1 00:00:04,830 --> 00:00:08,237 New York, Bronx'ta yaşayan 2 00:00:08,237 --> 00:00:11,609 George ve Charlotte Bronsky çifti 3 00:00:11,609 --> 00:00:12,854 bir şey keşfettiler. 4 00:00:12,854 --> 00:00:16,833 1965'te "doğum yapan kadınlara yardımcı alet" dedikleri 5 00:00:16,833 --> 00:00:22,508 şeyin patentini aldılar. 6 00:00:22,508 --> 00:00:26,438 Bu alet, büyük yuvarlak bir masadan 7 00:00:26,438 --> 00:00:28,191 ve bir düzenekten oluşuyor. 8 00:00:28,191 --> 00:00:31,400 Anne doğuma hazır olduğunda 9 00:00:31,400 --> 00:00:32,801 sırtüstü yatıyor, 10 00:00:32,801 --> 00:00:35,232 masaya bağlanıyor 11 00:00:35,232 --> 00:00:38,311 ve masa hızla döndürülüyor. 12 00:00:38,311 --> 00:00:41,736 Çocuk da merkezkaç kuvvetinin 13 00:00:41,736 --> 00:00:48,767 verdiği hızla uçarak dışarı çıkıyor. 14 00:00:49,717 --> 00:00:54,246 Patente dikkatla bakarsanız 15 00:00:54,246 --> 00:00:58,115 özellikle mühendislik geçmişiniz veya ilginiz varsa 16 00:00:58,115 --> 00:00:59,574 tasarımın bazı noktalarının 17 00:00:59,574 --> 00:01:06,261 tam olarak uygun olmadığını fark edebilirsiniz. (Gülüşmeler) 18 00:01:06,261 --> 00:01:09,030 Kaliforniya'daki Doktor İvan Schwab 19 00:01:09,030 --> 00:01:10,984 "Ağaçkakanlar neden başağrısı çekmez?" 20 00:01:10,984 --> 00:01:12,570 sorusunun cevabını bulmaya 21 00:01:12,570 --> 00:01:18,281 yardımcı olan en önemli insanlardan biri. 22 00:01:18,281 --> 00:01:19,498 Görünüşe göre bu sorunun 23 00:01:19,498 --> 00:01:21,722 cevabı, onların beyninin 24 00:01:21,722 --> 00:01:23,493 kafatsaındaki yerleşiminin 25 00:01:23,493 --> 00:01:25,993 biz insanların beyninin 26 00:01:25,993 --> 00:01:28,497 kafatasındaki yerleşiminden 27 00:01:28,497 --> 00:01:32,456 farklı olmasıymış. 28 00:01:32,456 --> 00:01:34,839 Ağaçkakanlar genellikle 29 00:01:34,839 --> 00:01:37,027 her gün ağaçlara 30 00:01:37,027 --> 00:01:42,318 günde binlerce defa kafalarını vuruyorlar. Her gün! 31 00:01:42,318 --> 00:01:44,231 Bildiğimiz kadarıyla da bu, onları 32 00:01:44,231 --> 00:01:45,437 azıcık da olsa rahatsız etmiyor. 33 00:01:45,437 --> 00:01:47,703 Bu nasıl oluyor? 34 00:01:47,703 --> 00:01:50,629 Onların beyni bizimki gibi yüzmüyor. 35 00:01:50,629 --> 00:01:53,341 Beyinleri sıkı bir şekilde yerleşmiş, 36 00:01:53,341 --> 00:01:56,197 en azından önden gelen etkiler için. 37 00:01:56,197 --> 00:01:58,140 Bu araştırmaya çok fazla kişi 38 00:01:58,140 --> 00:02:01,224 ilgi göstermedi, taa ki 39 00:02:01,224 --> 00:02:03,839 en azından bu ülkedeki insanların 40 00:02:03,839 --> 00:02:05,227 Amerikan futbolu oyuncularının 41 00:02:05,227 --> 00:02:07,422 kafalarını defalarca çarpınca beyinlerine 42 00:02:07,422 --> 00:02:10,150 ne olduğunu merak edene kadar. 43 00:02:10,150 --> 00:02:15,218 Belki de ağaçkakanların bununla bir ilgisi vardır. 