1
00:00:06,828 --> 00:00:11,292
A, C, E, D, B, K.

2
00:00:11,292 --> 00:00:14,600
Nee, dit is geen willekeurige
volgorde van het alfabet.

3
00:00:14,600 --> 00:00:18,092
Dit zijn vitamines die,
zoals letters woorden maken,

4
00:00:18,092 --> 00:00:21,903
de bouwstenen zijn
die het lichaam draaiende houden.

5
00:00:21,903 --> 00:00:25,569
Vitamines zijn organische verbindingen
die we in kleine beetjes moeten innemen

6
00:00:25,569 --> 00:00:27,258
om te blijven functioneren.

7
00:00:27,258 --> 00:00:30,540
Zij bouwen, verdedigen
en onderhouden het lichaam.

8
00:00:30,540 --> 00:00:34,460
Ze helpen spieren en botten maken,
voedingsstoffen gebruiken,

9
00:00:34,460 --> 00:00:37,800
energie vasthouden en gebruiken
en wonden genezen.

10
00:00:37,800 --> 00:00:40,243
Wil je overtuigd worden
van de waarde van vitamines,

11
00:00:40,243 --> 00:00:43,279
denk dan aan de benarde situatie 
van zeelieden van vroeger.

12
00:00:43,279 --> 00:00:46,599
Zij hadden geen verse producten
die rijk waren aan vitamines.

13
00:00:46,599 --> 00:00:48,018
Zij kregen scheurbuik.

14
00:00:48,018 --> 00:00:50,691
Maar vitamine C, 
dat veel in groenten en fruit zit,

15
00:00:50,691 --> 00:00:53,504
was de remedie tegen deze ziekte.

16
00:00:53,504 --> 00:00:57,062
Terwijl bacteriën, schimmels en planten 
hun eigen vitamines maken,

17
00:00:57,062 --> 00:01:01,468
kan ons lichaam dat niet, dus moeten
we deze uit andere bronnen halen.

18
00:01:01,468 --> 00:01:05,131
Hoe krijgt ons lichaam vitamines binnen?

19
00:01:05,131 --> 00:01:08,189
Dat hangt af van de vorm
van deze verbindingen.

20
00:01:08,189 --> 00:01:09,920
Er zijn twee soorten vitamines:

21
00:01:09,920 --> 00:01:12,371
vetoplosbare en wateroplosbare.

22
00:01:12,371 --> 00:01:17,003
Het verschil bepaalt hoe het lichaam
vitamines vervoert en opslaat,

23
00:01:17,003 --> 00:01:19,252
en hoe het overtollige
vitamines uitscheidt.

24
00:01:19,252 --> 00:01:23,309
Wateroplosbaar zijn
vitamines C en B-complex,

25
00:01:23,309 --> 00:01:25,615
die uit acht verschillende delen bestaan,

26
00:01:25,615 --> 00:01:27,410
die allemaal iets unieks doen.

27
00:01:27,410 --> 00:01:31,532
Ze bevinden zich in waterige delen
van groente, fruit en granen,

28
00:01:31,532 --> 00:01:35,090
en hun reis door het lichaam
is redelijk rechttoe rechtaan.

29
00:01:35,090 --> 00:01:37,659
Eenmaal in ons systeem
wordt het voedsel verteerd.

30
00:01:37,659 --> 00:01:41,626
De vitamines worden meteen
door de bloedsomloop opgenomen.

31
00:01:41,626 --> 00:01:43,876
Omdat bloedplasma een waterbasis heeft,

32
00:01:43,876 --> 00:01:48,194
kunnen de wateroplosbare vitamines
C en B direct meedrijven

33
00:01:48,194 --> 00:01:50,867
en zich vrijelijk
door het lichaam bewegen.

34
00:01:50,867 --> 00:01:53,038
Voor vetoplosbare vitamines,


35
00:01:53,038 --> 00:01:56,933
die oplossen in vet en die je vindt
in melkproducten, boter en oliën,

36
00:01:56,933 --> 00:01:59,951
is de reis naar het bloed 
avontuurlijker.

37
00:01:59,951 --> 00:02:02,938
Deze vitamines gaan
door de maag en de darmen,

38
00:02:02,938 --> 00:02:06,423
waar een zure substantie, gal, 
vanuit de lever wordt toegevoegd,

39
00:02:06,423 --> 00:02:11,133
die het vet opbreekt en klaarmaakt 
om door de darmwand opgenomen te worden.

40
00:02:11,133 --> 00:02:14,943
Vetoplosbare vitamines kunnen 
het waterige bloed niet gebruiken.

41
00:02:14,943 --> 00:02:17,338
Zij hebben iets anders nodig 
om hen te vervoeren,

42
00:02:17,338 --> 00:02:21,740
en wel eiwitten die aan de vitamines 
hechten en die als koerier fungeren.

