0:00:03.369,0:00:09.765
Şair olmak için en az bir kere [br]cehennemi tatmanız gerektiği söylenir.

0:00:12.503,0:00:18.994
Hapishaneye ilk girdiğimde[br]asma kilit gürültüleri, parmaklıklar

0:00:20.424,0:00:26.667
kapanan kapılar veya daha önceden[br]düşündüğüm hiçbir şey beni şaşırtmadı.

0:00:28.653,0:00:32.243
Belki de bu hapishanenin çok açık alanda[br]olmasından kaynaklanıyordu.

0:00:33.786,0:00:35.145
Gökyüzünü görebilirsiniz.

0:00:36.604,0:00:37.894
Martılar havada uçuşur,

0:00:37.894,0:00:41.479
az ötede deniz varmış da[br]sahile çok yakınmış gibi hissedersiniz.

0:00:42.545,0:00:47.644
Ama aslında martılar hapishanenin [br]yakınındaki çöplük için gelirler.

0:00:49.693,0:00:54.652
İlerlemeye devam ettim ve aniden [br]bloklar arası yürüyen mahkûmları gördüm.

0:00:56.455,0:01:02.706
Bir adım geri attım ve belki ben de [br]onlardan biri olabilirdim diye düşündüm.

0:01:04.249,0:01:08.902
Bambaşka bir hikayem,[br]hayatım ve şansım olabilirdi.

0:01:10.709,0:01:15.402
Çünkü hiç kimse nerede doğduğunu seçemez.

0:01:18.164,0:01:22.605
2009 yılında San Martin Üniversitesi[br]tarafından 48. cezaevinde düzenlenen

0:01:23.483,0:01:29.809
bir yazarlık kursu projesine [br]davet edildim.

0:01:31.614,0:01:35.161
Hapishane yönetimi onlara hapishanenin[br]uç kısmında bir alan ayırdı,

0:01:35.925,0:01:42.272
sonrasında ise buraya üniversite binasını [br]inşa ettiler.

0:01:44.700,0:01:49.486
Mahkûmlarla ilk tanışmamda onlara neden [br]bir yazarlık kursu istediklerini sordum.

0:01:50.785,0:01:57.199
Söyleyemedikleri, yapamadıkları her şeyi [br]kağıda yazmak istediklerini söylediler.

0:01:59.450,0:02:02.943
O anda hapishaneye şiiri [br]getirmek istediğime karar verdim.

0:02:05.800,0:02:10.791
Neden şiir üzerine çalışmadığımızı sordum,[br]tabii ne olduğunu biliyorlarsa.

0:02:11.044,0:02:15.829
Şiirden bihaberlerdi.

0:02:18.937,0:02:22.808
Aynı zamanda kursun sadece [br]üniversiteli mahkûmlara değil,

0:02:23.394,0:02:27.510
tüm mahkûmlara açık olmasını [br]istediklerini söylediler.

0:02:28.989,0:02:35.618
Ben de ''Öyleyse bu kurs için hepimizde [br]olan bir şeye ihtiyacımız var.'' dedim.

0:02:35.940,0:02:37.748
Dilden bahsediyordum.

0:02:39.296,0:02:43.274
Dil vardı, kurs vardı. Şiir de olabilirdi.

0:02:43.274,0:02:50.177
Fakat gözden kaçırdığım nokta, [br]eşitsizliğin hapishanede de olmasıydı.

0:02:51.365,0:02:54.710
Bazıları ilkokula bile gitmemişti.

0:02:55.012,0:03:00.899
Birçoğu el yazısı nedir bilmiyor, [br]zar zor yazıyı taklit edebiliyorlardı.

0:03:03.687,0:03:06.945
Aynı zamanda hızlı yazamıyorlardı.

0:03:07.547,0:03:14.008
Bu sebeple önce çok kısa [br]fakat çok derin şiirlerle başladık.

0:03:15.214,0:03:18.452
Okumaya başladık, önce bir şair, [br]daha sonra bir başkası.

0:03:19.181,0:03:26.269
Böyle kısa şiirleri okudukça,[br]şiirin dili belli bir kalıptan çıkarıp

0:03:26.752,0:03:30.535
yeni bir sistem yarattığını fark ettiler.

0:03:30.535,0:03:37.102
Bu, kendi alıştıkları kalıbın da [br]dışına çıkmak demekti.

0:03:38.881,0:03:44.862
Böylece şiir sayesinde ne isterlerse [br]söyleyebileceklerini çabucak anlamalarını

0:03:45.316,0:03:54.999
sağlayan yeni bir sistem [br]ve kurallar oluşturuldu.

0:03:59.726,0:04:04.010
Şair olmak için en az bir kere [br]cehennemi tatmanız gerektiği söylenir.