44 00:02:15,218 --> 00:02:17,311 Birkaç yıl önce İngiliiz bir 45 00:02:17,311 --> 00:02:19,056 tıp dergisi olan The Lancet'te 46 00:02:19,056 --> 00:02:20,486 bir makale yayınlandı. Adı 47 00:02:20,486 --> 00:02:27,903 "Parmağını kesen bir erkek 5 yıl boyunca küf koktu." 48 00:02:27,903 --> 00:02:29,711 Dr. Caroline Mills ve ekibine 49 00:02:29,711 --> 00:02:33,810 bu hasta geldi ve açıkçası ne yapacaklarını bilemediler. 50 00:02:33,810 --> 00:02:35,670 Adam parmağını kesmişti, 51 00:02:35,670 --> 00:02:39,143 tavuk işletmesinde çalışıyordu 52 00:02:39,143 --> 00:02:41,579 ve sonra gerçekten çok kötü kokmaya başlamıştı. 53 00:02:41,579 --> 00:02:42,798 Kökü o kada kötüydü ki 54 00:02:42,798 --> 00:02:44,115 doktorlar ve hemşireler 55 00:02:44,115 --> 00:02:46,874 onunla aynı odada duramıyorlardı. 56 00:02:46,874 --> 00:02:48,675 Dayanılmazdı. 57 00:02:48,675 --> 00:02:50,174 Akıllarına gelen 58 00:02:50,174 --> 00:02:51,992 her ilacı, her tedavi yöntemini denediler. 59 00:02:51,992 --> 00:02:54,223 Bir yıl sonra hala küf kokuyordu. 60 00:02:54,223 --> 00:02:56,032 İki yıl sonra hala küf kokuyordu. 61 00:02:56,032 --> 00:02:59,262 Üç yıl, dört yıl, hala küf kokuyordu. 62 00:02:59,262 --> 00:03:02,299 Beş yıl sonra gizemli bir şekilde 63 00:03:02,299 --> 00:03:05,998 kendi kendine geçti. 64 00:03:05,998 --> 00:03:08,347 Yeni Zelanda'da, Dr. Lianne Parkın 65 00:03:08,347 --> 00:03:13,909 ve ekibi şehirlerindeki bir geleneği test ettiler. 66 00:03:13,909 --> 00:03:16,636 San Fransisko gibi dik yokuşları 67 00:03:16,636 --> 00:03:18,255 olan bir şehirde yaşıyorlar. 68 00:03:18,255 --> 00:03:20,372 Kışları oldukça soğuk 69 00:03:20,372 --> 00:03:21,556 ve buzlu geçiyor. 70 00:03:21,556 --> 00:03:23,150 Birçok sakatlanma oluyor. 71 00:03:23,150 --> 00:03:25,415 Geleneği yolda yürümekte 72 00:03:25,415 --> 00:03:27,047 olan insanlara durup 73 00:03:27,047 --> 00:03:29,446 bir şey denemelerini 74 00:03:29,446 --> 00:03:31,389 rica ederek test ettiler. 75 00:03:31,389 --> 00:03:33,392 İki seçenekten birini denemelerini istediler. 76 00:03:33,392 --> 00:03:36,145 Gelenek su ki 77 00:03:36,145 --> 00:03:40,861 o şehirde çoraplarınızı botlarınızın dışına giyiyorsunuz. 78 00:03:40,861 --> 00:03:44,260 Bu oldukça açık görüntülerle desteklenen 79 00:03:44,260 --> 00:03:46,429 deneylerinden bunun doğru olduğunu 80 00:03:46,429 --> 00:03:47,844 öğrendiler. 81 00:03:47,844 --> 00:03:51,163 Çoraplarınızı iç yerine dışa giyerseniz 82 00:03:51,163 --> 00:03:56,516 kayıp düşme olasılığınız oldukça artıyor. 83 00:03:56,516 --> 00:04:01,894 Şimdi umuyorum ki az önce size anlattığım 84 00:04:01,894 --> 00:04:04,109 bulguların her biri bir ödülü hak ediyor. 85 00:04:04,109 --> 00:04:10,289 (Gülüşmeler) 86 00:04:10,289 --> 00:04:11,924 Ve bunu aldılar, 87 00:04:11,924 --> 00:04:15,199 hepsinin bir Ig Nobel'i var. 88 00:04:15,199 --> 00:04:19,190 1991'de birkaç kişiyle birlikte 89 00:04:19,190 --> 00:04:22,094 Ig Nobel ödülü seramonisi başlattık. 