1
00:00:00,258 --> 00:00:03,140
Bazıları TED Konuşması'nın 
bir formülü olduğunu düşünüyor:

2
00:00:03,140 --> 00:00:05,185
"Konuşmayı yuvarlak, 
kırmızı bir halı üstünde yap."

3
00:00:05,189 --> 00:00:06,591
"Çocukluk hikâyesi paylaş."

4
00:00:06,615 --> 00:00:08,622
"Kişisel bir sırrı açıkla."

5
00:00:08,646 --> 00:00:11,417
"Harekete geçmek için 
ilham verici bir sonla bitir."

6
00:00:11,441 --> 00:00:12,591
Hayır.

7
00:00:12,595 --> 00:00:14,732
Bir TED Konuşması'nı 
düşünmenin yolu bu değil.

8
00:00:14,736 --> 00:00:16,855
Aslında bu araçları 
çok fazla kullanırsanız,

9
00:00:16,855 --> 00:00:20,892
sadece klişe veya duygusal olarak 
manipülatif görüneceksiniz.

10
00:00:20,916 --> 00:00:24,796
Ama bütün harika TED Konuşmaları'nın 
ortak bir yanı var

11
00:00:24,820 --> 00:00:27,499
ve bunu sizinle paylaşmak istiyorum.

12
00:00:27,523 --> 00:00:30,198
Çünkü son 12 yıldır bunlar
gibi yüzlerce müthiş

13
00:00:30,222 --> 00:00:34,945
TED konuşmacısını dinleyerek 
olaya yakından şahit oldum.

14
00:00:34,945 --> 00:00:37,472
Konuşmalarını ana yayına 
hazırlamalarına yardım ettim

15
00:00:37,472 --> 00:00:38,866
ve harika bir konuşmanın

16
00:00:38,866 --> 00:00:41,252
ne olduğuna dair sırları 
direkt onlardan öğrendim.

17
00:00:41,256 --> 00:00:44,026
Bu konuşmacılar ve konuları tamamen

18
00:00:44,050 --> 00:00:45,201
farklı gelse de,

19
00:00:45,225 --> 00:00:48,961
aslında bir ortak ana bileşene sahipler.

20
00:00:49,318 --> 00:00:50,547
Ve işte bu:

21
00:00:51,254 --> 00:00:53,865
Konuşmacı olarak bir numaralı göreviniz

22
00:00:53,889 --> 00:00:58,476
dinleyicilerinizin akıllarına olağanüstü 
bir hediye aktarmak --

23
00:00:58,500 --> 00:01:03,079
fikir adını verdiğimiz 
ilginç ve güzel şey.

24
00:01:03,994 --> 00:01:05,439
Ne demek istediğimi size göstereyim.

25
00:01:05,439 --> 00:01:06,544
İşte Haley.

26
00:01:06,568 --> 00:01:08,428
Kendisi bir TED Konuşması vermek üzere

27
00:01:08,428 --> 00:01:10,431
ve dürüst olmak gerekirse korkmuş durumda.

28
00:01:10,431 --> 00:01:12,074
(Video) Sunucu: Haley Van Dyck!

29
00:01:12,098 --> 00:01:15,098
(Alkış)

30
00:01:18,537 --> 00:01:20,373
18 dakika boyunca

31
00:01:20,397 --> 00:01:24,361
çoğu daha önce hiç birbirini 
görmemiş 1.200 kişi

32
00:01:24,385 --> 00:01:28,505
beyinlerinin Haley'nin beyni 
ve birbirlerininkiyle

33
00:01:28,529 --> 00:01:29,951
hizalandığını anlıyor.

34
00:01:29,951 --> 00:01:33,475
Cidden aynı beyin dalgası örüntüsünü 
göstermeye başladıklarını görüyorlar.

35
00:01:33,475 --> 00:01:36,275
Sadece aynı duyguları 
hissettiklerini söylemiyorum.

36
00:01:36,299 --> 00:01:38,798
Daha da ürkütücü bir şey oluyor.

37
00:01:38,822 --> 00:01:41,719
Bir dakikalığına Haley'nin 
beynine bakalım.

38
00:01:42,190 --> 00:01:46,421
Karmakarışık şekilde birbirine bağlı 
milyarlarca nöron var.

39
00:01:46,445 --> 00:01:48,252
Ama buraya bakın, işte burada --

40
00:01:48,276 --> 00:01:51,037
birkaç milyon tanesi 
tek bir fikri temsil edecek

41
00:01:51,061 --> 00:01:54,500
şekilde birbirine bağlanmış durumda.

