaq.

199
00:09:30,383 --> 00:09:33,777
Birinci məsləhətim daha geniş baxmaqdı.

200
00:09:33,777 --> 00:09:35,889
Görürsüz, problemlə üzləşəndə, bəzən

201
00:09:35,889 --> 00:09:39,281
həmin problemə aparan çoxlu
mərhələlər olur.

202
00:09:39,281 --> 00:09:42,351
Və bəzən də ondan sonra gələn
çoxlu mərhələlər.

203
00:09:42,351 --> 00:09:45,700
Əgər bir addım geri ata bilib məsələyə
daha geniş baxa bilirsinizsə,

204
00:09:45,700 --> 00:09:47,971
bəlkə problemdən əvvəlki
o qutulardan bəzilərini

205
00:09:47,971 --> 00:09:48,977
dəyişə bilərsiniz.

206
00:09:48,977 --> 00:09:50,337
Onları birləşdirə bilərsiniz.

207
00:09:50,337 --> 00:09:54,092
Bəlkə onların hamısını birlikdə aradan
qaldırmaqla daha yaxşı edə bilərsiniz.

208
00:09:54,258 --> 00:09:56,249
Məsələn, termostatları götürək.

209
00:09:56,249 --> 00:09:59,627
1900-cü illərdə ilk dəfə buraxılanda
onları istifadə etmək lap asan idi.

210
00:09:59,627 --> 00:10:01,579
Yuxarı və aşağı fırlada
bilirdin bircə.

211
00:10:01,579 --> 00:10:03,279
İnsanlar başa düşmüşdülər.

212
00:10:04,019 --> 00:10:05,772
Amma 1970-ci illərdə

213
00:10:05,772 --> 00:10:07,846
enerji böhranı vurdu hər yanı,

214
00:10:07,846 --> 00:10:11,416
və alıcılar necə enerji qənaət etsinlər
deyə düşünməyə başladılar.

215
00:10:11,416 --> 00:10:12,703
Yaxşı, nə baş verdi?

216
00:10:12,703 --> 00:10:15,731
Termostat dizaynerləri yeni pillə
əlavə etmək qərarına gəldilər.

217
00:10:15,731 --> 00:10:17,581
Tək yuxarı və aşağı fırlatmaq əvəzinə

218
00:10:17,581 --> 00:10:19,572
indi onu proqramlaşdırmalı idin.

219
00:10:19,572 --> 00:10:22,790
Beləcə müəyyən vaxtda istədiyin
temperatura qura bilərdin.

220
00:10:22,790 --> 00:10:24,586
Dahiyanə göründü.

221
00:10:24,586 --> 00:10:28,064
Hər termostata bu xüsusiyyəti
əlavə etməyə başlamışdılar.

222
00:10:28,064 --> 00:10:32,340
Sonra amma belə anlaşıldı ki, heç kim
enerjiyə qənaət etməmişdi.

223
00:10:32,340 --> 00:10:33,853
Yaxşı, bəs niyə?

224
00:10:33,853 --> 00:10:36,588
İnsanlar gələcəyi proqnozlaşdıra
bilmədilər.

225
00:10:36,588 --> 00:10:40,136
Sadəcə bilmədilər ki,onların həftələri
fəsili fəsilə, ili ilə

226
00:10:40,136 --> 00:10:41,634
necə dəyişəcək.

227
00:10:42,414 --> 00:10:44,745
Beləcə heç kim enerji qənaəti etmirdi,

228
00:10:44,745 --> 00:10:45,727
və nə baş verdi?

229
00:10:45,727 --> 00:10:48,350
Termostat dizaynerləri çetryoj lövhələrinə
geri göndülər

230
00:10:48,350 --> 00:10:50,392
və proqramlaşdırma hissəsinə
fokuslandılar.

231
00:10:50,942 --> 00:10:53,409
Daha yaxşı istifadəçi interfeysi
qurdular,

232
00:10:53,409 --> 00:10:55,575
daha yaxşı istifadəçi təlimatı
düzəltdilər.