90 00:04:22,094 --> 00:04:25,026 Her yıl 10 ödül veriyoruz. 91 00:04:25,026 --> 00:04:32,009 Ödüllerin tek bir değerlendirme koşulu var. Çok basit. 92 00:04:32,009 --> 00:04:37,993 İnsanları önce güldüren, sonra düşündüren bir şey yapmış olmanız gerekiyor. 93 00:04:37,993 --> 00:04:41,837 Yaptığınız şeyin önce güldürmesi sonra düşündürmesi. 94 00:04:41,837 --> 00:04:43,845 Ne olursa olsun, insanlar bununla 95 00:04:43,845 --> 00:04:46,582 karşılaştıklarında verebilecekleri ilk 96 00:04:46,582 --> 00:04:49,893 tepkinin gülmek olması gerekiyor. 97 00:04:49,893 --> 00:04:51,816 Bir hafta sonra, hala kafalarını 98 00:04:51,816 --> 00:04:53,507 kurcalaması ve tek yapmak 99 00:04:53,507 --> 00:04:56,267 istediklerinin arkadaşlarına anlatmak olması gerekiyor. 100 00:04:56,267 --> 00:04:58,465 Aradığımız özellik bu. 101 00:04:58,465 --> 00:05:01,250 Ig Nobel ödülüne her yıl 102 00:05:01,250 --> 00:05:05,692 9.000 civarında aday alıyoruz. 103 00:05:05,692 --> 00:05:08,521 Bunların her yıl yüzde 10'u ile 20'sı arası 104 00:05:08,521 --> 00:05:11,004 kendini aday gösteren 105 00:05:11,004 --> 00:05:14,914 kişiler. 106 00:05:14,914 --> 00:05:18,881 Bu kendini aday gösterenler neredeyse hiç kazanamıyorlar. 107 00:05:18,881 --> 00:05:23,200 İsteseniz de, bir ödül kazanmak sayısal olarak öldükça zor. 108 00:05:23,200 --> 00:05:25,045 İstemeseniz de, 109 00:05:25,045 --> 00:05:27,761 kazanmak oldukça zor. 110 00:05:27,761 --> 00:05:31,411 Bilmelisiniz ki birisini Ig Nobel'le 111 00:05:31,411 --> 00:05:32,683 ödüllendirmeye karar 112 00:05:32,683 --> 00:05:36,259 verdiğimizde onunla sessizce temasa geçiyoruz. 113 00:05:36,259 --> 00:05:38,820 O kişiye bu büyük onuru 114 00:05:38,820 --> 00:05:42,202 isterse reddetme olanağı veriyoruz. 115 00:05:42,202 --> 00:05:45,526 Ne mutlu ki, ödüle layık görülen 116 00:05:45,526 --> 00:05:49,035 neredeyse herkes onu kabul etti. 117 00:05:49,035 --> 00:05:51,976 Peki Ig Nobel ödülüyle ne kazanıyorsunuz? 118 00:05:51,976 --> 00:05:53,553 Birkaç şey. 119 00:05:53,553 --> 00:05:57,083 Bir Ig Nobel ödülü kazanıyorsunuz. 120 00:05:57,083 --> 00:05:59,414 Tasarımı her yıl farklı oluyor. 121 00:05:59,414 --> 00:06:04,220 Her zaman aşırı ucuz maddelerden el yapımı olarak hazırlanmış oluyor. 122 00:06:04,220 --> 00:06:05,881 Geçen yıl, 2013'te verdiğimizin 123 00:06:05,881 --> 00:06:09,910 resmine bakıyorsunuz. 124 00:06:09,910 --> 00:06:11,946 Dünyadaki ödüllerin birçoğu kazanana 125 00:06:11,946 --> 00:06:16,644 biraz nakit para da veriyor. 126 00:06:16,644 --> 00:06:17,707 Bizim hiç paramız yok, 127 00:06:17,707 --> 00:06:19,218 o yüzden veremiyoruz. 128 00:06:19,218 --> 00:06:22,094 Hatta, kazananlar Ig Nobel ödülü seramonisine 129 00:06:22,094 --> 00:06:24,898 gelme masraflarını kendileri karşılamak 130 00:06:24,898 --> 00:06:26,761 zorundalar, birçoğu da bunu yapıyor. 