WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:05.975
Hơn một triệu người thiệt mạng
mỗi năm trong các thảm hoạ.

00:00:05.999 --> 00:00:11.233
2.5 triệu người sẽ bị
tàn tật vĩnh viễn hoặc phải di tản,

00:00:11.257 --> 00:00:15.181
và cộng đồng sẽ phải mất từ 
20 đến 30 năm để hồi phục

00:00:15.205 --> 00:00:17.606
và thiệt hại kinh tế hàng tỉ.

NOTE Paragraph

00:00:19.054 --> 00:00:23.425
Nếu bạn giảm công tác ứng phó 
ban đầu xuống một ngày,

00:00:23.449 --> 00:00:26.976
bạn có thể giảm cả quá trình phục hồi

00:00:27.000 --> 00:00:29.808
đến cả ngàn ngày, hoặc ba năm.

00:00:29.832 --> 00:00:31.580
Vó diễn ra như thế nào?

00:00:31.580 --> 00:00:34.530
Nếu lực lượng cứu hộ ban đầu
đến kịp thời, cứu các nạn nhân,

00:00:34.530 --> 00:00:36.999
giảm thiểu những nguy hiểm đang diễn ra,

00:00:37.023 --> 00:00:39.307
nghĩa là những nhóm cứu hộ khác có thể đến

00:00:39.331 --> 00:00:42.316
để phục hồi nguồn nước, 
đường xá, nguồn điện,

00:00:42.340 --> 00:00:45.456
nghĩa là sau đó những người xây dựng,
các công ty bảo hiểm,

00:00:45.480 --> 00:00:48.094
tất cả có thể đến 
để dựng lại những ngôi nhà,

00:00:48.118 --> 00:00:51.106
cũng có nghĩa là 
bạn có thể phục hồi nền kinh tế,

00:00:51.130 --> 00:00:56.003
và thậm chí có thể làm tốt hơn,
ứng phó tốt hơn trong các vụ thảm họa sau.

00:00:57.899 --> 00:00:59.695
Một công ty bảo hiểm lớn nói với tôi

00:00:59.719 --> 00:01:04.831
nếu họ nhận được yêu cầu bồi thường
của chủ nhà sớm hơn một ngày,

00:01:04.855 --> 00:01:06.975
nó có thể tạo ra sự khác biệt đến 6 tháng

00:01:06.999 --> 00:01:09.239
cho việc sửa chữa nhà của người đó.

NOTE Paragraph

00:01:10.118 --> 00:01:12.447
Đó là lý do tôi làm robot 
giải cứu thảm họa

00:01:12.471 --> 00:01:16.970
vì robot có thể làm thảm họa 
đi qua nhanh hơn.

NOTE Paragraph

00:01:18.305 --> 00:01:20.322
Bây giờ, bạn hẳn đã từng
thấy những cái này

00:01:20.346 --> 00:01:22.066
Đây là các UAV.

00:01:22.090 --> 00:01:23.951
Có hai loại UAV:

00:01:23.975 --> 00:01:25.840
loại cánh quay, 
hay còn gọi là "chim ruồi";

00:01:25.864 --> 00:01:27.934
loại cánh cố định, 
hay còn gọi là "diều hâu".

00:01:27.958 --> 00:01:31.348
Chúng được sử dụng rộng rãi từ năm 2005

00:01:31.372 --> 00:01:32.547
trong trận bão Katrina.

00:01:32.571 --> 00:01:35.895
Tôi sẽ cho các bạn xem cách "chim ruổi",
hay loại cánh quay này hoạt động.

00:01:35.919 --> 00:01:38.975
Tuyệt vời cho các kĩ sư kết cấu.

00:01:39.909 --> 00:01:43.419
Có thể thấy được thiệt hại từ góc độ mà 
bạn không thể thấy bằng ống nhòm ở mặt đất

00:01:43.443 --> 00:01:44.753
hay từ ảnh chụp từ vệ tinh,

00:01:44.777 --> 00:01:47.969
hay bất cứ thứ gì đang bay ở góc độ 
cao hơn.

