1
00:00:00,258 --> 00:00:03,166
Neki ljudi misle
da postoji formula za TED govor:

2
00:00:03,190 --> 00:00:05,235
„Održi govor na okruglom, crvenom tepihu.“

3
00:00:05,235 --> 00:00:06,751
„Ispričaj priču iz detinjstva.“

4
00:00:06,751 --> 00:00:08,622
„Ogoli ličnu tajnu.“

5
00:00:08,646 --> 00:00:11,417
„Završi sa inspirativnim
pozivom na akciju.“

6
00:00:11,441 --> 00:00:12,591
Ne.

7
00:00:12,615 --> 00:00:14,712
Ne treba tako razmišljati o TED govoru.

8
00:00:14,736 --> 00:00:16,905
U stvari, ako previše koristite te savete,

9
00:00:16,905 --> 00:00:20,892
ostavićete utisak klišea
ili emotivnog manipulanta.

10
00:00:20,916 --> 00:00:24,796
Ali postoji jedna stvar, 
zajednička svim odličnim TED govorima,

11
00:00:24,820 --> 00:00:27,499
i želim da je podelim sa vama,

12
00:00:27,523 --> 00:00:30,298
jer sam tokom poslednjih 12 godina
imao mesto u prvom redu

13
00:00:30,298 --> 00:00:34,961
odakle sam slušao stotine
sjajnih TED govornika, kao što su ovi.

14
00:00:34,985 --> 00:00:37,712
Pomogao sam im
da pripreme govore za glavni nastup

15
00:00:37,712 --> 00:00:39,112
i od njih sam direktno učio

16
00:00:39,112 --> 00:00:41,412
njihove tajne toga
šta čini jedan odličan govor.

17
00:00:41,412 --> 00:00:43,659
I iako ovi govornici i njihove teme

18
00:00:43,659 --> 00:00:45,201
deluju potpuno različito,

19
00:00:45,225 --> 00:00:48,736
ipak imaju jedan zajednički sastojak.

20
00:00:49,318 --> 00:00:50,547
A to je ovo:

21
00:00:51,254 --> 00:00:53,865
vaš prvi zadatak kao govornika

22
00:00:53,889 --> 00:00:58,476
je da u um vaših slušalaca
prebacite jedan izuzetan dar -

23
00:00:58,500 --> 00:01:02,739
čudnu i lepu stvar koju nazivamo idejom.

24
00:01:04,034 --> 00:01:05,369
Pokazaću vam šta mislim.

25
00:01:05,393 --> 00:01:06,544
Ovo je Hejli.

26
00:01:06,568 --> 00:01:08,534
Ona se sprema da ordži TED govor

27
00:01:08,558 --> 00:01:10,401
i iskreno, prestravljena je.

28
00:01:10,425 --> 00:01:12,074
(Video) Domaćin: Hejli van Dajk!

29
00:01:12,098 --> 00:01:15,098
(Aplauz)

30
00:01:18,537 --> 00:01:20,373
Tokom 18 minuta,

31
00:01:20,397 --> 00:01:24,361
1 200 ljudi, od kojih se mnogi
nikada nisu upoznali,

32
00:01:24,385 --> 00:01:28,505
shvatiće da njihovi mozgovi
počinju da se sinhronizuju sa Hejlinim,

33
00:01:28,529 --> 00:01:29,967
ali i međusobno.

34
00:01:29,991 --> 00:01:33,385
Bukvalno počinju da ispoljavaju
iste obrasce moždanih talasa.

35
00:01:33,409 --> 00:01:36,275
Ne mislim samo da doživljavaju
ista osećanja.

36
00:01:36,299 --> 00:01:38,798
Nešto još čudesnije se dešava.

37
00:01:38,822 --> 00:01:41,719
Hejde da za trenutak pogledamo
unutar Hejlinog mozga.

38
00:01:42,190 --> 00:01:46,421
Tu postoje milijarde neurona,
međusobno povezanih u nerazmrsivi čvor.

39
00:01:46,445 --> 00:01:48,252
Pogledajte, baš ovde -

40
00:01:48,276 --> 00:01:51,037
nekoliko miliona njih
povezani su međusobno

41
00:01:51,061 --> 00:01:54,500
na način koji predstavlja jednu ideju.