0:04:05.850,0:04:09.991
Onlar cehennemi çokça tatmışlar.[br]Çokça.

0:04:10.755,0:04:14.260
Bir gün içlerinden birisi bana:[br]''Hapishanede asla uyumazsın.

0:04:14.657,0:04:18.536
Burada asla uyulmaz.[br]Hiçbir zaman göz kapağın kapanmaz.'' dedi.

0:04:20.844,0:04:30.299
Tıpkı şu anki gibi bir nefes alıp,[br]''Arkadaşlar, işte şiir bu.

0:04:31.164,0:04:37.437
Bu hapishanede gördüğünüz[br]her şeyde şiir var.

0:04:37.897,0:04:41.481
Söylediklerinin hepsi, uyuyamaman..[br]Bunların hepsi korkuyu açığa çıkarıyor.

0:04:41.481,0:04:45.828
Yazılmamış her şey, şiirdir.

0:04:47.825,0:04:51.772
Böylece bu cehenneme [br]uyum sağlamaya başladık;

0:04:52.201,0:04:55.210
başımız önde cehennemin[br]yedinci dairesine daldık.

0:04:55.822,0:05:02.539
Bu biricik yedinci dairemizde, duvarları [br]yok edebileceklerini,

0:05:03.115,0:05:07.460
pencerelere çığlık attırabileceklerini,[br]gölgelere girebileceklerini anladılar.

0:05:12.044,0:05:18.226
Kursun ilk yılı tamamlandığında, [br]küçük bir parti verdik.

0:05:18.489,0:05:23.796
Tıpkı aşkla yaptığın bir işi bitirmişsin[br]ve kutlamak istiyormuşsun gibi.

0:05:24.621,0:05:29.295
Aileleri, arkadaşları ve [br]üniversite çalışanlarını davet ettilk.

0:05:29.295,0:05:31.023
Mahkûmların yapmaları gerekenler,

0:05:31.023,0:05:35.803
şiir okumak, diplomalarını almak[br]ve alkışlamaktı.

0:05:35.803,0:05:38.148
Partimiz bundan ibaretti.

0:05:40.472,0:05:53.758
Size asıl anlatmak istediğim kısmı,[br]yanımda kocaman duran adamların

0:05:53.758,0:06:01.196
ya da gencecik ama oldukça gururlu [br]oğlanların kağıtları ellerinde,

0:06:01.196,0:06:10.003
küçük çocuklar gibi titreyip, terlemeleri[br]ve şiirleri sesleri titreyerek okumaları.

0:06:12.319,0:06:16.134
O anda en çok düşündüğüm şey,

0:06:17.725,0:06:25.193
büyük ihtimalle o insanların hayatlarında[br]ilk kez alkışlanmış olmalarıydı.

0:06:29.226,0:06:31.476
Hapishanede bazı şeyler yapılamaz.

0:06:32.805,0:06:36.808
Hapishanede, hayal kuramazsın.[br]Hapishanede, ağlayamazsın.

0:06:37.694,0:06:45.472
Neredeyse unutulmuş bazı kelimeler var.[br]''Zaman, gelecek, umut'' gibi.

0:06:47.385,0:06:51.734
Fakat bizim hayal kurmaya[br]cesaretimiz vardı.

0:06:52.953,0:06:57.104
Bir kitap yazmalarına karar verdik.

0:06:57.326,0:07:01.596
Sadece kitap yazmıyor [br]aynı zamanda ciltliyorlardı da.

0:07:01.974,0:07:03.433
Bu 2010'un sonlarına doğruydu.

0:07:05.032,0:07:09.043
Arttırdık ve ikinci bir kitap daha yazdık.

0:07:09.608,0:07:10.842
Onu da ciltlediler.

0:07:10.842,0:07:13.488
Üstünden çok geçmedi, [br]geçen yılın sonlarına doğruydu.

0:07:16.958,0:07:21.620
Her hafta ne kadar çok gelişip bambaşka [br]insanlara dönüştüklerini, sözcüklerin

0:07:22.178,0:07:32.758
gücüyle hiç düşünemeyecekleri kadar [br]itibar kazandıklarını fark ediyorum.

0:07:33.670,0:07:37.405
Böyle bir itibara sahip olabileceklerini [br]hayal bile edemezlerdi.

0:07:39.725,0:07:46.016
Yazarlık kursunda, o biricik cehenemde[br]hepimiz bir şeyler paylaşıyorduk.

0:07:46.861,0:07:51.344
Ellerimizi, kalbimizi açıyor ve herkes[br]elinden geleni paylaşıyordu.

0:07:51.344,0:07:53.056
Herkes. Eşit bir şekilde.

