Ở Kenya, năm 1984 được biết đến
như là năm của chiếc cốc,
hoặc là cái Goro Goro
Goro goro là một chiếc cốc
dùng để đong
hai kí lô gram bột bắp ở chợ,
và bột bắp được sử dụng
làm món ăn truyền thống Ugali,
một loại bánh ăn kèm với rau
giống bánh màu vàng Polenta ở Ý,
Bắp và rau đều được trồng
ở hầu hết các nông trại
của người Kê Nya,
điều này có nghĩa hầu hết
các gia đình có thể tự nuôi mình
nhờ nông trại của chính họ.
Mỗi cốc goro goro có thể
dùng làm ba bữa chính
cho một gia đình bình thường,
vào năm 1984, toàn bộ mùa màng
chỉ vỏn vẹn được một cốc goro goro.
Hạn hán vào thời điểm ấy
vẫn còn là nỗi ám ảnh lớn nhất
trong tâm trí người dân nơi đây.
Hiện nay, tôi bảo hiểm cho người nông dân
trước nạn hạn hán
như đã từng xảy ra năm 1984
hay cụ thể hơn, tôi bảo hiểm
về những cơn mưa.
Tôi xuất thân
từ một gia đình truyền giáo
đã xây nhiều bệnh viện ở Indonesia,
riêng bố tôi đã xây một bệnh viện tâm thần
ở Tanzania.
Còn đây là tôi, lúc 5 tuổi,
ở trước bệnh viện đó.
Gia đình tôi chắc không ngờ tôi lớn lên
sẽ đi bán bảo hiểm. (Cười)
Vì thế hãy để tôi kể bạn nghe
điều gì đã xảy ra.
Vào năm 2008, khi tôi đang làm việc
cho Bộ Nông Nghiệp của Rwanda,
và xếp của tôi vừa mới được bổ nhiệm
làm Bộ Trưởng.
Bà ấy đã thực hiện một kế hoạch táo bạo
mở đầu một cuộc cách mạng xanh trong nước,
và trước khi được biết,
chúng tôi đã nhập khẩu
hàng tấn phân hóa học và hạt giống
và hướng dẫn nông dân cách
bón phân bón hóa học
và trồng cây.
Sau đó khoảng vài tuần,
Quỹ Tiền tệ Quốc tế thăm chúng tôi,
và đặt câu hỏi cho bà Bộ Trưởng,
"Thưa Bộ Trưởng, thật đáng quý
khi Bà muốn giúp đỡ nông dân
có an ninh lương thực
nhưng nếu trời không mưa thì sao?"
Bộ Trưởng của tôi đã trả lời một cách tự hào
và có một chút thách thức rằng,
"Tôi đang cầu nguyện cho trời mưa đấy."
Và thế là cuộc trò chuyện kết thúc.
Trên ô tô lúc chúng tôi trở về Bộ,
bà ấy quay về phía tôi và bảo,
"Rose, cô luôn luôn thích thú
những vấn đề về tài chính.
Hãy đi và tìm kiếm vài loại bảo hiểm."
Từ đấy đên nay đã 6 năm trôi qua,
và năm ngoái tôi đã gặp may mắn
là thành viên của một nhóm bảo hiểm
cho hơn 185 ngàn nông dân ở Kenya và Rwanda
chống lại hạn hán.
Họ sở hữu trung bình nửa acre
(tương đương 0.2 hecta)
và trả phí bảo hiểm trung bình là 2 euro.
Đó là một hình thức của Bảo hiểm vi mô.
Hiện nay, bảo hiểm truyền thống không thể áp dụng
ở mức phí chỉ có 2 hoặc 3 euro,
vì bảo hiểm truyền thống dựa vào
nguyên tắc thẩm định trực tiếp trên cánh đồng.
Một nông dân ở Đức sẽ được ghé thăm
lúc bắt đầu mùa vụ, giữa mùa vụ,
và vào lúc thu hoạch, và thăm một lần nữa
nếu có xảy ra thất bát,
để ước tính thiệt hại.
Đối với một hộ nông dân cỡ nhỏ
ở trung Phi,
bài toán viếng thăm đó
đơn giản là không phù hợp.
Vì thế, chúng tôi
dựa trên công nghệ và dữ liệu.
Vệ tinh này sẽ đo lường
liệu bầu trời có mây hay không,
bởi vì: hãy tưởng tượng nhé
nếu trời có nhiều mây,
có thể sẽ có mưa,
nhưng nếu không có mây,
thì hiển nhiên là không thể mưa.