42
00:01:54,524 --> 00:01:58,564
Ve inanılmaz bir şekilde aynı model 
gerçek zamanlı olarak

43
00:01:58,588 --> 00:02:01,666
dinleyen herkesin aklında yaratılıyor.

44
00:02:01,690 --> 00:02:03,850
Bu doğru, birkaç dakika içinde

45
00:02:03,874 --> 00:02:06,237
milyonlarca nöronu içeren bir model

46
00:02:06,261 --> 00:02:09,046
sadece bir sesi dinleyen ve 
bir yüzü izleyen insanlarla

47
00:02:09,070 --> 00:02:12,199
1.200 aklın içine ışınlanıyor.

48
00:02:12,682 --> 00:02:15,491
Ama bekleyin -- o zaman fikir nedir?

49
00:02:15,515 --> 00:02:18,999
Dünyayı anlamanıza ve 
yönlendirmenize yardımcı olan

50
00:02:19,023 --> 00:02:22,411
bilgi örüntüleri olarak düşünebilirsiniz.

51
00:02:22,435 --> 00:02:24,411
Fikirler karmaşık ve analitik olandan

52
00:02:24,435 --> 00:02:26,435
basit ve estetik olana kadar

53
00:02:26,459 --> 00:02:28,538
tüm şekil ve büyüklüklerde olurlar.

54
00:02:28,562 --> 00:02:31,435
İşte TED sahnesinden 
paylaştığımız birkaç örnek.

55
00:02:31,816 --> 00:02:35,521
Sör Ken Robinson -- yaratıcılık 
çocuklarımızın geleceği için anahtardır.

56
00:02:35,545 --> 00:02:38,476
(Video) Sör Ken Robinson: 
Benim iddiam eğitimde

57
00:02:38,500 --> 00:02:41,601
artık yaratıcılığın okuryazarlık 
kadar önemli olduğu

58
00:02:41,625 --> 00:02:44,115
ve aynı seviyede görmemiz gerektiği.

59
00:02:44,139 --> 00:02:47,259
Chris Anderson: Elora Hardy -- 
bambuyla inşa etmek güzeldir.

60
00:02:47,283 --> 00:02:49,607
(Video) Elora Hardy: 
Her yerde büyürler,

61
00:02:49,631 --> 00:02:53,791
güçlüdürler, zariftirler, 
depreme dayanıklıdırlar.

62
00:02:53,815 --> 00:02:57,656
CA: Chimamanda Adichie -- 
insanlar tek bir kimlikten fazlasıdırlar.

63
00:02:57,680 --> 00:03:00,782
(Video) Chimamanda Adichie: 
Tek bir hikâye klişeler yaratır

64
00:03:00,806 --> 00:03:05,203
ve klişelerle ilgili sorun 
doğru olmamaları değil,

65
00:03:05,227 --> 00:03:07,211
eksik olmalarıdır.

66
00:03:07,607 --> 00:03:09,821
CA: Aklınız fikirlerle kaynaşıyor

67
00:03:09,845 --> 00:03:11,196
ve sadece tesadüfen değil.

68
00:03:11,220 --> 00:03:13,426
Dikkatli bir şekilde birbirine bağlanır.

69
00:03:13,450 --> 00:03:16,355
Hep beraber kişisel 
dünya görüşünüz olan inanılmaz

70
00:03:16,379 --> 00:03:18,553
karmaşık yapıları oluştururlar.

71
00:03:18,577 --> 00:03:20,863
Beyninizin işletim sistemidirler.

72
00:03:20,887 --> 00:03:22,759
Dünyaya nasıl yön verdiğinizdir.

73
00:03:22,783 --> 00:03:26,568
Milyonlarca kişisel fikrin 
bileşiminden oluşurlar.

74
00:03:26,592 --> 00:03:30,061
Yani, örneğin, eğer dünya 
görüşünüzün küçük bir bileşeni

75
00:03:30,085 --> 00:03:32,911
yavru kedilerin çok sevilesi 
olduğu düşüncesiyse,

76
00:03:32,935 --> 00:03:35,330
bunu gördüğünüzde

77
00:03:35,354 --> 00:03:36,918
bu şekilde tepki verirsiniz.

78
00:03:36,918 --> 00:03:39,155
Ancak eğer dünya 
görüşünüzün diğer bir bileşeni

79
00:03:39,155 --> 00:03:41,322
leoparların tehlikeli olduğu düşüncesiyse,

80
00:03:41,346 --> 00:03:42,591
bunu gördüğünüzde,

81
00:03:42,615 --> 00:03:44,876
biraz farklı tepki verirsiniz.

82
00:03:45,524 --> 00:03:47,112
Bundan dolayı dünya görüşünüzü

83
00:03:47,136 --> 00:03:51,049
oluşturan düşüncelerin neden 
gerekli olduğu oldukça açıktır.

