1
00:00:07,369 --> 00:00:09,722
Στη βιβλική ιστορία του Πύργου της Βαβέλ,

2
00:00:09,722 --> 00:00:12,566
όλη η ανθρωπότητα κάποτε μιλούσε 
μία και μόνη γλώσσα

3
00:00:12,566 --> 00:00:14,818
μέχρι που ξαφνικά διασπάστηκαν 
σε πολλές ομάδες

4
00:00:14,818 --> 00:00:16,973
που η μία δεν μπορούσε 
να καταλάβει την άλλη.

5
00:00:16,973 --> 00:00:20,526
Δεν γνωρίζουμε αν πράγματι
τέτοια πρωταρχική γλώσσα υπήρξε ποτέ,

6
00:00:20,526 --> 00:00:23,792
ξέρουμε όμως ότι οι χιλιάδες 
γλώσσες που υπάρχουν σήμερα

7
00:00:23,792 --> 00:00:27,021
μπορούν να αναχθούν παρελθοντικά
σε ένα αρκετά μικρότερο αριθμό.

8
00:00:27,021 --> 00:00:29,245
Πώς φτάσαμε λοιπόν να έχουμε τόσες πολλές;

9
00:00:29,245 --> 00:00:31,607
Στα πρώτα χρόνια 
της ανθρώπινης μετανάστευσης

10
00:00:31,607 --> 00:00:33,652
κατοικούσαν πολύ λιγότεροι άνθρωποι
στον κόσμο.

11
00:00:33,652 --> 00:00:36,621
Κοινότητες ανθρώπων που μοιράζονταν 
μία και μοναδική γλώσσα και κουλτούρα

12
00:00:36,621 --> 00:00:38,726
συχνά διαιρούνταν σε μικρότερες φυλές,

13
00:00:38,726 --> 00:00:42,166
και διάλεγαν διαφορετικούς δρόμους
σε αναζήτηση νέων δράσεων και εύφορης γης.

14
00:00:42,166 --> 00:00:44,600
Με τη μετανάστευση και αποικισμός 
σε νέα μέρη,

15
00:00:44,600 --> 00:00:46,611
απομακρύνθηκαν μεταξύ τους

16
00:00:46,611 --> 00:00:48,652
και αναπτύχθηκαν με διαφορετικούς τρόπους.

17
00:00:48,652 --> 00:00:50,475
Αιώνες διαβίωσης σε διαφορετικές συνθήκες,

18
00:00:50,475 --> 00:00:51,569
διαφορετική διατροφή

19
00:00:51,569 --> 00:00:53,482
και συγχρωτισμός με διαφορετικούς γείτονες

20
00:00:53,482 --> 00:00:56,886
μετέτρεψαν παρόμοιες διαλέκτους,
με διαφοροποιημένη προφορά και λεξιλόγιο,

21
00:00:56,886 --> 00:00:59,197
ριζικά σε διαφορετικές γλώσσες,

22
00:00:59,197 --> 00:01:02,912
συνεχίζοντας τη διαίρεση ενώ οι πληθυσμοί
αναπτύσσονταν και εξαπλώνονταν κι άλλο.

23
00:01:02,912 --> 00:01:05,176
Οι σύγχρονοι γλωσσολόγοι, 
όπως και οι γενεαλόγοι, 


24
00:01:05,176 --> 00:01:07,440
προσπαθούν να χαρτογραφήσουν 
αυτή τη διαδικασία

25
00:01:07,440 --> 00:01:09,705
ακολουθώντας τα ίχνη πολλαπλών γλωσσών 
όσο γίνεται πιο πίσω

26
00:01:09,705 --> 00:01:12,651
προς τον κοινό τους πρόγονο,
ή την πρωτογλώσσα.

27
00:01:12,651 --> 00:01:15,191
Η ομάδα όλων των γλωσσών 
που συνδέονται με αυτόν τον τρόπο 


28
00:01:15,191 --> 00:01:17,731
ονομάζεται γλωσσική οικογένεια,

29
00:01:17,731 --> 00:01:20,271
και μπορεί να περιλαμβάνει πολλούς
κλάδους και υπό-οικογένειες.