42
00:01:54,524 --> 00:01:58,564
Neverovatno, ovaj isti obrazac
se u isto vreme stvara

43
00:01:58,588 --> 00:02:01,666
u umovima svih koji slušaju.

44
00:02:01,690 --> 00:02:03,850
Tako je; u samo nekoliko minuta,

45
00:02:03,874 --> 00:02:06,237
obrazac koji uključuje milione neurona

46
00:02:06,261 --> 00:02:09,046
teleportuje se u 1 200 umova,

47
00:02:09,070 --> 00:02:12,199
samo tako što ljudi slušaju jedan glas
i gledaju jedno lice.

48
00:02:12,682 --> 00:02:15,491
No, čekajte, šta je uopšte ideja?

49
00:02:15,515 --> 00:02:18,999
Možete o njoj misliti
kao o šemi informacija

50
00:02:19,023 --> 00:02:22,215
koja vam pomaže da razumete svet
i upravljate njime.

51
00:02:22,215 --> 00:02:24,521
Ideje se javljaju
u raznim oblicima i veličinama,

52
00:02:24,521 --> 00:02:26,435
od složenih i analitičkih

53
00:02:26,459 --> 00:02:28,538
do jednostavnih i estetskih.

54
00:02:28,562 --> 00:02:31,435
Evo nekih primera sa TED bine.

55
00:02:31,816 --> 00:02:35,521
Ser Ken Robinson - kreativnost
je ključ budućnosti naše dece.

56
00:02:35,545 --> 00:02:38,626
(Video) Ser Ken Robinson:
Moj argument je da je danas kreativnost

57
00:02:38,626 --> 00:02:41,601
jednako važna u obrazovanju kao pismenost,

58
00:02:41,625 --> 00:02:44,115
i trebalo bi da joj damo isti status.

59
00:02:44,139 --> 00:02:47,259
Kris Anderson: Elora Hardi -
građevine od bambusa su prelepe.

60
00:02:47,283 --> 00:02:49,361
(Video) Elora Hardi:
On raste svuda oko nas,

61
00:02:49,361 --> 00:02:53,791
čvrst je, elegantan,
otporan na zemljotres.

62
00:02:53,815 --> 00:02:57,656
KA: Čimamanda Adiči -
ljudi su više od samo jednog identiteta.

63
00:02:57,680 --> 00:03:00,782
(Video) Čimamanda Adiči:
Pojedinačna priča stvara stereotipe,

64
00:03:00,806 --> 00:03:05,203
a problem sa stereotipima
nije u tome što su neistiniti,

65
00:03:05,227 --> 00:03:07,211
nego što su nepotpuni.

66
00:03:07,607 --> 00:03:09,821
KA: Vaš um vrvi od ideja,

67
00:03:09,845 --> 00:03:11,196
ali ne nasumično.

68
00:03:11,220 --> 00:03:13,426
One su pažljivo međusobno povezane.

69
00:03:13,450 --> 00:03:16,355
Zajedno, formiraju
neverovatno složenu strukturu

70
00:03:16,379 --> 00:03:18,553
koja čini vaš lični pogled na svet.

71
00:03:18,577 --> 00:03:20,863
To je operativni sistem vašeg mozga,

72
00:03:20,887 --> 00:03:22,759
način na koji upravljate svetom,

73
00:03:22,783 --> 00:03:26,568
i sagrađen je od miliona
individualnih ideja.

74
00:03:26,592 --> 00:03:30,061
Na primer, ako je jedan delić
vašeg pogleda na svet

75
00:03:30,085 --> 00:03:32,911
ideja da su mačići neodoljivi,

76
00:03:32,935 --> 00:03:35,330
onda ćete na ovo

77
00:03:35,354 --> 00:03:36,698
reagovati ovako.

78
00:03:36,698 --> 00:03:39,155
Međutim, ako je neki drugi deo
vašeg pogleda na svet

79
00:03:39,155 --> 00:03:41,322
ideja da su leopardi opasni,

80
00:03:41,346 --> 00:03:42,591
onda ćete kad vidite ovo,

81
00:03:42,615 --> 00:03:44,876
reagovati malo drugačije.