84
00:03:51,073 --> 00:03:54,069
Mümkün olduğunca güvenilir 
olmalarını istersiniz -- dışarıdaki

85
00:03:54,093 --> 00:03:57,881
korkutucu ama harika 
gerçek dünyaya bir rehber.

86
00:03:57,905 --> 00:04:01,652
Farklı insanların dünya görüşleri 
dramatik şekilde farklı olabilir.

87
00:04:02,198 --> 00:04:03,384
Örneğin,

88
00:04:03,408 --> 00:04:07,246
bu resmi gördüğünüzde 
dünya görüşünüz nasıl tepki verir:

89
00:04:07,919 --> 00:04:10,887
(Video) Dalia Mogahed: 
Bana baktığınızda ne düşünüyorsunuz?

90
00:04:10,911 --> 00:04:15,353
"İnançlı bir kadın," "bir uzman," 
hatta belki "bir rahibe"?

91
00:04:16,292 --> 00:04:20,111
Ya da "baskılanmış," "beyni yıkanmış,"

92
00:04:20,135 --> 00:04:21,300
"bir terörist"?

93
00:04:21,955 --> 00:04:23,399
CA: Cevabınız ne olursa olsun,

94
00:04:23,399 --> 00:04:26,770
farklı şekillerde tepki verecek 
olan milyonlarca insan var.

95
00:04:26,794 --> 00:04:28,870
Bu yüzden fikirler gerçekten önemlidir.

96
00:04:28,894 --> 00:04:32,572
Eğer doğru aktarılırlarsa, 
birinin dünya hakkındaki görüşünü

97
00:04:32,596 --> 00:04:34,645
ve davranışlarını hem şimdi,

98
00:04:34,669 --> 00:04:39,054
hem de gelecekte sonsuza 
dek değiştirmeye muktedirdirler.

99
00:04:39,603 --> 00:04:43,484
Fikirler insan kültürüne şekil 
veren en güçlü kudrettir.

100
00:04:43,508 --> 00:04:44,699
Eğer bir konuşmacı olarak

101
00:04:44,699 --> 00:04:47,293
bir numaralı görevinizin 
seyircilerin akıllarında

102
00:04:47,293 --> 00:04:49,483
bir fikir oluşturmak olduğunu 
kabul ederseniz,

103
00:04:49,507 --> 00:04:52,801
bu görevi gerçekleştirmek 
için işte size dört rehber:

104
00:04:52,825 --> 00:04:56,646
Bir, konuşmanızı sadece 
bir tek büyük fikirle sınırlayın.

105
00:04:57,157 --> 00:04:58,990
Fikirler karmaşık şeylerdir;

106
00:04:59,014 --> 00:05:02,379
en çok tutkun olduğunuz tek bir fikre

107
00:05:02,403 --> 00:05:05,156
odaklanmanız için içeriğinizi kısaltmanız

108
00:05:05,180 --> 00:05:08,814
ve bir şeyi doğru şekilde açıklamak için 
kendinize bir şans vermeniz lazım.

109
00:05:08,838 --> 00:05:12,591
İçerik sağlamanız, örnekler paylaşmanız, 
inandırıcı hâle getirmeniz lazım.

110
00:05:12,615 --> 00:05:13,862
Yani bir fikir seçin

111
00:05:13,886 --> 00:05:17,087
ve tüm konuşmanız boyunca 
aynı temada gitmeyi sağlayın,

112
00:05:17,111 --> 00:05:20,589
böylece söylediğiniz her şey 
bir şekilde ona bağlanır.

113
00:05:21,182 --> 00:05:24,557
Dinleyicilerinize umurlarında 
olacak bir şey verin.

114
00:05:25,523 --> 00:05:29,554
Seyircilerinizin akıllarında bir şeyler 
inşa etmeye başlamadan önce,

115
00:05:29,578 --> 00:05:31,983
sizi davet etmeleri için 
izinlerini almalısınız.

116
00:05:32,007 --> 00:05:33,840
Ve buna ulaşmak için ana araç?

117
00:05:34,181 --> 00:05:35,524
Merak.

118
00:05:35,548 --> 00:05:37,796
İzleyicilerinizin merakını çekin.

119
00:05:37,820 --> 00:05:40,041
Neden bir şeyin mantıksız olduğunu ve

120
00:05:40,065 --> 00:05:44,246
açıklama gerektirdiğini tanımlamak için 
ilgi çekici, kışkırtıcı sorular kullanın.