0:07:53.317,0:08:03.233
Bu şekilde çok ufak da olsa, [br]devasa sosyal kırılmayı onarabiliyorduk.

0:08:03.233,0:08:09.427
Bu öyle bir hasar ki, birçoğu için [br]hapishane onların tek şansı.

0:08:12.579,0:08:23.890
Cezaevi 48'deki çok başarılı şairimiz[br]Nicolás Dorado'nun şiirinin bir kısmı:

0:08:28.696,0:08:34.326
''Bu devasa yarayı dikmek için, [br]sonsuz bir iplik gerekli.''

0:08:35.723,0:08:40.459
İşte şiir sanatı tam olarak bunu yapar.[br]Dışlanmanın yaralarını diker.

0:08:41.309,0:08:45.645
Kapılar açar, ayna görevi görür.

0:08:46.618,0:08:49.048
Şiir adını verdiğimiz bir ayna yaratır.

0:08:49.827,0:08:57.515
Kendilerine bakarlar, şiire kendilerini [br]yazarlar ve yazdıkları olurlar.

0:08:59.363,0:09:08.176
Yazabilmek için inanılmaz özgür bir alan [br]yaratan yazma anına odaklanmaları gerekir.

0:09:09.440,0:09:14.743
Kimsenin yazma özgürlüklerini ellerinden[br]alamayacağını ve bu özgürlüğün

0:09:15.786,0:09:22.652
hapishane içinde bile mümkün olduğunu, [br]yarattığımız bu güzel ortamda

0:09:23.283,0:09:29.690
parmaklıkların olmadığını anlamaları [br]gerekli.

0:09:30.588,0:09:36.950
Aslında orda herkes kendi cehenneminde [br]sözcüklerin aleviyle mutluluktan yanıyor.

0:09:38.015,0:10:04.274
(Alkışlar)

0:10:05.510,0:10:13.570
Size hapishanede neler yaşadığımdan,[br]bundan ne kadar keyif aldığımdan,

0:10:13.930,0:10:16.753
mahkûmlarla birlikte gelişimimden [br]çokça bahsettim.

0:10:16.851,0:10:23.773
Ama sizlerin de birkaç saniyeliğine[br]de olsa her hafta deneyimlediklerimi,

0:10:24.168,0:10:29.619
beni bugünki ben yapan o anları yaşayıp,[br]hissedebilmenizi o kadar isterdim ki.

0:10:31.223,0:10:39.547
(Alkışlar)

0:10:40.780,0:10:45.113
Martín Bustamante:[br]''Kalp zamanın gözyaşlarını çiğner,

0:10:46.291,0:10:50.660
Işıktan körleşip, varoluş hızını gizler,

0:10:51.943,0:10:54.130
Resimlerin sandalında.

0:10:54.325,0:10:56.169
Savaşır, direnir.

0:10:57.104,0:11:00.587
Kalp mahzun bakışlar altında erir,

0:11:01.107,0:11:03.638
Ateşli fırtınalarda gezer,

0:11:04.207,0:11:06.765
Utançtan bükülmüş bedeni kaldırır,

0:11:07.756,0:11:11.136
Sadece okumak, takip etmek [br]olmadığını bilir

0:11:11.439,0:11:13.848
Sonsuz maviliğe de ulaşmayı arzular.

0:11:14.481,0:11:17.700
Kalp oturur, düşünür

0:11:18.116,0:11:20.650
sıradan olmamak için savaşır,

0:11:20.952,0:11:23.277
Acıtmadan sevmeye çalışır,

0:11:24.138,0:11:27.685
Cesaret veren güneşi içine çeker,

0:11:28.298,0:11:31.350
Teslim olur, akıla doğru yola çıkar.

0:11:31.936,0:11:35.774
Kalp bataklıklar içinde savaşır,

0:11:36.085,0:11:38.695
Yer altı dünyasının kenarından dolanır,

0:11:38.998,0:11:42.228
Yorgun düşer ama kolay olana teslim olmaz,

0:11:43.448,0:11:46.221
Mest olmuşçasına dengesiz [br]adımlar baş gösterirken,

0:11:46.956,0:11:49.167
Dinginlik belirir.''

0:11:49.510,0:11:50.817
Ben Martín Bustamante,

0:11:51.119,0:11:54.516
San Martín'de cezaevi 48'de mahkûmum.

0:11:54.991,0:11:57.308
Bugün, geçici olarak dışarı çıkabildim.

0:11:57.676,0:12:01.847
Şiir ve edebiyat hayatımı değiştirdi.

0:12:01.847,0:12:03.218
Çok teşekkürler![br](Alkışlar)

0:12:03.218,0:12:04.880
Cristina Domenech: [br]Teşekkürler!

0:12:04.880,0:12:24.067
(Alkışlar)