WEBVTT

00:00:00.465 --> 00:00:03.722
ကင်ညာနိုင်ငံမှာ ၁၉၈၄ ခုနှစ်ဟာ

00:00:03.722 --> 00:00:06.333
ဂိုရိုဂိုရိုနှစ်

00:00:06.333 --> 00:00:08.753
တစ်နည်း တစ်ပြည်နှစ်အဖြစ် ထင်ရှားပါတယ်။

00:00:08.753 --> 00:00:11.671
ဂိုရိုဂိုရို ဆိုတာကတော့ ဈေးထဲ 
ပြောင်းဖူးစေ့ကိုရောင်းရာမှာ

00:00:11.671 --> 00:00:14.981
တိုင်းဖို့ အသုံးပြုတဲ့ တိုင်းစရာ 
ပြည်တစ်မျိုးပါပဲ၊

00:00:14.981 --> 00:00:18.121
ပြောင်းဖူးကိုကျတော့ အူဂါလီလို့ ခေါ်တဲ့ 
ပြောင်းဖူးပြုတ်ကို

00:00:18.121 --> 00:00:22.078
ဟင်းသီးဟင်းရွက်နဲ့ စားရတဲ့ 
စားစရာကို ပြုလုပ်ကြပါတယ်။

00:00:22.078 --> 00:00:24.393
ခုနက ပြောခဲ့တဲ့ ပြောင်းဖူးရော 
ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေပါ

00:00:24.393 --> 00:00:26.518
ကင်ညာနိုင်ငံထဲက မွေးမြူရေးခြံတွေထဲမှာ 
စိုက်လို့ရပါတယ်၊

00:00:26.518 --> 00:00:28.791
အဲဒါကြောင့်မို့လို့ မိသားစု အများစုတို့ဟာ 
သူတို့ကိုယ်ပိုင် ခြံထဲမှနေပြီး

00:00:28.791 --> 00:00:30.972
မိမိတို့အတွက် စားစရာကို 
ထုတ်လုပ်နိုင်ကြပါတယ်။

00:00:30.972 --> 00:00:34.900
ပျမ်းမျှ မိသားစုကို ယူကြည့်မယ်ဆိုရင်

00:00:34.900 --> 00:00:36.881
ဂိုရိုဂိုရို တစ်ခုဖြင့် မိသားစုဟာ 
သုံးနပ်စားနိုင်ပါတယ်၊

00:00:36.881 --> 00:00:39.970
ဒါပေမဲ့ ၁၉၈၄ ခုနှစ်တုန်းကဆိုရင် 
ထွက်လာခဲ့တဲ့ သီးနှံအားလုံးဟာ

00:00:39.970 --> 00:00:43.142
ဂိုရိုဂိုရို တစ်ခုစာမျှသာ ရှိခဲ့ပါတယ်။

00:00:43.142 --> 00:00:45.992
အဲဒါဟာ ယခုထက်ထိကို ကျွန်မတို့ သိထားရသမျှထဲက

00:00:45.992 --> 00:00:48.635
မိုးအခေါင်ဆုံး နှစ်ပါပဲ။

00:00:48.635 --> 00:00:51.594
ဒီနေ့မယ် ကျွန်မဟာ လယ်သမားတွေကို 
မိုးခေါင်မှုဘေးမှ၊

00:00:51.594 --> 00:00:53.655
ဂိုရိုဂိုရိုနှစ်တုန်းက မိုးခေါင်မှုမျိုးမှ၊
ကာကွယ်ပေးနေပါတယ်၊

00:00:53.655 --> 00:00:58.641
တနည်း၊ ပိုပြီး တိကျအောင် ပြောရရင်၊
သီးနှံတွေကို အာမခံပေးနေပါတယ်။

00:00:58.641 --> 00:01:01.090
ကျွန်မဟာ အင်ဒိုနီရှားနိုင်ငံမှာ ဆေးရုံတွေကို
ဆောက်လုပ်ခဲ့တဲ့

00:01:01.090 --> 00:01:03.241
မစ်ရှင်အဖွဲ့မိသားစုမှ ဆင်းသက်လာသူပါ၊

00:01:03.241 --> 00:01:05.518
ကျွန်မ ဖခင်ဟာ စိတ္တဇရောဂါကု ဆေးရုံကို

00:01:05.518 --> 00:01:06.774
တန်ဇာနီယားမှာ ဆောက်ခဲ့ပါတယ်။

00:01:06.774 --> 00:01:09.875
ဒါကတော့ ကျွန်မ ငါးနှစ်အရွယ်တုန်းက 
ဆေးရုံရှေ့မှာ ရပ်နေတာပါ။

00:01:09.875 --> 00:01:12.196
ကျွန်မဟာ ကြီးလာရင် 
အာမခံတွေကို ရောင်းမှာကို

00:01:12.196 --> 00:01:15.162
အဲဒီုတုန်းက သူတို့ ဘယ်လိုမှာမှ စိတ်ကူးနိုင်ခဲ့မှာ 
မဟုတ်ပါဘူး။ (ရယ်မောသံများ)

00:01:15.162 --> 00:01:18.203
အခု ခင်ဗျားတို့အားလုံးကို ဖြစ်ပျက်လာခဲ့ပုံကို
ပြောပြချင်ပါတယ်။