233
00:10:55,575 --> 00:11:00,305
Amma illər sonra yenə də insanlar
heç bir enerji qənaəti etmirdilər,

234
00:11:00,305 --> 00:11:02,901
çünki gələcəyi proqnozlaşdıra bilmirdilər.

235
00:11:03,431 --> 00:11:04,909
Yaxşı, bəs biz neylədik?

236
00:11:04,909 --> 00:11:08,978
İçinə proqramlaşdırma əvəzinə mexanizmi
öyrənmə alqoritmi qoyduq,

237
00:11:08,978 --> 00:11:11,676
nə vaxt temperaturu yuxarı və aşağı
çevirməyinizi,

238
00:11:11,676 --> 00:11:14,270
ayağa qalxanda, ya harasa gedəndə
hansısa müəyyən

239
00:11:14,270 --> 00:11:15,977
temperaturu bəyənməyinizi izləyən bir alqoritm.

240
00:11:15,977 --> 00:11:17,245
Və bilirsiz nə oldu?

241
00:11:17,245 --> 00:11:18,172
Alındı.

242
00:11:18,422 --> 00:11:21,639
İnsanlar heç bir proqramlaşdırma olmadan
enerji qənaəti edirlər.

243
00:11:23,239 --> 00:11:25,246
Ona görə fərqi yoxdu nə edirsiniz.

244
00:11:25,246 --> 00:11:28,512
Əgər bir addım geri atıb bütün qutulara
yenidən baxsaz,

245
00:11:28,512 --> 00:11:31,533
bəlkə orda birini arada qaldırmaq üçün yol
var, ya birləşdirməyə

246
00:11:31,533 --> 00:11:34,047
beləcə həmin prosesi daha asan
edə bilərsən.

247
00:11:35,007 --> 00:11:38,084
Deməli belə,bu mənim birinci məsləhətimdi:
daha geniş baxın.

248
00:11:38,084 --> 00:11:42,065
İkinci tövsiyəmə gəldikdə,
bu daha yaxından baxmaqdı.

249
00:11:42,065 --> 00:11:45,096
Mənim ən böyük müəllimlərimdən biri
babam idi.

250
00:11:47,006 --> 00:11:48,907
Dünya haqqında mənə hər şeyi o öyrətdi.

251
00:11:49,557 --> 00:11:53,049
Mənə əşyaların necə qurulduğunu və
necə təmir olunduğunu,

252
00:11:53,049 --> 00:11:56,771
uğurlu layihə qurmaq üçün vacib olan
alətləri və metodları öyrətdi.

253
00:11:57,671 --> 00:12:02,008
Mənə danışdığı boltlar
haqqında bir hekayəni xatırlayıram,

254
00:12:02,048 --> 00:12:05,678
və düzgün iş üçün düzgün boltunuzun
necə olmalı olduğunu.

255
00:12:05,678 --> 00:12:07,617
Müxtəlif cür boltlar var:

256
00:12:07,617 --> 00:12:12,487
taxta boltu, metal boltu, anker boltu,
beton boltu,

257
00:12:12,487 --> 00:12:14,232
siyahı uzanıb gedir.

258
00:12:15,212 --> 00:12:18,485
Bizim işimiz professionallar olmadan
bütün müştərilərin

259
00:12:18,485 --> 00:12:22,219
özləri tərəfindən quraşdırılması
asan olan məhsullar istehsal etməkdi.

260
00:12:22,789 --> 00:12:24,210
Onda biz neylədik?

261
00:12:24,720 --> 00:12:27,655
Babamın mənə danışdığı bu hekayəni
xatırlayırdım,

262
00:12:27,655 --> 00:12:28,928
və biz düşündük ki,

263
00:12:28,928 --> 00:12:31,428
"Qutuya neçə dənə müxtəlif bolt
qoya bilərik?

264
00:12:31,428 --> 00:12:34,278
İki dənəmi, üç, dörd, ya beş?

265
00:12:34,278 --> 00:12:36,574
Çünki müxtəlif cür divar növləri var."

266
00:12:36,574 --> 00:12:39,304
Ona görə bu haqda düşündük,
ən uyğun hala gətirdik,

267
00:12:39,304 --> 00:12:43,395
və sonda üç müxtəlif boltu qutuya qoymaq
qərarına gəldik.