30
00:01:20,271 --> 00:01:24,416
Πώς λοιπόν καθορίζουμε αν οι γλώσσες
συνδέονται αρχικά;

31
00:01:24,416 --> 00:01:26,570
Οι ομόηχες λέξεις δε μας λένε πολλά.

32
00:01:26,570 --> 00:01:29,862
Θα μπορούσαν να είναι ψευδός συγγενικές
ή απλώς απευθείας δάνεια

33
00:01:29,862 --> 00:01:32,382
παρά προερχόμενες από κοινή ρίζα.

34
00:01:32,382 --> 00:01:34,756
Η γραμματική και το συντακτικό
είναι πιο αξιόπιστοι οδηγοί,

35
00:01:34,756 --> 00:01:36,463
όπως επίσης και το στοιχειώδες λεξιλόγιο,

36
00:01:36,463 --> 00:01:39,146
όπως είναι οι αντωνυμίες,
οι αριθμοί ή συγγενείς όροι,

37
00:01:39,146 --> 00:01:41,504
που είναι λιγότερο πιθανό να είναι δάνεια.

38
00:01:41,504 --> 00:01:43,790
Με τη συστηματική, όμως, μελέτη και σύγκριση 
αυτών των χαρακτηριστικών

39
00:01:43,790 --> 00:01:46,346
και την αναζήτηση κανονικών προτύπων, 
αλλαγών ήχου

40
00:01:46,346 --> 00:01:48,556
και ανταποκρίσεων ανάμεσα στις γλώσσες,

41
00:01:48,556 --> 00:01:50,501
οι γλωσσολόγοι μπορούν να καθορίσουν 
τις σχέσεις,

42
00:01:50,501 --> 00:01:52,718
να ιχνηλατήσουν στάδια στην εξέλιξή τους

43
00:01:52,718 --> 00:01:57,388
και επιπλέον να αναδομήσουν παλιότερες γλώσσες 
χωρίς γραπτές καταγραφές.

44
00:01:57,388 --> 00:02:00,744
Η γλωσσολογία μπορεί ακόμη να αποκαλύψει
σημαντικά ιστορικά στοιχεία,

45
00:02:00,744 --> 00:02:04,683
όπως τον καθορισμό των γεωγραφικών απαρχών
και τον τρόπο ζωής των αρχαίων

46
00:02:04,683 --> 00:02:06,542
βασισμένη στο ποιες λέξεις ήταν αυτόχθονες,

47
00:02:06,542 --> 00:02:08,761
και ποιες ήταν δάνεια.

48
00:02:08,761 --> 00:02:10,724
Δυο είναι τα κύρια προβλήματα 
που αντιμετωπίζουν οι γλωσσολόγοι

49
00:02:10,724 --> 00:02:13,049
όταν αναδομούν
τα οικογενειακά δέντρα της γλώσσας.

50
00:02:13,049 --> 00:02:15,642
Το ένα είναι ότι δεν υπάρχει σαφής τρόπος
προσδιορισμού

51
00:02:15,642 --> 00:02:17,505
του σημείου που θα πρέπει
να σταματούν, δηλαδή

52
00:02:17,505 --> 00:02:22,755
ποιες διάλεκτοι θα έπρεπε να θεωρούνται
ξεχωριστές γλώσσες ή το αντίστροφο.

53
00:02:22,755 --> 00:02:25,248
Τα Κινέζικα θεωρούνται μοναδική γλώσσα

54
00:02:25,248 --> 00:02:29,052
αλλά οι διάλεκτοι τους ποικίλλουν 
σε σημείο που να είναι αμοιβαίως ακατανόητες

55
00:02:29,052 --> 00:02:31,017
ενώ οι ομιλητές της Ισπανικής 
και Πορτογαλικής

56
00:02:31,017 --> 00:02:32,885
μπορούν συνήθως να αλληλοκαταλαβαίνονται.