00:01:18.203 --> 00:01:19.920
၂၀၀၈ ခုနှစ်မှာ ကျွန်မဟာ

00:01:19.920 --> 00:01:22.204
ရဝမ်ဒါ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေး ဝန်ကြီးဌာနမှာ
အလုပ်လုပ်နေခဲ့ပါတယ်၊

00:01:22.204 --> 00:01:24.200
ကျွန်မ အကြီးအကဲဟာ ဝန်ကြီးအဖြစ်

00:01:24.200 --> 00:01:25.607
တင်မြှောက်ခံခဲ့ရတဲ့ အချိန် ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

00:01:25.607 --> 00:01:27.495
သူဟာ သူ့နိုင်ငံထဲမှာ အစိမ်းရောင် တော်လှန်ရေး

00:01:27.495 --> 00:01:29.824
စီမံကိန်းကို စတင်ဖို့ စီမံလာခဲ့ပါတယ်၊

00:01:29.824 --> 00:01:31.444
အဲဒီမတိုင်မီတုန်းက အထိဆိုရင်၊ ကျွန်မတို့ဟာ

00:01:31.444 --> 00:01:33.737
ဓာတ်မြေဩဇာတွေကို တန်ပေါင်းများစွာ နဲ့ 
မျိုးစေ့တွေကို နိုင်ငံခြားမှ တင်သွင်းနေခဲ့ကြပြီး

00:01:33.737 --> 00:01:36.462
လယ်သမားတွေကို 
အဲဒီ ဓာတ်မြေဩဇာတွေကို သုံးပုံနဲ့

00:01:36.462 --> 00:01:37.997
စိုက်ပျိုးရပုံကို ရှင်းလင်းပြောပြခဲ့ကြပါတယ်။

00:01:37.997 --> 00:01:39.890
အဲဒီနောက် မကြာမီမှာပဲ 
နိုင်ငံတကာငွေကြေးအဖွဲ့မှ

00:01:39.890 --> 00:01:42.603
ကိုယ်စားလှယ်တွေကို 
ကျွန်မတို့ဆီကို လာလည်ခဲ့ကြရာ၊

00:01:42.603 --> 00:01:44.133
ကျွန်မ ဝန်ကြီးကို မေးလိုက်ကြတာက၊

00:01:44.133 --> 00:01:46.945
"ဝန်ကြီးခင်ဗျာ၊ လယ်သမားတွေကို ကူညီပေးချင်တာ၊ အစာရေစာ 
လုံခြုံမှု ရှိလာစေချင်တာ သိပ်ကောင်းပါတယ်၊

00:01:46.945 --> 00:01:51.118
ဒါပေမဲ့ မိုးမရွာဘဲနေခဲ့ရင် ဘယ်လိုလုပ်မလဲ?"

00:01:51.118 --> 00:01:53.267
ကျွန်မ ဝန်ကြီးက ၀င့်ကြွားစွာနဲ့

00:01:53.267 --> 00:01:55.281
အခိုင်အမာ ဖြေလိုက်ပုံက၊

00:01:55.281 --> 00:01:59.871
"မိုးရွာဖို့အတွက် ကျွန်မ ဆုတောင်းပေးမှာပါ။"

00:01:59.871 --> 00:02:03.071
အဲဒီဆွေးနွေးပွဲဟာ အဲဒီမှာတင် ပြီးသွားခဲ့ပါတယ်။

00:02:03.071 --> 00:02:05.225
အဲဒီက အပြန်လမ်းမှာ ဝန်ကြီးက 
ကျွန်မဘက်ကို လှည့်လိုက်ကာ

00:02:05.225 --> 00:02:07.306
"Rose၊ ရှင်ဟာ အမြဲတမ်း 
ဘဏ္ဍာရေးကို စိတ်ဝင်စားခဲ့သူပဲ၊

00:02:07.306 --> 00:02:09.376
အာမခံ တစ်မျိုးမျိုးကို 
ရှာကြံကြည့်ပါလား။’’ ဆိုပြီး

00:02:09.376 --> 00:02:12.515
ပြောဆိုလာပါတယ်။

00:02:12.515 --> 00:02:14.552
အဲဒီနောက်မှာ ယခုဆိုရင် 
ခြောက်နှစ်ကြာသွားပါပြီ၊

00:02:14.552 --> 00:02:16.542
နောက်ဆုံးမှာတော့ ကျွန်မဟာ
အတော်ကလေး ကံကောင်းနိုင်ခဲ့လို့

00:02:16.542 --> 00:02:18.048
ကင်ညာ နဲ့ ရဝမ်ဒါ နိုင်ငံထဲက လယ်သမား
၁၈၅၀၀၀ ကျော်တို့ကို

00:02:18.048 --> 00:02:21.953
မိုးခေါင်မှုဘေးမှ အာမခံတွေကို 
စီမံပေးနိုင်ခဲ့တဲ့

00:02:21.953 --> 00:02:23.890
အဖွဲ့ထဲမှာ ပါဝင်နေသူ တစ်ဦးဖြစ်ပါတယ်။

00:02:23.890 --> 00:02:25.970
သူတို့ဟာ ပျမ်းမျှအားဖြင့် ဧကဝက်ရှိတဲ့ 
လယ်ကို ပိုင်ဆိုင်ခဲ့ကြကာ