268
00:12:43,845 --> 00:12:46,122
Düşündük ki, bu problemi həll edəcək.

269
00:12:46,122 --> 00:12:48,817
Amma sonra belə aydın oldu ki, alınmadı.

270
00:12:49,527 --> 00:12:51,158
Məhsulu yükləyib göndərdik,

271
00:12:51,158 --> 00:12:53,548
və insanlar elə də yaxşı
bəyənmirdilər.

272
00:12:54,128 --> 00:12:55,336
Bəs biz neylədik?

273
00:12:55,336 --> 00:12:57,081
Düzgün etmədiyimizi başa düşən kimi

274
00:12:57,081 --> 00:13:00,545
dərhal çertyoj masamıza geri döndük.

275
00:13:00,545 --> 00:13:04,269
Və xüsusi bir bolt dizayn etdik,
özəl bir bolt,

276
00:13:04,269 --> 00:13:06,440
investorlarımızın xəyal qırıqlığına
qarşı.

277
00:13:06,440 --> 00:13:09,862
Onlar "Balaca bir boltun üstündə
niyə bu qədər vaxt çox sərf edirsiz?"

278
00:13:09,862 --> 00:13:11,861
gedin və daha çox satın" deyirdilər.

279
00:13:11,861 --> 00:13:15,184
Biz isə dedik ki, "Əgər bunu düzgün eləsək,
daha çox satacağıq"

280
00:13:15,904 --> 00:13:17,594
Və elə gətirdi ki, bizdə alındı.

281
00:13:17,594 --> 00:13:20,888
O xüsusi balaca boltla, qutuda divara
vurulması və quraşdırılması asan

282
00:13:20,888 --> 00:13:23,995
olan bircə bolt var idi.

283
00:13:25,525 --> 00:13:31,625
Beləliklə, əgər görə bilmədiyimiz o kiçik
detalların üzərinə fikrimizi cəmləsək

284
00:13:32,404 --> 00:13:34,228
və onlara baxıb desək ki,

285
00:13:34,228 --> 00:13:35,636
"Onlar vacibdilərmi, yoxsa

286
00:13:35,636 --> 00:13:38,436
elə həmişə etdiyimiz yoldu? Bəlkə də
onlardan

287
00:13:38,436 --> 00:13:41,320
xilas olmağın bir yolu var"

288
00:13:42,220 --> 00:13:46,839
Deməli mənim axırıncı məsləhətim
balacalar kimi düşünməkdi.

289
00:13:48,389 --> 00:13:52,545
Hər gün 3 balaca uşağımın məndən soruşduğu
maraqlı suallarla üzləşirəm.

290
00:13:52,545 --> 00:13:54,316
Onlar belə suallarla gəlirlər,

291
00:13:54,316 --> 00:13:57,224
"Nəyə görə avtomobillər yollarda
uça bilmirlər?"

292
00:13:57,644 --> 00:14:01,420
Ya da, "Niyə mənim ayaqqabı iplərimin
yapışqanlı lentləri yoxdu?"

293
00:14:02,490 --> 00:14:04,389
Bəzən ağıllı suallar da olur.

294
00:14:05,409 --> 00:14:07,947
Bir başqa gün oğlum yanıma gəldi və
ondan xahiş

295
00:14:07,947 --> 00:14:11,123
etdim ki, "Qaçaraq poçt qutusuna get
və onu yoxla".

296
00:14:11,123 --> 00:14:14,891
Mənə baxdı, təəccübləndi və dedi,

297
00:14:15,311 --> 00:14:20,225
Niyə poçt qutusu elə özü özünü yoxlayıb
məktub olanda bizə demir ki?" (Gülüş)

298
00:14:20,225 --> 00:14:23,878
"Doğrudan da
yaxşı sualdı" deyə elə qaldım.

299
00:14:24,878 --> 00:14:27,462
Deməli,onlar çoxlu suallar verə bilərlər

300
00:14:27,462 --> 00:14:32,210
və biz də arabir kəşf edirik ki, bizdə
sadəcə düzgün cavablar yoxdu.