00:01:48.530 --> 00:01:52.902
Không chỉ có kỹ sư kết cấu và những người 
làm bảo hiểm mới cần đến con robot này.

00:01:52.926 --> 00:01:55.393
Bạn có thể đã biết loại cánh cố định,
loại "diều hâu".

00:01:55.417 --> 00:01:58.688
Hiện nay, loại "diều hâu" có thể được dùng
cho cuộc điều tra không gian địa lí.

00:01:58.712 --> 00:02:01.561
Với robot này, bạn có thể 
ghép các hình ảnh lại với nhau

00:02:01.585 --> 00:02:03.410
và dựng hình 3D.

NOTE Paragraph

00:02:03.434 --> 00:02:07.508
Chúng tôi đã sử dụng hai robot này trong 
vụ lở đất Oso tại bang Washington,

00:02:07.532 --> 00:02:09.731
vì vấn đề lớn ở dây

00:02:09.755 --> 00:02:12.913
là hiểu biết về không gian địa lý và 
thuỷ văn của thiên tai

00:02:12.937 --> 00:02:14.183
chứ không là tìm và cứu.

00:02:14.207 --> 00:02:16.526
Đội tìm kiếm cứu nạn
đã kiểm soát được tình hình

00:02:16.550 --> 00:02:18.028
và biết họ đang làm gì.

00:02:18.052 --> 00:02:21.922
Vấn đề lớn hơn là con sông và lở đất
có thể quét sạch những người bị nạn

00:02:21.946 --> 00:02:23.440
và nhấn chìm những người cứu hộ.

00:02:23.464 --> 00:02:27.206
Điều này không chỉ đang thách thức
đến đội cứu hộ và thiệt hại tài sản,

00:02:27.230 --> 00:02:30.509
mà là gây ra rủi ro cho
tương lai của đánh bắt cá hồi

00:02:30.533 --> 00:02:32.249
dọc phần bang Washington.

00:02:32.273 --> 00:02:34.749
Vì vậy họ cần hiểu chuyện gì đang diễn ra.

00:02:34.773 --> 00:02:37.382
Trong 7 tiếng, xuất phát từ Arlington,

00:02:37.406 --> 00:02:42.220
lái xe từ Trạm Chỉ huy ứng phó sự cố
đến địa điểm, điều khiển các UAV

00:02:42.244 --> 00:02:45.975
xử lý thông tin, lái xe trở về Trạm chỉ huy 
Arlington

00:02:45.999 --> 00:02:47.405
7 tiếng.

00:02:47.429 --> 00:02:50.963
Chúng tôi đưa họ tất cả dữ liệu
trong 7 giờ mà họ có thể nhận

00:02:50.987 --> 00:02:54.737
mà họ phải mất 2-3 ngày
bằng bất cứ cách nào mới có được

00:02:54.761 --> 00:02:56.598
và với độ phân giải cao hơn.

00:02:57.064 --> 00:02:58.437
Lúc này, mọi thứ thay đổi.

NOTE Paragraph

00:02:59.773 --> 00:03:01.842
Và đừng chỉ nghĩ đến các UAV.

00:03:01.866 --> 00:03:04.494
Tôi biết, chúng hấp dẫn - nhưng nên nhớ,

00:03:04.518 --> 00:03:07.854
là 80 phần trăm dân số thế giới 
sống dựa vào sông nước,

00:03:07.878 --> 00:03:10.742
nghĩa là cơ sở hạ tầng trọng điểm
của chúng ta nằm dưới nước

00:03:10.766 --> 00:03:14.052
nơi chúng ta không thể đến được,
với những cây cầu hay thứ tương tự.

00:03:14.076 --> 00:03:16.668
Đó là lí do ta cần
phương tiện lặn không người lái,

00:03:16.692 --> 00:03:21.144
có một loại mà bạn đã biết đến,
SARbot, một con cá heo vuông.

00:03:21.300 --> 00:03:23.890
Nó đi dưới nước và dùng sóng siêu âm.

00:03:23.890 --> 00:03:26.221
Tại sao các phương tiện lặn lại quan trọng?