00:02:25.970 --> 00:02:29.423
ပျမ်းမျှအားဖြင့် ပရီမီယံအဖြစ် 
နှစ်ယူရိုခန့် ပေးခဲ့ကြရပါတယ်။

00:02:29.423 --> 00:02:31.800
အဲဒါဟာ မိုက်ခရိုခေါ် အသေးစားအာမခံမျိုးပါ။

00:02:31.800 --> 00:02:33.855
လုပ်ရိုးလုပ်စဉ် အာမခံဆိုရင် ခုနကပြောခဲ့တဲ့

00:02:33.855 --> 00:02:35.768
ပရီမီယံကြေး နှစ်ယူရိုဖြင့် အလုပ်မလုပ်ကြပါဘူး၊

00:02:35.768 --> 00:02:38.675
အဲဒီလို လုပ်ရိုးလုပ်စဉ် အာမခံဟာ 
လယ်မြေတွေကို သွားကြည့်ရလို့ပါ။

00:02:38.675 --> 00:02:40.617
ဥပမာ ဂျာမနီနိုင်ငံထဲက လယ်သမားဆီကို

00:02:40.617 --> 00:02:43.102
ရာသီ အစပိုင်းမှာ၊ အလယ်မှာ၊ 
ပြီးတော့ အဆုံးပိုင်းမှာ၊

00:02:43.102 --> 00:02:45.589
အဲဒါ့အပြင် ဆုံးရှုံးမှု ရှိခဲ့ရင်၊ 
နစ်နာမှာကို ခန့်မှန်းဖို့အတွက်

00:02:45.589 --> 00:02:48.995
သွားပြီး လိုက်လံကြည့်ရပါတယ်။

00:02:48.995 --> 00:02:52.130
အာဖရိက အလယ်ပိုင်းရှိ အသေးစား 
လယ်သမားရဲ့ ကိစ္စထဲမှာကျတော့၊

00:02:52.130 --> 00:02:53.959
ခုနကလို သွားပြီး စစ်ဆေးကြည့်ရှုရတာမျိုးဟာ

00:02:53.959 --> 00:02:57.030
ဘယ်လိုမှ အကျိုးမရှိနိုင်ပါ။

00:02:57.030 --> 00:03:00.871
အဲဒီလို သွားကြည့်မယ့်အစား၊ ကျွန်မတို့ နည်းပညာ နဲ့ 
အချက်အလက်တွေကို အားကိုးပါတယ်။

00:03:00.871 --> 00:03:03.077
ဒီဂြိုဟ်တုဟာ တိမ်တွေ ရှိခဲ့သလား 
မရှိခဲ့ဘူးလားဆိုတာကို

00:03:03.077 --> 00:03:05.239
တိုင်းကြည့်ပါတယ်၊

00:03:05.239 --> 00:03:06.407
အဲဒီလို တိုင်းကြည့်ရတာက၊

00:03:06.407 --> 00:03:11.109
တိမ်တွေ ရှိနေခဲ့တယ်ဆိုရင်၊ 
မိုးအနည်းငယ် ရွာနိုင်လို့ပါ၊

00:03:11.109 --> 00:03:12.808
တိမ်တွေ လုံးဝမရှိခဲ့ဘူး ဆိုရင်တော့၊

00:03:12.808 --> 00:03:15.659
လက်တွေ့မှာ မိုးရွာနိုင်စရာ 
လုံးဝအကြောင်း မရှိနိုင်ပါ။

00:03:15.659 --> 00:03:17.939
ဟောဒီပုံတွေကျတော့ မိုးရာသီ 
အလားအလာကို ပြနေပါတယ်၊

00:03:17.939 --> 00:03:19.794
ကင်ညာနိုင်ငံရဲ့ လက်ရှိရာသီအတွက်ပါ။

00:03:19.794 --> 00:03:21.830
မတ်လ ၆ ရက် တစ်ဝိုက်အခြေအနေကို 
မြင်ကြတယ် မဟုတ်လား၊

00:03:21.830 --> 00:03:24.935
တိမ်တွေ အထဲကိုဝင်လာကြတဲ့ 
နောက်မှာ ပျောက်သွားကြတယ်၊

00:03:24.935 --> 00:03:26.963
အဲဒီနောက်ပိုင်း မတ်လ ၁၁ ရက် တစ်ဝိုက်မှာ

00:03:26.963 --> 00:03:30.213
တိမ်တွေ ပေါ်လာကြတာကို တကယ်ပါပဲ။

00:03:30.213 --> 00:03:33.140
ဟိုဘက်မှာ၊ ပြီးတော့ ဟိုမှာမြင်ရတဲ့ 
တိမ်တွေဟာ

00:03:33.140 --> 00:03:36.028
ဒီနှစ် မိုးရာသီရဲ့ အလားအလာကို 
ပြသနေကြပါတယ်။

00:03:36.028 --> 00:03:38.715
ဒီဂြိုဟ်တုဟာ အာဖရိက တစ်တိုက်လုံးကို 
လွှမ်းခြုံထားပါတယ်၊