57
00:02:32,885 --> 00:02:35,626
Οι γλώσσες που ομιλούνται 
από ανθρώπους εν ζωή

58
00:02:35,626 --> 00:02:38,041
δεν υπάρχουν σε καθαρά 
διαχωρισμένες κατηγορίες

59
00:02:38,041 --> 00:02:40,111
αλλά τείνουν σταδιακά 
προς τη μετάβαση,

60
00:02:40,111 --> 00:02:42,621
διασχίζοντας σύνορα και κατηγοριοποιήσεις.

61
00:02:42,621 --> 00:02:44,900
Συχνά η διαφορά ανάμεσα 
σε γλώσσες και διαλέκτους

62
00:02:44,900 --> 00:02:48,011
είναι θέμα αλλαγής πολιτικών 
και εθνικών θεμάτων,

63
00:02:48,011 --> 00:02:50,637
παρά γλωσσολογικών χαρακτηριστικών.

64
00:02:50,637 --> 00:02:52,877
Αυτός είναι ο λόγος που η απάντηση στο 
«πόσες γλώσσες υπάρχουν;»

65
00:02:52,877 --> 00:02:56,026
που μπορεί να είναι κάπου μεταξύ
3.000 και 8.000,

66
00:02:56,026 --> 00:02:58,080
εξαρτάται από το ποιος μετράει.

67
00:02:58,080 --> 00:03:00,784
Το άλλο πρόβλημα είναι ότι
όσο πιο πολύ κινούμαστε πίσω στο χρόνο

68
00:03:00,784 --> 00:03:02,149
προς την κορυφή του δέντρου,

69
00:03:02,149 --> 00:03:05,445
τόσο λιγότερες ενδείξεις έχουμε 
για τις γλώσσες εκεί.

70
00:03:05,445 --> 00:03:07,499
Η τρέχουσα διαίρεση

71
00:03:07,499 --> 00:03:10,675
αντιπροσωπεύει το όριο στο οποίο 
μπορούν να οριοθετηθούν οι σχέσεις

72
00:03:10,675 --> 00:03:12,615
με λογική βεβαιότητα,

73
00:03:12,615 --> 00:03:14,194
σημαίνοντας ότι οι γλώσσες
διαφόρων οικογενειών

74
00:03:14,194 --> 00:03:17,359
θεωρούνται ότι δεν σχετίζονται 
σε κανένα επίπεδο.

75
00:03:17,359 --> 00:03:18,819
Ωστόσο αυτό μπορεί να αλλάξει.

76
00:03:18,819 --> 00:03:21,593
Ενώ πολλές προτάσεις για 
ανωτέρου επιπέδου σχέσεις--

77
00:03:21,593 --> 00:03:23,706
ή σούπερ οικογένειες-- είναι υποθετικές,

78
00:03:23,706 --> 00:03:25,436
μερικές έχουν γίνει ευρέως αποδεκτές

79
00:03:25,436 --> 00:03:27,015
και άλλες είναι υπό εξέταση,

80
00:03:27,015 --> 00:03:29,992
ιδιαίτερα για μητρικές γλώσσες
με μικρό πληθυσμό ομιλητών

81
00:03:29,992 --> 00:03:32,432
που δεν έχουν μελετηθεί ευρέως.

82
00:03:32,432 --> 00:03:35,293
Μπορεί ποτέ να μη καταφέρουμε να
προσδιορίσουμε πώς προέκυψαν οι γλώσσες,

83
00:03:35,293 --> 00:03:38,808
ή αν όλες οι γλώσσες των ανθρώπων
είχαν πράγματι έναν κοινό πρόγονο

84
00:03:38,808 --> 00:03:41,426
σκορπισμένο στη Βαβέλ της μετανάστευσης.

85
00:03:41,426 --> 00:03:44,158
Την επόμενη φορά όμως που θα ακούσετε 
μια ξένη γλώσσα, δώστε προσοχή.

86
00:03:44,158 --> 00:03:46,571
Μπορεί να μην είναι τόσο ξένη 
όσο νομίζετε.