82
00:03:45,524 --> 00:03:47,112
Dakle, prilično je očigledno

83
00:03:47,136 --> 00:03:51,049
zašto su važne ideje
koje čine vaše viđenje sveta.

84
00:03:51,073 --> 00:03:54,069
Potrebno vam je da budu
najsigurnije moguće - vodič,

85
00:03:54,093 --> 00:03:57,881
za zastrašujuć, ali divan svet.

86
00:03:57,905 --> 00:04:01,652
Sad, pogledi na svet različitih ljudi
mogu se dramatično razlikovati.

87
00:04:02,198 --> 00:04:03,384
Na primer,

88
00:04:03,408 --> 00:04:07,246
kako vaše viđenje sveta reaguje
nada vidite ovu sliku:

89
00:04:07,919 --> 00:04:10,887
(Video) Dalija Mogahed:
Šta pomislite kad me pogledate?

90
00:04:10,911 --> 00:04:15,353
„Religiozna žena“, „stručnjak“,
možda čak i „sestra“?

91
00:04:16,292 --> 00:04:20,111
Ili „ugnjetavana“, „ispranog mozga“,

92
00:04:20,135 --> 00:04:21,300
„terorista“?

93
00:04:21,925 --> 00:04:23,449
KA: Kakav god da je vaš odgovor,

94
00:04:23,449 --> 00:04:26,374
postoje milioni ljudi
koji bi reagovali veoma različito.

95
00:04:26,374 --> 00:04:28,870
Zato su ideje zaista važne.

96
00:04:28,894 --> 00:04:32,572
Ako se dobro prenesu,
imaju sposobnost da zauvek promene

97
00:04:32,596 --> 00:04:34,645
nečije mišljenje o svetu

98
00:04:34,669 --> 00:04:39,054
i uobliče njihove postupke,
kako sada, tako i u budućnosti.

99
00:04:39,603 --> 00:04:43,484
Ideje su najmoćnija sila
koja oblikuje kulturu ljudi.

100
00:04:43,508 --> 00:04:44,659
Ako prihvatite

101
00:04:44,683 --> 00:04:47,633
da vam je, kao govorniku,
najvažniji zadatak da izgradite ideju

102
00:04:47,633 --> 00:04:49,483
unutar umova vaše publike,

103
00:04:49,507 --> 00:04:52,801
evo četiri saveta
za pristupanje tom zadatku:

104
00:04:52,825 --> 00:04:56,646
prvo, ograničite svoj govor
samo na jednu veliku ideju.

105
00:04:57,157 --> 00:04:58,990
Ideje su složene stvari;

106
00:04:59,014 --> 00:05:02,379
morate da smanjite sadržaj
kako biste se usredsredili

107
00:05:02,403 --> 00:05:05,156
na jednu ideju koja vam je najvažnija,

108
00:05:05,180 --> 00:05:08,814
i kako biste imali šansu
da tu jednu stvar adekvatno objasnite.

109
00:05:08,838 --> 00:05:12,591
Morate je staviti u kontekst,
dati primere, učiniti je opipljivom.

110
00:05:12,615 --> 00:05:13,962
Dakle, odaberite jednu ideju

111
00:05:13,962 --> 00:05:17,087
i neka ona bude nit
koja prožima ceo vaš govor,

112
00:05:17,111 --> 00:05:20,589
tako da sve što kažete
na neki način vodi nazad do nje.

113
00:05:21,182 --> 00:05:24,557
Drugo, dajte svojim slušaocima
razlog da im bude stalo.

114
00:05:25,523 --> 00:05:29,554
Pre nego što počnete da izgrađujete nešto
u umovima svoje publike,

115
00:05:29,578 --> 00:05:31,983
morate dobiti njihovu dozvolu
da vas prime.

116
00:05:32,007 --> 00:05:33,840
A glavni alat da postignete to?

117
00:05:34,181 --> 00:05:35,524
Radoznalost.

118
00:05:35,548 --> 00:05:37,796
Pokrenite radoznalost kod svoje publike.

119
00:05:37,820 --> 00:05:40,041
Koristite zanimljiva, provokativna pitanja

120
00:05:40,065 --> 00:05:44,246
da biste otkrili zašto nešto nema smisla
i potrebno je objasniti ga.