Những bức ảnh này thể hiện khả năng có mưa
vào mùa này ở Kenya.
Bạn thấy rằng khoảng mùng 6 tháng 3,
các đám mây bắt đầu tụ lại
và sau đó biến mất,
và rồi vào khoảng ngày 11 tháng 3,
các đám mây thực sự
di chuyển tới gần hơn.
Đám mây đó và kia nữa,
là báo hiệu
của những cơn mưa năm nay.
Vệ tinh này bao trùm toàn bộ Châu Phi.
và quay trở lại hồi năm 1984,
điều này cực kỳ quan trọng,
vì nếu bạn biết được
có bao nhiêu lần hạn hán xảy ra
ở một vùng nào đó
trong vòng 30 năm trở lại đây.
bạn có thể làm một phép ước tính đơn giản
khả năng hạn hán xảy ra trong tương lai,
và điều này có nghĩa
là bạn có thể chuẩn bị cho
mối nguy cơ hạn hán.
Nhưng chỉ dữ liệu không thôi thì chưa đủ.
Chúng tôi lập ra thuật toán nông học
giúp tính toán bao nhiêu lượng mưa
cần cho một mùa vụ và vào khi nào.
Chẳng hạn cho canh tác bắp,
nông dân cần lượng mưa trong 2 ngày
để có thể gieo trồng,
và cần mưa cứ 2 tuần một lần
để cây giống có thể nảy mầm.
Sau đó, cứ 3 tuần một lần
cần có mưa để cây ra lá,
trong khi đó để cây trổ hoa,
cần có mưa thường xuyên hơn,
khoảng 10 ngày một lần để cho cây ra trái.
Và vào cuối vụ,
thực ra bạn không cần mưa nữa,
vì mưa lúc này phá hoại hoa màu.
Việc tạo ra tấm phủ ngăn mưa đã là khó rồi,
nhưng thách thức thực sự
lại là việc bán bảo hiểm.
Chúng tôi lên cho mình
một mục tiêu khiêm tốn
vào khoảng 500 nông dân được bảo hiểm
ở mùa vụ thứ nhất.
Sau một vài tháng đẩy mạnh
công tác marketing,
chúng tôi chỉ có thể bán bảo hiểm
được tổng cộng
cho 185 nông dân.
Tôi đã rất thất vọng và hoang mang.
Mọi người cứ nói với tôi rằng nông dân
muốn có bảo hiểm,
nhưng những khách hàng của chúng tôi
chỉ đơn giản là không mua.
Họ chờ đợi xem điều gì sẽ xảy ra,
họ không đặt niềm tin
vào các công ty bảo hiểm,
hoặc nghĩ rằng, "Tôi đã có thể chịu đựng được
sau bằng ấy năm.
Vì cớ gì tôi lại phải mua nó lúc này?"
Hiện nhiều người trong các bạn
đã biết về tín dụng nhỏ,
đó là một phương pháp
cấp một khoản vay nhỏ cho người nghèo
đi tiên phong bởi Muhammad Yunus,
ông ấy đã giành giải Nobel Hòa Bình
cho công việc với ngân hàng
Grameen (Bangladesh).
Hóa ra, bán các khoản tín dụng vi mô
không giống như bán bảo hiểm vi mô.
Để được vay vốn, người nông dân cần
tạo được niềm tin của một ngân hàng,
và nếu tin, ngân hàng sẽ ứng tiền
cho người nông dân.
Đó là một cam kết rất hấp dẫn.
Còn đối với bảo hiểm,
người nông dân cần phải có niềm tin
vào công ty bảo hiểm, và cần
trả trước cho công ty bảo hiểm
một khoản tiền.
Đó là một thỏa thuận giá trị
hoàn toàn khác.
Vì thế công tác bảo hiểm
triển khai chậm,
với chỉ khoảng 4.4% người châu Phi
mua bảo hiểm vào năm 2012,
một nửa số đó thuộc về một quốc gia,
là Nam Phi.
Chúng tôi đã cố gắng bán trực tiếp bảo hiểm
cho người nông dân
trong vài năm,
với mức phí marketing rất cao
nhưng chỉ đạt được một chút thành công.
Sau đó chúng tôi nhận ra rằng
đã có rất nhiều tổ chức
làm việc với nông dân:
như công ty giống, các tổ chức tài chính vi mô,
công ty điện thoại di động,
các cơ quan chính phủ.
Tất cả đều cung cấp
món vay cho người nông dân,
và thường là chỉ trước khi
đi đến giai đoạn giải ngân
người nông dân mới nói rằng,
"Nếu trời không mưa thì sao?