00:03:38.715 --> 00:03:41.632
ပြီးတော့ ၁၉၈၄ ခုနှစ်ကတည်းက ရှိလာခဲ့တာပါ၊

00:03:41.632 --> 00:03:43.980
အဲဒီအချက်ဟာ အရေးပါပါတယ်၊
လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၃၀ အတွင်းမှာ

00:03:43.980 --> 00:03:46.421
ဒေသ တစ်ခုမှာ မိုးခေါင်မှုကို ဘယ်နှစ်ကြိမ်

00:03:46.421 --> 00:03:48.370
ကြုံတွေ့ခဲ့ရသလဲ ဆိုတာကို သိထားတဲ့နောက်မှာ၊

00:03:48.370 --> 00:03:50.200
အနာဂတ်မှာပါ မိုးခေါင်မှုရဲ့
အလားအလာ ဘယ်လောက်ရှိုနိင်ကြောင်းကို

00:03:50.200 --> 00:03:52.957
အတော်ကလေး တိကျစွာ 
ခန့်မှန်းလို့ ရနိုင်မှာမို့လို့၊

00:03:52.957 --> 00:03:55.070
မိုးခေါင်မှုဆိုတဲ့ အန္တရာယ်ကို 
ကျွန်မတို့ဟာ

00:03:55.070 --> 00:03:57.760
ဈေးနှုန်းတံဆိပ်ကို တပ်ပေးလို့ ရနိုင်လာမှာပါ။

00:03:57.760 --> 00:04:00.156
ဒါပေမဲ့ အဲဒီလို အချက်အလက်တွေကိုယ်၌ဟာ
မလုံလောက်ပါဘူး။

00:04:00.156 --> 00:04:02.641
ကျွန်မတို့ဟာ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေး
အယ်လဂိုရီသမ် ဆိုတာကို ပြုစုထားပါတယ်

00:04:02.641 --> 00:04:06.335
သီးနှံတစ်ခုခုအတွက် မိုးဘယ်လောက်လိုတယ်၊
ဘယ်အချိန်မှာ လိုတယ် ဆိုတာသိနိုင်ပါတယ်။

00:04:06.335 --> 00:04:08.749
ဥပမာ၊ ပြောင်းကို စိုက်တဲ့ အချိန်မှာ

00:04:08.749 --> 00:04:11.144
လယ်သမားတွေ စိုက်ပျိုးနေစဉ်၊

00:04:11.144 --> 00:04:13.000
မိုးနှစ်ရက် ရွာပေးရန် လိုပါတယ်၊

00:04:13.000 --> 00:04:15.194
အဲဒီနောက်မှာတော့ နှစ်ပတ်တိုင်းမှာ 
တစ်ကြိမ်ရွာပေးမှသာ

00:04:15.194 --> 00:04:17.673
မျိုးစေ့ဟာ စနစ်တကျ အညှောင့်ထွက်လာမှာပါ။

00:04:17.673 --> 00:04:20.998
အဲဒီနောက်မှာ ကျွန်မတို့ဟာ
သုံးပတ်တစ်ကြိမ် မိုးရွာပေးဖို့လိုပါတယ်၊

00:04:20.998 --> 00:04:23.901
အဲဒီလိုရွာပေးမှသာ သီးပင်ဟာ 
အရွက်တွေ ထွက်လာပါမယ်၊

00:04:23.901 --> 00:04:26.667
တစ်ဖန်၊ ပန်းတွေပွင့်လာဖို့အတွက်
မိုးမကြာခဏ ရွာပေးဖို့ လိုပါမယ်၊

00:04:26.667 --> 00:04:30.527
ဆယ်ရက်တိုင်းမှာ တစ်ကြိမ် ရွာပေးရင်
ပြောင်းရိုးတွေ ပေါ်ထွန်းလာမှာပါ။

00:04:30.527 --> 00:04:32.032
ရာသီအကုန်ပိုင်းတွင်

00:04:32.032 --> 00:04:34.244
တကယ်တော့ မိုးမရွာဘဲ နေရင် 
ကျွန်မတို့အတွက် ကောင်းမှာပါ၊

00:04:34.244 --> 00:04:37.795
မိုးရွာမယ်ဆိုရင် ပြောင်းဖူးတွေကို 
ထိခိုက်ပျက်စီးစေနိုင်လို့ပါ။

00:04:37.795 --> 00:04:41.150
အဲဒီလို အချက်အလက်တွေကို ပြုစု
အကြံပေးရတာဟာ ခက်ခဲတာမှန်ပေမဲ့၊

00:04:41.150 --> 00:04:43.046
ဒါပေမဲ့၊ လက်တွေ့ လုပ်ကိုင်ရာမှာ အခက်ဆုံး
စိန်ခေါ်မှုက

00:04:43.046 --> 00:04:47.574
အာမခံကို ရောင်းရတဲ့ အလုပ်ပဲ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

00:04:47.574 --> 00:04:50.061
ကျွန်မတို့ဟာ ပထမဦးဆုံး ရာသီအပြီးမှာ

00:04:50.061 --> 00:04:54.061
စုစုပေါင်း လယ်သမား ၅၀၀ တို့ကို အာမခံပေးကြမယ်လို့
ကျွန်မတို့ လျာခဲ့ကြပါတယ်။

