A, C, E, D, B, K. Nee, dit is geen willekeurige volgorde van het alfabet. Dit zijn vitamines die, zoals letters woorden maken, de bouwstenen zijn die het lichaam draaiende houden. Vitamines zijn organische verbindingen die we in kleine beetjes moeten innemen om te blijven functioneren. Zij bouwen, verdedigen en onderhouden het lichaam. Ze helpen spieren en botten maken, voedingsstoffen gebruiken, energie vasthouden en gebruiken en wonden genezen. Wil je overtuigd worden van de waarde van vitamines, denk dan aan de benarde situatie van zeelieden van vroeger. Zij hadden geen verse producten die rijk waren aan vitamines. Zij kregen scheurbuik. Maar vitamine C, dat veel in groenten en fruit zit, was de remedie tegen deze ziekte. Terwijl bacteriën, schimmels en planten hun eigen vitamines maken, kan ons lichaam dat niet, dus moeten we deze uit andere bronnen halen. Hoe krijgt ons lichaam vitamines binnen? Dat hangt af van de vorm van deze verbindingen. Er zijn twee soorten vitamines: vetoplosbare en wateroplosbare. Het verschil bepaalt hoe het lichaam vitamines vervoert en opslaat, en hoe het overtollige vitamines uitscheidt. Wateroplosbaar zijn vitamines C en B-complex, die uit acht verschillende delen bestaan, die allemaal iets unieks doen. Ze bevinden zich in waterige delen van groente, fruit en granen, en hun reis door het lichaam is redelijk rechttoe rechtaan. Eenmaal in ons systeem wordt het voedsel verteerd. De vitamines worden meteen door de bloedsomloop opgenomen. Omdat bloedplasma een waterbasis heeft, kunnen de wateroplosbare vitamines C en B direct meedrijven en zich vrijelijk door het lichaam bewegen. Voor vetoplosbare vitamines, die oplossen in vet en die je vindt in melkproducten, boter en oliën, is de reis naar het bloed avontuurlijker. Deze vitamines gaan door de maag en de darmen, waar een zure substantie, gal, vanuit de lever wordt toegevoegd, die het vet opbreekt en klaarmaakt om door de darmwand opgenomen te worden. Vetoplosbare vitamines kunnen het waterige bloed niet gebruiken. Zij hebben iets anders nodig om hen te vervoeren, en wel eiwitten die aan de vitamines hechten en die als koerier fungeren. Zij vervoeren de vetoplosbare vitamines naar het bloed en door het lichaam. Dit verschil tussen wateroplosbare en vetoplosbare vitamines bepaalt dus hoe ze in het bloed komen. Het bepaalt ook hoe ze in het lichaam worden opgeslagen of afgevoerd. Dat wateroplosbare vitamines zo makkelijk in de bloedsomloop kunnen circuleren betekent dat een teveel ervan makkelijk via de nieren kan worden afgescheiden. Daarom moeten we de meeste wateroplosbare vitamines dagelijks aanvullen door het voedsel dat we eten. Vetoplosbare vitamines hebben uithoudingsvermogen. Zij kunnen in de lever en in vetcellen opgeslagen worden. Het lichaam gebruikt dit als provisiekast om vitamines op te slaan en te gebruiken wanneer nodig. Maar we moeten er niet teveel van binnen krijgen, omdat het lichaam vaak een goede voorraad heeft. Nu we eenmaal weten hoe ze vervoerd en opgeslagen worden, kunnen de vitamines het werk gaan doen waarvoor ze kwamen. Sommige, zoals veel B-vitamines, maken co-enzymen, wier taak het is om enzymen te helpen energie uit voedsel vrij te geven. Andere B-vitamines helpen het lichaam deze energie te gebruiken. Uit vitamine C haal je weerbaarheid tegen infecties en het maakt collageen, een weefsel nodig voor botten en tanden en dat wonden heelt. Vitamine A helpt de aanmaak van witte bloedlichaampjes, onmisbaar voor onze weerbaarheid, helpt botten vormen en verbetert het zicht door de oogcellen onder controle te houden. Vitamine D verzamelt calcium en fosfor om bot te maken. Vitamine E werkt als anti-oxidant, het voert elementen af die cellen kunnen beschadigen. Tot slot, door vitamine K kan ons bloed stollen, want het helpt de eiwitten maken die dit doen. Zonder deze variëteit aan vitamines kunnen mensen tekorten krijgen die diverse problemen kunnen veroorzaken, zoals vermoeidheid, zenuwschade, hartproblemen Engelse ziekte en scheurbuik. Anderzijds kunnen teveel vitamines giftigheid in het lichaam veroorzaken. Dat ontkracht de mythe dat het goed is om veel supplementen te slikken. Waar het wel om draait, is het vinden van de juiste balans om die vitamine-jackpot te winnen.