00:03:26.245 --> 00:03:29.369
Và tại sao chúng rất rất quan trọng?

00:03:29.393 --> 00:03:30.909
Chúng bị lãng quên.

00:03:30.933 --> 00:03:33.335
Hãy nhớ lại trận sóng thần ở Nhật Bản

00:03:33.359 --> 00:03:37.325
400 dặm bờ biển bị tàn phá hoàn toàn,

00:03:37.349 --> 00:03:42.045
lớn gấp đôi khu vực bờ biển 
bị phá hoại bởi bão Katrina ở Mỹ.

00:03:42.069 --> 00:03:45.925
Ta đang nói về những cây cầu, 
đường ống, bến cảng -- bị quét sạch

00:03:45.949 --> 00:03:47.561
Và nếu bạn không có cảng,

00:03:47.585 --> 00:03:50.831
bạn không có cách nào để nhận đủ 
nguồn cứu trợ

00:03:50.855 --> 00:03:52.076
để cung cấp cho người dân.

00:03:52.100 --> 00:03:54.672
Đó là vấn đề lớn xảy ra 
trong vụ động đất tại Haiti.

00:03:55.565 --> 00:03:57.687
Vì vậy chúng ta cần phương tiện lặn.

NOTE Paragraph

00:03:57.711 --> 00:04:00.142
Bây giờ, hãy xem xét thử góc nhìn
từ SARbot

00:04:00.166 --> 00:04:01.637
về những gì chúng nhìn thấy.

00:04:01.661 --> 00:04:03.907
Chúng tôi đang làm việc ở một cảng cá.

00:04:03.931 --> 00:04:09.647
Chúng tôi có thể mở lại cảng cá đó bằng
sóng siêu âm của nó, trong 4 giờ đồng hồ.

00:04:09.671 --> 00:04:12.324
Cảng cá đó được cho rằng 
sẽ phải mất sáu tháng

00:04:12.348 --> 00:04:15.054
trước khi họ có thể tìm
một nhóm lặn thủ công đến,

00:04:15.078 --> 00:04:17.765
và các thợ lặn sẽ phải mất 
2 tuần làm việc.

00:04:17.789 --> 00:04:20.083
Họ sẽ bỏ lỡ vụ đánh cá mùa thu,

00:04:20.107 --> 00:04:24.333
đó là nguồn kinh tế chính của khu vực,
cũng giống như vùng Cape Cod của họ.

00:04:24.357 --> 00:04:26.625
Các UMV, rất quan trọng.

NOTE Paragraph

00:04:26.649 --> 00:04:29.897
Nhưng bạn biết đó, tất cả người máy
tôi cho bạn thấy đều nhỏ,

00:04:29.921 --> 00:04:33.698
vì người máy không làm những việc như
con người làm.

00:04:33.722 --> 00:04:35.975
Chúng đi đến nơi con người không thể.

00:04:35.999 --> 00:04:38.975
Và một ví dụ tuyệt vời là Bujold.

00:04:38.999 --> 00:04:41.975
Phương tiện mặt đất 
không người lái rất nhỏ,

00:04:41.999 --> 00:04:43.317
nên Bujold...

NOTE Paragraph

00:04:43.341 --> 00:04:44.849
(Tiếng cười)

NOTE Paragraph

00:04:44.873 --> 00:04:46.056
Xin chào Bujold.

NOTE Paragraph

00:04:46.080 --> 00:04:48.764
(Tiếng cười)

NOTE Paragraph

00:04:49.606 --> 00:04:52.975
Bujold được sử dụng rộng rãi
trong vụ Trung tâm Thương mại Thế giới

00:04:52.999 --> 00:04:55.379
đi lên tháp 1, 2 và 3

00:04:55.403 --> 00:05:00.048
Bạn đang trèo lên đống đổ nát,
cào xuống và đi sâu vào bên trong.

00:05:00.072 --> 00:05:04.631
Và hãy xem góc nhìn của Bujold tại Trung 
tâm Thương mại Thế giới, nhìn đây

00:05:04.655 --> 00:05:09.724
Ta đang nói về một thảm họa nơi mà 
không thể đưa người hay chó vào

00:05:09.748 --> 00:05:11.890
và nó đang cháy.