43
00:02:21,740 --> 00:02:26,314
Zij vervoeren de vetoplosbare vitamines
naar het bloed en door het lichaam.

44
00:02:26,314 --> 00:02:29,708
Dit verschil tussen wateroplosbare
en vetoplosbare vitamines

45
00:02:29,708 --> 00:02:31,913
bepaalt dus hoe ze in het bloed komen.

46
00:02:31,913 --> 00:02:35,401
Het bepaalt ook hoe ze in het lichaam 
worden opgeslagen of afgevoerd.

47
00:02:35,401 --> 00:02:40,103
Dat wateroplosbare vitamines zo makkelijk 
in de bloedsomloop kunnen circuleren

48
00:02:40,103 --> 00:02:45,156
betekent dat een teveel ervan makkelijk 
via de nieren kan worden afgescheiden.

49
00:02:45,156 --> 00:02:47,725
Daarom moeten we de meeste 
wateroplosbare vitamines

50
00:02:47,725 --> 00:02:51,897
dagelijks aanvullen 
door het voedsel dat we eten.

51
00:02:51,897 --> 00:02:54,636
Vetoplosbare vitamines 
hebben uithoudingsvermogen.

52
00:02:54,636 --> 00:02:58,464
Zij kunnen in de lever 
en in vetcellen opgeslagen worden.

53
00:02:58,464 --> 00:03:00,642
Het lichaam gebruikt dit als provisiekast

54
00:03:00,642 --> 00:03:04,274
om vitamines op te slaan
en te gebruiken wanneer nodig.

55
00:03:04,274 --> 00:03:06,772
Maar we moeten er
niet teveel van binnen krijgen,

56
00:03:06,772 --> 00:03:09,674
omdat het lichaam vaak 
een goede voorraad heeft.

57
00:03:09,674 --> 00:03:12,642
Nu we eenmaal weten
hoe ze vervoerd en opgeslagen worden,

58
00:03:12,642 --> 00:03:16,513
kunnen de vitamines het werk
gaan doen waarvoor ze kwamen.

59
00:03:16,513 --> 00:03:20,510
Sommige, zoals veel B-vitamines,
maken co-enzymen,

60
00:03:20,510 --> 00:03:24,848
wier taak het is om enzymen te helpen 
energie uit voedsel vrij te geven.

61
00:03:24,848 --> 00:03:28,271
Andere B-vitamines helpen het lichaam
deze energie te gebruiken.

62
00:03:28,271 --> 00:03:32,793
Uit vitamine C haal je weerbaarheid 
tegen infecties en het maakt collageen,

63
00:03:32,793 --> 00:03:37,568
een weefsel nodig voor botten en tanden 
en dat wonden heelt.

64
00:03:37,568 --> 00:03:40,167
Vitamine A helpt de aanmaak
van witte bloedlichaampjes,

65
00:03:40,167 --> 00:03:41,767
onmisbaar voor onze weerbaarheid,

66
00:03:41,767 --> 00:03:44,666
helpt botten vormen en verbetert het zicht

67
00:03:44,666 --> 00:03:47,666
door de oogcellen
onder controle te houden.

68
00:03:47,666 --> 00:03:51,549
Vitamine D verzamelt
calcium en fosfor om bot te maken.

69
00:03:51,549 --> 00:03:54,429
Vitamine E werkt als anti-oxidant,

70
00:03:54,429 --> 00:03:57,767
het voert elementen af 
die cellen kunnen beschadigen.

71
00:03:57,767 --> 00:04:01,568
Tot slot, door vitamine K 
kan ons bloed stollen,

72
00:04:01,568 --> 00:04:04,369
want het helpt
de eiwitten maken die dit doen.

73
00:04:04,369 --> 00:04:06,338
Zonder deze variëteit aan vitamines

74
00:04:06,338 --> 00:04:10,147
kunnen mensen tekorten krijgen
die diverse problemen kunnen veroorzaken,

75
00:04:10,147 --> 00:04:13,036
zoals vermoeidheid,
zenuwschade, hartproblemen

76
00:04:13,036 --> 00:04:15,956
Engelse ziekte en scheurbuik.

77
00:04:15,956 --> 00:04:19,489
Anderzijds kunnen teveel vitamines
giftigheid in het lichaam veroorzaken.

78
00:04:19,489 --> 00:04:23,741
Dat ontkracht de mythe dat het goed is 
om veel supplementen te slikken.

79
00:04:23,741 --> 00:04:26,471
Waar het wel om draait,
is het vinden van de juiste balans

80
00:04:26,471 --> 00:04:28,814
om die vitamine-jackpot te winnen.