131 00:06:26,761 --> 00:06:29,754 Ama geçen yıl biraz para toplamayı becerdik. 132 00:06:29,754 --> 00:06:34,265 Geçen yılın Ig Nobel kazananlarının her biri bizden 133 00:06:34,265 --> 00:06:40,043 10 trilyon dolar kazandılar. 134 00:06:40,043 --> 00:06:45,476 Zimbabve'den 10 trilyonluk bir banknot. (Gülüşmeler) 135 00:06:45,476 --> 00:06:48,300 Zimbabve'ni birkaç yıllık bir enflasyon 136 00:06:48,300 --> 00:06:50,895 derdi çektiğini belki hatırlarsınız. 137 00:06:50,895 --> 00:06:52,515 100 trilyon dolara kadar 138 00:06:52,515 --> 00:06:56,371 banknotlar basmak zorunda kaldılar. 139 00:06:56,371 --> 00:06:59,156 Oradaki merkez bankasının müdürünün de 140 00:06:59,156 --> 00:07:01,929 matematik dalında Ig Nobel'i var bu arada. 141 00:07:01,929 --> 00:07:03,681 Diğer kazandığınızsa 142 00:07:03,681 --> 00:07:05,184 Harvard Üniversitesi'ndeki 143 00:07:05,184 --> 00:07:06,926 ödül törenine bir bilet. 144 00:07:06,926 --> 00:07:08,061 Harvard'ın en büyük 145 00:07:08,061 --> 00:07:10,778 salonunda ve sınıfında düzenleniyor. 146 00:07:10,778 --> 00:07:12,063 Tıka basa oturmuş 1.100 147 00:07:12,063 --> 00:07:13,189 kişi ve elinizi sıkmak 148 00:07:13,189 --> 00:07:14,020 ve Ig Nobel'inizi vermek için 149 00:07:14,020 --> 00:07:15,814 kürsüde daha önce 150 00:07:15,814 --> 00:07:18,086 Nobel kazanmış kişiler 151 00:07:18,086 --> 00:07:20,735 sizi bekliyor oluyorlar. 152 00:07:20,735 --> 00:07:22,034 Törenin özü bu. 153 00:07:22,034 --> 00:07:24,184 Kazananlar o ana kadar gizli tutuluyorlar. 154 00:07:24,184 --> 00:07:26,611 Kürsüde ellerini sıkacak 155 00:07:26,611 --> 00:07:29,854 Nobelliler bile kim olduklarını açıklanana kadar bilmiyorlar. 156 00:07:29,854 --> 00:07:32,974 Sizinle tıpla ilgili ödül kazananlardan 157 00:07:32,974 --> 00:07:36,028 birkaçını daha paylaşmak istiyorum. 158 00:07:36,028 --> 00:07:38,284 Unutmayın ki şimdiye kadar 230 ödül verdik. 159 00:07:38,284 --> 00:07:40,578 Sizin aranızda ödül kazanmış birçok kişi var. 160 00:07:40,578 --> 00:07:42,698 Belki de sizin var. 161 00:07:42,698 --> 00:07:44,842 30 yıl kadar önce "Düşen Hindistan cevizi 162 00:07:44,842 --> 00:07:47,352 yaralanmaları." başlıklı bir makale yayınlandı. 163 00:07:47,352 --> 00:07:49,307 Kanadalı doktor Peter Barss 164 00:07:49,307 --> 00:07:51,518 tarafından yazıldı. 165 00:07:51,518 --> 00:07:53,704 Dr. Barss ödül törenine geldi 166 00:07:53,704 --> 00:07:55,571 ve genç bir doktorken 167 00:07:55,571 --> 00:07:57,052 dünyayı gezmek istediğini açıkladı. 168 00:07:57,052 --> 00:07:59,341 Bu nedenle Papua Yeni Gine'ye gitmiş. 169 00:07:59,341 --> 00:08:01,680 Oraya gidince, bir hastanede çalışmış 170 00:08:01,680 --> 00:08:07,195 ve orada insanların hastaneye gitmelerine hangi olayların neden olduğunu merak etmiş. 