00:05:11.914 --> 00:05:15.648
Hy vọng duy nhất tiếp cận
người sống sót trong tầng hầm,

00:05:15.672 --> 00:05:17.867
bạn phải vượt qua những thứ đang cháy.

00:05:17.891 --> 00:05:22.395
Nó quá nóng, trên một trong các người máy,
các bánh xích bắt đầu tan chảy và rơi ra.

00:05:23.161 --> 00:05:25.949
Người máy không thể thay thế con người 
hay những chú chó,

00:05:25.973 --> 00:05:28.494
hay "chim ruồi" hay "diều hâu" hay "cá heo".

00:05:28.518 --> 00:05:30.554
Chúng làm những điều mới.

00:05:30.578 --> 00:05:36.267
Chúng hỗ trợ cứu hộ viên, các chuyên gia
bằng những cách mới và tân tiến.

NOTE Paragraph

00:05:36.291 --> 00:05:40.720
Mặc du vậy, vấn đề lớn nhất
không phải là làm người máy nhỏ hơn,

00:05:40.744 --> 00:05:42.975
Không phải là tăng khả năng cách nhiệt.

00:05:42.999 --> 00:05:44.756
Không phải là có thêm cảm biến.

00:05:44.780 --> 00:05:48.390
Vấn đề lớn nhất là dữ liệu,
là thông tin,

00:05:48.414 --> 00:05:52.450
bởi vì những người này cần đúng thông tin
vào đúng thời điểm.

NOTE Paragraph

00:05:52.474 --> 00:05:57.975
Vì vậy thật tuyệt nếu ta có chuyên gia 
có thể truy cập người máy ngay lập tức

00:05:57.999 --> 00:06:00.975
mà không cần lãng phí phí thời gian
di chuyển đến địa điểm đó,

00:06:00.999 --> 00:06:03.932
vì vậy bất kỳ ai ở đó,
sử dụng người máy thông qua Internet.

00:06:03.956 --> 00:06:05.338
Vâng, hãy nghĩ về nó.

00:06:05.362 --> 00:06:08.734
Nghĩ về chuyến xe lửa chở hóa chất
bị trật bánh ở vùng nông thôn.

00:06:08.758 --> 00:06:12.600
Có bao nhiêu phần trăm các chuyên gia,
các kỹ sư hóa học của bạn,

00:06:12.624 --> 00:06:14.486
các kỹ sư vận tải đường sắt của bạn,

00:06:14.510 --> 00:06:19.371
đã được huấn luyện về bất cứ UAV nào
mà nơi xảy ra thảm hoạ có

00:06:19.395 --> 00:06:20.928
Có thể gần như bằng không.

00:06:20.952 --> 00:06:23.342
Vì vậy chúng ta đang sử dụng 
các kiểu giao diện này

00:06:23.366 --> 00:06:27.706
cho phép con người sử dụng người máy
mà không cần biết loại họ đang dùng,

00:06:27.730 --> 00:06:30.516
hay thậm chí họ có sử dụng người máy
hay không.

00:06:32.252 --> 00:06:38.286
Người máy cho bạn điều gì,
cho những chuyên gia điều gì? Là dữ liệu.

NOTE Paragraph

00:06:38.310 --> 00:06:41.890
Vấn đề trở thành: ai nhận dữ liệu gì
khi nào?

00:06:41.914 --> 00:06:45.807
Chỉ cần làm một thứ là gửi
mọi thông tin đến tất cả mọi người

00:06:45.831 --> 00:06:47.343
và để cho họ phân loại chúng.

00:06:47.367 --> 00:06:51.223
Vâng, vấn đề là
nó làm quá tải mạng lưới,

00:06:51.247 --> 00:06:54.933
và tệ hơn, nó làm quá tải
khả năng nhận thức

00:06:54.957 --> 00:06:59.466
của từng người đang cố gắng "khai quật"
cả "mỏ" thông tin đó.

00:06:59.490 --> 00:07:03.295
Họ cần phải đưa ra quyết định
rằng cái gì sẽ tạo sự khác biệt.