121
00:05:44,698 --> 00:05:48,659
Eğer birinin dünya görüşünde 
bir bağlantısızlığı ortaya koyarsanız,

122
00:05:48,683 --> 00:05:52,000
o bilgi açığını kapatmaya 
ihtiyaç duyarlar.

123
00:05:52,024 --> 00:05:54,063
O arzuyu bir kez uyandırınca

124
00:05:54,087 --> 00:05:57,371
fikrinizi oluşturmaya başlamak 
çok daha kolay olacaktır.

125
00:05:58,032 --> 00:06:01,405
Üç, hâlihazırda izleyicinizin 
anladığı kavramlarla

126
00:06:01,429 --> 00:06:05,143
adım adım fikrinizi inşa edin.

127
00:06:05,167 --> 00:06:06,814
Dinleyicinizin akıllarında

128
00:06:06,838 --> 00:06:09,767
hâlihazırda mevcut olan kavramları 
bir araya getirmek için

129
00:06:09,791 --> 00:06:11,428
dilin gücünü kullanın --

130
00:06:11,452 --> 00:06:13,746
sizin dilinizi değil, onların dilini.

131
00:06:13,750 --> 00:06:15,236
Onların olduğu yerden başlayın.

132
00:06:15,236 --> 00:06:18,928
Konuşmacılar hayatlarındaki birçok terim 
ve kavramın izleyicilere tamamen

133
00:06:18,952 --> 00:06:21,563
yabancı olduğunu çoğunlukla unuturlar.

134
00:06:21,587 --> 00:06:23,785
Metaforlar bu parçaların nasıl birbirine 


135
00:06:23,785 --> 00:06:26,785
uyduğunu göstermede 
önemli bir rol oynayabilir,

136
00:06:26,785 --> 00:06:30,459
çünkü dinleyicinin hâlihazırda 
anladığı fikre dayanarak

137
00:06:30,483 --> 00:06:33,991
modelin arzulanan şeklini ortaya koyarlar.

138
00:06:34,015 --> 00:06:36,000
Örneğin, Jennifer [Kahn]

139
00:06:36,024 --> 00:06:39,673
CRISPR adı verilen müthiş yeni bir 
biyoteknolojiyi açıklamak istediğinde

140
00:06:39,697 --> 00:06:41,983
şöyle dedi, "Sanki ilk defa

141
00:06:42,007 --> 00:06:45,038
DNA'yı düzenlemek için 
bir sözlük işlemciniz var.

142
00:06:45,062 --> 00:06:49,689
CRISPR genetik bilgiyi gerçekten de
kolayca kesip yapıştırmanızı sağlar."

143
00:06:50,165 --> 00:06:54,443
Bunun gibi inandırıcı açıklamalar, 
akıllarınızda hemen yer ederken,

144
00:06:54,467 --> 00:06:56,800
doyurucu bir keşfetme anı da sunar.

145
00:06:56,824 --> 00:07:00,618
Bundan dolayı konuşmanızı güvendiğiniz 
arkadaşlarla deneme yapmanız

146
00:07:00,618 --> 00:07:03,392
ve hangi kısımlarda karmaşa 
yaşadıklarını bulmanız önemli.

147
00:07:03,396 --> 00:07:05,704
Dört, işte son ipucu:

148
00:07:05,728 --> 00:07:08,505
Fikrinizi paylaşmaya değer yapın.

149
00:07:09,242 --> 00:07:11,895
Bununla demek istediğim, 
kendinize şu soruyu sorun:

150
00:07:11,919 --> 00:07:13,737
"Bu fikir kime yararlı?"

151
00:07:14,489 --> 00:07:17,444
Cevabınızı dürüstçe vermenizi istiyorum.

152
00:07:17,444 --> 00:07:20,396
Eğer fikir sadece size veya 
organizasyonunuza hizmet ediyorsa,

153
00:07:20,410 --> 00:07:23,687
o zaman üzgünüm ki muhtemelen
paylaşmaya değer değil.

154
00:07:23,711 --> 00:07:25,822
İzleyiciler bunu fark edecektir.

155
00:07:25,846 --> 00:07:29,648
Ama eğer fikrin birinin 
gününü şenlendireceğine

156
00:07:29,648 --> 00:07:31,200
veya birinin bakış açısını

157
00:07:31,200 --> 00:07:33,680
daha iyiye götüreceğine veya birine

158
00:07:33,680 --> 00:07:36,218
bir şeyi farklı yapmak üzere 
ilham vereceğine inanıyorsanız,

159
00:07:36,218 --> 00:07:39,822
o zaman gerçekten harika bir 
konuşma için temel içeriğiniz var,

160
00:07:39,846 --> 00:07:42,976
ki bu hem onlara, hem bize 
bir armağan olabilir.