171 00:08:07,195 --> 00:08:08,493 Kayıtlara bakmış ve 172 00:08:08,493 --> 00:08:11,283 şaşırtıcı derecede fazla kişinin 173 00:08:11,283 --> 00:08:12,449 düşen Hindistan cevizlerinden 174 00:08:12,449 --> 00:08:15,996 hastanelik olduğunu görmüş. 175 00:08:15,996 --> 00:08:17,782 Tipik olarak olan bir şey 176 00:08:17,782 --> 00:08:21,581 insanlar fazla Hindistan cevizi yetişmeyen yüksek yerlerden çok Hindistan cevizi 177 00:08:21,581 --> 00:08:23,829 yetişen kıyıdaki akrabalarını 178 00:08:23,829 --> 00:08:25,289 ziyarete geliyorlar. 179 00:08:25,289 --> 00:08:26,679 Bu ağacın altının durmak ve belki de uzanmak 180 00:08:26,679 --> 00:08:29,348 için iyi bir yer olduğunu düşünüyorlar. 181 00:08:29,348 --> 00:08:31,955 Bu ağaçlar yaklaşık 30 metre uzunluğunda 182 00:08:31,955 --> 00:08:34,178 ve her an düşebilen 183 00:08:34,178 --> 00:08:38,230 meyveleri de 3 kg civarında. 184 00:08:38,230 --> 00:08:40,023 Avrupa'daki birkaç doktor 185 00:08:40,023 --> 00:08:43,532 kolonoskopiyle ilgili bir seri makale yayınladılar. 186 00:08:43,532 --> 00:08:45,562 Hepiniz kolonoskopiyi 187 00:08:45,562 --> 00:08:46,854 aşağı yukarı bilirsiniz. 188 00:08:46,854 --> 00:08:48,169 Bazı durumlarda 189 00:08:48,169 --> 00:08:51,674 hem aşağı hem yukarı. 190 00:08:51,674 --> 00:08:55,023 Bu makalelerde 191 00:08:55,023 --> 00:08:59,191 kolonoskopi yapan meslektaşlarına 192 00:08:59,191 --> 00:09:01,162 kolonoskopi sırasında hastayı 193 00:09:01,162 --> 00:09:03,823 patlatma şansını nasıl en aza 194 00:09:03,823 --> 00:09:07,413 indirirler, bunu açıkladılar. (Gülüşmeler) 195 00:09:07,413 --> 00:09:09,373 Yazarlardan biri, 196 00:09:09,373 --> 00:09:10,547 Dr. Emmanuel Ben-Soussan 197 00:09:10,547 --> 00:09:13,706 tören için Paris'ten geldi. 198 00:09:13,706 --> 00:09:15,597 Törende bunun tarihini anlattı. 199 00:09:15,597 --> 00:09:16,773 1950'lerde 200 00:09:16,773 --> 00:09:22,101 kolonoskopi ilk defa yaygınlaştığında 201 00:09:22,101 --> 00:09:24,740 insanlar bunu nasıl iyi yapacaklarını araştırıyorlarmış. 202 00:09:24,740 --> 00:09:27,500 Başlangıçta bazı güçlükler olmuş. 203 00:09:27,500 --> 00:09:31,471 Temel sorun, eminim biliyorsunuz, 204 00:09:31,471 --> 00:09:36,800 uzun, dar ve karanlık bir şeyin içine bakıyorsunuz. 205 00:09:36,800 --> 00:09:40,355 Daha geniş bir alanda çalışmak istiyorsunuz. 206 00:09:40,355 --> 00:09:42,486 Bakılan yeri genişletmek için 207 00:09:42,486 --> 00:09:44,400 gazla şişiriyorsunuz. 208 00:09:44,400 --> 00:09:47,127 Bu zaten içeride olan 209 00:09:47,127 --> 00:09:48,635 metan gazına ekleniyor. 210 00:09:48,635 --> 00:09:51,635 İlk denemelerinde çoğunlukla kullandıkları gaz oksijenmiş. 211 00:09:51,635 --> 00:09:54,084 Yani metana oksijen ekliyorlarmış. 