301
00:14:32,210 --> 00:14:38,017
Deyirik ki, "Oğul, bu elə dünyanın
işlədiyi tərzdi".

302
00:14:38,017 --> 00:14:40,567
Bir şeyə daha çox məruz qaldıqca,

303
00:14:40,567 --> 00:14:42,764
daha da çox ona alışırıq.

304
00:14:42,764 --> 00:14:44,894
Amma uşaqlar həmin şeylərə öyrəşəcək
qədər

305
00:14:44,894 --> 00:14:46,794
uzun müddət ətrafda olmayıblar.

306
00:14:46,794 --> 00:14:48,611
Və problemlərlə üzləşəndə

307
00:14:48,611 --> 00:14:50,834
dərhal onları həll etməyə çalışırlar,

308
00:14:50,834 --> 00:14:53,576
və bəzən daha yaxşı yol tapırlar,

309
00:14:53,576 --> 00:14:56,280
və həmin yol həqiqətən də daha yaxşı olur.

310
00:14:56,280 --> 00:15:02,119
Beləliklə, bizimçün ciddiyə alacağımız
məsləhətim həmişə komandanızda cavanların

311
00:15:02,119 --> 00:15:04,225
və ya cavan düşüncəlilərin olmasıdır.

312
00:15:04,225 --> 00:15:06,576
Çünki elə gənc düşüncəli adamlarınız
varsa

313
00:15:06,576 --> 00:15:09,736
onlar otaqdakı hər kəsi gənc düşünməyə
vadar edirlər.

314
00:15:09,736 --> 00:15:14,100
Picasso bir dəfə demişdi ki,
"Hər uşaq bir rəssamdı.

315
00:15:15,090 --> 00:15:20,406
Problem onun böyüyəndə necə rəssam
qalmasıdı".

316
00:15:21,785 --> 00:15:25,734
Biz hamımız dünyanı ilk dəfə görəndə
daha aydın görmüşdük,

317
00:15:25,734 --> 00:15:28,308
həyat boyu davam edəcək vərdişlər
hələ gəlməmişdən.

318
00:15:28,998 --> 00:15:31,341
Bizim mübarizəmiz ora geri dönməkdi,

319
00:15:31,341 --> 00:15:33,586
o xəyal qırıqlığını hiss etmək,

320
00:15:33,586 --> 00:15:35,926
o balaca detalları görmək,

321
00:15:35,926 --> 00:15:37,666
daha geniş görmək,

322
00:15:37,666 --> 00:15:39,422
daha yaxın baxmaq,

323
00:15:39,422 --> 00:15:41,092
və daha gənc düşünmək,

324
00:15:41,792 --> 00:15:43,710
beləcə öyrənən şagird kimi
qala bilərik.

325
00:15:44,150 --> 00:15:45,373
Asan deyil.

326
00:15:45,373 --> 00:15:46,908
Bu da bizdən dünyanı anladığımız

327
00:15:46,908 --> 00:15:50,109
ən təməl yollardan birinə qarşı
mübarizə aparmağımızı tələb edir.

328
00:15:51,689 --> 00:15:52,732
Bacarsaq amma,

329
00:15:52,732 --> 00:15:55,243
xeyli heyrətamiz şeylər edə bilərik.

330
00:15:55,243 --> 00:15:58,310
Mənimçün, ümid edirəm ki,
bu daha yaxşı məhsul dizaynı deməkdi.

331
00:15:58,940 --> 00:16:03,517
Sizinçün bu başqa bir şey deməkdi,
güclü bir şey.

332
00:16:06,105 --> 00:16:09,169
Bizim mübarizəmiz hər gün yuxudan durmaq
və deməkdi,

333
00:16:09,169 --> 00:16:12,344
"Daha yaxşı necə yaşaya bilərəm?"

334
00:16:12,344 --> 00:16:17,193
Və əgər bacarsaq, bəlkə də, amma bəlkə də

335
00:16:17,193 --> 00:16:21,388
bu balaca axmaq etiketlərdən canımızı
qurtara bilərik.

336
00:16:22,248 --> 00:16:23,797
Təşəkkürlər.

337
00:16:23,797 --> 00:16:26,274
(Alqış)