00:04:54.061 --> 00:04:56.631
နှစ်ကြာ ကြိုးစားခဲ့တဲ့ နောက်မှာ

00:04:56.631 --> 00:04:58.450
ကျွန်မတို့ဟာ အားလုံးပေါင်း

00:04:58.450 --> 00:05:02.108
လယ်သမား ၁၈၅ ဦးကိုသာ 
အာမခံရောင်းနိုင်ခဲ့ကြပါတယ်။

00:05:02.108 --> 00:05:05.030
ကျွန်မဟာ စိတ်ပျက်သွားကာ 
ဘာလုပ်ရမှန်း မသိခဲ့ပါ။

00:05:05.030 --> 00:05:06.684
လယ်သမားတွေအတွက် အာမခံဟာ 
သိပ်အရေးကြီးတယ်ဆိုပြီး

00:05:06.684 --> 00:05:09.267
လူတိုင်း ကျွန်မကို ပြောလာခဲ့ကြပါတယ်၊

00:05:09.267 --> 00:05:12.264
ဒါပေမဲ့ ကျွန်မတို့ရဲ့ အဓိကရ 
လယ်သမားတွေဟာ မဝယ်ကြပါ။

00:05:12.264 --> 00:05:14.928
ရှေ့ဆက်ပြီး ဘယ်လိုများ ဖြစ်လာမလဲ ဆိုတာကို
သူတို့ စောင့်ကြည့်လိုခဲ့ကြပါတယ်၊

00:05:14.928 --> 00:05:17.677
သူတို့ဟာ အာမခံကုမ္ပဏီတွေကို 
မယုံကြည့်ခဲ့ကြပါ၊

00:05:17.677 --> 00:05:19.963
ပြီးတော့၊ "ငါနှစ်ပေါင်း များစွာကြာအောင် 
လုပ်ကိုင်လာခဲ့တဲ့ဟာပဲ၊

00:05:19.963 --> 00:05:23.720
အခုကျမှ ဘာဖြစ်လို့ အာမခံကို ဝယ်ရမှာလဲ?"
တွေးခဲ့ကြပါတယ်။

00:05:23.720 --> 00:05:26.102
ခင်ဗျားတို့ထဲက တော်တော်များများတို့က
အသေးစားငွေချေးမှုဆိုတာကို သိကြပါတယ်၊

00:05:26.102 --> 00:05:29.596
Muhammad Yunu မှ ရှေ့ဆောင်လျက် ဆင်းရဲတဲ့
ပြည်သူများအတွက်

00:05:29.596 --> 00:05:31.598
အသေးစား ချေးငွေတွေကို 
ထုတ်ပေးလာခဲ့တယ်၊

00:05:31.598 --> 00:05:33.119
သူဟာ Grameen Bank ကို ထူထောင်ပြီး
အဲဒီလိုလုပ်ကိုင်ခဲ့တာကြောင့်

00:05:33.119 --> 00:05:35.268
နိုဘယ်ဆုကိုတောင် ရရှိခဲ့ပါတယ်။

00:05:35.268 --> 00:05:37.752
ဒါပေမဲ့ အသေးစားချေးငွေကို 
ထုတ်ပေးခြင်းဟာ

00:05:37.752 --> 00:05:41.153
အာမခံကို ရောင်းရတာနဲ့ မတူခြားနားတာကို 
တွေ့လာရပါတယ်။

00:05:41.153 --> 00:05:45.038
ချေးငွေတစ်ခုအတွက် လယ်သမားဟာ
ဘဏ်တစ်ခုမှ သူ့ကို ယုံကြည်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်၊

00:05:45.038 --> 00:05:48.982
အဲဒီကိစ္စအောင်မြင်မယ်ဆိုရင်၊ ဘဏ်ဟာ 
သူ့ကို ငွေထုတ်ချေးပါမယ်။

00:05:48.982 --> 00:05:51.091
အဲဒါဟာ စွဲမက်စရာကောင်းတဲ့ 
ကမ်းလှမ်းချက်ပါ။

00:05:51.091 --> 00:05:54.337
အာမခံကိစ္စထဲမှာကျတော့၊ 
လယ်သမားကမှ

00:05:54.337 --> 00:05:55.879
အာမခံကုမ္ပဏီကို ယုံကြည်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်၊

00:05:55.879 --> 00:05:59.103
ယုံကြည်မှသာ အာမခံကုမ္ပဏီကို ငွေပေးမှာပါ။

00:05:59.103 --> 00:06:02.470
ကမ်းလှမ်းချက် တန်ဖိုးသဘောအရ
သိပ်ကိုခြားနားတဲ့ အခြေအနေမျိုးပါ။

00:06:02.470 --> 00:06:05.159
အဲဒါကြောင့်မို့လို့ အာမခံကို 
မှာယူမှုနှုန်းဟာ နှေးခဲ့ပါတယ်၊

00:06:05.159 --> 00:06:07.735
၂၀၁၂ ခုနှစ်ထဲမှာ အာမခံကို ဝယ်ယူခဲ့ကြသူ

00:06:07.735 --> 00:06:10.288
အာဖရိက တစ်တိုက်လုံးမှာ 
၄.၄ ရာခိုင်နှုန်းပဲ ရှိခဲ့ပါတယ်၊

