0:00:06.791,0:00:08.526
Έχετε ανήσυχο ύπνο,

0:00:08.526,0:00:10.299
είστε ευερέθιστος ή κακόκεφος,

0:00:10.299,0:00:11.839
ξεχνάτε μικροπράγματα,

0:00:11.839,0:00:14.602
και αισθάνεστε καταβεβλημένος[br]και απομονωμένος;

0:00:14.602,0:00:16.567
Μην ανησυχείτε. Το έχουμε περάσει όλοι.

0:00:16.567,0:00:18.779
Πιθανόν είστε απλώς αγχωμένοι.

0:00:18.779,0:00:20.897
Το άγχος δεν είναι πάντα κακό.

0:00:20.897,0:00:24.178
Ίσως είναι χρήσιμο για μια έκρηξη[br]επιπλέον ενέργειας και συγκέντρωσης,

0:00:24.178,0:00:26.589
όπως όταν παίζετε[br]ένα ανταγωνιστικό άθλημα,

0:00:26.589,0:00:28.516
ή πρέπει να μιλήσετε δημόσια.

0:00:28.516,0:00:29.956
Αλλά όταν είναι συνεχόμενο,

0:00:29.956,0:00:33.105
του είδους που οι περισσότεροι[br]από εμάς αντιμετωπίζουμε καθημερινά,

0:00:33.105,0:00:36.932
στην πραγματικότητα αρχίζει[br]να αλλάζει το μυαλό σας.

0:00:36.932,0:00:38.152
Το χρόνιο στρες,

0:00:38.152,0:00:40.995
όπως το να είστε καταπονημένοι[br]ή να καβγαδίζετε στο σπίτι,

0:00:40.995,0:00:43.048
μπορεί να επηρεάσει[br]το μέγεθος του εγκεφάλου

0:00:43.048,0:00:43.966
τη δομή του,

0:00:43.966,0:00:45.249
και το πώς λειτουργεί,

0:00:45.249,0:00:47.859
ακόμη και σε επίπεδο γονιδίων.

0:00:48.079,0:00:49.980
Το άγχος ξεκινάει με κάτι που ονομάζεται

0:00:49.980,0:00:53.606
άξονας υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων,

0:00:53.606,0:00:55.698
μια σειρά διαδράσεων

0:00:55.698,0:00:59.579
ανάμεσα σε ενδοκρινείς αδένες[br]στον εγκέφαλο και στο νεφρό,

0:00:59.579,0:01:02.500
που ελέγχει την αντίδραση[br]του σώματός σας στο άγχος.

0:01:02.500,0:01:04.904
Όταν το μυαλό σας ανιχνεύει[br]μια αγχώδη κατάσταση,

0:01:04.904,0:01:08.856
ο άξονας ενεργοποιείται άμεσα

0:01:08.856,0:01:15.022
και ελευθερώνει μία ορμόνη, την κορτιζόλη,[br]που ετοιμάζει το σώμα σας για άμεση δράση.

0:01:15.022,0:01:18.331
Όμως υψηλά επίπεδα κορτιζόλης[br]για μεγάλες χρονικές περιόδους

0:01:18.331,0:01:20.826
σπέρνουν τον όλεθρο στο μυαλό σας.

0:01:20.826,0:01:24.262
Για παράδειγμα, το χρόνιο στρες αυξάνει[br]το επίπεδο δραστηριότητας

0:01:24.262,0:01:28.277
και τον αριθμό των νευρικών συνάψεων[br]στην αμυγδαλή,

0:01:28.277,0:01:30.399
το κέντρο φόβου του εγκεφάλου σας.

0:01:30.399,0:01:32.413
Και καθώς τα επίπεδα κορτιζόλης[br]αυξάνονται,

0:01:32.413,0:01:34.760
τα ηλεκτρικά σήματα στον ιππόκαμπό σας,

0:01:34.760,0:01:37.901
το τμήμα του εγκεφάλου που συνδέεται[br]με τη μάθηση, τις αναμνήσεις,

0:01:37.901,0:01:39.421
και τον έλεγχο του στρες,

0:01:39.421,0:01:41.054
εκφυλίζονται.

0:01:41.054,0:01:45.229
Ο ιππόκαμπος επίσης αναστέλλει[br]την δραστηριότητα του άξονα HPA,

0:01:45.229,0:01:46.511
έτσι όταν αυτός εξασθενεί,

0:01:46.511,0:01:49.982
επίσης εξασθενεί και η ικανότητά σας[br]να ελέγχετε το άγχος.

0:01:49.982,0:01:51.322
Δεν είναι μόνο αυτό, όμως.

0:01:51.322,0:01:55.880
Η κορτιζόλη μπορεί κυριολεκτικά να κάνει[br]τον εγκέφαλό σας να συρρικνωθεί.