00:07:03.999 --> 00:07:07.093
Vì thế chúng ta cần nghĩ về
các kiểu thách thức đó.

00:07:07.117 --> 00:07:08.382
Đó là dữ liệu.

NOTE Paragraph

00:07:08.406 --> 00:07:10.642
Quay lại vụ Trung tâm Thương mại Thế giới,

00:07:10.666 --> 00:07:14.975
chúng tôi đã cố giải quyết vấn đề
bằng cách chỉ ghi nhận thông tin từ Bujold

00:07:14.999 --> 00:07:16.975
chỉ khi nó đã vào sâu trong đống đổ nát,

00:07:16.999 --> 00:07:19.563
vì đó là thứ mà đội USAR nói họ cần.

00:07:20.523 --> 00:07:23.111
Cái chúng tôi không biết lúc này

00:07:23.135 --> 00:07:25.733
là những kỹ sư dân sự 
sẽ có thể thích,

00:07:25.757 --> 00:07:29.975
có thể cần dữ liệu mà chúng tôi nên ghi nhận 
các thành dầm, các dãy mã số,

00:07:29.999 --> 00:07:32.618
các vị trí khi chúng tôi đi vào đống đổ nát.

00:07:33.343 --> 00:07:34.810
Chúng tôi đã mất dữ liệu quý giá.

00:07:34.834 --> 00:07:37.213
Vậy nên, thử thách là lấy toàn bộ dữ liệu

00:07:37.237 --> 00:07:39.417
và đưa chúng đến đúng người.

NOTE Paragraph

00:07:39.441 --> 00:07:41.518
Bây giờ, đây là một lý do khác.

00:07:41.542 --> 00:07:43.853
Chúng tôi biết rằng một số tòa nhà,

00:07:43.877 --> 00:07:47.149
như trường học, bệnh viện,
các quảng trường,

00:07:47.173 --> 00:07:51.192
được kiểm tra bốn lần 
bởi những cơ quan khác nhau

00:07:51.216 --> 00:07:53.466
trong suốt giai đoạn phản hồi.

00:07:54.156 --> 00:07:57.425
Bây giờ, chúng ta đang xem xét, nếu ta
có thể lấy thông tin từ người máy để chia sẻ,

00:07:57.449 --> 00:08:02.299
không những chúng ta có thể nén
những chuỗi giai đoạn

00:08:02.323 --> 00:08:03.976
để giảm thời gian ứng phó,

00:08:04.000 --> 00:08:08.358
nhưng giờ đây chúng ta
có thể bắt đầu ứng phó cùng lúc.

00:08:08.382 --> 00:08:09.761
Ai cũng có thể thấy dữ liệu.

00:08:09.785 --> 00:08:11.247
Ta có thể rút ngắn bằng cách đó.

NOTE Paragraph

00:08:11.999 --> 00:08:15.405
Vậy thật ra, "người máy giải cứu thảm họa"
là một cái tên thiếu chính xác.

00:08:16.227 --> 00:08:18.122
Nó không phải về người máy.

00:08:18.146 --> 00:08:20.028
Nó là về dữ liệu.

NOTE Paragraph

00:08:20.433 --> 00:08:23.763
(Vỗ tay)

NOTE Paragraph

00:08:23.787 --> 00:08:25.744
Thử thách của tôi dành cho bạn:

00:08:25.768 --> 00:08:28.068
lần tới khi bạn nghe về thảm họa,

00:08:28.092 --> 00:08:29.417
hãy tìm những người máy.

00:08:29.441 --> 00:08:32.566
Chúng có thể ở dưới đất
có thể dưới nước,

00:08:32.590 --> 00:08:34.284
chúng có thể ở trên trời,

00:08:34.308 --> 00:08:36.273
nhưng chúng nên ở đó.

00:08:36.297 --> 00:08:37.464
Tìm những người máy,

00:08:37.488 --> 00:08:40.235
vì người máy đến để giải cứu.

NOTE Paragraph

00:08:40.259 --> 00:08:45.920
(Vỗ tay)