212 00:09:54,084 --> 00:09:55,799 E, görmek için de ışığa 213 00:09:55,799 --> 00:09:57,047 ihtiyaçları var, 214 00:09:57,047 --> 00:09:58,452 bu yüzden 1950'lerde 215 00:09:58,452 --> 00:10:00,228 oldukça sıcak olan ışık kaynağı tutuyorlarmış. 216 00:10:00,228 --> 00:10:03,546 Sonuç olarak yanıcı metan gazi, 217 00:10:03,546 --> 00:10:06,338 oksijen ve işi. 218 00:10:06,338 --> 00:10:11,476 Oksijenden kısa sürede vazgeçmişler. (Gülüşmeler) 219 00:10:11,476 --> 00:10:13,997 Şimdilerde hastaların pek patlamıyor, 220 00:10:13,997 --> 00:10:19,736 ama yine de arada oluyor. 221 00:10:19,736 --> 00:10:23,311 Size son anlatmak istediğim ödülse 222 00:10:23,311 --> 00:10:25,742 Dr. Elena Bodnar'a verildi. 223 00:10:25,742 --> 00:10:29,867 Dr. Elena Bodnar 224 00:10:29,867 --> 00:10:31,425 acil durumlarda 225 00:10:31,425 --> 00:10:32,618 kolayca iki yüz maskesine 226 00:10:32,618 --> 00:10:36,137 ayrılan bir şutyen icat etti. 227 00:10:36,137 --> 00:10:37,904 Biri sizin için, 228 00:10:37,904 --> 00:10:43,228 diğeri de yanınızdaki şanslı bir kişi için. (Gülüşmeler) 229 00:10:43,228 --> 00:10:46,255 Niye birisi böyle bir şey yapar merak edebilirsiniz. 230 00:10:46,255 --> 00:10:48,387 Dr. Bodnar törene geldi 231 00:10:48,387 --> 00:10:51,348 ve Ukrayna'da büyüdüğünü anlattı. 232 00:10:51,348 --> 00:10:53,064 Çernobil kazazedelerini tedavi eden 233 00:10:53,064 --> 00:10:55,108 doktorlardan biriymiş. 234 00:10:55,108 --> 00:10:57,692 Sonradan fark etmişler ki 235 00:10:57,692 --> 00:10:59,617 en kötü tıbbi sorunlar 236 00:10:59,617 --> 00:11:01,739 solunumla alınan parçalardan kaynaklanmış. 237 00:11:01,739 --> 00:11:03,667 Bu olaydan sonra beklenmeyen olduğunda 238 00:11:03,667 --> 00:11:05,294 her yerde kolayca bulunan 239 00:11:05,294 --> 00:11:09,990 bir maske nasıl yapılabilir diye düşünmeye başlamış. 240 00:11:09,990 --> 00:11:11,603 Yıllar sonra Amerika'ya taşınmış. 241 00:11:11,603 --> 00:11:12,447 Bebeği olmuş. 242 00:11:12,447 --> 00:11:14,203 Bir gün bebeğinin 243 00:11:14,203 --> 00:11:17,274 yerden sutyenini alıp 244 00:11:17,274 --> 00:11:19,133 yüzüne götürdüğünü görmüş. 245 00:11:19,133 --> 00:11:20,814 Fikir böyle oluşmuş. 246 00:11:20,814 --> 00:11:22,817 Ig Nobel törenine 247 00:11:22,817 --> 00:11:25,157 sutyenin ilk prototipiyle geldi 248 00:11:25,157 --> 00:11:29,511 ve tanıtımını yaptı: 249 00:11:29,511 --> 00:11:41,905 (Gülüşmeler) (Alkış) 250 00:11:54,299 --> 00:12:06,694 ["Paul Krugman, 2008 Nobel Ekonomi Ödülü Sahibi"] 251 00:12:28,574 --> 00:12:35,583 ["Wolfgang Ketterle, 2001 Nobel Fizik Ödülü Sahibi"] 252 00:12:43,663 --> 00:12:47,283 Benim bir acil durum sutyenim var. (Gülüşmeler) 253 00:12:47,283 --> 00:12:49,621 En sevdiğim sutyenim, 254 00:12:49,621 --> 00:12:52,273 ama gerekirse, herhangi birinizle 255 00:12:52,273 --> 00:12:54,122 mutlulukla paylaşırım. 256 00:12:54,122 --> 00:12:55,078 Teşekkürler. 257 00:12:55,078 --> 00:13:00,075 (Alkış)