121
00:05:44,698 --> 00:05:48,659
Ako u nečijem pogledu na svet
otkrijete nepovezanost,

122
00:05:48,683 --> 00:05:52,000
oni će imati potrebu
da premoste taj jaz u znanju.

123
00:05:52,024 --> 00:05:54,063
Kad jednom pokrenete tu želju,

124
00:05:54,087 --> 00:05:57,371
biće mnogo lakše da počnete
da gradite svoju ideju.

125
00:05:58,032 --> 00:06:01,405
Treće, gradite svoju ideju, deo po deo,

126
00:06:01,429 --> 00:06:05,143
iz koncepata koje publika već razume.

127
00:06:05,167 --> 00:06:06,934
Koristite moć jezika

128
00:06:06,934 --> 00:06:09,767
da spojite koncepte koji već postoje

129
00:06:09,791 --> 00:06:11,428
u umovima vaših slušalaca -

130
00:06:11,452 --> 00:06:13,746
ali ne svog jezika, njihovog jezika.

131
00:06:13,770 --> 00:06:15,596
Krenite sa mesta na kom se oni nalaze.

132
00:06:15,596 --> 00:06:18,956
Govornici često zaboravljaju
da su mnogi termini sa kojima žive

133
00:06:18,956 --> 00:06:21,563
potpuno nepoznati njihovoj publici.

134
00:06:21,587 --> 00:06:26,761
Metafore mogu odigrati značajnu ulogu
u uklapanju delova slagalice,

135
00:06:26,785 --> 00:06:30,459
jer otkrivaju željeni oblik,

136
00:06:30,483 --> 00:06:33,991
zasnovan na ideji
koju slušalac već razume.

137
00:06:34,015 --> 00:06:36,000
Na primer, kad je Dženifer Kan

138
00:06:36,024 --> 00:06:39,673
želela da objasni neverovatnu
novu biotehnologiju, CRISPR,

139
00:06:39,697 --> 00:06:41,983
rekla je: „To je kao da, po prvi put,

140
00:06:42,007 --> 00:06:45,038
imate računar za obradu DNK.

141
00:06:45,062 --> 00:06:49,689
CRISPR van omogućava da veoma lako
sečete i lepite genetske informacije.“

142
00:06:50,165 --> 00:06:54,443
Tako slikovito objašnjenje
dovodi do zadovoljavajućeg „aha“ trenutka

143
00:06:54,467 --> 00:06:56,800
kad klikne na svoje mesto u našem mozgu.

144
00:06:56,824 --> 00:07:00,744
Stoga je važno da svoj govor testirate
na svojim prijateljima,

145
00:07:00,768 --> 00:07:03,372
da otkrijete koji delovi ih zbunjuju.

146
00:07:03,396 --> 00:07:05,704
Četvrto, ovo je poslednji savet:

147
00:07:05,728 --> 00:07:08,505
neka vaša ideja bude vredna širenja.

148
00:07:09,242 --> 00:07:11,895
To znači da postavite sebi pitanje:

149
00:07:11,919 --> 00:07:13,737
„Kome ova ideja koristi?“

150
00:07:14,489 --> 00:07:17,450
Budite iskreni u svom odgovoru.

151
00:07:17,474 --> 00:07:20,386
Ako ideja služi samo vama
ili vašoj organizaciji,

152
00:07:20,410 --> 00:07:23,687
onda, žao mi je,
verovatno nije vredna širenja.

153
00:07:23,711 --> 00:07:25,822
Publika će vas prozreti.

154
00:07:25,846 --> 00:07:28,528
Međutim, ako verujete
da ta ideja ima potencijala

155
00:07:28,552 --> 00:07:30,450
da nekome ulepša dan,

156
00:07:30,474 --> 00:07:33,290
da nekome na bolje promeni shvatanje

157
00:07:33,314 --> 00:07:36,178
ili inspiriše nekoga
da nešto uradi drugačije,

158
00:07:36,202 --> 00:07:39,822
onda imate ključni sastojak
za zaista dobar govor,

159
00:07:39,846 --> 00:07:42,694
koji može biti dar svima nama.