00:06:10.288 --> 00:06:12.280
ပြီးတော့ အဲဒါရဲ့ တစ်ဝက်ဟာ တောင်အာဖရိက

00:06:12.280 --> 00:06:14.323
တစ်နိုင်ငံထဲမှ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

00:06:14.323 --> 00:06:15.970
ကျွန်မတို့ဟာ အာမခံတွေကို လယ်သမားများအား
တိုက်ရိုက် ရောင်းဖို့

00:06:15.970 --> 00:06:18.421
နှစ်အနည်းငယ်ကြာ ကြိုးစားခဲ့ကြရာ

00:06:18.421 --> 00:06:20.420
အကုန်အကျ သိပ်မြင့်မားခဲ့ပေမဲ့

00:06:20.420 --> 00:06:23.506
အောင်မြင်မှုဟာ တော်ရုံမျှသာ ရှိခဲ့ပါတယ်။

00:06:23.506 --> 00:06:25.460
အဲဒီနောက်မှာ လယ်သမားတွေနဲ့ 
အလုပ်လုပ်နေကြတဲ့

00:06:25.460 --> 00:06:28.169
အဖွဲ့အစည်းတွေ မနည်းကြီး၊ မျိုးစေ့ကုမ္ပဏီတွေ
အသေးစား ချေးငွေ ကုမ္ပဏီတွေ၊

00:06:28.169 --> 00:06:31.606
မိုဘိုင်းဖုန်း ကုမ္ပဏီတွေ

00:06:31.606 --> 00:06:33.552
အစိုးရအေဂျင်စီတွေ

00:06:33.552 --> 00:06:34.874
ရှိနေတာကို စဉ်းစားမိပါတယ်။

00:06:34.874 --> 00:06:37.624
၎င်းတို့အားလုံးဟာ လယ်သမားတွေကို
ချေးငွေများ ထုတ်ပေးနေခဲ့ကြပါတယ်၊

00:06:37.624 --> 00:06:40.246
မကြာခဏဆိုသလို၊ ချေးငွေကို
နောက်ဆုံး ထုတ်မပေးခင်မှာ

00:06:40.246 --> 00:06:42.346
လယ်သမားတွေက

00:06:42.346 --> 00:06:44.498
"မိုးမရွာဘဲ နေခဲ့ရင် ဘယ်လိုဖြစ်မလဲ?

00:06:44.498 --> 00:06:47.965
ကျွန်တော်တို့ဟာ ချေးငွေကို ဘယ်လိုလုပ် 
ပေးနိုင်ပါ့မလဲ?" မေးကြပါတယ်။

00:06:47.965 --> 00:06:50.042
အဲဒီလို အဖွဲ့အစည်း တော်တော်များတို့က

00:06:50.042 --> 00:06:51.660
အဲဒီလို အန္တရာယ်ကို 
မိမိဘာသာမိမိ ယူခဲ့ကြပါတယ်၊

00:06:51.660 --> 00:06:53.628
အဲဒီနှစ်ဟာ အဆိုးဆုံးနှစ်ဖြစ်မှာ မဟုတ်ဘူး

00:06:53.628 --> 00:06:55.990
ဆိုတဲ့ မျှော်လင့်ချက်နဲ့ပါ။

00:06:55.990 --> 00:06:57.433
အဲဒီ အဖွဲ့အစည်း အများစုတို့ဟာ

00:06:58.876 --> 00:07:00.319
လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးဆိုငရာ သူတို့ရဲ့ လုပ်ငန်းတွေကို
အကန့်အသတ်ဖြင့် လုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။

00:07:00.319 --> 00:07:02.991
၎င်းတို့ဟာ အဲဒီလို အန္တရာယ်မျိုးကို မယူလိုခဲ့ကြပါ။

00:07:02.991 --> 00:07:06.714
အဲဒီအဖွဲ့အစည်းတွေဟာ ကျွန်မတို့ရဲ့
ဖောက်သည်တွေ ဖြစ်လာကြပါတယ်၊

00:07:06.714 --> 00:07:09.913
ငွေထုတ်ပေးခြင်း နဲ့ အာမခံကို 
ပေါင်းလိုက်တဲ့တအခါမှာ

00:07:09.913 --> 00:07:12.632
စိတ်ဝင်စားစရာ အရာတွေ 
ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ပါတယ်။

00:07:12.632 --> 00:07:16.020
ကျွန်မဟာ နောက်ဖြစ်ရပ် 
တစ်ခုကို ပြောပြပါရစေ။

00:07:16.020 --> 00:07:19.870
၂၀၁၂ ခုနှစ် ဖေဖေါ်ဝါရီလရဲ့ အစပိုင်းမှာ၊
ကင်ညာနိုင်ငံရဲ့ အနောက်ပိုင်းတွင်၊

00:07:19.870 --> 00:07:22.869
မိုးစရွာလာခဲ့ရာ၊ စောပြီး ရွာလာခဲ့ပါတယ်၊

00:07:22.869 --> 00:07:25.940
မိုးဟာ စောပြီးရွာလာရင်၊ လယ်သမားတွေဟာ
အားတက်လာကြပါတယ်၊