Bạn muốn tôi trả tiền vay như thế nào đây?"
Nhiều tổ chức này
đã nhận lấy rủi ro cho chính mình,
đơn giản hy vọng rằng điều tồi tệ nhất
sẽ không xảy ra năm đó.
Tuy vậy, hầu hết các tổ chức,
đã giới hạn sự phát triển của mình
ở lĩnh vực nông nghiệp.
Họ không thể chấp nhận rủi ro đó.
Những tổ chức này
trở thành khách hàng của chúng tôi,
và khi chúng tôi kết hợp
giữa tín dụng với bảo hiểm,
nhiều điều thú vị có thể xảy ra.
Hãy để tôi kể với các bạn
một câu chuyện nữa.
Vào đầu tháng 2 năm 2012
ở miền tây Kenya,
những cơn mưa bắt đầu,
và người nông dân gieo cấy sớm hơn,
và khi các cơn mưa bắt đầu sớm,
người nông dân có thêm động lực,
bởi vì thông thường nó đồng nghĩa
với mùa vụ sẽ phát triển tốt đẹp.
Vì thế họ vay tiền và bắt đầu gieo trồng.
Trong ba tuần tiếp theo sau đó,
không có lấy một hạt mưa,
và các cây trồng nảy mầm rất tốt trước đó
trở nên khô héo và chết.
Chúng tôi đã đảm bảo cho các khoản vay
của tổ chức tài chính vi mô
được cung cấp
đến hơn 6 ngàn nông dân ở vùng này,
và chúng tôi gọi các tổ chức này tới, nói rằng,
"Các bạn hãy xem,
chúng tôi đã biết trước trận hạn hán này.
Các bạn đã mua bảo hiểm.
Chúng tôi sẽ trả cho bạn 200 ngàn euro
vào cuối mùa vụ này."
Họ bảo rằng, "Ồ, thật là tuyệt,
nhưng e là lúc đó đã quá trễ.
Có thể trả cho chúng tôi tiền
ngay bây giờ không?"
Để những người nông dân
có thể gieo cấy trở lại
và có thể thu hoạch mùa này."
Vì thế chúng tôi đã thuyết phục
các đối tác bảo hiểm,
và cuối tháng tư, những người nông dân này
đã gieo cấy trở lại.
Chúng tôi đưa ý tưởng của việc gieo cấy lại
đến một công ty hạt giống
và thuyết phục họ cộng thêm phí bảo hiểm vào giá
của mỗi bao hạt giống,
và trên mỗi bao bì,
chúng tôi đính kèm một tấm thẻ
có một con số ở đó,
và khi người nông dân lấy tấm thẻ ra,
họ sẽ gửi tin nhắn đến số liên lạc này,
và con số này sẽ giúp chúng tôi
định vị được người nông dân
và gắn cho họ một điểm ảnh
trên hệ thống vệ tinh.
Sau đó một vệ tinh sẽ đo lường
để ước tính lượng mưa
trong 3 tuần tiếp theo,
và nếu không có mưa,
cgungs tôi sẽ thay thế các hạt giống.
Một trong những...
(Tiếng vỗ tay)
Một trong những người hưởng lợi đầu tiên
của ý tưởng đảm bảo cho việc gieo cấy lại
là Bosco Mwinyi.
Chúng tôi đã ghé thăm trang trại
của anh ấy vào tháng Tám,
và ước gì tôi có thể cho bạn thấy
nụ cười mãn nguyện trên khuôn mặt anh ấy
khi cho chúng tôi xem cánh đồng
vào mùa thu hoạch của mình,
bởi vì nó sưởi ấm trái tim tôi
và nó khiến tôi nhận ra
tại sao việc bán bảo hiểm
có thể là một việc tốt.
Nhưng bạn biết không,
anh ấy một mực yêu cầu
chúng tôi chụp toàn bộ
cánh đồng của anh ấy
vì thế chúng tôi đã
phải mở hết ống kính.
Bảo hiểm đã cứu
mùa vụ năm đó của anh ấy,
và tôi tin rằng hôm nay,
chúng ta có tất cả công cụ
để có thể hỗ trợ nông dân châu Phi
tự làm chủ vận mệnh của mình.
Không còn thêm một năm nào
của chiếc cốc nữa.
Thay vào đó, tôi mong chờ,
ít nhất là ở một mức độ nào đó
tới năm của bảo hiểm,
hoặc năm của những vụ mùa bội thu.
Xin cảm ơn các bạn.
(Vỗ tay)