0:01:55.880,0:02:00.703
Η υπερβολική συρρίκνωση οδηγεί σε απώλεια[br]συνάψεων μεταξύ των νευρώνων,

0:02:00.703,0:02:03.267
και συρρίκνωση[br]του προμετωπιαίου σας φλοιού,

0:02:03.267,0:02:06.871
το τμήμα του εγκεφάλου σας που ρυθμίζει[br]συμπεριφορές όπως η συγκέντρωση,

0:02:06.871,0:02:08.253
η λήψη αποφάσεων,

0:02:08.253,0:02:09.379
η κρίση,

0:02:09.379,0:02:11.620
και η κοινωνική αλληλεπίδραση.

0:02:11.620,0:02:16.437
Επίσης οδηγεί σε μικρότερη παραγωγή[br]εγκεφαλικών κυττάρων στον ιππόκαμπο.

0:02:16.437,0:02:19.825
Αυτό σημαίνει ότι το χρόνιο στρες[br]μπορεί να δυσκολέψει την εκμάθηση

0:02:19.825,0:02:21.401
και την απομνημόνευση πραγμάτων,

0:02:21.401,0:02:24.394
και επίσης να θέσει τα θεμέλια[br]για πιο σοβαρά ψυχικά προβλήματα,

0:02:24.394,0:02:28.875
όπως η κατάθλιψη[br]και τελικά η νόσος Αλτζχάιμερ.

0:02:28.875,0:02:33.181
Οι συνέπειες του άγχους μπορεί[br]να διεισδύσουν στο DNA του εγκεφάλου σας.

0:02:33.181,0:02:34.497
Ένα πείραμα έδειξε

0:02:34.497,0:02:38.706
ότι το ποσοστό φροντίδας που παρέχει[br]η μητέρα αρουραίος στο νεογέννητό της

0:02:38.706,0:02:43.878
παίζει ρόλο στον καθορισμό της αντίδρασης [br]του μωρού στο στρες, αργότερα στη ζωή του.

0:02:43.878,0:02:48.336
Τα μωρά που οι μαμάδες τους τα φρόντιζαν[br]αποδείχτηκαν λιγότερο ευαίσθητα στο άγχος

0:02:48.336,0:02:51.629
γιατί οι εγκέφαλοί τους ανάπτυσσαν[br]περισσότερους υποδοχείς κορτιζόλης,

0:02:51.629,0:02:55.017
οι οποίοι κολλάνε στην κορτιζόλη[br]και μετριάζουν την αντίδραση του στρες.

0:02:55.017,0:02:58.223
Τα μωρά των αμελών μαμάδων[br]είχαν το αντίθετο αποτέλεσμα,

0:02:58.223,0:03:01.910
και έτσι γίνονταν πιο ευαίσθητα στο άγχος[br]κατά τη διάρκεια της ζωής.

0:03:01.910,0:03:04.675
Αυτές θεωρούνται επιγενετικές αλλαγές,

0:03:04.675,0:03:07.524
που σημαίνει ότι επηρεάζουν[br]ποια γονίδια εκφράζονται

0:03:07.524,0:03:10.324
χωρίς να αλλάζουν άμεσα[br]τον γενετικό κώδικα.

0:03:10.514,0:03:14.261
Και αυτές οι αλλαγές μπορούν να αναιρεθούν[br]αν οι μαμάδες ανταλλαχθούν.

0:03:14.261,0:03:16.123
Αλλά υπάρχει ένα εκπληκτικό αποτέλεσμα.

0:03:16.123,0:03:19.788
Οι επιγενετικές αλλαγές που προκλήθηκαν[br]από μία μόνο μητέρα αρουραίο

0:03:19.788,0:03:23.622
πέρασαν σε πολλές γενιές αρουραίων[br]μετά από αυτήν.

0:03:23.622,0:03:28.077
Με άλλα λόγια, τα αποτελέσματα[br]αυτών των ενεργειών ήταν κληρονομικά.

0:03:28.077,0:03:30.337
Δεν υπάρχουν μόνο κακά νέα όμως.

0:03:30.337,0:03:33.147
Υπάρχουν πολλοί τρόποι να αναιρέσετε[br]τη δράση της κορτιζόλης

0:03:33.147,0:03:34.817
στο αγχωμένο μυαλό σας.

0:03:34.817,0:03:38.523
Τα πιο ισχυρά όπλα είναι η άσκηση[br]και ο διαλογισμός

0:03:38.523,0:03:40.376
που σχετίζεται με βαθιές αναπνοές,

0:03:40.376,0:03:43.521
και το να αντιλαμβάνεστε[br]και να συγκεντρώνεστε στο περιβάλλον σας.

0:03:43.521,0:03:46.255
Και οι δύο αυτές δραστηριότητες[br]μειώνουν το στρες

0:03:46.255,0:03:49.525
και αυξάνουν το μέγεθος του ιππόκαμπου,

0:03:49.525,0:03:51.350
βελτιώνοντας έτσι τη μνήμη σας.

0:03:51.350,0:03:54.830
Γι' αυτό μην αισθάνεστε ηττημένοι[br]από τις πιέσεις της καθημερινής ζωής.

0:03:54.830,0:03:59.788
Πάρτε τον έλεγχο του άγχους σας[br]πριν σας ελέγξει αυτό.