00:07:25.940 --> 00:07:29.506
ပုံမှန်အားဖြင့် ရာသီကောင်းမယ်
ဆိုတာရဲ့ နမိတ်လက္ခဏာမို့လို့ပါ။

00:07:29.506 --> 00:07:32.262
အဲဒါနဲ့ သူတို့ဟာ ချေးငွေတွေကို ထုတ်ယူကြပြီး
စိုက်ပျိုးခဲ့ကြပါတယ်။

00:07:32.262 --> 00:07:33.752
အဲဒီ နောက်သုံးပတ်ကြာ

00:07:33.752 --> 00:07:36.060
မိုးတစ်စက်မှာမှ မရွာခဲ့ပါဘူး၊

00:07:36.060 --> 00:07:38.624
အညှောင့်တွေ ကောင်းကောင်း
ထွက်လာနေခဲ့တဲ့

00:07:38.624 --> 00:07:41.937
ခြောက်သွားလျက် သေသွားကြပါတယ်။

00:07:41.937 --> 00:07:44.692
ကျွန်မတို့ဟာ ထုတ်ပေးခဲ့တဲ့ ချေးငွေတွေကို

00:07:44.692 --> 00:07:45.812
အသေးစား ချေးငွေဌာန တစ်ခုမှာ အာမခံထားခဲ့ပါတယ်၊

00:07:45.812 --> 00:07:49.360
အဲဒီဒေသထဲက လယ်သမား ၆၀၀၀ တို့အတွက်
ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်၊

00:07:49.360 --> 00:07:50.650
ဒါနဲ့ ကျွန်မတို့က သူတို့ကို ခေါ်ယူကာ

00:07:50.650 --> 00:07:52.350
"မိုးခေါင်ခဲ့တာကို ကျွန်မတို့ သိပါတယ်။

00:07:52.350 --> 00:07:54.014
ဒါကြောင့် ကျွန်မတို့ ခင်ဗျားတို့ကို ခေါ်ယူခဲ့တာပါ။

00:07:54.014 --> 00:07:58.327
ခင်ဗျားတို့ကို ရာသီကုန်သွားချိန်မှာ
ယူရိုငွေ ၂၀၀ ၀၀၀ ပြန်ထုတ်ပေးကြပါမယ်။"

00:07:58.327 --> 00:08:00.126
သူတို့က၊ "ဟုတ်လား၊ သိပ်ကောင်းလိုက်တာ၊

00:08:00.126 --> 00:08:02.252
ဒါပေမဲ့ အဲဒီလိုဆိုရင် နောက်ကျသွားမယ်။

00:08:02.252 --> 00:08:04.435
ခင်ဗျားတို့ အဲဒီငွေကို အခုများ ပေးနိုင်မလား?
မေးကြပါတယ်။

00:08:04.435 --> 00:08:06.865
အဲဒီလိုဆိုရင် အဲဒီလယ်သမားတွေဟာ
ထပ်ပြီး ပြန်စိုက်နိုင်မှာမို့လို့

00:08:06.865 --> 00:08:10.442
ဒီရာသီထဲမှာကို နောက်တစ်သီး 
ရိတ်သိမ်းနိုင်ကြပါမယ်။"

00:08:10.442 --> 00:08:12.523
အဲဒါနဲ့ ကျွန်မတို့ဟာ ကျွန်မတို့ရဲ့
အာမခံ လုပ်ကိုင်ဖေါ်တွေကို နားချနိုင်ခဲ့ကြလို့၊

00:08:12.523 --> 00:08:15.898
နောက်ပိုင်း ဧပြီလထဲမှာ၊ အဲဒီလယ်သမားတွေဟာ
ပြန်ပြီး စိုက်နိုင်ခဲ့ကြပါတယ်။

00:08:15.898 --> 00:08:18.692
ကျွန်မတို့ဟာ အဲဒီလို ပြန်လည်စိုက်ပျိုးရေး စိတ်ကူးကို 
မျိုးစေ့ကုမ္ပဏီ တစ်ခုဆီကို ပြောပြပြီး

00:08:18.692 --> 00:08:20.802
မျိုးစေ့အိတ်တိုင်းရဲ့ တန်ဖိုးထဲကို
အာမခံ ကုန်ကျစရိတ်ကို

00:08:20.802 --> 00:08:22.941
ထည့်ပြီးတွက်ယူရန် နားချနိုင်ခဲ့ပါတယ်၊

00:08:22.941 --> 00:08:24.920
ပြီးတော့ အဲဒီအိတ်တိုင်းထဲကို၊
ကျွန်မတို့ဟာ ကဒ်တစ်ခုစီထည့်ပေးလိုက်ရာ

00:08:24.920 --> 00:08:26.494
အဲဒီမှာ နံပါတ်တစ်ခုစီ ပါခဲ့ပါတယ်၊

00:08:26.494 --> 00:08:28.476
လယ်သမားတွေက 
၎င်းတို့ကို ဖွင့်လိုက်တဲ့အခါမှာ၊

00:08:28.476 --> 00:08:30.477
အဲဒီ နံပါတ်ကို ကျွန်မတို့ဆီ 
စာတိုဖြင့် ပြန်ပို့ရပါတယ်၊

00:08:30.477 --> 00:08:31.850
အဲဒီနံပါတ်ဟာ လက်တွေ့မှာကျတော့
အဲဒီလယ်သမား တည်နေရာကို

00:08:31.850 --> 00:08:33.225
ရှာဖွေဖေါ်ထုတ်နိုင်အောင် ကူပေးပါမယ်၊

00:08:33.225 --> 00:08:36.349
သူတို့ကို ဂြိုဟ်တုမြေပုံပေါ်မှာ 
မှတ်ပေးနိုင်မှာပါ။

00:08:36.349 --> 00:08:38.890
အဲဒီဂြိုဟ်တုဟာ လာမယ့် သုံးပတ်ကာလအတွက်

00:08:38.890 --> 00:08:40.424
မိုးရေကို တိုင်းထွာယူပါမယ်၊

00:08:40.424 --> 00:08:42.154
တကယ်လို့ မိုးမရွာခဲ့ဘူးဆိုရင်၊

00:08:42.154 --> 00:08:45.560
ကျွန်မတို့ဟာ သူတို့ကို မျိုးစေ့တွေကို
အစားထိုး ထုတ်ပေးကြပါမယ်။

00:08:45.560 --> 00:08:46.800
ပထမဦးဆုံး တစ်ယောက်ဟာ —

00:08:46.800 --> 00:08:52.023
(လက်ခုပ်တီးသံများ) — ခဏလေး၊ 
ကျွန်မ မပြီးသေးပါဘူး!

00:08:52.023 --> 00:08:55.180
အဲဒီလို ပထမဦးဆုံး အစားထိုးထုတ်ပေးတဲ့
အာမခံကို ရရှိလိုက်သူမှာ

00:08:55.180 --> 00:08:57.396
Bosco Mwinyi ပဲ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

00:08:57.396 --> 00:09:00.087
ကျွန်မတို့ဟာ သူ့စိုက်ခင်းကို ဩဂုတ်လ
နောက်ပိုင်းမှာ သွားကြည့်ခဲ့ကြတော့၊

00:09:00.087 --> 00:09:03.643
သူက သူ့ရဲ့ သီးနှံရလဒ်တွေကို
ကျွန်မတို့အား ပြသတုန်းမှာ

00:09:03.643 --> 00:09:06.107
ပြုံးနေတဲ့ သူရဲ့ မျက်နှာကို ခင်ဗျားတို့ကို
ပြပေးချင်ပါတယ်၊

00:09:06.107 --> 00:09:07.740
အဲဒါက ကျွန်မရဲ့ နှလုံးသားကို
နွေးထွေးသွားစေခဲ့ပါတယ်၊

00:09:07.740 --> 00:09:09.678
ကျွန်မက ရောင်းဖို့ ကြိုးစားနေတဲ့
သီးနှံများအတွက် အာမခံဟာ

00:09:09.678 --> 00:09:12.388
ကောင်းမွန်တဲ့ အရာတစ်ခု ဖြစ်နိုင်တာကို
ယုံကြည်လာစေလို့ပါ။

00:09:12.388 --> 00:09:13.936
သူက သူရဲ့ စိုက်ခင်းထဲက သီးနှံတွေအားလုံးကို
ရိုက်ကူးရန် မရမက တောင်းဆိုခဲ့လို့

00:09:13.936 --> 00:09:16.890
အားလုံးကို ရိုက်ယူနိုင်အောင်

00:09:16.890 --> 00:09:20.753
ကျွန်မတို့ဟာ မှန်ဘီလူးကို 
ချုံ့ပြီး ရိုက်ခဲ့ရပါတယ်။

00:09:20.753 --> 00:09:23.982
အဲဒီရာသီတုန်းက အာမခံဟာ
သူ့ရဲ့သီးနှံတွေကို အာမခံပေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်၊

00:09:23.982 --> 00:09:26.502
ဒီနေ့တွင် အာဖရိက လယ်သမားတွေကို

00:09:26.502 --> 00:09:29.685
သူတို့ကံကြမ္မာရဲ့ ပိုင်ရှင်တွေ ဖြစ်လာနိုင်အောင်
ထိန်းချုပ်ခွင့် ပေးနိုင်တဲ့

00:09:29.685 --> 00:09:32.452
ကိရိယာတွေအားလုံး ကျွန်မတို့ဆီမှာ
ရှိနေပြီလို့ ယုံကြည်ပါတယ်။

00:09:32.452 --> 00:09:33.951
သီးနှံ တစ်ပြည်တည်း ထွက်တဲ့ နှစ်တွေ
နောက်ထပ် မရှိနိုင်ပါ။

00:09:33.951 --> 00:09:37.289
အဲဒီအစား၊ ယုတ်စွအားဖြင့်၊ အာမခံများရဲ့ နှစ်ကို၊

00:09:37.289 --> 00:09:39.945
ဒါမှမဟုတ် အသီးအနှံ အများဆုံးထွက်တဲ့နှစ်ကို

00:09:39.945 --> 00:09:42.648
ကျွန်မတို့ မြင်တွေ့ကြရဖို့ ရှိနေပါတယ်။

00:09:42.648 --> 00:09:45.850
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

00:09:45.850 --> 00:09:47.464
(လက်ခုပ်တီးသံများ)